Naayaban idiay Zurich
Dagiti trabajo ni Zuinglio idiay Einsiedeln isudat nangisagana kencuana a mayalis iti dacdackel a territorio, ket saan a mabayagen ti pannacayalisna. Calpasan ti tallo a tawenna ditoy naayab a mangakem iti saad ti kinapredicador idiay catedral ti Zurich. Daytoy isu idi ti capatgan nga ili iti entero a Suiza ket ti influenciana ditoy maricnanto iti adayu. Dagiti fraile a nangawis kencuana nga umay sadi Zurich adda tarigagayda a manglapped iti aniaman a pannacapabaro, ket iti casta inrugidan nga isuro kencuana no ania dagiti annongna.DP 164.3
Ni Zuinglio siuulimec a nagdengngeg iti bilinda, ket iti isusungbatna, calpasan ti panangisawangna iti panagyamanna gaput dayaw ti pannacaayabna itoy napateg a pagsaadan, rinugianna nga inlawag ti panggopna nga aramidcn. “Ti biag ni Cristo,” kinunana, “nabayagen a nailinged cadagiti umili. Icasabacto ti dagup ti Evangelio ni San Mateo,... ket sumac- doacto laeng manipud cadagiti ubbog ti Nasantoan a Surat, ammucodecto dagiti kinaunegna, idiligconto ti maysa a paset iti sabali a paset, ket sapulecto ti pannacaawat babaen ti canayon ken napasnec a cararag. Isut pacaigloriaan ti Dios, pacaidayawan ti Bugbugtong nga Anacna, pacaisalacanan a pudno dagiti cararua, ken agpaay iti pannacaipatacderda iti pudno a pamma. ti, no iservicto ti bagic iti ministro.” Nupay di inanamungan dagiti dadduma a papadi ti planona, ket binagbagaanda nga agbalbaliw coma, ni Zuinglio nagtalinaed a sititibker. Imbunannagna nga awan ti baro a pamayan nga iserrecna, no saan a ti daan a pamayan nga inaramat ti iglesia cadagidi tiempo nga immununa ken nadaldalus.DP 164.4
Adut napangayangayan cadagiti pudno nga insurona, ket adu dagiti nagpapangen a tattao a napan nagdengngeg iti cascasabana. Dagiti adu a nabayag a simamardengen idi cua nga apan makigimgimong isudat dadduma cadagiti nagdengngeg kencuana. Inrugina ti panagministrona babaen ti pananglucatna cadagiti Evangelio, ket imbasana ken inlawlawagna cadagiti agdengdengngeg kencuana ti nailanad a cabibiag, sursuro, ken ipapatay ni Cristo. Ditoy, a cas ti inaramidna idiay Einsiedeln, imparangna ti sao ti Dios a cas isisuna a di bumiddut nga autoridad, ken ti ipapatay ni Cristo a cas isisu ti naananay a saerificio. “Ni Cristo,” kinunana, “ti cayatco a pangiturongan cadacayo,—ni Cristo, isu a pudno a puon ti pacaisalacanan.” Iti licmut ti mangascasaba naguudipit dagiti adu a tattao a naggapu iti amin a clase, manipud cadagiti estadista ken estudiante agingga cadagiti trabajador ken mngmangged. Nalaus ti pannacaayayoda a nagdengngeg cadagiti sanona. Saan la nga incasabana ti naigay-at a pannacaisalacan nga awan baybayadna, ngem awan pay butbutengna a nangbabalaw cadagiti kinadakes ken kinarugit dagidi a tiempo. Adu dagiti nagawid manipud iti catedral a daydayawenda ti Dios. “Toy a tao,” kinunada, “isut mangicascasaba iti pudno. Isuntot Moises tayo, a mangiruar cadatayo manipud iti sipnget ti Egipto.”DP 167.1
Ngem nupay no nalaus ti ragsac ti pannacaawat dagiti trabajona idi damona, calpasan ti maysa a tiempo timmacder ti bumusor. Dagiti monje nagtrabajoda a manglapped iti trabajona ken mangcondenar cadagiti sursurona. Adu dagiti nangpadpadakes kencuana babaen dagiti pananglais ken uyuyaw; dagiti dadduma inaramatda dagiti panangcarit ken panangan’ames. Xgem ni Zuinglio iuibturna ida amin a siaanus, a cuncunana, “No cayattay a maawis dagiti nadangkes nga iturong ken Jesu-Cristo, masapul nga ikidemtay dagiti matatayo cadagiti adu a banag. ” DP 168.1
Idiay Suiza ti panaglaco cadagiti indulgencia naitalec iti ima dagiti Franciscanos, babaen ti panangiwardas ni Samson, a maysa a monje a taga Italia. Ni Samson nacapagservin a naimbag iti iglesia, ta adut naalanan a pirac idiay Alemanania ken Suiza tapno mapno ti tesoreria ti papa. Itan nagviaje idiay Suiza, dackel a gimgimong dagiti naawisna, linabusanna dagiti napanglaw a mangmangged cadagiti sangcabassit a maagedanda, ken nakiddaw cadagiti nawadwad a sagsagut manipud cadagiti nabacnang. Ngem ti influencia ti reforma naricnadan nga adda nagapuananna iti pannacaipabassit, nupay dina napasardeng, ti panaglaco. Ni Zuinglio adda pay la idiay Einsiedeln idi nacagteng ni Samson iti maysa nga ili iti asideg agraman dagiti tagilacona, ket nganngani sumreken idiay Suiza. Idinto ta ammona ti panggepna, ti Reformador dinagusna li nagluas a napan bumusor kencuana. Dagiti dua saanda a nagsarac, ngem casta unay naggasat ti nagbanagan ti panangipanayagda cadagiti gandat ti fraile, a napilit a pimmanaw a napan cadagiti sabali a lugar.DP 168.2
Idiay Zurich, ni Zuinglio nangasaba a sireregta a maibusor cadagiti aglaclaco ti pacawan; ket idi umasideg ni Samson iti dayta a lugar, isut inasitgan ti maysa a babaonen a naggapu iti concilio, isu a nangipaawat kencuana a nnmnamaenda ti ila labasna. Iti camaudiananna nagunodna ti simrec iti ili babaen ti sicap. ngem isut pinapanawda nga awan a pulos ti nalacona nga uray man la coma no maysa a pacawan, ket iti di agbayag pinanawanna ti Suiza.DP 168.3
Ti panagrang-ay ti reforma naparugsó gapu iti panagparang ti didigra, wenno ti “dackel a patay,” a nangsaplit iti Suiza idi tawen 1519. Idi dimteng a casta ti pannakisango dagiti tao ken patay, adu dagiti naparicnaan iti kinaubbaw ken kinaawan serservi dagiti pacawan a nabiit pay ginatangda; ket tinarigagayanda ti maaddaan ti nataltalged a batay ti pammatida. Ni Zuinglio nagsakit idiay Zurich; ket ti sakitna na. caro unay iti casta nga awan namnamadan nga umimbag, ket insacnapda payen ti damag a natayen. Iti dayta cangitingitan ti horas, ti namnama ken turedna saanda a nagbaw-ing. Kinitana a sipapammati ti cruz sadi Calvario, ket nagtalec iti patli ti basol nga umdas a maipaay iti isuamin. Idi nacasubli manipud cadagiti ruangan ni patay, ti panggepna isu ti panangieasabana iti evangelio a buyugan ti napigpigsa a regget ngem idi cua; ket dagiti saona adda datdatlag a nagappuananda. Dagiti umili kinablaawanda a siraragsac ti ayayatenda a pastor, isu a nagsubli cadacuada manipud iti iking ti tanem. Isuda met laeng immayda a naggapu iti van dagiti masakit ken matmatay ket naricnada, a napatpateg ngem uray caanoman idi cua, ti kinapateg ti evangelio.DP 169.1
Ni Zuinglio nalawag ti pannacaawatna cadagiti kinapudno ti evangelio, ket isu met laeng napadasanna iti bagina met laeng ti mangpabaro a pannacabalinna. Ti pannacatnag ti tao ken ti plano ti pannacaisalacan isudat banag nga inlawlawagna unay. “Ken Adan,” kinunana, “datay amin nataytayo, nairemremtay iti kinadakes ken pannacailunod. ” “Ni Cristo . . . ginatangna a maipaay cadatayo ti awan gibusna a pannaeaisalacan . . . Ti panagtuocna isut . . . maysa nga agnanayon a sacrificio, ket mannacabalin unav a mangagas; supapacanna ti kinajusticia ti Dios a maipaay iti agnanavon tapno pagimbagan dagiti amin nga agcammatalec iti dayta a sacrificio, a buvugan ti pammati a nalagda ken di maisin.” Nupay casta insurona iti nabatad a dagiti tao saanda a siwa- wayawaya, gapu iti gracia ni Cristo, nga agtuloy iti basol. “Sadinoman nga adda pammati iti Dios, addat idiay ti Dios, ket sadinoman a pagtaengan ti Dios, addat idiay ti gagar a mangdagdag ken mangpilit cadagiti tao nga agaramid cadagiti naimbag a trabajo.”DP 169.2
Nangininut a rimmang-ay ti Reformacion idiay Zurich. Iti kigtot dagiti cabusorna, ti mmacderda a bumusor a sireregta. Idi napan a tawen laeng, ti monje a taga Wittenberg insawangna ti “Saan” iti papa ken iti emperador sadi Worms, ket itan isuamin a banag casda la ipaawat nga adda met casta nga ibubusor cadagiti bilin ti papa, a maaramid idiay Zurich. Agsasaruno dagiti ataque nga inaramidda ken Zuinglio. Iti nadumaduma a tiempo, iti uneg ti masacupan ti papa, dagiti adalan ti evangelio napapatayda iti pasuc. ngem daytoy saan nga nmdas; masapul a mapaulimec ti maestro ti kinahereje. Iti casta ti obizpo idiay Constanza nangibaon ti tallo a delegado idiay Concilio ti Zurich, ket indarumna ni Zuinglio iti panangisurona cadagiti umili ti panagsalungasing iti linlinteg ti iglesia ket iti casta ipeggadna ti talna ken naimbag nga urnos li sociedad. No iwalintay ti autoridad ti iglesia, kinunana nga impigsa, agbanagto iti pannacakirokiro ti lubong. Ni Zuinglio insungbatna nga adda uppat a tawenen nga insursurona ti evangelio idiay Zurich, “ket isut nataltalna ken manmannakicappia ngem ti aniaman a sabali nga ili iti nacion.” “Ngarnd,” kinunana. “ti Kinacristiano saan aya nga isu ti casayaatan a mangicari iti talged ti sapasap?”DP 170.1