Shapita 1—DINANGA DIA NZAMBI KUDI BA HA BULOBA

Bifukibua ne Mukanda wa Nzambi bidi bileja dinanga dia Nzambi. Tatu’ etu wa mu diulu udi Mufuki wa muoyo, wa lungenyi ne wa disanka. Tangila malu a kukema a bifukibua; manya buimpe buabi ku majinga ne ku dikuatshisha diabi, ki anu bua muntu nkayende, kadi mbua tshintu tshionso tshidi ne muoyo. Diba ne nvula bidi bisankisha ne bitalaja buloba; mikuna, mayi manene ne bibanda-banda; bionso bidi bituambila bua dinanga dia Mufuki. Nzambi ngudi ukuatshisha bifukibua bionso ku majinga abio a ku dituku ku dituku. Mei a a mushinga mukole a mufundi wa Misambu adi afila buneme ku bulami buandi.KKY 9.2

“Mesu a bifukibua onso adi akutekemena;
Wewe udi ubihesha biakudia biabi mu tshikondo tshiabi.
Udi ubulula tshianza tshiebe,
Tshintu tshionso tshidi ne muoyo udi utshiukutshisha ne diakalengele.” Misambu 145:15,16.KKY 9.3

Nzambi wakafuka muntu muakane muikale ne disanka. Buloba buetu, bibangile ku dibufuka diabu kudi Mufuki, kabuakadi ne katoba nansha kamue ka bualu bubi, anyi mundidimbi mukese wa mulau. Dishiha dia mikenji ya Nzambi — mikenji ya dinanga — ndiakakeba lufu ne malu mabi onso. Nansha bikale nanku, dinanga dia Nzambi didi dimueneka nasha mu makenga. Bakafunda ne, “Buloba buakedibua mulau bualu bua muntu”. Genese 3:17. Meba ne mingonga, makenga ne matetshibua bidi bilehesha luendu luetu lua ha buloba lua ntatu ne tunyinganyinga, biakalua disanka dietu; bidi bibuela mu luidi lua buyishi buakenza Nzambi bua kutuhatula mu ngikadilu wa kuhuekeshibua ne mu dijimba dia bubi dituakadi bedibue kudi bubi. Nansha bobo boneke, buloba kabuena anu mu tunyinganyinga ne ntatu. Bifukibua biobi nkayabi bidi bituleja lumu lua ditekemena ne lua busambi. Tudi tumona bilongo bimueneka munkatshi mua meba ne mingonga.KKY 10.1

“Nzambi udi dinanga”. Mei a adi asanganyibua mafunda ha tshinongo tshia tshilongo ne ha tshisosa tshionso tshibishi. Nyunyu idi isankisha mulu ne misambu yayi ya disanka, bilongo bilengele bidi binunkisha buloba ne muhuya wabi muimpe, mitshi mile, metu manene, bionso bidi bituambila bua bukubi butambe ne bua butatu bua Nzambi wetu ne dijinja diandi dia kufila disanka kudi bana bende.KKY 10.2

Mukanda wa Nzambi udi utuleja ngikadilu wende. Nzambi yeye nkayende udi utulejamu luse luende ne dinanga diende didi kadiyi mpuilu. Hakalomba Mose ne: “Undeje butumbi buebe!” Yehowa wakamuandamuna ne: “Nengendeshe buimpe buanyi buonso ku mesu kuebe.” Ekesode 33:18,19, ne hakahitaye kumpala kua Mose, Mose wakela di ne: “Yehowa, Yehowa, Nzambi wa luse ne dinanga, kena ukuata tshiji lubilu, udi mule tente ne luse ne bushuwa udi uleja binunu bia bantu luse lujalame, udi ubuikidila bantu mahanga abo ne kusambuka kuabo kua mikenji ne malu mabi abo.” Ekesode 34:6,7. Udi “mule tente ne dinanga, kayi ukuatshika tshiji lubilu.” Yone 4:2, “bualu bua udi usanka bua kuleja bantu luse lujalame.” Mika 7:18. Ebu ke butumbi buende.KKY 10.3

Mu diulu ne ha buloba, Nzambi wakatuha bimanyinu bia bungi bia buimpe buende. Wakakeba kudimuenesha kutudi ku bifukibua ne ku bilejilu bia dinanga didi muoyo wa muntu kauyi mua kuheta. Kadi bionso ebi bidi bileja ngikadilu wende. Muena lukuna wa malu mimpe wakafofomesha meji a bantu bua basemene kudi Nzambi ne ditshina ne bamutangile bu muntu wa tshikisu ne muena lonji. Satana udi uleja Tatu wetu wa mu diulu bu muntu udi kayi ne kulumbulula kuakane, mulumbuluishi wa tshikisu, muena bukitu ne muena tshinyangu. Udi uleja Mufuki bu muntu wa disu dikole mu kumuenesha bilema biabo ne mahanga abo, bua kubahisha ku bilumbuludi biandi. Mbua kumusha tshilamba etshi tshikudika tshia midima ku dibuluibua dia dinanga dinene dia Nzambi, biakaluila Yesu kusomba munkatshi mua bantu.KKY 11.1

Muana wa Nzambi wakafuma mu diulu bua kuleja Tatu. “Kakuena muntu wakanza kutangila Nzambi; Muana umu’ehele mulela mu tshiadi tshia Tatu, yeye wakamuamba.” Yone 1:18. “Kakuena muntu udi mumanye Tatu, anu Muana ne udi Muana musue kuleja Tatu.” Matayo 11:27. Umue wa ku bayidi wakamukonka ne: “Utuleje Tatu.” Yesu wakamuandamuna ne: “Nakadi n’enu musangu bule nenku, wewe kuena mumanye anyi, Filipo! Wakutangila meme wakutangila Tatu; ahu munyi mudi wamba ne, Utuleje Tatu?” Yone 14:8,9.KKY 11.2

Tangila, mu mei kayi a Musungidi akaleja mudimu wende hanu ha buloba: “Nyuma wa Nzambi udi ham’bidi hanyi, Bualu bua yeye wakangela manyi ha mutu ne: Ambila bantu bahele Lumu Luimpe; Yeye wakantuma ne: Ambila bena lukanu bua dikohoka diabo, ne bafofo bualu bua katabasha kua mesu abo, Uhe badi batata budishikaminyi.” Luka 4:18. Eu ngwakadi mudimu wende. Wakadi uya ku muaba ne ku muaba, wenza malu mimpe, wondaha bonso bakadi muinshi mua bukokeshi bua diabolo. Bakadi mua kusangana misoko ya bungi yakadi kayiyi yunvuika kabidi nansha mukemu umue wa disama; wakahitshilamu, ne wakondaha basame bonso. Mudimu wende wakadi uleja bunzambi buende. Dinanga ne luse biakamueneshibua mu bienzedi biende bionso, muoyo wende wakadi mule tente ne dinanga bua bana ba bantu. Wakaluata mubidi wabo bua kubakuatshisha ku majinga abo. Batambe buhele, batambe buhuekele kabakadi batshina bua kumubikila. Bana batekete babo nkayabo bakadi badiunvua bakokibue kudiye. Bakadi basue kubanda ha binu biende, ne kujoja mpala wende wa meji wakadi umueneka ne dinanga dia kashidi.KKY 11.3

Yesu kakadi umusha nansha bualu bumue kubulelela, kadi wakadi ubuamba matuku onso ne dinanga. Diunvuangana diende ne bantu diakadi dihuangane; ne dia mushinga mukole. Kakadi uhatula mei lukasa lukasa, anyi di dikole diakadi kadiyi ne dikuatshisha, nansha musangu umue kakadi utatshisha muoyo wakadi mukuatshibue ne malu. Kakadi ubihisha bufuba bua bantu. Hakadiye wamba malu malelela, wakadi wamba anu ne dinanga matuku onso. Wakadi uhidia lubombo, tshitunu, ne bubi; kadi wakadi ubihidia ne di dia muadi. Wakadila bua Yelushaleme, musoko wakadiye munange ne wakabenga kumuakidila, yeye udi, Njila, Bulelela ne Muoyo. Wakahidia Musungidi wawo, kadi nansha bikale nanku wakadi n’awo dinanga ne luse. Muoyo wende wakadi wa kudihidia ne wa kunanga bakuabo. Muntu yonso wakadi ne mushinga mutambe ku mesu ende. Kayi weyemena butumbi bua bunzambi buende, wakadi uleja kanemu kudi muntu yonso wa mu diku dia Nzambi. Muntu yonso, wakadi umona muoyo muoneke wakadiye ne bua kusungila.KKY 12.1

Eu udi ngikadilu wa Yesu wakalejibua mu muoyo wende. Eu udi kabidi ngikadilu wa Nzambi. Mu muoyo wa Tatu mudi muhatuka luse lua bunzambi, lubuluibue mu Yesu Kilisto, ne lumuangalakila bana ba bantu. Yesu, Musungidi wa dinanga ne luse, wakadi Nzambi “wakamueneshibua mu mubidi wa muntu.” 1 Timote 3:16.KKY 13.1

Yesu wakadi ha buloba, wakakenga, wakafua anu bua kutuhikula. Wakalua “muena kanyinganyinga,” Yeshaya 53:3 bua kutubueja mu disanka dia tshiendelele. Nzambi wakuanyisha Muan’ende munanga, mule tente ne ngasa ne bulelela, bua umuke mu muaba wa butumbi, bua alue mu buloba buoneke ne bubi ne bule tente ne mulau ne lufu. Wakitabusha bua kumumona ushiya tshiadi tshia Tatu wende ne dimukukuila dia banjelo bua kulua kukenga mutunyinganyinga, mu bihendu, mu kudihuekesha, mu lukinu ne mu lufu. “Dikenga didi divuija ditalala dietu diakadi ham’bidi handi, ne tuakukoleshibua ku mibundabunda yandi.” Yeshaya 53:5. Mutangilayi mu tshihela, mu Getesemane, ha mutshi mutshiamakane, Muana wa Nzambi muledibue kai ne bubi, muimikila bujitu bua mibi yetu! Yeye wakadi umue ne Tatu wakunvua mu mutshima wende ditahuluka didi hankatshi ha muntu ne Nzambi, dikeba dia bubi, ditahuluka diakamuelesha lubila elu lua dikenga: “Nzambi wanyi, Nzambi wanyi, wakundekela bua tshinyi?” Matayo 27:46. Mbujitu bua bubi ne kunvua kua bunene buabu biakatekesha mutshima wa Muana wa Nzambi.KKY 13.2

Kadi mulambu eu kawakenjibua bua kufila mu muoyo wa Tatu dijinga dia kunanga bukua bantu buoneke, ne bua kumona mua kubasungila. Nansha, nansha. “Nzambi wakatamba kusua ba ha buloba, yeye wakabaha muan’andi umuehele mulela.” Yone 3:16. Tatu kena mutunange bua mulambu eu wakenza Muan’ende, wakitabusha mulambu eu bualu bua udi mutunange. Yesu Kilisto udi mutuangaji kudiye ke kuakatangalajila Tatu dinanga diende kudi bantu babi. “Nza- mbi mundamua Kilisto wakadi ulengeja ba ha buloba kudiye.” 2 Kolinto 5:19. Wakakenga ne Muan'ende. Mu tunyinganyinga tua mu Getesemane, momumue ne mu lufu lua ku Kalevalio, muoyo wa Dinanga didi kadiyi mua kuambibua nngwakafuta mushinga wa dihikudibua dietu.KKY 13.3

Yesu wakamba ne: “Ebu mbualu budi Tatu wanyi munsuile, ndi nteka muoyo wanyi hanshi, bua meme kuwangata kabidi.” Yone 10:17. Mu mei makuabo: “Dinanga didi Tatu mununange n’adi didi ditambe bunene hakuitabujaye bua meme kufila muoyo wanyi bu mulambu bua kunuhikula. Nakatamba kumulengelela hanakadivuija tshieya kunudi, hakuteka muoyo wanyi hanshi ne ha kuambula mabanza a matomboka enu; bualu bua ku mulambu wanyi, Nzambi, bu mudiye muakane, udi mua kulengeja muntu yonso udi umuitabusha.”KKY 14.1

Anu Muana wa Nzambi nkayende, wakadi ne bukole bua kutuhikula, anu yeye wakadi mu tshiadi tshia Tatu ng’ wakadi mua kumumanyishisha; anu muntu udi mumanye bule ne buondoke bua dinanga dia Nzambi ng’wakadi mua kubileja. Bua kuleja dinanga dia Tatu kudi bantu babi, kabiakadi bikengela tshinga tshintu nansha tshimue anu mulambu wa kashidi wakafila Yesu Kilisto bua muntu mujimine.KKY 14.2

“Nzambi wakatamba kusua ba ha buloba yeye wakabaha muan’andi umuehele mulelela.” Wakamufila ki anu bua kuikalaye munkatshi mua bantu, bua kutualaye mibi yabo, bua kufuaye ha muaba wabo; wakamufila kudi tshisamba tshijimine. Yesu Kilisto wakadi ne bua kudisangisha ku majinga a bantu. Yeye wakadi umue ne Tatu wakadisuikakaja ne bana ba bantu ku mionji idi kayiyi mua kusuluka. Yesu “kena ufua bundu bua kubabikila ne, Bana betu.” Ebelu 2:11. Udi Mulambu wetu, Muakuidi wetu ne Muan’etu. Udi umueneka muluatshishibue ne bumuntu buetu kumpala kua nkuasa wa Tatu, neikale mufuanangane ne tshisamba tshia bantu tshiakahikulaye mu bikondo bionso bia tshiendelele: yeye udi kabidi neashale kashidi Muana wa Muntu. Ne bionso ebi bidi bua kubandisha muntu ku dihuekeshibua diandi bua bubi, bua kumufikisha ku kuela meji bua dinanga dia Nzambi ne kubuela mu disanka dia tshijila.KKY 14.3

Mushinga mufuta bua dihikudibua dietu, mulambu udi kauyi mua kuambibua wa Tatu’etu wa mu diulu ha kufila Muan’ende ku lufu bua bualu buetu, wakadi ne bua kutulesha lungenyi lukole lua mushindu utudi mua kuikala mu Yesu Kilisto. Hakafidibuawu kudi Yone, mupostolo mujidibue, bua kutangila bule, buondoke ne butshiama bua dinanga dia Tatu kudi ba ha buloba badi bahunga ne lufu, udi mujibue ne dinanga dia kukukuila ne dia kanemu, hakuhanga mushindu wa kunvuija bunene ne bualabale bua dinanga edi, udi wela di ne: “Tangila mushindu wa dinanga diakatuha Tatu bua tuetu tubikidibue ne Bana ba Nzambi.” 1 Yone 3:1. Mushinga kai udi dinanga edi difila kudi muntu! Ku dishiha dia mikenji, bana ba Adama bakulua bakokeshibue kudi Satana; ku ditabusha mulambu wa dilengeshibua wa Kilisto, badi mua kulua bana ba Nzambi. Ha kuvuala mubidi wa muntu, Yesu Kilisto udi utumbisha ba ha buloba, udi uteka muntu muoneke mu mushindu udiye mua kuakanyina, ku bobumue n’ende, kubikidibua “muana wa Nzambi”.KKY 15.1

Bana ba Mukelenge wa mu diulu! Mulayi wa mushinga mukole! Bualu budi kabuyi bujika ku diela dia meji! Dinanga didi kadiyi mua kunvuija dia Nzambi bua bantu bakadi kabayi bamunange. Dinanga dia mushindu eu kadiena ne tshilejilu. Didi dihite didi mamu n’adi bua muan’ende mujimine. Lutangilu luende ludi lukokesha mutshima ne ludi lufila meji ku kulonda disua dia Nzambi: Hatudi tutamba kuyila ngikadilu wa Nzambi ku butoke bua mutshi mutshiamakane, tudi tutamba kujingululama bulelela bua dinanga, tudi tutamba kumona luse lusangisha ku kanemu ne ku buakane, ne tudi tutamba kujingulula bimanyinu bia luse ne bia dinanga bidi kabiyi mpuilu.KKY 15.2

Tatu, nakuenzela diulu bibi,
nakuenza bibi ku mesu kuebe kabidi. Luka 15:18.KKY 16.1