Οι όροι που απαιτούνται για να αποκτήσομε το έλεος του Θεού είναι απλοί, δίκαιοι και λογικοί. Ο Θεός δε ζητά να υποβληθούμε σε ταλαιπωρίες για να λάβομε άφεση αμαρτιών. Δεν είναι ανάγκη να κάνομε μακρινά και κοπιαστικά ταξίδια σε τόπους προσκυνήματος, ή να υποβληθούμε σε οδυνηρούς κανόνες μετάνοιας ώστε οι ψυχές μας να κερδίσουν την εύνοια του Θεού του ουρανού και να εξιλεωθούν οι παραβάσεις μας. Αλλά εκείνος που εξομολογείται και εγκαταλείπει τις αμαρτίες του θα βρει έλεος.BX 35.2

Ο απόστολος λέει: “Εξομολογείσθε εις αλλήλους τα πταίσματά σας, και εύχεσθε υπέρ αλλήλων διά να ιατρευθήτε”. Ιακώβου 5:16. Εξομολογείστε τις αμαρτίες σας στο Θεό, τον μόνο που μπορεί να συγχωρήσει, και τα πταίσματά σας ο ένας στον άλλο. Αν βλάψατε το φίλο ή το γείτονά σας, πρέπει να ομολογήσετε το λάθος σας και εκείνος έχει καθήκον να σας συγχωρήσει ανεπιφύλακτα. Κατόπιν πρέπει να ζητήσετε συγχώρεση απ' το Θεό, επειδή ο αδελφός που πληγώθηκε με τη στάση σας είναι ιδιοκτησία του Θεού και βλάπτοντάς τον αμαρτήσατε εναντίον του Δημιουργού και Λυτρωτή του. Η υπόθεση φέρεται μπροστά στο μόνο αληθινό Μεσίτη, μπροστά στο μεγάλο Αρχιερέα μας που “επειράθη κατά πάντα καθ' ομοιότητα ημών χωρίς αμαρτίας”, “δύναται να συμπαθήσει εις τας ασθενείας ημών” (Εβραίους 4:15) και είναι ικανός να μας καθαρίσει από κάθε κηλίδα ανομίας.BX 35.3

Όσοι δεν έχουν ταπεινώσει την ψυχή τους μπροστά στο Θεό αναγνωρίζοντας την ενοχή τους, δεν έχουν ακόμη εκπληρώσει τον πρώτο όρο της αποδοχής τους από το Θεό. Αν δεν έχουμε αισθανθεί αυτού του είδους τη μετάνοια, που γι' αυτή δε μεταμελείται κανείς ποτέ, και αν δεν έχουμε εξομολογηθεί τις αμαρτίες μας με ειλικρινή ταπείνωση ψυχής και συντριβή πνεύματος νοιώθοντας αποστροφή για την ανομία μας, αυτό σημαίνει ότι δεν έχουμε ζητήσει πραγματικά τη συγχώρεση των αμαρτιών μας. Και αφού δεν την έχουμε εκζητήσει, ούτε και την αποκτήσαμε ποτέ την ειρήνη του Θεού. Ο μόνος λόγος που μας εμποδίζει να λάβουμε άφεση για τα αμαρτήματα του παρελθόντος είναι ότι δε δείχνουμε προθυμία να ταπεινώσουμε τις καρδιές μας και να συμμορφωθούμε με τους όρους του λόγου της αλήθειας. Οδηγίες σαφείς μας έχουν δοθεί σχετικά με το ζήτημα αυτό. Η εξομολόγηση της αμαρτίας, είτε δημόσια είτε ατομική, πρέπει να είναι ειλικρινής και να εκφράζεται ελεύθερα. Δεν πρέπει ο αμαρτωλός να την κάνει από εξαναγκασμό. Δεν πρέπει να γίνεται με προπετή και επιπόλαιο τρόπο ή με την επιβολή βίας πάνω σ' εκείνους που δεν έχουν συναισθανθεί το βδελυρό χαρακτήρα της αμαρτίας. Η εξομολόγηση που πηγάζει απ' τα ενδόμυχα της ψυχής βρίσκει ανταπόκριση απ' το Θεό του άπειρου ελέους. Ο Ψαλμωδός λέει: “Ο Κύριος είναι πλησίον των συντετριμμένων την καρδίαν και σώζει τους ταπεινούς το πνεύμα”. Ψαλμ. 34:18.BX 36.1

Η πραγματική εξομολόγηση εκφράζεται πάντοτε με σαφήνεια και δεν προσπαθεί να κρύψει την παραμικρή αμαρτία. Μπορεί οι αμαρτίες να είναι τέτοιου είδους που πρέπει να αναφερθούν μόνο μπροστά στο Θεό. Ή μπορεί να είναι σφάλματα που πρέπει να τα εξομολογηθεί κανείς σε άτομα που έχουν βλαφθεί εξ αιτίας τους. Ίσως ακόμη να έχουν ένα δημόσιο χαρακτήρα και τότε πρέπει να εξομολογηθούν δημόσια. Σε οποιαδήποτε κατηγορία και αν ανήκει η εξομολόγηση, πρέπει να γίνεται με σαφήνεια και χωρίς αοριστολογίες, αναγνωρίζοντας ανεπιφύλακτα τα αμαρτήματα εκείνα που κάνουν τον άνθρωπο να αισθάνεται ένοχος.BX 36.2

Την εποχή του Σαμουήλ οι Ισραηλίτες είχαν απομακρυνθεί απ' το Θεό και υπέφεραν απ' τις συνέπειες της παρακοής. Επειδή είχαν χάσει την πίστη τους στο Θεό, έχασαν και την οξυδέρκεια να διακρίνουν τη δύναμη και τη σοφία Του στη διακυβέρνηση του έθνους· έχασαν και αυτή την εμπιστοσύνη που είχαν στην ικανότητά Του να προστατεύει και να υπερασπίζεται τα συμφέροντά Του. Απορρίπτοντας το μεγάλο Κυβερνήτη του σύμπαντος, απαίτησαν να κυβερνηθούν κατά το σύστημα των εθνών που ήταν γύρω τους. Αλλά δεν μπόρεσαν να βρουν τη γαλήνη τους παρά μόνο αφού έκαναν την οριστική αυτή εξομολόγηση: “Επροσθέσαμεν εις πάσας τας αμαρτίας ημών το κακόν να ζητήσωμεν εις εαυτούς βασιλέα”. Α΄ Σαμουήλ 12:19. Έπρεπε να ομολογήσουν τη συγκεκριμένη εκείνη αμαρτία που τους έκανε να αισθάνονται ένοχοι. Η αχαριστία πίεζε την ψυχή τους και τους χώριζε απ' το Θεό.BX 37.1

Καμιά εξομολόγηση δε γίνεται δεκτή απ' το Θεό χωρίς να συνοδεύεται από ειλικρινή μετάνοια και μεταρρύθμιση. Πρέπει να επακολουθήσει οριστική μεταλλαγή της ζωής. Κάθε τι που είναι αντίθετο προς το θέλημα του Θεού πρέπει να τεθεί κατά μέρος. Αυτό θα είναι το αποτέλεσμα μιας πραγματικής λύπης για τις αμαρτίες μας. Το δικό μας καθήκον στο σημείο αυτό μας έχει υποδειχθεί με κάθε σαφήνεια: “Λούσθητε, καθαρίσθητε· αποβάλετε την κακίαν των πράξεών σας απ' έμπροσθεν των οφθαλμών Μου· παύσατε πράττοντες το κακόν, μάθετε να πράττητε το καλόν εκζητήσατε κρίσιν, κάμετε ευθύτητα εις τον δεδυναστεμένον, κρίνατε τον ορφανόν προστατεύσατε την δίκην της χήρας”. Ησαΐας 1:17. “Εάν αποδώση το ενέχυρον ο ασεβής, επιστρέψη το ηρπαγμένον, περιπάτη εν τοις διατάγμασι της ζωής, μη πράττων αδικίαν, θέλει εξάπαντος ζήσει, δεν θέλει αποθάνει”. Ιεζεκιήλ 33:15. Σχετικά με τη μετάνοια ο Παύλος εκφράζεται κατ' αυτό τον τρόπο: “Αυτό τούτο, το ότι ελυπήθητε κατά Θεόν, πόσην σπουδήν εγέννησεν εις εσάς! αλλά απολογίαν, αλλά αγανάκτησιν, αλλά φόβον, αλλά πόθον, αλλά ζήλον, αλλ' εκδίκησιν! κατά πάντα απεδείξατε εαυτούς ότι είσθε καθαροί εις τούτο το πράγμα”. Β΄ Κορινθ. 7:11.BX 37.2

Όταν η αμαρτία απονεκρώνει τις ηθικές δυνάμεις, ο αμαρτωλός δεν είναι πια σε θέση να διακρίνει ελαττώματα στο χαρακτήρα του ούτε να αναλογισθεί το πραγματικό μέγεθος του κακού που διαπράττει. Αν δεν παραδοθεί στον έλεγχο του Αγίου Πνεύματος, παραμένει κατά μέρος τυφλός σχετικά με την αμαρτωλή κατάστασή του. Η εξομολόγησή του δεν είναι θετική ούτε ειλικρινής. Σε κάθε ομολογία του για τα σφάλματά του, προσθέτει και μια δικαιολογία λέγοντας ότι αν δεν μεσολαβούσαν ορισμένες δύσκολες περιστάσεις, δε θα ήταν αναγκασμένος να διαπράξει τούτο ή εκείνο το λάθος που γι' αυτά τώρα οι άλλοι τον κατακρίνουν.BX 38.1

Αφού ο Αδάμ και η Εύα έφαγαν από τον απαγορευμένο καρπό, τους κατέλαβε ένα αίσθημα ανάμικτο από ντροπή και τρόμο. Από την αρχή το κύριο μέλημά τους ήταν πώς να δικαιολογήσουν την αμαρτία τους και να αποφύγουν τη βαριά θανατική ποινή. Όταν ο Κύριος τους έκανε τη σχετική ερώτηση, ο Αδάμ έδωσε μια απάντηση που έριχνε την ευθύνη κατά μέρος στο Θεό και κατά μέρος στη σύντροφό του: “Η γυνή την οποίαν έδωκας να είναι μετ' εμού, αυτή μου έδωκεν από του δένδρου και έφαγον”. Με τη σειρά της η γυναίκα έριξε το βάρος της ενοχής στο φίδι λέγοντας: “Ο όφις με ηπάτησε και έφαγον”. Γεν. 3:12,13. Γιατί έκανες το φίδι; Γιατί του επέτρεψες να μπει στον κήπο της Εδέμ; Αυτές οι ερωτήσεις υπονοούνταν στην απάντησή της για τη δικαιολογία της αμαρτίας της. Έτσι έριχναν την ευθύνη της παρακοής τους πάνω στον ίδιο το Θεό. Αυτή η ροπή για αυτοδικαίωση έχει την καταγωγή της από τον πατέρα του ψεύδους και έχει εκδηλωθεί σε όλους τους απογόνους του Αδάμ και της Εύας. Αυτού του είδους οι εξομολογήσεις δεν εμπνέονται από το Άγιο Πνεύμα και απορρίπτονται από το Θεό. Η πραγματική μετάνοια κάνει τον άνθρωπο να παραδεχθεί την ενοχή του και να την ομολογήσει χωρίς ενδοιασμούς και υπεκφυγές. Τον κάνει να φωνάξει όπως φώναξε ο δυστυχής τελώνης που δεν τολμούσε ούτε τα μάτια του να σηκώσει στον ουρανό: “Ο Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ.” Εκείνοι που ομολογούν την ενοχή τους θα δικαιωθούν επειδή ο Χριστός θα επικαλεσθεί το αίμα Του για κάθε ψυχή που μετανοεί.BX 38.2

Τα παραδείγματα γνήσιας μετάνοιας και συντριβής που αναφέρονται στο λόγο του Θεού παρουσιάζουν ένα πνεύμα ομολογίας απαλλαγμένο από κάθε πρόφαση για την αμαρτία ή προσπάθεια για αυτοδικαίωση. Ο Παύλος δεν προσπάθησε να καλυφθεί. Απεικονίζει την αμαρτία του με τα μελανότερα χρώματα χωρίς να επιχειρήσει να ελαττώσει την ενοχή του. Λέει: “Πολλούς των αγίων εγώ κατέκλεισα εις τας φυλακάς, λαβών την εξουσίαν παρά των αρχιερέων και ότε εφονεύοντο, έδωκα ψήφον κατ' αυτών. Και εν πάσαις ταις συναγωγαίς πολλάκις τιμωρών αυτούς, ηνάγκαζον να βλασφημώσι και καθ' υπερβολήν μαινόμενος εναντίον αυτών, κατεδίωκον έως και εις τας έξω πόλεις”. Πράξ. 26:10,11. Δε διστάζει να ομολογήσει ότι “ο Ιησούς Χριστός ήλθεν εις τον κόσμον διά να σώση τους αμαρτωλούς των οποίων πρώτος είμαι εγώ”. Α΄ Τιμ. 1:15.BX 39.1

Η ταπεινή και συντριμμένη καρδιά που έχει υποταχθεί από ειλικρινή μετάνοια θα μπορέσει να κατανοήσει μέχρι ένα ορισμένο σημείο την αγάπη του Θεού και την αξία του Γολγοθά. Όπως ο γιος εξομολογείται στο φιλόστοργο πατέρα του, έτσι και εκείνος που πραγματικά μετανοεί, θα φέρει όλες τις αμαρτίες του μπροστά στο Θεό. Και καθώς είναι γραμμένο: “Εάν ομολογώμεν τας αμαρτίας ημών, είναι πιστός και δίκαιος, ώστε να συγχωρήση εις ημάς τας αμαρτίας, και καθαρίση ημάς από πάσης αδικίας”. Α΄ Ιωαν. 1:9.BX 39.2

Κεφάλαιο 3: Μετανοια

Κεφάλαιο 5: Καθιερωση