Rozdział 38 — Wiek, usposobienie i temperament
Nie skracajcie dzieciom dzieciństwa — Rodzice nie powinni przyspieszać procesu dorastania dzieci. Niech lekcje udzielane im mają taki charakter, by inspirowały ich serca szlachetnymi zamierzeniami, ale pozwólcie im być dziećmi i rosnąć w prostej ufności, szczerości i prawdomówności, które przygotują ich do udziału w niebiańskim królestwie. — Good Health, marzec 1880.JWD 147.5
Każdy okres życia ma swoje piękno — Do obowiązków rodziców i nauczycieli należy troska o rozbudzenie w młodzieży dążeń do odkrywania piękna w przyrodzie na każdym etapie rozwoju fizycznego i psychicznego. Rozwój ten powinien przebiegać w sposób naturalny, jak u roślin. — Wychowanie 76.JWD 148.1
Jedną z najpiękniejszych i najwymowniejszych przypowieści Chrystusa jest przypowieść o siewcy i ziarnie. (...). Prawdy, których uczy ta przypowieść, stały się żywą rzeczywistością w życiu Jezusa. W Jego fizycznej i duchowej naturze przestrzegał On boskiego porządku rozwoju, ilustrowanego przez roślinę, i tego samego życzy sobie dla wszystkich młodych ludzi. Choć był Majestatem nieba i Królem chwały, stał się niemowlęciem w Betlejem i przez pewien czas był bezradnym dzieckiem zdanym na opiekę matki.JWD 148.2
W dzieciństwie Jezus postępował jak posłuszne dziecko. Mówił i postępował stosownie do mądrości dziecka, a nie dorosłego człowieka, szanując rodziców, spełniając ich życzenia i pomagając im stosownie do swoich dziecięcych zdolności. Jednak na każdym etapie swojego rozwoju był On doskonały, a Jego bezgrzeszne życie cechował prosty i naturalny wdzięk. Pismo Święte mówi o Jego dzieciństwie: “A dziecię rosło i nabierało sił, było pełne mądrości, i łaska Boża była nad nim”. Łukasza 2,40. O Jego młodości napisano: “Jezusowi zaś przybywało mądrości i wzrostu oraz łaski u Boga i u ludzi”. Łukasza 2,52.. — Counsels to Parents, Teachers, and Students 140-141.JWD 148.3
Różnorodne usposobienia członków rodziny — Znacząca różnorodność usposobień i charakterów występuje często wśród członków jednej rodziny, gdyż zgodnie z Bożym porządkiem osoby o różnym temperamencie powinny przebywać razem. W takim przypadku każdy z domowników powinien święcie szanować uczucia i respektować prawa innych. W ten sposób wzajemne względy i cierpliwość mają być rozwijane, uprzedzenia łagodzone, a ostre rysy charakteru wygładzane. Należy zachowywać harmonię, a połączenie różnych temperamentów może się okazać korzystne dla wszystkich. — The Signs of the Times, 9 wrzesień 1886.JWD 148.4
Uwzględniajcie indywidualność umysłu i charakteru — Każde dziecko przychodzące na świat zwiększa odpowiedzialność rodziców. (...). Ich usposobienie, skłonności i cechy charakteru należy uważnie badać. Rodzice powinni starannie rozwijać swoje zdolności poznawcze, aby byli gotowi tłumić u dzieci złe skłonności i rozwijać właściwe cechy i poprawne zasady.JWD 149.1
Przemoc i surowość nie są potrzebne w tym dziele. Należy rozwijać opanowanie i wpajać je w umysł i serce dziecka. — Manuscript 12, 1898.JWD 149.2
Praca z ludzkim umysłem jest bardzo przyjemnym zadaniem. Nie wszystkie dzieci można traktować w jednakowy sposób, gdyż ograniczenie, jakie należy nałożyć na jedno dziecko, inne mogłoby doprowadzić do załamania. — Manuscript 32, 1899.JWD 149.3
Pobudzajcie słabsze cechy i hamujcie niewłaściwe — Niewiele jest wyważonych umysłów, gdyż rodzice są winni zaniedbania obowiązku pobudzania słabszych cech i tłumienia tych niewłaściwych. Nie pamiętają, że ciąży na nich poważne zobowiązanie czuwania nad skłonnościami każdego dziecka, a ich obowiązkiem jest uczyć swoje dzieci właściwych nawyków i prawych sposobów myślenia. — The Signs of the Times, 31 styczeń 1884.JWD 149.4
Poznajcie usposobienie każdego dziecka — Dzieci wymagają nieustannej troski, ale nie musicie pozwalać im widzieć, że zawsze ich pilnujecie. Poznajcie usposobienie każdego dziecka, objawiające się w ich wzajemnych relacjach, a następnie starajcie się skorygować wady, zachęcając do rozwoju przeciwnych cech. Dzieci należy uczyć, że rozwój zarówno sił umysłowych, jak i fizycznych, leży w granicach ich możliwości i jest wynikiem zdecydowanych starań. Powinny wcześnie nauczyć się, że szczęścia nie znajduje się w egoistycznym zaspokajaniu zachcianek, a jedynie w wypełnianiu obowiązków. Jednocześnie matka powinna starać się czynić to, co niezbędne dla szczęścia dzieci. — The Signs of the Times, 9 luty 1882.JWD 149.5
Potrzeby umysłowe są tak samo ważne jak potrzeby fizyczne — Niektórzy rodzice starannie zabiegają o zaspokojenie doczesnych potrzeb swoich dzieci — dobrze i wiernie opiekują się nimi w chorobie, a potem uznają, że spełnili już swój obowiązek. Jednak popełniają błąd. Ich dzieło dopiero się zaczęło. Należy zadbać także o zaspokajanie potrzeb umysłu. Wymaga to umiejętności, by stosować właściwe środki do leczenia zranionego umysłu.JWD 149.6
Dzieci przechodzą próby tak samo trudne do zniesienia i tak samo poważne jak te, które spotykają dorosłych. Rodzice nie zawsze czują się tak samo. Często ich umysły pogrążone są w niepokoju. Działają pod wpływem błędnych poglądów i mylących odczuć. Szatan atakuje ich, a oni ulegają jego pokusom. Mówią w sposób nacechowany irytacją, budząc gniew dzieci, a czasami bywają zbyt wymagający i miotają groźby. Biedne dzieci przejmują takiego ducha, a rodzice nie są przygotowani, by im pomóc, gdyż to oni sami są przyczyną problemu. Czasami wydaje się, że wszystko idzie źle. Wszędzie czają się zagrożenia, a wszyscy przeżywają trudne chwile. Rodzice obwiniają biedne dzieci, posądzając je o nieposłuszeństwo i niesubordynację, twierdząc, że są najgorszymi dziećmi na świecie, podczas gdy przyczyna kłopotów tkwi w nich samych. — Testimonies for the Church I, 384.JWD 150.1
Zachęcajcie do życzliwości — Niezrównoważony umysł, porywcze usposobienie, groźby, zawiść i zazdrość świadczą o rodzicielskich zaniedbaniach. Te złe cechy charakteru przynoszą wielkie nieszczęście tym, którzy je posiadają. Jakżeż wielu nie otrzymuje od towarzyszy życia i przyjaciół miłości, jaką mogliby się cieszyć, gdyby byli bardziej życzliwi. Jakżeż wielu tworzy problemy wszędzie, gdzie się znajdą, i we wszystkim, w co się zaangażują!. — Fundamentals of Christian Education 67.JWD 150.2
Różne usposobienia wymagają różnych środków dyscypliny — Dzieci mają różne usposobienia, a rodzice nie mogą zawsze stosować tych samych środków dyscypliny wobec każdego dziecka. Występują różnice w cechach umysłu i należy je badać z modlitwą, aby kształtować je do osiągania celów zamierzonych przez Boga. — Good Health, lipiec 1880.JWD 150.3
Matki, (...) poświęćcie czas na zapoznanie się z waszymi dziećmi. Poznawajcie ich usposobienie i temperament, abyście wiedziały, jak z nimi postępować. Niektóre dzieci potrzebują więcej uwagi niż inne. — The Review and Herald, 9 lipiec 1901.JWD 150.4
Postępowanie z nieobiecującymi dziećmi — Są dzieci, które potrzebują więcej cierpliwej dyscypliny i uprzejmego nauczania niż inne. Odziedziczyły one po rodzicach nieobiecujące cechy charakteru i z tego powodu potrzebują więcej współczucia i miłości. Dzięki wytrwałej pracy te błądzące dzieci mogą zostać przygotowane do zajęcia miejsca w dziele Pańskim. Mogą posiąść siły, których im brakuje, a które uzdolnią je do zajęcia miejsca daleko bardziej odpowiedzialnego, niż zajmują ci, po których spodziewano się znacznie więcej.JWD 150.5
Jeśli macie dzieci o szczególnym usposobieniu, nie pozwólcie, by z tego powodu cień zniechęcenia padał na ich życie. (...). Pomóżcie im, okazując cierpliwość i współczucie. Wzmacniajcie je słowami miłości i uprzejmymi czynami, by pokonały wady swojego charakteru. — Counsels to Parents, Teachers, and Students 115-116.JWD 151.1
Możecie nauczyć znacznie więcej, niż przypuszczacie — Matka, która miłuje Jezusa, pragnie wychować swoje dzieci dla Niego. Możecie nauczyć dzieci znacznie więcej, niż przypuszczacie, zmieniając w ten sposób ich usposobienie w pierwszych latach ich życia. Drogie imię Chrystusa powinno być hasłem przyświecającym rodzinie. — Manuscript 17, 1893.JWD 151.2