Ang Kaharian ni Kristo
Habang sinasalita ni Jesus ang talinhagang ito, ang halamang mustasa ay nakikita sa malayo at sa malapit, na pumapaitaas sa ibabaw ng damo at butil, at ang mga sanga nito'y marahang gumagalaw sa hangin. Ang mga ibon ay palipat-lipat sa maliliit na sanga, at nagsisipagawitan sa gitna ng makakapal na dahon. Gayunpaman ang binhing pinagmulan ng higanting halamang ito ay kabilang sa pinakamaliit sa lahat ng mga binhi. Sa pa simula'y nag-usbong ito ng isang murang supang; nguni't ito'y matibay, at lumaki at yumabong hanggang sa sapitin nito ang kanyang kasalukuyang laki at taas. Kaya ang kaharian ni Kristo ay waring aba at walang-saysay sa pasimula nito. Kung ihahambing sa mga kaharian sa lupa ito'y lumilitaw na siyang pinakamaliit sa lahat. Ang pag-aangkin ni Kristo na pagiging isang hari ay nilibak ng mga naghahari sa sanlibutang ito. Gayunma'y sa makapangyarihang mga katotohanang ipinagkatiwala sa Kanyang mga tagasunod ay nag-aangkin ang kaharian ng ebanghelyo ng isang buhay na banal. At gaano nga kabilis na ito'y lumaki, gaano kalawak ang paglaganap ng impluwensiya nito! Nang salitain ni Kristo ang talinhagang ito, ay iilan lamang magbubukid na taga-Galilea ang naroroon upang kumatawan sa bagong kaharian. Ang kanilang karukhaan, ang kakauntian nila sa bilang, ay paulit-ulit na ginawang dahilan kung bakit ang mga tao'y hindi dapat makipag-ugnay sa mga abang mangingisdang ito na nagsisunod kay Jesus. Nguni't ang binhi ng mustasa ay dapat lumaki at ilaganap ang kanyang mga sa nga sa buong sanlibutan. Kapag nangawala na ang mga kaharian sa lupa na ang kaluwalhatia'y siyang pumuno noon sa mga puso ng mga tao, ang kaharian ni Kristo ay mananatili, isang malakas at malawak-ang-saklaw na kapangyarihan.MP 69.2
Kaya ang gawain ng biyaya sa puso ay maliit sa pasimula nito. Isang kataga ang sinasalita, isang silahis ng liwanag ang idinadampulay sa kaluluwa, isang impluwensiya ang ginagamit na siyang pinagsisimulan ng bagong kabuhayan; at sino ang makasusukat sa mga bunga nito?MP 70.1
Hindi lamang ang paglaki ng kaharian ni Kristo ang inilalarawan ng talinhaga ng binhi ng mustasa, kundi sa bawa't yugto din naman ng paglaki nito ay inuulit-ulit ang karanasang inilalarawan sa talinhaga. Para sa Kanyang iglesya sa bawa't salin-ng-lahi ang Diyos ay may isang tanging katotohanan at isang tanging gawain. Ang katotohanan na ikinukubli sa mga pantas ng sanlibutan at sa may-bait ay inihahayag sa mga gaya-ng-bata at sa mga mapagpakumbaba. Ito ay nangangailangan ng sariling-pagpapakasakit. May mga pakikipagbaka ito na dapat pakipagpunyagian at mga tagumpay na dapat matamo. Sa pasimula ay iilan ang mga tagapagtaguyod nito. Sila ay nilabanan at hinamak ng mga dakilang tao ng sanlibutan at ng isang iglesyang kaayon ng sanlibutan. Tingnan ninyo si Juan Bautista, ang naging tagapanguna ni Kristo, na nakatayong nag-iisa upang suwatan ang pagmamataas at pormalismo ng bansang Hudyo. Tingnan ninyo ang unang mga tagapagdala ng ebanghelyo sa Europa. Waring napakalabo, napakawalang-pag-asa ang misyon nina Pablo at Silas, ang dalawang manggagawa ng tolda, nang sila kasama ang kanilng mga kasama ay lumulan ng bapor sa Troas patungo sa Filipos. Tingnan ninyo “ang matandang si Pablo,” na natatanikalaan, na ipinangangaral si Kristo sa kuta ng mga Cesar. Tingnan ninyo ang bayan-bayanan ng mga alipin at mga magbubukid na nakikipagtunggali sa paganismo ng imperyo ng Roma. Tingnan ninyo si Martin Luther na naninindigan laban sa makapangyarihang iglesyang yaon na siyang obra-maestra ng karunungan ng sanlibutan. Masdan ninyo siya sa kanyang panghahawak nang buong tibay sa salita ng Diyos laban sa emperador at papa, na sinasabi, “Narito ginagawa ko ang aking paninindigan; wala na akong iba pang magagawa. Ang Diyos nawa ang aking maging katulong.” Masdan ninyo si John Wesley na ipinangangaral si Kristo at ang Kanyang katwiran sa gitna ng pormalismo, kawalang-moral, at kawalang-katapatan. Masdan ninyo ang isa na nabibigatan sa taglay na mga kapighatian ng di-sumasampalatayang sanlibutan, na namamanhik para sa karapatan na madala sa kanila ang pabalita ng pag-ibig ni Kristo. Dinggin ninyo ang tugon ng eklesiyastisismo: “Umupo ka, binata. Kapag ibig ng Diyos na hikayatin ang mga di-sumasampalataya o ang mga pagano, ay Kanyang gagawin ito nang wala ang tulong mo o ang tulong ko.”MP 70.2
Ang mga dakilang lider ng relihiyon sa salin-ng-lahing ito ay nagtatanyag ng mga papuri at nagsisipagtayo ng mga bantayog niyaong mga naghasik ng binhi ng katotohanan mga dantaon na ang nakararaan. Hindi ba marami ang tumalikod sa gawaing ito upang yurakan ang usbong na sumisibol sa binhi ring iyon ngayon? Ang dating sigaw ay inuulit, “Nalalaman naming nagsalita ang Diyos kay Moises; datapwa't tungkol sa taong ito [si Kristo sa tagapagbalitang Kanyang isinusugo], ay hindi namin nalalaman kung taga-saan siya.” Katulad noong mga panahong una, ang mga tanging katotohanan sa panahong ito ay nasusumpungan, hindi sa mga maykapangyarihang eklesiyastiko, kundi sa mga lalaki at mga babaing hindi totoong marurunong o hindi totoong mga pantas upang sampalatayanan ang salita ng Diyos.MP 72.1
“Sapagka't masdan ninyo ang sa inyo'y pagkatawag, mga kapatid, na hindi ang maraming marurunong ayon sa laman, hindi ang maraming maykapangyarihan, hindi ang maraming mahal na tao ang mga tinawag; kundi pinili ng Diyos ang mga bagay na kamangmangan ng sanlibutan, upang hiyain Niya ang mga marurunong; at pinili ng Diyos ang mga bagay na mahihina ng sanlibutan, upang hiyain Niya ang mga bagay na malalakas. At ang mga bagay na mababa ng sanlibutan, at ang mga bagay na hinamak, ang pinili ng Diyos, oo, at ang mga bagay na walang-halaga upang mawalang-halaga ang mga bagay na mahahalaga;” “upang ang inyong pananampalataya ay huwag masalig sa karunungan ng mga tao, kundi sa kapangyarihan ng Diyos.”MP 72.2
At sa huling salin-ng-lahing ito ang talinhaga ng binhi ng mustasa ay dapat makasapit sa isang mabunyi at matagumpay na katapusan. Ang maliit na binhi ay ma- giging isang punungkahoy. Ang huling pabalita ng pagbababala at kahabagan ay dapat makahayo sa “bawa't bansa at angkan at wika,“ “upang kumuha sa kanila ng isang bayan sa Kanyang pangalan.” At ang lupa ay maliliwanagan ng Kanyang kaluwalhatian.MP 72.3