Część 12 — Rozwijanie sił umysłowych
Rozdział 50 — Co składa się na prawdziwe wychowanie?
Zakres prawdziwego wychowania — Prawdziwe wychowanie to coś więcej niż wybranie właściwego kierunku nauki. Jest to zagadnienie niezwykle szerokie. Obejmuje harmonijny rozwój wszystkich sił fizycznych i umysłowych zdolności. Uczy miłości i bojaźni Bożej oraz jest przygotowaniem do pełnienia obowiązków życia. — Counsels to Parents, Teachers, and Students 64.JWD 214.1
Właściwe wychowanie obejmuje nie tylko dyscyplinę umysłową, ale także nauczanie, które wpaja zdrową moralność i właściwe zachowanie. — Tamże 331.JWD 214.2
Pierwszą wielką lekcją w wychowaniu jest poznanie i zrozumienie woli Pańskiej. Każdego dnia w życiu powinniśmy czynić starania, by zdobywać to poznanie. Nauka jedynie ludzkich interpretacji rzeczywistości jest fałszywą edukacją, ale uczenie się o Bogu i Chrystusie jest nauką nieba. Zamieszanie w edukacji bierze się z tego, iż mądrość i poznanie Pana nie są należycie wywyższane. — Tamże 447.JWD 214.3
Wpływ przeciwdziałający egoistycznej rywalizacji i chciwości — W jakim kierunku winno iść wychowanie w takich czasach? Jaki powód wysuwa się przede wszystkim? Sobkostwo. Niejedno, co się nazywa wychowaniem, nie zasługuje na tę nazwę. Prawdziwe wychowanie przeciwdziała fałszywej ambicji, żądzy władzy, lekceważeniu potrzeb i praw ludzkich — uczuciom, które są przekleństwem świata. W planie Bożym każda istota ludzka ma swoje miejsce na świecie. Każdy człowiek powinien rozwijać swoje zdolności możliwie jak najbardziej i kiedy jest wiemy, niezależnie od tego, ile posiada tych talentów, ma prawo do uznania. W planie Bożym nie ma miejsca na egoistyczne współzawodnictwo. Ci, “którzy siebie samych zalecają”, nie rozumieją, iż “siebie z samymi sobą porównują”. 2 Koryntian 10,12. Wszystko, co człowiek czyni, musi być wykonane “z mocą, której udziela Bóg”. 1 Piotrag 4,11. Cokolwiek robimy, czyńmy chętnie. “Z duszy czyńcie jako dla Pana, a nie dla ludzi. Wiedząc, że od Pana otrzymacie jako zapłatę dziedzictwo”. Kolosan 3,23-24. Rozkoszą jest przygotowanie do służby i wychowanie zdobyte w oparciu o powyższe zasady. Jakżeż daleko od nich odbiega wychowanie współczesnej młodzieży! Od najwcześniejszego dzieciństwa nawołuje się młodych do współzawodnictwa i rywalizacji. A to są właśnie pożywki dla samolubstwa — korzenia wszelkiego zła. — Wychowanie 159-160.JWD 214.4
Wzór został dany w Edenie — System wychowania został ustanowiony na początku świata. Miał on być wzorem dla wszystkich ludzi po wszystkie czasy. Ilustracją tych zasad jest wzorowa szkoła założona w raju — w domu naszych pierwszych rodziców. Ogród rajski był salą wykładową, przyroda — podręcznikiem. Sam Stwórca był wykładowcą. — Tamże 14.JWD 215.1
Przykład największego Nauczyciela — Wychowując swych uczniów, Zbawiciel stosował metodę ustanowioną na początku świata. Dwunastu wybranych uczniów, wraz z kilkoma innymi mężczyznami, którzy od czasu do czasu przebywali z nimi, tworzyło rodzinę Jezusa. Towarzyszyli Mu w domu, przy stole, w polu i w Jego wielu wędrówkach. Dzielili z Nim trudy, doświadczenia i według możności współdziałali z Nim.JWD 215.2
Uczył ich wszędzie, gdziekolwiek przebywali — niekiedy na stokach górskich, a innym razem na wybrzeżu morskim. Czasami mówił do nich z łodzi rybackiej, to znów na drodze. Gdziekolwiek Jezus przemawiał, gromadka uczniów tworzyła Jego najbliższe otoczenie. Stali blisko Niego, by nie uronić ani jednego słowa z Jego pouczeń. Byli nadzwyczaj gorliwymi słuchaczami, aby móc następnie głoszoną przez Niego prawdę przekazywać dalej i nauczać we wszystkich krajach po wszystkie czasy. — Tamże 61.JWD 215.3
Prawdziwe wychowanie obejmuje praktykę i teorię — W dzieciństwie i młodości wykształcenie praktyczne i teoretyczne powinno być połączone, a umysł powinien gromadzić wiedzę. (...).JWD 215.4
Dzieci należy uczyć uczestniczenia w pełnieniu obowiązków domowych. Należy je uczyć, jak mają pomagać ojcu i matce w drobnych pracach, które mogą wykonać. Ich umysły trzeba przyzwyczajać do myślenia, a ich pamięć ćwiczyć do zapamiętywania wyznaczonych zadań. Uczone nawyku użyteczności w domu, dzieci będą się jednocześnie uczyć pełnienia praktycznych obowiązków stosownych do ich wieku. — Fundamentals of Christian Education 368-369.JWD 215.5
Nie jest to naturalny wybór młodzieży — Młodzież z natury nie wybiera takiego rodzaju edukacji, która przygotowuje ją do praktycznego życia. Kieruje się ona raczej swoimi pragnieniami, upodobaniami i niechęciami oraz preferencjami i skłonnościami. Ale jeśli rodzice mają właściwe pojęcie o Bogu, prawdzie i wpływie towarzystwa, w jakim powinny przebywać ich dzieci, będą czuli, że spoczywa na nich dana im przez Pana odpowiedzialność za staranne kierowanie niedoświadczoną młodzieżą. — Counsels to Parents, Teachers, and Students 132.JWD 216.1
Wykształcenie nie jest metodą unikania życiowych obowiązków — Należy uświadomić młodzieży, że wykształcenie służy nie do ochrony przed kłopotami i ciężarami życia. Celem jego jest ułatwić pracę, gdyż uczy lepszych metod i wyższych celów. Uczcie młodzież, że zdobywanie dla siebie możliwie największych zysków nie może być prawdziwym celem życia. Należy czcić Stwórcę wykonywaniem pracy dla społeczeństwa i niesieniem pomocy słabszym i nieświadomym. — Wychowanie 155.JWD 216.2
Wychowanie powinno budzić ducha służby — Ponad wszelkie inne działanie służba dla Chrystusa w małych sprawach codziennego życia posiada moc kształtowania charakteru i ukierunkowania życia na bezinteresowną pomoc. Wzbudzić takiego ducha, zachęcić do takiego postępowania i właściwie pokierować to zadanie rodziców i nauczycieli. Nie ma dla nich ważniejszej pracy ponad tę. Duch służenia jest pochodzenia niebiańskiego. Aniołowie będą współdziałać w każdym wysiłku zmierzającym do jego rozwoju.JWD 216.3
Takie wychowanie musi być ugruntowane na Słowie Bożym. Tylko tam są dane właściwe zasady w całej pełni. Biblia powinna być podstawą studiowania i nauczania. Podstawową wiedzą jest poznanie Boga i Tego, którego On posłał. — Śladami Wielkiego Lekarza 284-285.JWD 216.4
Stawia naukę moralności ponad rozwijanie intelektu — Dzieci potrzebują właściwego wychowania, aby mogły się stać użyteczne w świecie. Jednak wszelkie starania, które stawiają rozwój intelektu ponad moralnym nauczaniem, są błędnie ukierunkowane. Nauczanie, rozwój, ogłada i uszlachetnienie młodzieży i dzieci powinny być głównym celem rodziców i nauczycieli. — Counsels to Parents, Teachers, and Students 84-85.JWD 216.5
Jego celem jest budowanie charakteru — Najwyższej klasy wychowanie polega na udzieleniu wiedzy i nauczeniu dyscypliny, które prowadzą do najlepszego rozwinięcia charakteru i przygotowują duszę do życia mierzonego życiem Boga. Pod uwagę należy brać wieczność. Najwyższym wychowaniem jest to, które uczy nasze dzieci i młodzież chrześcijaństwa, daje im doświadczalne poznanie dróg Pańskich i udziela im lekcji, które Chrystus przekazał swoim uczniom jako wzorzec charakteru Boga. — Tamże 45-46.JWD 217.1
Jest nauczaniem, które kieruje i rozwija — Jest czas na nauczanie dzieci i czas na wychowanie młodzieży. Ważne jest, by w szkole te dwa zadania były połączone w istotnym stopniu. Dzieci można uczyć do służby grzechowi albo do służby sprawiedliwości. Wczesne wychowanie młodych kształtuje ich charaktery zarówno w życiu świeckim, jak i religijnym. Salomon mówi:JWD 217.2
— “Wychowuj chłopca odpowiednio do drogi, którą ma iść, a nie zejdzie z niej nawet w starości”. Przypowieści 22,6.JWD 217.3
Jest to pozytywne zalecenie. Wychowanie, które zaleca Salomon, ma kierować, kształcić i rozwijać.JWD 217.4
Aby rodzice i nauczyciele mogli pełnić to dzieło, muszą sami rozumieć drogę, którą dziecko ma iść. Obejmuje to więcej niż zdobywanie podręcznikowej wiedzy. Zawiera to wszystko, co jest dobre, co jest cnotą, co jest sprawiedliwe i święte. Obejmuje praktykowanie wstrzemięźliwości, pobożności, braterskiej uprzejmości oraz miłości do Boga i bliźnich. Aby osiągnąć ten cel, należy zwrócić uwagę na fizyczne, umysłowe, moralne i religijne wychowanie dzieci. — Testimonies for the Church III, 131-132.JWD 217.5
Przygotowuje pracowników dla Boga — Na ojcach i matkach spoczywa odpowiedzialność chrześcijańskiego wychowania dzieci powierzonych ich opiece. W żadnym razie rodzice nie mogą dopuścić do tego, aby praca zarobkowa tak pochłaniała ich umysł, czas i talenty, by ich dzieci nie były należycie dopilnowane i oddalały się od Boga. Nie mogą dopuścić do tego, by ich dzieci wymykały się im z rąk i dostawały pod wpływ niewierzących.JWD 217.6
Mają oni czynić wszystko, co w ich mocy, by zachować dzieci nieskażone przez ducha świata. Mają uczyć je stawania się współpracownikami Boga. Mają się stać ludzką ręką Pana, przygotowując siebie i swoje dzieci do życia wiecznego. — Fundamentals of Christian Education 545.JWD 217.7
Uczy miłości i bojaźni Bożej — Chrześcijańscy rodzice, czy ze względu na Chrystusa przemyślicie wasze pragnienia i wasze cele dla waszych dzieci, by przekonać się, czy zdają one egzamin w świetle prawa Bożego? Najważniejszym wychowaniem jest to, które nauczy je miłować i bać się Pana. — The Review and Herald, 24 czerwiec 1890.JWD 218.1
Jest uważane przez wielu za staroświeckie — Wychowanie trwałe jak wieczność jest niemal zupełnie zaniedbywane jako staroświeckie i niepotrzebne. Wychowanie dzieci do udziału w dziele budowania charakteru z myślą o doczesnym dobru, pokoju i szczęściu oraz prowadzenie ich ścieżką odkupionych Pańskich jest uważane za niemodne i dlatego nieistotne. Aby nasze dzieci przekroczyły bramy Miasta Bożego jako zwycięzcy, muszą nauczyć się w doczesnym życiu bojaźni Pana i przestrzegania Jego przykazań. — Fundamentals of Christian Education 111.JWD 218.2
Zawsze jest stopniowe i nigdy się nie kończy — Nasze dzieło życia, wykonywane tutaj na ziemi, jest przygotowaniem do życia wiecznego. Zdobywanie wykształcenia, które rozpoczęliśmy tutaj, nie zostanie zakończone w tym życiu; będzie ono kontynuowane przez całą wieczność — ciągle naprzód, bez końca. Coraz pełniej będzie objawiana mądrość i miłość Boża zawarte w planie zbawienia. Zbawiciel, prowadząc swoje dzieci do źródła żywych wód, przekaże im bogate skarbce wiedzy. Dzień po dniu wspaniałe dzieła Boże oraz dowody Jego twórczej i utrzymującej wszechświat mocy będą objawiane umysłom zbawionych w coraz to nowym pięknie. W świetle płynącym z tronu znikną wszelkie tajemnice, a dusza będzie zdumiona prostotą rzeczy i spraw, które nigdy przedtem nie były w pełni zrozumiane. — Śladami Wielkiego Lekarza 343.JWD 218.3