28. Ti Immuna a Dackel a Pannacaallilaw

Adi mangrugi ti historia ti tao, inrugi met ni Satanas ti trabajona a manulisog iti razatayo. Daydi nangparasuc iti yaalza sadi langit kinalicagumanna nga ieanapon kencuana dagiti agnaed iti daga iti pannakigubatna a maibusor iti gobierno ti Dios. Da Adan ken Eva naananay idi ti ragsacda iti panagtulnogda iti linteg ti Dios, ket daytoy a kinapudno isut canayon a sacsi idi cua a maibusor iti ipappapati ni Satanas idiay langit, a ti linteg ti Dios isut manangparigat, ket maibusor iti pagimbagan dagiti parsuana. Ken maysa pay, ti apal ni Satanas naparasuc idi nakitana ti napintas a taeng a naisagana nga agpaay iti awan basolda nga agasawa. Inkeddengna nga itebbang ida, ket inton maisinana idan iti Dios ket maiyegna ida iti babaen ti turayna, mabalinna a tagicuaen ti daga, ket sana ipasdec ditoy ti pagarianna a maicaniwas iti Cangatoan.DP 373.1

No nagpakita coma ni Satanas iti pudno a cababalinna, dagus coma a naabac, ta naiballaag idi cada Adan ken Eva ti panagalluadda itoy napeggad a cabusor; ngem isu nagtrabajo idiay sipnget, ket inlingedna ti panggepna, tapno adadda ti pannacaragpatna iti panggepna. Idinto ta inaramatna ti uleg, isu a maysa a parsua idi a macaawis ti langana, nakisao ken Eva, “Kinuna ti Dios, Saancay a mangan iti amin a cayo iti minuyongan ? ”^{1Genesis 3:1.} No di coma rinugrugian ni Eva ti makiirgo iti mannulisog, saan coma a naanano; ngem inturedna ti nakisarsarita kencuana, ket natnag iti basol gapu iti sicapna. Castoy pay laeng ita ti pacaabacan dagiti adu. Duaduaen ken irgoenda dagiti bilbilin ti Dios; ket lugar a surotenda dagiti bilinna, aracupenda dagiti capanunutan dagiti tao, isuda a mangilinged cadagiti paltuad ni Satanas.DP 373.2

“Ket ti babai kinunana iti uleg, Iti bunga dagiti caycayo iti minuyongan mangancam a sipapalubos: ngem iti bunga ti cayo nga adda iti tengnga iti minuyongan kinuna ti Dios, Dicayto mangan, ken uray sagiden, ania la ket mataycayo. Ket ti uleg kinunana iti babai, Saancayto a matay a pudno: ta ammo ti Dios nga iti aldaw a pannanganyo iti dayta, maluctanto dagiti matayo, ket cascayto la iti Dios, a maammoanyo ti naimbag ken ti dakes.”^{2Genesis 3:2-5.} Imbagana nga agbalindanto a ca9 la iti Dios, ket icutandanton ti dacdackel a sirib ngem idi cua, ken maaddaandanto ti nangatngato a casasaad ti panagbiag. Ni Eva nagtulnog iti sulisog; ket gapu iti influenciana, ni Adan naiturong met a nagbasol. Inannugotda dagiti sao ti uleg, a ti Dios dina cayat a sawen ti cas ti imbagana; dida pinati ti Namarsua cadacuada, ket impagarupda a gupgupdanna la ti wayawayada, ket mabalin a macagunodda ti dacdackel a sirib ken pannacaitan-oc babaen ti panangsalungasingda iti lintegna.DP 374.1

Ngem calpasan ti panagbasol ni Adan ania ti nasaracanna a caipapanan dagiti sao nga, “Iti aldaw a pannanganmo iti daydiay mataycanto a di bumurong”? Nasaracanna cadi a caipapananda, ti cas ti nangipapatian ni Satanas kencuana, nga isuntot mangyeg kencuana iti natantanoc a casasaad ti panagbiag? No casta addanto dackel nga imbag a magunodan gapu iti panagsalungasing, ket ni Satanas mapanecnecanto nga isut mangpapaimbag iti raza. Ngem ni Adan saan a castoy ti nasaracanna a caipapanan ti pangngeddeng ti Dios. Imbaga ti Dios a cas dusa ti basol, ti tao rebbengna ti agsubli iti daga a nacaalaanna: “Tapucca, ket iti tapuc agsublicanto. ”^{3Genesis 3:19.} Dagiti sao ni Satanas, a “Maluctanto dagiti matayo,” rimsua a pudno iti castoy a caipapanan laeng: a da Adan ken Eva calpasan ti isusukirda iti Dios, dagiti matada naluctanda tapno makitada ti kinaongongda; naammoanda ti dakes, ket naramananda ti napait a bunga ti salungasing.DP 374.2

Idiay tengnga ti Eden timmubo ti cayo ti biag, a ti bungana adda pannacabalinna a mangpataginayon iti biag. No ni Adan tinaginayonna coma ti nagtulnog iti Dios, nagtuloy coma a ragragsacna ti iyaasidegna a siwawayawaya itoy a cayo, ket nagbiag coma nga agnanayon. Ngem idi nagbasolen, nayadayun tapno di macapangan iti cayo ti biag, ket isu nagbalin a paiturayan ken patay. Ti keddeng ti Dios, “Tapucca, ket iti tapuc agsublicanto,” itudtudona ti pannacapucaw a maikisap ti biag.DP 375.1

Ti di ipapatay, a naicari iti tao no la ket nagtulnog coma, napucaw gapu iti panagsalungasing. Ni Adan dina maipatawid cadagiti putotna daydiay awan nga icutanna; ket awan coman ti namnama ti natnag a raza no ti Dios, gapu iti sacrificio ti Anacna, dina coma inyeg ti di ipapatay idiay asideg ti magaw-atda. Nupay “ti ipapatay nagna cadagiti isuamin a tao, agsipud ta isuda nagbasolda amin,” nupay casta ni Cristo nagparang ket “imparangarangna ti biag ken ti saan nga ipapatay gapu iti evangelio.”^{4Roma 5:12; 2. Tim. 1:10.} Ket gapu ken Cristo laeng ti pacagunodan ti saan nga ipapatay. Kinuna ni San Juan, “Ti mamati Hi Anac, adda biagna nga agnanayon; ngem ti saan a mamati iti Anac, saannanto a makita ti biag.”^{5Juan 3:36.} Tunggal tao mabalinna nga icutan toy di magatadan a bendicion no tungpalenna la ket dagiti condicion. Isuamin nga “agtalinaed iti panagaramid ti naimbag a sapsapulenda ti gloria, ti dayaw ken ti saan nga ipapatay,” awatendanto “ti biag nga agnanayon.”^{6Roma 2:7.}DP 375.2

Ti laeng nangicari ti biag ken Adan no agsukir isu ti dackel a manangulbod. Ket ti insao ti uleg ken Eva idiay Eden, —Saancayto a matay a pudno,” — isut umuna a sermon a naicasaba panggep ti di ipapatay ti cararua. Nupay ca.sta toy a sao, a naibatay laeng iti autoridad ni Satanas, maululit cadagiti pulpito ti Cacristianoan, ket isut aracupen ti caadduan dagiti tao a siaalisto a cas ti caalisto ti panangawat dagidi immuna a dadackeltayo. Ti keddeng ti Dios, “Ti cararua nga agbasol matayto,”^{7Eze. 18:20.} pinagbalinda a, Ti cararua nga agbasol, saanto a matay, no di ket agbasol, saanto a matay, no di ket agbiag nga agpanayon. Ditay mabalin ti di agsiddaaw iti datdatlag a pannacacullaap dagiti tao iti casta a nalacada a mamati cadagiti sao ni Satanas, ket narigatda a patien dagiti sao ti Dios.DP 375.3

No calpasan ti pannacatnag ti tao iti basol, napalubosan coma nga immasideg a siwawayawaya iti cayo ti biag, nagbiag coman nga agnanayon, ket iti cásta ti basol naaramid coman nga agnanayon. Ngem adda kerubin ken layap ti maysa a campilan nga agsublisubli a naisaad tapno “aywananda ti dalan ti cayo ti biag,”^{8Genesis 3:24.} ket awan maysa cadagiti familia ni Adan ti napalubosan a lumasat iti naicabil a bacud ken mangan iti bunga a macaited biag. Isut gapuna nga awan agbiag nga agnanayon a managbasol.DP 376.1

Ngem calpasan ti pannacatnag ti tao iti basol, ni Satanas imbilinna cadagiti angelna ti naisangsangayan a panagtrabajoda iti panangimalditda iti pammati iti naicasigud a di ipapatay ti tao; ket inton maitabbugdan dagiti tao nga umawat itoy nga ulbod, iturongdanto ida a mamati a ti managbasol agbiagto iti agnanayon a kinaayayay. Itan ti principe ti sipnget, nga agtartrabajo nga aramatenna dagiti agentena, iparangna ti Dios a cas maysa a managibales a turay a nauyong, ket ibagbagana nga icaranuconna idiay infierno amin dagiti di mangayayo Keneuana, ken agnanayon nga iparicnana cadacuada ti pungtotna; ket cabayatan ti panagsagabada iti di mayibcas a tuoc, ken agtirtiritir idiay agnanayon nga apuy, ti Namarsua cadacuada cumitkita cadacuada a siraragsac.DP 376.2

Amangan a macarimon iti isuamin a ricna ti ayat ken asi, ken uray pay iti ricnatayo iti kinajusticia, daydiay doctrina a dagiti nadangkes a natay addada a matutuoc iti apuy ken azufre iti agnanayon a sumsumged nga infierno; a gapu la cadagiti basol ti maysa nga ababa a naidagaan a panagbiag masapul nga agsagabada iti tuoc cas ti cabayag ti panagbiag ti Dios. Nupay casta toy a doctrina nasacnap ti pannacaisurona, ket isut naicabil pay laeng a paset ti adu cadagiti patpatien ti sangcacristianoan. Kinuna ti maysa a nalaing a doctor ti divinidad: “Ti buya dagiti matutuoc idiay infierno degdegannanto ti ragsac dagiti sasanto a maipaay iti agnanayon. Inton makitada dagiti dadduma a capadpadada iti naturaleza ken nayanac iti babaen dagiti isu met laeng a liclicmut, ket maitappuacda iti casta a kinacacaasi, ket mabigbigda, macaparagsacto cadacuada.” Ti sabali castoy a sao ti inaramatna: “Inton ti bilin ti pannacadusa matungpal iti agnanayon a pannacadusa dagiti damili ti pungtot, ti asuc ti tuocda umulinto iti agnanayon a makita dagiti damili ti caasi, isuda, a lugar a mairanudda cadagitoy nacacaasi a banag, cuncunadanto, Amen, Aleluya! dayawenyo ti Apo!”DP 376.3

Adino a paset ti sao ti Dios ti pacasaracan ti casta a sursuro? Dagiti nasbut idiay langit mapucawdanton aya ti amin a ricna ti asi ken ayatda. ken uray pay dagiti ricna ti tao? Masunnoanto aya dagitoy a ricna, iti kinaindiferencia ti estoizo, wenno iti kinadawel ti salvage? Saan, saan; saan a casta ti isuro ti Libro ti Dios. Dagiti mangiparang iti capanunutan a cas naisawang iti naadaw iti ngato mabalin a nagadal ken agpapan nasingpctda a tattao; ngem naallilawda gapu iti dakes a sursuro ni Satanas. Iturongna ida a mangkillo iti caipapanan dagiti napigsa a sao ti Nasantoan a Surat, ket sana coloren ti sao iti kinapait ken kinagulib a maipapan kencuana, ngem saan a maipapan iti Namarsua cadatayo. “Cas siac sibibiagac, cuna ni Apo Jehova, awan ti ragsacco iti ipapatay ti nadangkes; no di ket ti nadangkes agtuckiad coma iti dalanna ket agbiag: agtuckiadcayo, agtuckiadcayo cadagiti dakes a dalanyo; ta apayapay a mataycayo, O balay ti Israel?”^{9Ezequiel 33:11.}DP 377.1

Ania ti maganab ti Dios no annugotentayo nga isut pacaragsacanna ti pannacaimatangna cadagiti awan sardayna a tuoc; a maparag-o cadagiti asug ken ickis ken panangilunod dagiti agsagsagaba a parsua a tengtenglenna idiay apuy ti infier- no? Mabalin ngata a dagitoy nacaalalinggec a timec isudat musica iti lapayag ti Awan Patinggana nga Ayat? Idagdagda a ti pannacaibasnut ti awan sardayna a kinacacaasi cadagiti nadangkes ipakitananto ti igugura ti Dios iti basol a cas maysa a kinadakes a macadadael iti talna ken urnos ti universo. Oh, nacaalalinggec a tabbaaw! Arig la ket tay ti rurod ti Dios iti basol isut razon a gapu ti pacataginayonannan. Ta, cas mayannurot iti sursuro dagitoy a teologo, ti canayon a pannacatutuoc a buyogen ti awan a namnama ti caasi parungsotenna dagiti nacacaasi a madusa, ket iti panangibulosda cadagiti mangilunod a saoda ken tabbaawda, naynayonanda nga agnanayon ti bantot ti basolda. Ti gloria ti Dios saan a maparang-ay gapu iti casta a pannacataginayon ti pannacadegdeg ti basol agingga iti awan inggana a panpanawen.DP 377.2

Saan a matucod ti tao a balabalaen ti kinadakes a naaramid gapu iti dakes a doctrina ti agnanayon a pannacatutuoc. Ti religion ti Biblia, a napno ti ayat ken kinaimbag, ken aglaplapusanan iti kinaasi, isut pinasipnget ti ananito ken nacumotan iti butbuteng. No ututobentayo no casano ti di umumno a panangipinta ni Satanas iti cababalin ti Dios, masdaawtay aya no apay ti manangngaasi a Namarsua cadatayo cabutengda, carurudda, ken agpapan pay guraenda? Dagiti nacaamamac a pamanunutan iti Dios a naisacnap iti lubong gapu cadagiti naisuro iti pulpito isudat nangaramid cadagiti rinibribu, wen, cadagiti linaclacsa a di mamati ken infiel.DP 378.1

Ti capanunutan maipapan iti agnanayon a pannacatutuoc isut maysa cadagiti ulbod a doctrina isu a mangaramid iti arac ti kinaaprang ti Babilonia, a pangbartecna cadagiti amin a na-cion.^{10Apoc. 14:8; 17:2.} Agpayso nga isut insuro dagiti dackel ken naimbag a tattao; ngem ti silaw maipapan itoy a banag saan a naglawag cadacuada a cas iti panaglawagna cadatayo. Isuda sungbatanda laeng ti silaw a naglawag idi tiempoda; datayo sungbatantayo ti aglawag iti aldawtayo. No tallicudantay ti pammanecnec ti sao ti Dios, ket aracupentay dagiti ulbod a doctrina gapu la ta isudat insuro dagiti ammatayo, matnagtayto iti ba- baen ti dusa a naisawang iti Babilonia; umininumtayo iti arac ti kinaaprangna.DP 378.2

Ti maysa a daekel a clase dagiti tao, a ti doctrina ti agnanayon a tuoc macarimon cadacuada, maiturongda iti sabali a bangir ti ulbod. Makitada a ti Nasantoan a Surat iparangna ti Dios a cas maysa a nabiag a napno ti ayat ken asi, ket dida mabalin a patien nga ipisucnanto dagiti parsuana cadagiti abut ti agnanayon a sumsumged nga infierno. Ngem idinto ta patienda a ti cararua naicasigud a di matay, awan ti makitadan a sa-bali a patienda no di ket amin a tao maisalacandanto amin iti camaudianan. Adu dagiti mangibilang a dagiti pangamames ti Biblia naitedda laeng a pangbutbuteng cadagiti tao tapno agtulnogda, ngem saandanto a matungpal a cas iti sasawen ti letra. Iti casta ti managbasol mabalinna ti agbiag iti naimbucodan a ragragsac, a dina sursuruten dagiti bilin ti Dios, ket nupay casta namnamaenna a maawatto iti camaudianan iti biang ti Dios. Ti casta a doctrina, a cas la naibatay iti caasi ti Dios, ngem dina met ammoen ti kinajusticiana, macaayayo iti linalasag a puso, ket paturdenna dagiti nadangkes iti panagaramidda ti dakes.DP 381.1

No agpayso a dagiti cararua ti amin a tao mapanda a dagus idiay langit iti horas ti ipapatay, no casta naimimbag nga ayatentayon ti patay ngem ti biag. Adu dagiti naiturong iti castoy a pammati ket pinaggibusda ti panagbiagda. Inton magaburantayo iti rigat, danag, ken paay, cas la nalaca a banag ti panangpugsot iti narucop a linas ti biag, ken tumayab idiay nam-ay ti agnanayon a lubong.DP 381.2

Ni Apo Dios adda nalagda a pammanecnec nga intedna iti uneg ti saona a dusaennanto dagiti managsalungasing iti lintegna. Dagidiay a mangipasablog iti baghagida met laeng a ti Dios nalaus unay ti kinamanangngaasina tapno aramidenna ti kinajusticia iti managbasol, umdas ti ikikitadan iti cruz sadi Calvario. Ti ipapatay ti awan tulawna nga Anac ti Dios panecnecanna a “dagiti supapac ti basol isu ni patay,” ket tunggal pannacasalnngasing ti linteg ti Dios masapul nga awatenna ti rumbeng a dusana. Ni Cristo nga awan basolna nagbalin a basol gapu iti tao. Inawitna ti bantot ti salungasing, ken ti pannacailinged ti rupa ti Ama, aginggat naburac ti pusona ken nalig-is ti biagna. Amin toy a sacrificio naaramid tapno masubbot coma dagiti managbasol. Awanen ti sabali a pamayan a pacaluc-atan ti tao manipud iti dusa ti basol. Ket tunggal cararua nga agmadi a makipaset iti naidiaya a pannacasbut nga ingget pateg, masapul nga isu met laeng ti mangawit iti bantot ken dusa ti salungasingna.DP 381.3

“Awan ti mannakiabig, wenno tao a naalas, wenno naagum, isu a managrucbab cadagiti ladawan, nga adda tawidna nga aniaman idiay pagarian ni Cristo ken ti Dios.”^{11Efeso 5:5.} “Aramatenyo ti cappia cadagiti isuamin, ken ti kinasanto, isu a no agcurang, awanto ti macakita iti Apo.”^{12Hebreo 12:14.} “Nagasat dagiti mangaramid cadagiti bilbilinna, tapno adda calinteganda nga umasideg iti cayo ti biag, ken tapno mabalinda ti sumrec cadagiti ruangan ti ciudad. Agyandanto iti ruar dagiti aso, ken dagiti managanito, ken dagiti mannakiabig, ken dagiti nacapapatay, ken dagiti agrucbab cadagiti ladawan, ken tunggal maysa nga agayat ken agaramid ti ulbod.^{13Apoc. 22:14, 15.}DP 382.1

Ti Dios imbunannagna cadagiti tao ti cababalinna. ken no casano ti panangtratarna iti basol. “Jehova Dios, a manangngaasi ken managparabur aginayad nga agpungtot. aglablabonan ti kinaayat ken kinapudno, manalimetmet ti caasi a maipaay cadagiti rinibribu, mamacawan ti kinadakes ken salungasing, ken basol, ket iti uray ania dinanto gungunaan ti nabaddut.”^{14Exodo 34:6, 7.} “Amin dagiti nadangkes dadaelennanto ida.” “Ket cadagiti managlabsing, isuda madadaeldanto a sangsangcatipon: ti tungpal dagiti nadangkes magessatto.”^{15Salmos 145:20; 37:38.} Ti pannaeabalin ken autoridad ti gobierno ti Dios maaramatdanto a pamasardeng iti yaaiza; nupay casta amin dagiti maiparargarang a panangdusa ti justicia raainugotto iti cababalin ti Dios cas manangngaasi, nainayad nga agpungtot, ken naimbag a Dios.DP 382.2

Dagiti principio ti kinaimbag, kinaasi, ken kinaayat, nga insuro ken pinagpatulad ti Maugisalacantayo, isudat maysa a nacaisuratan ti pagayatan ken cababalin ti Dios. Ni Cristo imbunannagna nga awan msurona no saan la a ti inawatna ken Amana. Dagiti principio ti gobierno ti Dios maitunosda unay iti bilin ti Mangisalacan, “Ayatenyo dagiti cabusoryo.” Ti Dios aramidenna ti kinujusticia cadagiti nadangkes, tapno pagimbagan ti universo, ken uray pagimbagan met dagidiay pacaipasarungcaran ti panangocomna. Isu cayatna nga aramiden ida a naragsac no la ket mabalmna nga aramiden a casta iti mayalubog cadagiti linteg ti gobiernona ken iti kinajusticia ti cababalinna. Licmutenna ida cadagiti pacakitaan ti ayatna, ipacaammona cadacuada ti lintegna, ket ipasurotna cadacuada dagiti gay-at ti caasina, ngem umsienda ti ayatna, ket awawanenda ti lintegna, ken paidenda ti asina. Idinto nga umawawatda a patinayon cadagiti sagutna, ibabamda daydiay Mangmangted; guraenda ti Dios agsipud ta ammoda a carurudna dagiti basolda. Ti Apo ibturenna iti mabayag ti kinadakesda; ngem ti mangikeddeng nga horas dumtengto iti camaudianan, isunto a pannacaikeddengen ti banagda. Iti dayta iparautnanto ngata dagitoy a managalza iti bacrangna? Pilitennanto ngata ida nga agaramid iti pagayatanna?DP 383.1

Dagidiay a nangpili ken Satanas a cas panguloda, ken iturayan ida ti pannacabalinna, saanda a nacasagana a sumrec iti sangoanan ti Dios. Ti kinatangsit, panangallilaw, kinaderrep, nga aglablabes, kinndawel, isut nairuam unayen a cababalinda. Mabalinda aya ti sumrec sadi langit, tapno makipagtaengda nga agnanayon cadagiti inuyuyaw ken ginurgurada ditoy daga? Ti kinapudno uray caanoman dinto catunos ni managulbod; ti kinaemma saan a macapnec ken manangipateg iti bagina ken natangsit; ti kinadalus saan nga awaten ni narugit; ti saan nga interesado a panagayat saan a macaawis ken naagum. Ania a puon ti ragsac ti mabalin nga igay-at ti langit cadagidiay nabartec cadagiti naidagaan ken agbuebucodan a banag?DP 383.2

Mabalin aya a dagidiay nagbibiag la ditoy nga imnalza a maibusor iti Dios, mayalisda a dagus sadi langit, ket sada imatangan ti nangato, nasantoan a casasaad ti kinaimbag nga awan curangna nga agnaed a eanayon sadiay,—tunggal cararua napuo ti ayat, tunggal rupa agsilnag iti rag-o, musica a macaayayo nga agbabagay ti tunosda ti umuli a pamadayaw iti Dios ken iti Cordero, ket dagiti di agsarday nga ayus ti lawag agayusda a mapan cadagiti nasbut nga aggapuda iti rupa Daydiay nacatugaw iti trono,—mabalin aya a dagidiay nga addaan puspuso a napuo ti gura iti Dios, iti kinapudno ken iti kinasanto, makilaocda cadagiti nailangitan a bunggoy ken makipagcanta cadacuada iti panagdaydayaw ? Mabalinda ngata nga ibturen ti gloria ti Dios ken ti Cordero? Saan, saan; naited cadacuada idi dagiti adu a tawen a pannacapadasda, tapno buclenda coma dagiti cababalin a maitugot sadi langit; ngem uray caanoman dida sinursuroan ti nakemda nga agayat iti kinadalus; uray caanoman dida inadal ti pagsasao ti langit, ket ita naladawdan. Ti panagbiag a sumupring iti Dios isut nangaramid cadacuada a di maicari iti langit. Ti kinadalus ti langit, ti kinasantona, ti kinatalnana isuntot macapapulcoc cadacuada; ti gloria ti Dios isuntot apuy a mangibus. Calicagumandanto ti tumaray manipud iti casta a nasantoan a lugar. Ayatendanto ti madadael, tapno mailemmengda ti rupa Daydiay a natay iti panangsubbotna coma cadacuada. Ti tungpal dagiti nadangkes maikeddeng gapu met la iti pilienda. Ti pannacalacsidda sadi langit agtaud iti nacnakemda met laeng, ket isut rumbeng ken naasi nga aramid iti biang ti Dios.DP 384.1

Cas cadagidi danum ti layus, dagiti apuy ti dackel nga aldaw ibunannagda ti keddeng ti Dios a dagiti nadangkes dida maagasanen. Awan ricnadan nga agrucnoy iti autoridad a nadiosan. Ti pakinakemda impaayda iti yaalza; ket inton suminan ti biag, naladawen a panangrusngids iti ayus dagiti panunutda, naladawen a panagsublida manipud panagsakngasing nga in agtulnog, manipud gura nga in agayat.DP 384.2

Ni Apo Dios, iti panangipalubosna ti panagbiag ni nacapatay a Cain, nangted ti maysa a pagarigan iti lubong no anianto ti maibunga ti pannacapalubos ti managbasol nga agbiag tapno ituloyna ti panagaramidna ti dakes nga awan sipsiparna. Gapu iti influencia ti sursuro ken pinagpatulad ni Cain, adu cadagiti putotna naiturongda iti basol, aginggat nagtungpal a “ti kinadakes ti tao dackel iti daga,” ket “amin a panggep dagiti panunut ti pusona dakes laeng iti agnanayon.” “Ket nagdakes ti daga iti sangoanan ti Dios, ket napno ti daga iti ranggas.”^{16Genensis 6:5, 11.}DP 385.1

Gapu iti caasina iti lubong, ni Apo Dios pinucawna dagidi dakes a nagtaeng kencuana idi tiempo ni Noe. Gapu iti caasina, dinadaelna dagiti narugit a nagnaed iti Sodoma. Gapu iti mangallilaw a pannaeabalin ni Satanas, dagiti agararamid ti kinadakes gunodenda ti panangisakit ken panangidayaw dagiti tao cadacuada, ket iti casta canayon nga itabbugda dagiti sabsabali nga umalza. Casta ti naaramid idi aldaw ni Cain ken aldaw ni Noe, ken idi aldaw ni Abraham ken Lot; casta met ita ti maaramid iti tiempotayo. Gapu iti caasina iti universo ni Apo Dios pucawennanto iti panungpalan dagiti manglais iti paraburna.DP 385.2

“Dagiti supapac ti basol isu ni patay; ngem ti awan baybayadna a sagut ti Dios isu ti biag nga agnanayon, ken Jesu-Cristo nga Apotayo.”^{17Roma 6:23.} Nupay biag ti tawiden ti nalinteg, ti patay isut pannacabagi ti nadangkes. Ni Moises imbuuannagna cadagidi Israel, “Incabilco iti sangom itoy nga aldaw ti biag ken ti naimbag, ti patay ken ti dakes.”^{18Deut. 30:15.} Ti patay a masasao cadagitoy a paset ti Nasantoan a Surat saan a cas idi patay a naisawang ken Adan, ta isuamin a tao sagabaennanto ti supapac ti salungasingna. No di ket isu ti “maicadua nga ipapatay” a casungani ti biag nga agnanayon.DP 385.3

Cas naibunga ti basol ni Adan, ti patay nagna iti amin a raza, ti tao. Isuda amin padapadada a mapan iti tanem. Ket babaen dagiti pamuspusan ti piano ti pannacaisalacan, isuda amin mapabangondanto manipud cadagiti tanemda. “Addan- to panagungar dagiti nalinteg ken dagiti nakillo;”^{19Aramid 24:15.} ta cas matayda amin ken Adan, casta met mabiagdanto amin ken Cristo.”^{201. Cor. 15:22.} Ngem adda paggidiatan dagiti dua a clase a rummuar. “Dagiti amin nga adda cadagiti tanem mangngegdanto ti timecna, ket rummuardanto; dagiti nagaramid ti naimbag, tapno agungarda iti biag; ken dagiti nagaramid ti dakes, tapno agungarda iti pauuacaocom.”^{21Juan 5:28, 29.} Dagidiay nga “adda pannacairamanda” uga agungar iti biag, isudat “nagasat ken santo.” “Cadacuada awan pannacabalin ti maicadua nga ipapatay.”^{22Apoc. 20:6.} Ngem dagidiay di nacagunod ti pacawan, babaen coma ti panagbabawi ken pammati, masapulda a lac-amen ti dusa ti salungasingda,—“dagiti supapac ti basol.” Agsagabada ti dusa nga aggigidiat ti capaut ken cadagsenda, “cas mayanatup cadagiti aramidda,” ngem ketdi iti camaudianan aggibus iti maicadua nga ipapatay. Idinto ta, cas kiddawen ti kinajusticia ken kinamanangngaasi ti Dios, saanna a mabalin nga isalacan ti managbasol idinto nga agtalinaed iti basbasolna. anansata iccatenna laengen ti biagna isu a napucawna gapu iti panagsalsalungasingna ken isu nga impakitana a dina ca icarian. Cunaen ti maysa a mannurat nga indalan ti Espiritu Santo, “Ta bassit pay a daricmat, ket ti nadangkes maawanton: wen, mingmingamto a sigaganetget ti ayanna, ket awan ton.” Ket ti sabali cunana, “Isudanto casda la awan idi.”^{23Salmos 37:10; Abias 16.} Idinto ta nagaburanda iti bain, lumnedda iti awan a namna ma, ken agnanayon a lipat.DP 385.4

Castanto ti pannacapaggibus ti basol, agraman dagiti amia a kinaayayay keu rebba a naibungana. Cunaen ti sumasalmo “Dinadaelmo dagiti nakillo; pinucawmo ti naganda iti agnanayon awan inggana. Dagiti cabusorco nacadanonda iti pa naggibus, narebbecda iti agnanayon.”^{24Salmos 9:5, 6.} Ni San Juan a nag surat iti Apocalipsis, idinto a kitkitaenna ti masacbayan a panagbiag iti agnanayon, mangngegna ti sangalubongan a canta a pagdaydayaw, ket awanen ti maisalsalumiua a nota Tunggal parsua sadi langit ken itoy daga nangngogna nga ititedna ti gloria iti Dios.^{25Apoc. 5:13.} Iti dayta awanton dagiti napucaw a careararua a mangtabbaaw iti Dios, inton agtirtiritirda iti rigat idiay awan tungpalna a tuoc; awan dagiti nacacaasi a parsua idiay infierno a mangilaoc cadagiti ickisda iti cancan ta dagiti naisalacan.DP 386.1

Ti naindaclan a biddut maipapan iti naicasigud a di ipa patay isut nacaisadagan ti doctrina ti caadda puot iti ipapa tay, — doctrina a, cas iti agnanayon a pannacatutuoc, maisungani cadagiti sursuro ti Nasantoan a Surat, cadagiti cuna ti razon, ken cadagiti ricnatayo a natawan.DP 387.1

Ania ti cuna ti Nasantoan a Surat maipapan cadagitoy a banag? Ni David cunana nga awan ti pannacaammo iti ipa patay. “Ti angesna agtacyas, agpulang iti dagana; iti dayta met la nga aldaw dagiti panunutna mapucawda.”^{26Salmos 146:4.} Ni Solo mon mangted ti casta met a pammanecnec: “Dagiti agbiag ammoda a mataydanto: ngem dagiti natay dida ammo ti ania man.” “Ti ayatda casta met ti gurada ken ti apalda, napucawen iti nabayag; isuda awanandan uray caano iti maysa a biang iti agnanayon iti aniaman a naaramid iti baba ti init..’“Awan ti aramid, wenno gacat, wenno pannacaammo, wenno sirib, idiay Tanem a papanam.” ^{27Eclesiastes 9:5, 6, 10.}DP 387.2

Idi napaatiddug iti sangapulo ket, lima a tawen ti biag ni Ezequias, eas sungbat ti cararagna, ti managyaman nga ari incantana ti panagdaydayawna iti Dios gapu iti dackel a caasina. Iti daytoy a canta ibagana ti razon no apay agragrag sac a casdi: “Ta ni Tanem dinaca mabalin a dayawen, ni pa tay dinaca marambacan: dagiti umulog iti dariwangwang di da mabalin nga inanamaen ti kinapudnom. Ti sibibiag. ti si bibiag. dayawennacanto, cas aramidec ita nga aldaw.”^{28Isaias 38:18, 19.} Ti teologia popular iparangna a dagiti nalinteg a natay addadan sadi langit, simrecdan iti ragsae. ket daydayawendan ti Dios babaen ti di matay a dila; ngem ni Ezequias awan nakitana a casta a nadayag a buya iti ipapatay Dagiti saona maibagayda iti pammanecnec ti sumasalmo: “Ta ken patay awan lagip kenca: iti tanem asinonto ti agyaman kenca?” “Dagiti natay dida idaydayaw ni Jehova, ken siasino man a bumaba iti ulimec.”^{29Salmos 6:5; 115:17.}DP 387.3

Ni San Pedro, idi aldaw ti Pentecostes, imbunannagna a ni patriarca David “natay ken naitanem ket ti tanemna adda cadatayo aginggat ita nga aldaw.” “Ta ni David saan nga immuli eadagiti langlangit.”^{30Aramid 2:29, 34,} Ti kinapudno a ni David adda iti tanem aginggat panagungar, panecnecanna a dagiti nalinteg dida pay mapan sadi langit iti ipapatay. Babaen laeng vi panagungar, ken gapu iti aramid a ni Cristo nagungar, ti pacabalinan ni David nga agtugaw iti camaudianan iti macanawan ti Dios.DP 388.1

Ket kinuna ni San Pablo: “No dagiti natay saanda nga agungar, saan met a napagungar ni Cristo: ket no ni Cristo saan a napagungar, awan capapayan ti pammatiyo; addacay pay laeng cadagiti basbasolyo. No casta met, dagiti naturog keu Cristo napucawda.”^{311. Corinto 15:16-18.} No iti aguppat a ribu a tawen adda nalinteg a napanen a dagus idiay langit iti ipapatayda, casanot pannacabalin ni San Pablo a nagcuna a no awan ti panagungar. “dagiti naturog ken Cristo napucawda”? Awanen ti pacasapulan ti panagungar.DP 388.2

Ni martir a Tyndale, idi sasawenna ti casasaad dagiti na tay, kinunana: “Ipudnoc iti nabatad, saanac pay a nalawagan a dagiti natay addadan iti kinapunno ti gloria a cas ken Cristo, wenno cas cadagiti angel ti Dios. Ket awan met ti casta a paset ti pammatic; ta no agpayso coma a casta, awan makitacnn no di ti panangicascasaba iti panagungar ti lasag isuntot maysa a banag nga ubbaw.”^{32Tyndalo, Wm. Preface to “New Testament” (ed. 1534). Reprinted in “British Reformers —Tindal, Firth, Barnes,” p. 349 (ed. 1830).}DP 388.3

Isut di malibac a kinapudno a dayta pananginanama iti nagasat a di ipapatay inton ipapatay iturongna ti nasacnap a pannacaliway ti doctrina ti Biblia maipapan iti panagungar. Ni Dr. Adam Clarke impalawagna toy a panagduyos, a kinunana: “Ti dotrina maipapan iti pangungar agparang nga adadut pannacaigunamgunamna iti gimong dagidi immuna a Cristiano ngem ita! Casano aya daytoy? Dagidi apostol patinayon nga ingunamgunamda daytoy, ket babaen ti panangaramatda kencuana, tinignayda dagiti pasurot ti Dios nga aggaget, agtuinog, ken agragragsac. Ket dagiti pannacasunoda itoy agdama a tiempo manmano ti panangsasaoda kencuana! Casta ti incasaba dagidi apostol, ket casta ti pinati dagidi immuna a Cristiano; casta ti icasabami ket casta ti patien dagiti agdengngeg cadacami. Awan ti doctrina iti uneg ti evangelio nga auaddat. pannacaigunamgunamna; ket awan ti doctrina iti agdama a sistema ti panangascasaba nga adaddat pannacaliwayna! ”^{33Commentary on the New Testament, Vol. II, general comments on 1 Cor inthians 15, par. 3} Daytoy nagtuloy aginggat nganngani entero a napasipnget ken linipatan ti sangalubongan a Cristiano ti nagloriaan a kinapudno maipapan iti panagungar. Anansata maysa a mannurat a panguloen ti religion, iti panagpalawagna maipapan ca dagiti sao ni San Pablo iti 1 Tesalonica 4:13-18, cúnana: “Tapno agservi a napaypayso a liwliwa, ti doctrina ti naingasatan a di ipapatay dagiti nalinteg agpaay cadacami a suno ti aniaman a duaduaen a doctrina ti maicadua a yaay ti Apo. Inton ipapataytayo isut yaay ti Apo cadacami. Dayta ti urayentayo ken pagsalucagantayo. Dagiti natay napandan iti gloria. Saanda nga urayenen ti trompeta nga agpaay iti pannacaocom ken pannacagungunada. ”DP 388.4

Ngem idi ngannganina panawan dagiti adalanna, ni Jesus saanna nga imbaga cadacuada nga iti mabiit umaydanto Kencua na. “Innac ket isaganaancayo ti pagyanan,” kinunana. “Ket no innac ket isaganaancayo ti pagyanan, umayacto manen ket icuyogcayto caniac met laeng.”^{34Juan 14:2, 3.} Ket ni San Pablo cunana pay cadatayo. a “ti Apo met laeng umulogto sadi langit a buyugan ti ariwawa, ti timec ti arcangel ken ti trompeta ti Dios, ket dagiti natay ken Cristo bumangondanto nga umuna: intono cuan, datayo a sibibiag, datayo a nagbati, maitayabtay a maicuyog cadacuada cadagiti ulep, a sumabet iti Apo, iti tangatang; ket iti casta agnanayonto nga addatay a maicuyog iti Apo.” Ket sana inayon, “Aglilinniwanliwacayo iti maysa ken maysa cadagitoy a sao.”^{351. Tesalonien 4:16-18.} Nagdackel ketdin ti naggidiatan dagitoy macaliwliwa a sao ken dagiti naadaw a sao ti ministro Universalista. Ti naududi liwliwaenna dagiti natayan a ga gayem babaen ti pammatalged a nupay casanot kinamanagbasol ti natay, inton simmardeng ti angesna, isuntot maawat iti gimong dagiti angel. Ni Pablo iturongna dagiti cacabsatna iti masacbayan a yaay ti Apo. a pannacabungtol dagiti balunet ti tanem, ken pannacapagungar dagiti “natay ken Cristo,” iti biag nga agnanayon.DP 389.1

Casacbayan ti pannacabalin ti sinoman a sumrec cadagiti taeng dagiti naisalacan, dagiti panagbiagda masapul pay a mausig, ket dagiti cababalin ken aramidda masapul a mailabasda iti sangoanan ti Dios. Dagiti isuamin maocomda cas mayalu bog cadagiti banag a nailanad iti libro, ket magungunaandanto cas cadagiti aramidda. Daytoy a panangocom saan a maaramid iti ipapatay. Imutectecam dagiti sao ni San Pablo: “Nangtuding ti maysa nga aldaw, isu a panangocomnanto iti lubong a sililinteg gapu iti daydiay lalaki a tinndinganna a pinanecnecanna cadagiti isuamin, nga isut pinagungarna iti tengnga dagiti natay.”^{36Aramid 17:31.} Ti apostol ibagana ditoy iti nabatad nga adda natudingan a tiempo, a masacbayan pay laeng idi sasawenna, a pannacaocom ti lubong.DP 390.1

Ni San Judas tudoenna met ti isu met laeng a tiempo; “Dagidi angel a saanda a tinaginayon daydi nacaisigudanda a casasaad, no di ket pinanawanda daydi paggiananda, impu poena ida cadagiti agnanayon a pagbaludan, iti babaen dagiti sipnget, aginggat panangocom ti dackel nga aldaw.” Ket sana adawen ti kinuna ni Enoc: “Adtoy nga umay ti Apo, a cuyugen dagiti rinibribu a sasantona. tapno aramidenna ti panangocom cadagiti isuamin.”^{37Judas 6, 14, 15.} Ni San Juan cunana a nakitana “da giti natay, babassit ken dadackel, a nagtacder iti sangoanan ti trono, ket nabisrad dagiti libro;. .. .ket dagiti natay naocom- da cadagiti banag a naisurat cadagiti libro, cas cadagiti aramidda.”^{38Apoc. 20:12.}DP 390.2

Ngem no dagiti natay addadan nga agragragsac idiay la ngit wenno agrungrungiit idiay infierno, ania pay ti pacasapu lan ti umay a panangocom? Dagiti isuro ti sao ti Dios maipapan cadagitoy napateg a banag saanda a nasipnget ket saanda met nga agsusungani; mabalin nga awaten dagiti caaduan nga isip. Ngem aniat makita ti nalawag nga isip, a kinasirib wenno kinajusticia iti agdama a capanunutan? Macunanto aya cadagiti nalinteg, calpasan ti pannacausig ti panagbiagda iti panango com, “Naimbag, adipen a nalaing ken mapagtalcan,... .sumrec ca iti ragsac ni Apom,”^{39Mateo 25:21, 41.} no nagyanda ngaruden idiay saelang-na, nalabit iti adu a panawen? Maayabto aya dagiti nadangkes manipud iti lugar a pacatutuocan tapno denggenda ti pangngeddeng ti Ocom ti amin a daga, “Umadayucayo caniac, nailunod, incayo iti agnanayon nga apuy?”^{39Mateo 25:21, 41.} Oh, nasnecan nga angangaw! nacababain a babalaw ti kinasirib ken kinajusticia ti Dios!DP 391.1

Ti capanunutan maipapan iti di ipapatay ti cararua isut maysa cadagiti ulbod a doctrina nga inserrec ti Roma iti reli gion Cristiana, a binulodna iti kinapagano. Isut incadua ni Martin Lutero cadagiti “naindaclan a paspasaw a sarita a na mukel iti maysa a paset ti sangabuntonan a bilbilin ti Roma.”^{40Petavel, E., “The Problem of Immortality,” p. 255 (ed. 1892).} Iti panagpalawagna maipapan cadagiti sao ni Salomon iti Eclesiastes, a dagiti natay dida ammo ti aniaman, ti Reformador cunana: “Sabali manen a lugar a mangipanecnec a dagiti natay awan—ricnada. Cunana nga awan ti rebbeng, awan ciencia, awan pannacaammo, awan sirib sadiay. Ni Salomon inkeddengna a dagiti natay nacaturogda, ket awan a pulos ti ricnada. Ta dagiti natay agiddada idiay, ket dida bilangen dagiti aldaw ken tawen, ngem inton agriingda, casto la dida nacaturog iti uray maysa a minuto laeng.^{41Luther's “Exposition of Solomon's Books Called Ecclesiastes,” p. 152 (ed. 1573, London)}DP 391.2

Awan masaracan a sao iti uneg ti Nasantoan a Surat a dagiti nalinteg mapanda iti gungunada wenno dagiti nadangkes iti dusada inton ipapatayda. Dagiti patriarca ken profeta awan imbatida a casta a pammatalged. Ni Cristo ken dagidi apostolna awan insingasingda a casta. Ti Biblia isurona iti nalawag a dagiti natay saanda a mapan a dagus sadi langit. Maipa rangda a casda matmaturog aginggat panagungar.^{421. tes. 4:14; Job 14:10-12.} Iti canito a pannacapugsat ti lubid a pirac, wenno pannacaburac ti mallucong a balitoc,^{43Ecl. 12:6.} dagiti panunut ti tao agpucawda. Dagiti mapan iti tanem addada iti ulimec. Awan ammodan nga uray aniaman a maararamid iti baba ti init.^{44Job 14:21.} Amangan a naggasat a panaginana dagiti nabannog a nalinteg! Ti tiempo, nabayag man wenno mabiit, isut, cas maysa la a canito cadacuada. Maturogda; mariingda gapu iti trompeta ti Dios a sigogloria a di matayen. “Ta aguninto ti trompeta, ket dagiti natay agungardanto a di agrupsa... .Ket inton daytoy bagi nga agrupsa agcawesto iti saan a panagrupsa, ket daytoy bagi a matay agcawesto iti saan nga ipapatay, iti casta matungpalto ti sao nga adda a naisurat: Ni patay isut naalunun iti panagballigi. ”^{451. Cor. 15:52-55.} Inton mariingda iti nauneg a turogda, rugianda ti agpanunut idi nagsardenganda. Ti naudi a ricnada idi isu ti saem ni patay, ti naudi a panunutda a matnagdan iti babaen ti pannacabalin ni tanem. Inton bumangonda manipud iti tanem, ti umuna a naragsac a panunut isunto ti panangulitda iti naballigian nga ickis, “Adino ti yanna, O patay ti panagballigim ! Adino ti yanna, O patav ti panniludmo!”^{451. Cor. 15:52-55.}DP 392.1