Szerzenie się reformacji

Dzięki pismom Wiklifa Jan Hus z Czech porzucił wiele błędów Kościoła rzymskiego i rozpoczął dzieło reformacji w swoim kraju. Podobnie jak Wiklif Hus był szlachetnym chrześcijaninem, człowiekiem uczonym i niezachwianie hołdującym prawdzie. Jego powoływanie się na Pismo Święte i śmiałe publikacje na temat skandalicznego i niemoralnego życia kleru wzbudziły ogólne zainteresowanie. Tysiące ludzi z radością przyjmowały prawdę. Taki stan zrodził gniew papieża, prałatów, kanoników i mnichów. Husa wezwano przed sobór w Konstancji, by oczyścił się z zarzutu herezji. Cesarz niemiecki udzielił mu gwarancji bezpieczeństwa. Po przybyciu do Konstancji otrzymał osobiście od papieża zapewnienie, że nie stanie mu się żadna krzywda.HZ 207.5

Po długim przesłuchaniu, w czasie którego Hus obstawał przy prawdzie Bożej, wezwano go, by dokonał wyboru: albo odwoła swoje nauki, albo poniesie śmierć. Wybrał los męczennika. Po spaleniu ksiąg Husa, spalono i jego na stosie. W obecności zgromadzonych dostojników kościelnych i państwowych sługa Boży złożył uroczysty protest przeciwko działalności papieskiej hierarchii. Stracenie Husa, które było haniebnym pogwałceniem publicznego zapewnienia bezpieczeństwa, ukazało całemu światu przewrotność Rzymu. Wrogowie prawdy, choć o tym nie wiedzieli, posunęli do przodu dzieło, które na próżno starali się zniszczyć.HZ 207.6

Po śmierci Wiklifa, pomimo szalejącego prześladowania, reformatorzy nadal protestowali przeciwko powszechnemu zepsuciu religijnemu. Czynili to z łagodnością, powagą i cierpliwością. Na wzór wiernych z czasów apostolskich wielu wierzących chętnie ofiarowywało dla sprawy Chrystusowej swe ziemskie posiadłości.HZ 208.1

Z drugiej strony czyniono wysiłki, aby wzmocnić i rozszerzyć władzę papieską. Papieże nadal uważali się za zastępców Chrystusa, ale ich życie było tak niemoralne, że odstręczało ludzi od wiary Rzymu. Dzięki wynalezieniu sztuki drukarskiej Pismo Święte zaczęło szerzyć się coraz szybciej i ludzie mogli przekonać się, że nauki papieskie nie były poparte Słowem Bożym.HZ 208.2

Gdy jednego świadka zmuszano do wypuszczenia z rąk pochodni prawdy, chwytał ją zaraz drugi, by z niesłabnącą siłą i odwagą unieść ją w górę. Rozpoczęła się walka, która miała przynieść wyzwolenie nie tylko pojedynczym osobom i Kościołom, ale i narodom. Po stuletniej przerwie ludzie zaczęli kontynuować dzieło rozpoczęte przez Wiklifa. Luter zapoczątkował reformację w Niemczech, Kalwin głosił we Francji, Zwingli pracował w Szwajcarii. Świat budził się z letargu. Hasła wolności religijnej biegły od kraju do kraju.HZ 208.3