Go to full page →

Isahluko 23—Liyini iThempeli? IEP 409

Umugca oseBhayibhilini owawuphezu kwayo yonke njalo owawuyinsika yenkolo yabantu ababelindele ukuza kweNkosi kwesibili yilowu otholakala kuDanyeli 8:14 othi: “Kuzakwedlula insuku eziyinkulungwane ezimbili lamakhulu amathathu, ngemva kwalokho ithempeli lizakuhlanjululwa.” Amazwi lawa ayesaziwa ngumuntu wonke owayephakathi kwequla labantu ababetshumayela ngokuza kweNkosi kwesibili. Indebe zabantu abadlula inkulungwane zazihlala ziphinda phinda amazwi lawa njengengoma yokholo lwabo. Bonke bananzelela ukuthi amathemba wabo ayeyame phezu kwezehlakalo ezazichazwe emazwini lawa. Isikhathi lesi sasivezwe ukuthi sasizaphela enkwindla ngomnyaka ka1844. Njengamanye amaKrestu ayekhona emhlabeni, iqula leli lalo lalikholwa ukuthi umhlaba kumbe ingxenye yawo wawulithempeli elalichazwe lapha. Babecabanga ukuthi ukuhlanjululwa kwethempeli kwakusitsho ukuhlanjululwa komhlaba ngomlilo, njalo lokuthi lokhu kwakuzakwenzakala nxa uJesu esiza ngokwesibili. Lokhu yikho okwabangela ukuthi bakholwe ukuthi uKrestu wayezakuza ngomnyaka ka1844. {GC 409.1} IEP 409.1

Kodwa isikhathi lesi ababesibekile sasesidlulile, njalo iNkosi yayingabuyanga. Abazalwane laba babesazi ukuthi ilizwi likaNkulunkulu lalingeke lehluleke, banakana ukuthi ingcazelo yabo yiyo eyayingaqondanga, kodwa lalingaphi iphutha na? Abanengi bagijimela ukuphika ukuthi isikhathi sensuku ezingu 2300 sasingapheleli emnyakeni ka1844. Kwakungekho isizatho ababengasipha ukusekela amazwi wabo ngaphandle kokuthi uKrestu wayengazanga ngesikhathi ababemkhangelele ngaso. Basebenzisa amazwi wokuthi ngabe isikhathi lesi saphele ngomnyaka ka1844, uKrestu wayezabe ebuyile ukuthi azohlambulula ithempeli ngokuhlambulula umhlaba ngomlilo, njalo lokuthi njengoba wayengazanga, insuku lezi zazingeke zibe ziphelile. {GC 409.2} IEP 409.2

Ukuvuma ingcazelo leyi kwakusitsho ukuthi kwakumele baphike yonke indlela ababeyisebenzisile ukuchaza amazwi wesiprofethi. Insuku lezi eziyi2300 kwakutholakele ukuthi zaziqale lapho inkosi uArtaxerxes eyabeka khona umthetho wokuthi kuvuselelwe umuzi waseJerusalema okwenzakala enkwindla ngomnyaka ka457 B.C. Nxa basebethethe umnyaka lowu njengendawo yokuqala ukubala, kwakulokuvumelana lokugcwaliseka kwezinye izehlakalo ezitholakala kuDanyeli 9:25-27. Amaviki angamatshumi ayisithupha lesitshiya galo lunye, okwakuyiminyaka engu483 yakuqala phakathi kweminyaka engu2300, yayizafika kuMesiya, okutsho oGcotshiweyo; njalo umbhabhathizo kaKrestu lokugcotshwa kwakhe nguMoya oyiNgcwele okwenzakala ngomnyaka ka A.D 27, kwagcwaliseka xathu ngendlela okwakubhalwe ngayo nguDanyeli. Phakathi kweviki lesi70, uMesiya wayezabulawa. Ngemva kweminyaka emithathu lelengxenye ngemva kokubhabhathizwa kwakhe uKrestu wabethelwa esiphambanweni, ehlobo ngomnyaka ka A. D 31. Amaviki ayi70 kumbe iminyaka engu490, yayibekelwe isizwe sakoJuda. Ekupheleni kweminyaka leyi isizwe lesi sabonisa ukuphika kwaso uKrestu ngokokucina ngesenzo sokubulala abafundi bakhe, njalo abafundi baqala ukutshumayeza abantu bezizwe kusukela ngomnyaka ka A.D 34. Iminyaka engu490 yokuqala ephakathi kweminyaka leyi engu2300 isidlulile, kwasekusele iminyaka engu1810. Kusukela ngomyaka ka A.D 34, ungafaka iminyaka engu1810 ufika emnyakeni ka1844. Ingilosi yayithe: “Ngemva kwalokho ithempeli lizahlanjululwa.” Zonke izinto ezivezwe phakathi kwesiprofethi lesi zazigcwaliseke ngesikhathi esasibekiwe. {GC 410.1} IEP 410.1

Ngenxa yokuzwisisa lokhu, konke kwakusobala njalo kuvumelana, ngaphandle kokuthi babengananzelelanga ukuthi isehlakalo esasimele ukuhlanjululwa kwethempeli sasenzakele ngomnyaka ka1844. Imizamo yonke yokuphika ukuthi amalanga lawa ayephele ngoluwu umnyaka yayizabangela ukuthi baphike bonke ubufakazi obabusobala mayelana lezehlakalo zonke zesiprofethi lesi ezazigcwaliseke ngokuphelela kwazo. {GC 410.2} IEP 410.2

Kodwa uNkulunkulu nguye owayethungamele abantu bakhe, inkazimulo lamandla wakhe yiwo ayehambise umsebenzi lowu, njalo wayengeke avumele ukuthi uphelele ebunyameni lasekudangaleni, lokuthi uchothozwe njengomsebenzi wamanga njalo lowokuthathela izinto phezulu. Wayengeke atshiye ilizwi lakhe liphakathi kokuthandabuza lokungaqedisisi. Loba nje abantu abanengi batshiya indlela ababechaza ngayo isiprofethi njalo baphika ukuqiniseka kwendlela ababeyisebenzisile ngaphambilini, abanye abazange bafise ukuphika amaqiniso ayegxile eBhayibhilini ayesekelwe nguMoya kaNkulunkulu. Babekholwa ukuthi babesebenzise indlela eqinisekileyo eyokuchasisa amazwi wesiprofethi, njalo lokuthi kwakungumlandu wabo ukubambelela emaqinisweni abasebewatholile, njalo baqhubeke ngendlela efananayo eyokuhlolisisa iBhayibhili. Ngomkhuleko baqala ukuhlolisisa inkolo yabo njalo bafundisisa iBhayibhili befuna ukuthola iphutha labo. Nxa babengatholi phutha endleleni ababechaze ngayo ukugcwaliseka kwesikhathi, baqala ukuhlolisisa indaba yethempeli. {GC 410.3} IEP 410.3

Ekucubunguleni kwabo bafunda ukuthi kwakungekho ubufakazi eBhayibhilini obabusekela imfundiso eyayigcwele emabandleni wonke eyokuthi umhlaba wawulithempeli, kodwa bathola eBhayibhilini ingcazelo epheleleyo mayelana lodaba lwethempeli, isimo salo, lalapho elikhona, njalo lenkonzo ezenzeka kilo, ubufakazi beBhayibhili babusobala njalo bubunengi okwabangela ukuthi kungabi khona ukuthandabuza. Umpostoli uPhawuli encwadini yamaHebheru uthi: “Lesivumelwano sakuqala sasilezimiso zenkonzo lethempeli lasemhlabeni. Ngoba kwakhiwa ithente elokuqala elibizwa ngokuthi yithempeli, okwakukhona kulo uluthi lwesibane letafula lezinkwa lelathi legolide lokutshisela impepha. Ngasemuva kweveli lesibili kwakukhona ithente elibizwa ngokuthi yindawo engcwele ngcwele, eyayilomtshokotsho wesivumelwano obhadwe ngegolide inxa zonke, okwakukhona kuwo inqayi yegolide elemana phakathi, lenduku kaAroni eyahlumayo, lamatshe esivumelwano, phezu kwawo kwakukhona amakherubi enkazimulo engamele isihlalo somusa.” (Amahebheru 9:1-5). {GC 411.1} IEP 411.1

Ithempeli uPhawuli akhuluma ngalo lapha kwakulithente elalakhiwe nguMose ngemva kokutshelwa nguNkulunkulu elalizakuba yindawo kaJehova yokuhlala emhlabeni. “Abangenzele ithempeli, ukwenzela ukuthi ngihlale phakathi kwabo” (Exodusi 25:8), kwakungamazwi anikwa uMose nxa wayephezu kwentaba loNkulunkulu. Abantwana bakaIsrayeli babephakathi kohambo lwabo enkangala, njalo ithabanekeli lalakhiwe ngendlela yokuthi babelikhipha balithwale nxa babehamba, loba nje kwakuyisakhiwo esasibaluleke kakhulu. Imiduli yaso yayakhiwe ngamaplanka amileyo ayebhadwe ngegolide, uphahla lona lwalwenziwe ngamakhetheni, eyelemfanekiso yamakherubi emihle. Ngaphandle kwendawo eyayingaphandle eyayile lathi leminikelo, ithabanekeli ngokwalo lalilezindlu ezimbili ezazibizwa ngokuthi yindawo engcwele lendawo engcwele ngcwele, ezazihlukaniswe liveyili kumbe ikhetheni, iveyili efananayo yayivale umnyango wokungena endlini yakuqala. {GC 411.2} IEP 411.2

Endaweni engcwele kwakulo luthi lwezibane ngaseningizimu olwalulezibane eziyisikhombisa ezazikhanyisa ebusuku lasemini, ngasenyakatho kwakuletafula lesinkwa, njalo phambi kweveyili elalisehlukanisa indawo engcwele lengcwele ngcwele kwakulelathilegolide lapho okwakutshiswa khona impepha, lapho iyezi lephunga, ndawonye lemithandazo yako Israyeli, eyayiphakama nsuku zonke phambi kaNkulunkulu. {GC 412.1} IEP 412.1

Endaweni engcwele ngcwele kwakumi umtshokotsho wesivumelwano, owawulibhokisi elalenziwe ngamaplanka aligugu njalo abhadwe ngegolide, lapho okwakulamatshe amabili lapho uNkulunkulu ayebhale khona imithetho yakhe elitshumi. Phezu komtshokotsho wesivumelwano, njalo okwakuyisivalo sebhokisi leli kwakulesihlalo somusa, esasisihle kakhulu, esasilengilosi ezimbili, ezazibazwe ngegolide. Endlini leyi ubukhona bukaNkulunkulu babubonakala ngeyezi lenkazimulo elaliphakathi laphakathi kwengilosi lezi zamakherubi. {GC 412.2} IEP 412.2

Ngemva kokwakha kwabantwana baka iSrayeli elizweni laseKhenani, indawo yethabanekeli yathathwa yithempeli likaSolomoni, loba nje lona kwasekuyisakhiwo esingasuphunekiyo, ukwakhiwa kwaso kwakufanana lethabanekeli lakuqala. Ithempeli lahlala linje izikhathi zonke ngaphandle kwesikhathi lapho eladilizwe khona ngesikhathi sikaDanyeli, kwazekwayafika isikhathi lapho elabhidlizwa khona ngamabutho eRoma ngomnyaka ka A.D 70. {GC 412.3} IEP 412.3

Leli yilo lodwa ithempeli elake labakhona emhlabeni elichazwe ngokupheleleyo eBhayibhilini. Leli yilo elachazwa nguPhawuli njengethempeli lesivumelwano sakuqala. Kodwa isivumelwano esitsha asilathempeli na? {GC 412.4} IEP 412.4

Bathi bekhangela encwadini kamaHeberu futhi, abantu laba ababedinga iqiniso bathola ukuthi kwakulethempeli lesibili kumbe ithabanekeli lesivumelwano esitsha, elalichazwe emazwini kaPhawuli ababewafundile: “Lesivumelwano sokuqala laso sasilezimiso zenkonzo, njalo lethempeli lasemhlabeni.” (Amahebheru 9:1). Njalo ukusetshenziswa kwebala elithi “laso” kutshengisa ukuthi uPhawuli sekewakhuluma ngalo leli thempeli kwenye indawo. Bathi bebuyela esahlukweni esisemuva babala ukuthi: “Isiqokoqela salokho esikutshoyo yilesi; silaye umpristi omkhulu onjalo osewahlala ngakwesokunene sesihlalo sobukhosi soMkhulu sezulwini, isisebenzi sethempeli, lesethabanekeli eliqotho, elamiswa yiNkosi hatshi ngumuntu.” (Amahebheru 8:1,2). {GC 413.1} IEP 413.1

Lapha kuvezwe ithempeli lesivumelwano esitsha. Ithempeli lesivumelwano sakuqala lalimiswe ngabantu, lalakhiwe nguMose, leli lona limiswe yiNkosi, hatshi ngumuntu. Ethempelini leli abapristi basemhlabeni benza imisebenzi yabo, kuloleli uKrestu, uMpristi wethu oMkhulu, uyasebenza ngasesandleni sokudla sikaNkulunkulu. Ithempeli elilodwa lalisemhlabeni, elinye lisezulwini. {GC 413.2} IEP 413.2

Okunye njalo yikuthi, ithabanekeli elakhiwa nguMose lalenziwe ngendlela uMose ayeyibonisiwe. INkosi yamtshela yathi: “Ngakho yenzani lindlu lempahla yayo yonke njengesifanekiso engikutshengise sona.” (Eksodusi 25:9). Waphinda waphiwa njalo amanye amazwi: “Nanzelela ukuthi uzenze zibe njengesifanekiso sazo owatshengiswa sona entabeni.” (Eksodusi 25:40). Njalo uPhawuli uthi ithabanekeli lakuqala “lalingumfanekiso waleso sikhathi, lapho okwakunikelwa izipho leminikelo,” lokuthi izindlu zalo ezingcwele “zazingumfanekiso wezinto ezisezulwini;’ lokuthi abapristi ababenikela izipho ngokomthetho babelandela “isibonelo njalo lesithunzi salokho okwenzeka ezulwini,” njalo lokuthi “uKrestu kangenanga endaweni engcwele eyenzwe ngezandla, ezingumfanekiso waleyo eqotho, kodwa ungene ezulwini uqobo lwalo, ukuthi asimele phambi kaNkulunkulu.” (Amahebheru 9:9, 23; 8:5; 9:24). {GC 413.3} IEP 413.3

Ithempeli elisezulwini lapho uJesu asebenza khona endaweni yethu, yilo elalikhona kusukela ekuqaleni, njalo leli elakhiwa nguMose lalingumfanekiso walo. UNkulunkulu wafaka uMoya wakhe kulabo ababesakha ithempeli lasemhlabeni. Ubungcitshi obaboniswa ekwakhiweni kwalo kwakuyikuboniswa kokuhlakanipha okuvela ezulwini. Imiduli yalo yayibhadwe ngegolide, njalo yayibonisa ukukhanya kwezibane endaweni zonke. Itafula lesinkwa njalo lelathi lempepha kwakukhazimula njengegolide. Ikhetheni elalisephahleni lalikhazimula, lilemfanekiso yengilosi kusetshenziswe umbala oluhlaza okwesibhakabhaka (blue), loyibubende, lobomvu okwenza ukuthi libe lihle kakhulu. Njalo ngale kweveyili lesibili kwakulenkazimulo yeShekinah, ubukhona benkazimulo kaNkulunkulu, lapho okwakusenelisa ukungena umpristi omkhulu kuphela aphume elokhe ephila. {GC 414.1} IEP 414.1

Ubuhle bethempeli lasemhlabeni babubonisa abantu bonke inkazimulo yethempeli lasezulwini lapho uKrestu owahamba phambi kwethu asincengela khona phambi kwesihlalo sikaNkulunkulu. Indawo yokuhlala yeNkosi yamaKhosi, lapho inkulungwane zengilosi ezikhonza phambi kwakhe njalo lezinkulungwane zezinkulungwane ezihleli zimi phambi kwakhe (Danyeli 7:10); ithempeli leli, eligcwele inkazimulo yesihlalo sobukhosi, lapho okulama serafimu, abalindi balo abakhazimulayo, abahlala bevale ubuso babo ngenxa yokuhlonipha kwabo, kuyisimanga ukuthi esakhiweni esihle okwedlula zonke esezike zakhiwa emhlabeni kibo kwakungumfanekiso nje wenkazimulo yethempeli elisezulwini. Loba kwakunjalo amaqiniso amqoka mayelana lethempeli lasezulwini njalo lomsebenzi omkhulu owenziwa lapha ophathelane losindiso lwabantu, afundiswa ethempelini lasemhlabeni njalo lenkonzo ezazisenziwa lapha. {GC 414.2} IEP 414.2

Indawo ezingcwele ezazisethempelini lasezulwini zimelwe yizindlu ezimbili ezazitholakala ethempelini lasemhlabeni. Njengasembonweni umpostoli uJohane waboniswa ithempeli likaNkulunkulu ezulwini, wabona lapho “izibane eziyisikhombisa ezazibhebha phambi kwesihlalo sobukhosi.” (Isambulo 4:5). Wabona ingilosi “ithwele umganu wegolide wokutshisela impepha, yanikwa impepha enengi ukuba iyinikele kanye lemikhuleko yabo bonke abangcwele phezu kwelathi legolide eliphambi kwesihlalo sobukhosi.” (Isambulo 8:3). Lapha umprofethi wanikwa ithuba lokukhangela indlu yokuqala yethempeli elisezulwini, njalo wabona kilo “izibane eziyikhombisa zomlilo” njalo “lelathi legolide” elalimelwe yizibane zegolide njalo lelathi lokutshisa impepha ethempelini lasemhlabeni. Futhi, “ithempeli likaNkulunkulu lavulwa” (Isambulo 11:19), njalo wakhangela phakathi kweveyili, wabona indawo engcwele ngcwele. Lapha wabona “umtshokotsho wesivumelwano,” owawumelwe libhokisi elalakhiwe nguMose elalilemthetho kaNkulunkulu phakathi. {GC 414.3} IEP 414.3

Ngale indlela labo ababefunda ngendaba leyi bathola ubufakazi obungaphikisekiyo bokuthi kwakulethempeli ezulwini. UMose wakha ithempeli ngemva komfanekiso ayewubonisiwe. UPhawuli ufundisa ukuthi umfanekiso lowu wawumele ithempeli leqiniso elitholakala ezulwini. Njalo uJohane laye uyafakaza ukuthi wabona ithempeli ezulwini. {GC 415.1} IEP 415.1

Phakathi kwethempeli lasezulwini, eliyindawo kaNkulunkulu yokuhlala, isihlalo sakhe sakhiwe phezu kokulunga njalo lokwahlulela. Endaweni engcwele ngcwele kulomthetho wakhe ongcwele, oyiwo umgomo wokulunga osetshenziswa ukuhlola wonke umuntu. Umtshokotsho oyiwo ovalele umthetho lowu uvalwe ngesihlalo somusa, phambi kwalapho uKrestu asincengela ngegazi lakhe. Ngale indlela kuvezwe ukuhlangana komusa njalo lokulunga ecebeni lokuhlengwa kwabantu. Ukuhlangana lokhu kwakungasungulwa kuphela yikuhlakanipha kukaNkulunkulu njalo kwakungafezwa kuphela ngamandla kaNkulunkulu, lokhu kuyikubambana okumangalisa izulu lonke. Amakherubi ayesethempelini lasemhlabeni, ayekhangele ngokuzotha esihlalweni somusa, amele indlela ingilosi zezulu ezikhangele ngayo njalo ezicabanga ngayo ngecebo lokusindiswa komuntu. Lokhu kuyimfihlo yomusa ingilosi ezihlala zifuna ukukhangela kuyo, ukuthi uNkulunkulu engaba elungile ngesikhathi esifanayo ekhangela isoni esivuma izono zaso njengomuntu olungileyo phambi kwezulu njalo avuselele ubudlelwano bakhe lezoni, lokuthi uKrestu wayengazehlisa kangaka ukuthi aphakamise ixuku elingela kubalwa ekufeni okunaphakade, njalo abagqokise ngezembatho ezingela sici ezokulunga kwakhe ukuba bahlanganyele lengilosi ezingazenge zone lokuthi bahlale inaphakade phambi kaNkulukulu. {GC 415.2} IEP 415.2

Umsebenzi kaKrestu njengomeli wabantu uvezwe kuhle encwadini kaZekariya “olegama lakhe okuthiwa nguHlumela.” Umprofethi uthi: “Nguye ozakwakha ithempeli leNkosi, abe lobukhosi, uzahlala esihlalweni sobukhosi, abuse. Kuzakuba khona umpristi ngakwesokunene sakhe, bazakuzwana bobabili.” (Zekariya 6:12, 13). {GC 415.3} IEP 415.3

“Uzakwakha ithempeli leNkosi.” Ngenxa yomnikelo wakhe njalo lomsebenzi wakhe wokusincengela uKrestu uyinsika njalo lomakhi webandla likaNkulunkulu. Umpostoli uPhawuli umchaza “njengelitshe lengonsi, okuhlanganiselwe kuye isakhiwo sonke, sikhule sibe lithempeli elingcwele eNkosini. Lani futhi lakhelwa ndawonye kuye ukuze libe yindawo yokuhlala uNkulunkulu ahlala kuyo ngoMoya wakhe.” (Efesu 2:20-22). {GC 416.1} IEP 416.1

“Uzakuthwala ubukhosi.” Ubukhosi bonke bokuhlenga inzalo eyawayo bungobuka Krestu. Phakathi kwesikhathi esingela mkhawulo, ingoma yabahlengiweyo izakuba yile ethi: “Kuye osithandayo lowasikhulula ezonweni zethu ngegazi lakhe...kakube kuye ubukhosi lamandla kuze kube ninini. Amen.” (Isambulo 1:5,6). {GC 416.2} IEP 416.2

“Uzakuhlala njalo abuse esihlalweni sakhe, njalo uzakuba ngumpristi esihlalweni sakhe.” Hatshi manje “esihlalweni sobukhosi bakhe;” umbuso wobukhosi awukabi khona manje. Kuphela nxa umsebenzi wakhe wokuncengela usuphelile uNkulunkulu “uzamnika isihlalo sikayise uDavida,” umbuso ongasoke “ubelomkhawulo.” (Luka 1:32,33). Njengompristi, uKrestu manje uhleli loBaba esihlalweni sakhe. (Isambulo 3:21). Esihlalweni sobukhosi loSimakade, kukhona lowo “owathwala insizi zethu, njalo wathwala inhlupho zethu,” yena “owalingwa njengathi, kodwa ongelasono,” ukwenzela ukuthi “enelise ukuqinisa labo abasezilingweni.” “Nxa kukhona owonayo, silomeli phambi kaBaba.” (Isaya 53:4; Amahebheru 4:15; 2:18; 1 Johane 2:1). Ukuncengela kwakhe yilokho okomzimba owagwazwayo njalo wephulwa, njalo okwempilo emsulwa. Izandla ezalinyazwayo. Umgogodla owagwazwayo, lenyawo ezabethelwayo, ziyancengela inzalo eyawayo, usindiso lwabo olwathengwa ngentengo enkulu kangaka. {GC 416.3} IEP 416.3

“Njalo ukubambana ngokuthula kuzakuba phakathi kwabo bobabili.” Uthando lukaBaba, ngokulingana lolweNdodana, lungumthombo wosindiso lwenzalo elahlekileyo. UJesu wathi kubafundi bakhe ngaphambi kokuhamba kwakhe: “Kangitsho kini ukuthi ngizalicelela mina kuBaba, ngoba uBaba uqobo uyalithanda.” (Johane 16:26,27). UNkulunkulu “wayekuKrestu, ebuyisana lomhlaba.” (2 Korinte 5:19). Njalo lasemsebenzini wakhe ethempelini lasezulwini, “ukubambana kokuthula kuzabaphakathi kwabo bobabili.” “UNkulunkulu walithanda ilizwe kangaka, waze wakhetha ukunikela ngeNdodana yakhe eyodwa, ukuthi ilowo lalowo okholwa kuye angabhubhi kodwa abelempilo enaphakade.” (Johane 3:16). {GC 416.4} IEP 416.4

Umbuzo wokuthi, “Liyini ithempeli? Uphendulwe sobala eBhayibhilini. Ibizo elithi “ithempeli,” ngendlela elisetshenziswe ngayo eBhayibhilini, lichaza ngokwakuqala ithabanekeli elakhiwa nguMose, njengomfanekiso walelo elisezulwini; njalo ngokwesibili, lichaza “ithabanekeli leqiniso” elisezulwini, elalimelwe yithempeli lasemhlabeni. Ekufeni kukaKrestu inkonzo zonke ezaziyisithunzi sokufa kwakhe zaphela. “Ithabanekeli leqiniso” elisezulwini lilithempeli lesivumelwano esitsha. Njalo njengoba amazwi wesiprofethi atholakala kuDanyeli 8:14 egcwalisekile, ithempeli okumele abe ekhuluma ngalo kumele kube lithempeli lesivumelwano esitsha. Ekupheleni kweminyaka engu2300 ngomnyaka ka1844, kwakungasela thempeli lasemhlabeni okweminyaka eminengi. Ngakhoke isiprofethi esithi: “Kuzadlula iminyaka ezinkulungwane ezimbili lamakhulu amathathu, ngemva kwalokho ithempeli lizakuhlanjululwa,” kungela kuthandabuza likhuluma ngethempeli elisezulwini. {GC 417.1} IEP 417.1

Kodwa umbuzo oqakatheke kakhulu lokhe ungakaphendulwa: “Kutshoni ukuhlanjululwa kwethempeli? Ukuthi kwakulenkonzo enjalo ethempelini lase mhlabeni kuvezwe sobala ethestamentini elidala. Kodwa sekungaba khona izinto ezidinga ukuhlanjululwa ezulwini na? KumaHebheru ngu9 ukuhlanjululwa kwethempeli lasemhlabeni lelasezuluni kuvezwe kwacaca: “Impela phose zonke izinto zihlanjululwa ngegazi ngokomthetho, ngaphandle kokuchitheka kwegazi kakukho ukuthethelelwa kwezono. Ngokunjalo kwakudingeka ukuba imifanekiso yezinto zasezulwini ihlanjululwe ngalokho, kodwa izinto zasezulwini uqobo zidinga ukuhlanjululwa ngeminikelo emihle kulale” (Amahebheru 9:22,23), ngitsho legazi likaKrestu elihle. {GC 417.2} IEP 417.2

Ukuhlanjululwa, enkonzweni eyayiyisithunzi lasenkonzweni yeqiniso, kumele kwenziwe ngegazi: enkonzweni yakuqala ngegazi lenyamazana, enkonzweni yeqiniso, ngegazi likaKrestu. UPhawuli uyachaza isizatho sokuthi kungani ukuhlambulula lokhu kumele kwenziwe ngegazi, ngokuthi nxa kungachithekanga igazi ngeke kube lokuthethelelwa kwezono. Ukuthethelelwa loba ukususwa kwezono kungumsebenzi okumele wenzakale. Kodwa kwakuzaba lesono njani esibambene lethempeli, emhlabeni lasezulwini na? Lokhu kungazwisiseka ngokubuyela enkonzweni eyayiyisithunzi endulo, ngoba abapristi ababesebenza emhlabeni, babesenza “lokho okwakuyisithunzi salokho okusezulwini.” (Amahebheru 8:5). {GC 417.3} IEP 417.3

Ukusebenza okwakusenziwa ethempelini lasemhlabeni kwakukabili; abapristi babesebenza nsuku zonke endaweni engcwele, kuthi kanye ngomnyaka umpristi omkhulu wayesenza umsebenzi oqakathekileyo wokubuyisana endaweni engcwele ngcwele, lapho ayehlambulula ithempeli. Nsuku zonke isoni esasivuma izono zaso sasiletha umnikelo waso emnyango wethabanekeli, njalo abeke izandla zakhe phezu kwekhanda lomnikelo wakhe, avume izono zakhe, ngale indlela lokhu kwakumele isenzo sokususa izono zakhe zisiya emnikelweni wakhe owawungelacala. Inyamazana leyi ngemva kwalokho yayibulawa. “Nxa kungekho ukuchitheka kwegazi,” umpostoli uthi ngeke kube lokuthethelelwa kwezono. “Ngoba ukuphila komzimba kusegazini.” (Levi 17:11). Umthetho kaNkulunkulu owawephuliwe wawudinga impilo yalowo owayewephulile. Igazi elalimele impilo yesoni eyaseyilahliwe, icala lakhe elaselibekwe emnikelweni wakhe, lalithwalwa ngumpristi engene lalo endaweni engcwele afike alichele phambi kweveyili, ngamuva kwalo okwakulomtshokotsho owawulomthetho owawephulwe yisoni lesi. Ngenxa yenkonzo leyi isono, ngokusetshenziswa kwegazi sasisuswa emuntwini sibekwe ethempelini. Kwezinye izikhathi igazi lalingahanjiswa endaweni engcwele, kodwa inyama yakhona yayidliwa ngabapristi, njengoba uMose wayetshele abantwana bakaAroni wathi: “UNkulunkulu ukubeke phezu kwenu ukuthi lithwale ububi bebandla.” (Levi 10:17). Inkonzo lezi zombili ngokufana zazimele umfanekiso wokususwa kwezono zalabo ababezivuma zisiya ethempelini. {GC 418.1} IEP 418.1

Wawunjalo umsebenzi owawusenzakala nsuku zonke, umnyaka uze uyephela. Izono zako Israyeli zazithwalelwa ethempelini, njalo umsebenzi oqakathekileyo wawudingeka ukuthi zisuswe. UNkulunkulu wayebalayile ukuthi kwakumele kube lokuhlanjululwa okwenziwayo kuzo zonke izindlu zombili. “Ngalokho uzakwenzela indawo engcwele indlela yokubuyisana, ngenxa yokungcola kwabantu bakoIsrayeli, langenxa yeziphambeko zabo, lezono zabo zonke. Futhi uzakulenzela ithabanekeli lokuhlangana, elihlala labo phakathi kokungcola kwabo.” Kwakumele njalo kuhlanjwe ilathi “ekungcoleni kwabantu bakoIsrayeli.” (Levi 16:16, 19). {GC 418.2} IEP 418.2

Kanye ngomnyaka ngosuku olukhulu Lokubuyisana, umpristi wayengena endaweni engcwele ngcwele ukuba ahlanze ithempeli. Umsebenzi owawusenziwa ngosuku lolu wawugqiba inkonzo zonke zomnyaka. Ngosuku Lokubuyisana amazinyane embuzi amabili ayelethwa emnyango wethabanekeli, kwenziwe inkatho phakathi kwawo, “enye inkatho ibe ngeyeNkosi eyinye ibe ngeka Azazeli.” (Levi 16:8). Imbuzi okwakuwela kiyo inkatho yeNkosi yayibulawa njengomnikelo wezono zabantu bonke. Njalo umpristi wayethatha igazi layo angene endaweni engcwele ngcwele alichele phezu kwesihlalo somusa laphambi kwesihlalo somusa. Igazi leli lalichelwa futhi phezu kwelathi lempepha elaliphambi kweveyili endaweni engcwele. {GC 419.1} IEP 419.1

“UAroni abeke izandla zakhe enhlokweni yembuzi ephilayo, avume bonke ububi babantu bakoIsrayeli, leziphambeko zabo, lezono zabo zonke, azibeke enhlokweni yembuzi, ayithumele ngomuntu olungiselwe lokho, iye enkangala. Imbuzi izakuthwala bonke ububi babo, iye endaweni elugwadule.” (Levi 16:21,22). Imbuzi leyi eka Azazeli yayingaphenduki futhi ekamu lako Israyeli, njalo indoda leyi eyayiyithwalela enkangala kwakumele igeze umzimba lempahla zakhe ngamanzi engakaphenduki ekamu. {GC 419.2} IEP 419.2

Inkonzo yonke leyi yayihlelelwe ukuthi ibonise abantu bakoIsrayeli ubungcwele bukaNkulunkulu njalo lendlela azonda ngayo isono, njalo lokubabonisa ukuthi babengeke bahlanganyele lesono besuke bengangcoliswanga. Wonke umuntu kwakumele azidele abubule ngaphandle evuma izono nxa umsebenzi wokubuyisana wawuqhubeka ethempelini. Yonke imisebenzi yayisima, njalo ibandla lonke lakoIsrayeli kwakumele lichithe usuku lonke lizehlisa ngokucolekileyo phambi kaNkulunkulu, ngemikhuleko, langokuzila ukudla, njalo lokuhlolisisa inhliziyo zabo ngokujulileyo. {GC 419.3} IEP 419.3

Amaqiniso amqoka mayelana lokubuyisana ayefundiswa yinkonzo leyi. Umnikelo wawusamukelwa endaweni yesoni, kodwa isono sakhe sasingasuswa ngegazi lomnikelo wakhe. Indlela yayenziwe eyokuthi isono sakhe sithwalelwe ethempelini. Ngokunikela igazi isoni sasivuma amandla womthetho, njalo wayevuma icala lakhe, njalo wayebonisa isifiso sokuthethelelwa ngokukholwa kuMsindisi owayezakuza, kodwa wayengakakhululwa ngokupheleleyo esigwebeni esilethwa ngumthetho. Ngosuku Lokubuyisana umpristi omkhulu, ngemva kokwenza umnikelo webandla lonke, wayehamba endaweni engcwele ngcwele, ethwele igazi lomnikelo lowu, alichele phezu kwesihlalo somusa, phezu kwalapho okwakulomthetho khona, ukwenzela ukuthi asuthise lokho okutshiwo ngumthetho. Ngemva kwalokho emsebenzini wakhe wokuba ngumeli, wayethatha izono emzimbeni wakhe aphume lazo ethempelini. Wayefika abeke izandla zakhe ekhanda lembuzi kaAzazeli, avume phezu kwayo izono zonke lezi, ngakho ngomfanekiso wayezisusa kuye ezisa embuzini leyi. Imbuzi leyi yiyo eyayizithwalela khatshana, njalo kwakusaziwa ukuthi zasezihlukaniswe labantu kokuphela. {GC 420.1} IEP 420.1

Yayisenziwa ngale indlela inkonzo “eyayingumfanekiso wezinto ezenzakala ezulwini.” Njalo lokho okwakusenzakala njengesithunzi ethempelini lasemhlabeni kwenzakala ngokweqiniso emsebenzini owenzakala ethempelini elisezulwini. Ngemva kokwenyuka kwakhe uMsindisi wethu waqala umsebenzi wakhe njengompristi wethu omkhulu. uPhawuli uthi: “UKrestu kangenanga endaweni engcwele eyenziwe ngezandla, okungumfanekiso wezinto eziliqiniso, kodwa ezulwini ngokwalo, ukuba ame phambi kaNkulunkulu emele thina.” (Amahebheru 9:24). {GC 420.2} IEP 420.2

Ukusebenza kompristi phakathi komyaka wonke endaweni engcwele ethempelini, “ngamuva kweveyili” elalingumnyango njalo elalisehlukanisa indawo engcwele langaphandle lapho okwakulelathi lomnikelo khona, limele umsebenzi owawusenziwa nguKrestu ngemva kokwenyuka kwakhe esuka emhlabeni. Kwakungumsebenzi wompristi emsebenzini wakhe wansuku zonke ukuletha phambi kaNkulunkulu igazi lomnikelo wesono, njalo lempepha eyayiphakama lemithandazo yabantu bakoIsrayeli. UKrestu laye wancenga ngokunjalo ngegazi lakhe phambi kaBaba encengela izoni, njalo waletha phambi kwakhe, ngephunga elimnandi lokulunga kwakhe, imithandazo yonke yalabo abakholwa ngenhliziyo zabo zonke. Wawunjalo umsebenzi owawusenziwa endaweni engcwele yethempeli lasezulwini. {GC 420.3} IEP 420.3

Yikho lapha ukukholwa kwabafundi bakhe okwamlandela khona nxa wayesenyuka phambi kwamehlo wabo. Lapha yikho amathemba wabo ayegxile khona, “Lelothemba silalo njengesikhonkwane esiqinileyo somphefumulo, ligxilile, lingena endaweni engcwele ngemva kweveyili, lapho uJesu angena khona engumanduleli, esiyakuba ngumpristi omkhulu ngokungapheliyo...” “Wangena kwaba kanye kuphela endaweni engcwele engaphathanga igazi lembuzi lelamathole, kodwa ephethe igazi lakhe, ngalokho wazuza ukukhululwa okungapheliyo.” (Amaheberu 6:19,20; 9:12). {GC 421.1} IEP 421.1

Okweminyaka engamakhulu alitshumi lesitshiyagalo mbili umsebenzi lowu waqhubeka endaweni engcwele usenziwa nguKrestu ethempelini lasezulwini. Igazi likaKrestu lalincengela izoni ezazivuma izono zazo, njalo lathola intethelelo njalo lokwamukelwa ngubaba, kodwa loba kunjalo izono zabo zazilokhe ziphakathi kwamabhuku wasezulwini. Njengasenkonzweni eyayingumfanekiso lesithunzi saleyo eyeqiniso, kwakulomsebenzi wokubuyisana ekupheleni komnyaka, ngokunjalo umsebenzi kaKrestu wokuhlenga abantu ungakapheleliswa, kulomsebenzi wokubuyisana ukwenzela ukuthi izono zisuswe ethempelini. Leyi yiyo inkonzo eyaqala nxa insuku ezingu2300 zaziphela ngomnyaka ka1844. Ngalesi isikhathi ngendlela okwakuvezwe ngayo nguDanyeli umprofethi, uMpristi wethu oMkhulu, wangena endaweni engcwele ngcwele, ukuba ayenze ingxenye yokucina yomsebenzi wakhe, ukuba ahlambulule ithempeli. {GC 421.2} IEP 421.2

Njengasendulo izono zabantu zazibekwa ngokukholwa phezu komnikelo wesono njalo ngegazi lomnikelo zisuswe, ziye ethabanekelini lasemhlabeni, kunjalo ngasesivumelwaneni esitsha, izono zabakholwa ngokweqiniso ngokukholwa ziyabekwa phezu kaKrestu njalo zithwalelwe ethempelini lasezulwini. Njalo njengoba ukuhlanjululwa kwethempeli endulo kwakusenziwa ngokususwa kwezono ezazilingcolisile, ngokunjalo ukuhlanjululwa kweqiniso kwethempeli lasezulwini kuzakwenzakala ngokukhitshwa, kumbe ukucitshwa, kwezono zonke ezibhalwe lapho. Kodwa lokhu kungakayenzakali, kumele kube lokucubungulwa kwamabhuku, ukwenzela ukuthi kwazakale ukuthi ngobani ngenxa yokuvuma izono lokukholwa kuKrestu, abafanele ukuthola isipho somnikelo wakhe. Ngokunjalo ukuhlanjululwa kwethempeli kugoqela umsebenzi wokuphenya, lomsebenzi wokwahlulela. Umsebenzi lowu kumele wenzakale ngaphambi kokuza kukaKrestu ezohlenga abantu bakhe, ngoba nxa esiza, umvuzo wakhe ulawo, owokunika wonke umuntu ngemisebenzi yakhe. (Isambulo 22:12). {GC 421.3} IEP 421.3

Ngale indlela labo abalandela ukukhanya kwamazwi wesiprofethi babona ukuthi, kulokuthi abuye emhlabeni ekupheleni kwamalanga ayi2300 ngomnyaka ka1844, uKrestu wangena endaweni engcwele ngcwele ethempelini lasezulwini, ukuba ayenze umsebenzi wokucina wokubuyisana elungiselela ukuza kwakhe. {GC 422.1} IEP 422.1

Kwabonakala njalo ukuthi loba nje umnikelo wesono wawukhomba kuKrestu njengomnikelo, njalo umpristi omkhulu wayemele uKrestu njengomeli, imbuzi yokulahlwa yayimele uSathane, umsunguli wesono, lapho izono zalabo abavumayo ngokukholwa ezizabekwa khona ekucineni. Nxa umpristi omkhulu, ngokusebenzisa igazi lomnikelo wayesusa izono ethabanekelini, wayefika azibeke embuzini yokulahlwa. Nxa uKrestu ngenxa yamandla wegazi lakhe, esesuse izono zabantu bakhe ethempelini lasezulwini emaphethelweni womsebenzi wakhe, uzazibeka zonke phezu kaSathane, onguye ngemva kokwahlulela, ofanele athole isijeziso sokucina. Imbuzi yokulahlwa yayithunyelwa khatshana enkangala, lapho eyayingasoke iphinde ibuye ekamu lako Israyeli. Ngokunjalo uSathane uzasuswa emehlweni kaNkulunkulu lawabantu bakhe kokuphela, njalo uzasuswa emhlabeni ebhujiswe ndawonye lesono njalo lezoni zonke. {GC 422.2} IEP 422.2