Kapitulo 78—Ang Kalbaryo

KAG sang pag-abut nila sa duog nga ginatawag Kalbaryo, didto ginlansang nila Sia.” Lucas 23:33.AK2 1085.1

“Agod pagbalaanon niya ang katawohan upod sang Iya kaugalingon nga dugo,” si Kristo “nag-antus sa gowa sang gawang.” Hebreo 13:12. Bangod sa paglapas sang kasugoan sang Dios si Adan kag si Eva gintabog palayo sa Eden. Si Kristo, nga aton tal-us, dapat mag-antus sa gowa sang dulonan sang Jerusalem. Namatay Sia sa gowa sang gawang, nga sa diin ang nga kriminal kag mga mamomuno ginapatay. Puno sang kahulogan ang mga pulong, “Gintubos kita ni Kristo gikan sa pagpakamalaut sang kasugoan, subong nahimo nga pakamalaut tungod sa aton.” Galacia 3:13.AK2 1085.2

Ang isa ka dako nga kadam-an nagsunod kay Jesus gikan sa hulot-hukmanan pagkadto sa Kalbaryo. Ang balita sang Iya pagtagudili naglapnag sa bug-os nga Jerusalem, kag ang tanan nga sari sang mga tawo nagdugok sa duog nga pagalansangan. Ang kaparian kag mga pangulo nahigtan sang saad nga indi maghilabot sa mga sumolunod ni Kristo kon Sia mismo itugyan sa ila, kag ang mga gintoton-an kag mga tumoluo gikan sa dakbanwa kag sa palibot nga mga duog nagbuylog sa kadam-an nga nag-upod sa Manlulowas.AK2 1085.3

Sang pag-agi ni Jesus sa ganhaan sang hulokmanan ni Pilato, ang krus nga gin-aman tuhoy kay Barabbas gintungtong sa Iya pilason kag dugoon nga abaga. Duha ka kaupod ni Barabbas ang magaantus sang kamatayon dungan sa kay Jesus, kag sa ila man gintungtong ang mga krus. Ang lulan sang Manlulowas tuman ka bug-at sa Iya sa Iya maluya kag naga-antus nga kahimtangan. Kutob pa sang panihapon sa Paskua upod sang Iya mga gintoton-an, wala na gid Sia makainom ukon nakakaon. Nagugayong Sia sa katamnan sa Getsemane nga nasumpong sa yawan-on nga galamiton. Gin-antus Niya ang kasakit sang pagluib, kag nakita Niya ang Iya mga gintoton-an nga nagpalagyo sa Iya. Gindala Sia kay Annas, pakadto sa kay Caipas, kag nian sa kay Pilato. Gikan sa insulto pakadto sa dugang nga insulto, gikan sa pagyaguta pakadto sa isa ka pagyaguta, sing makaduha ginsakit sang mga hampak,—sa bug-os sina nga gab-i nagsunod-sunod ang mga talan-awon nga makatililaw sing labi sa kaiag sang tawo. Wala gid mapas-awi si Kristo. Wala Sia makahambal sang mga pulong luwas sadtong makahimaya sa Dios. Sa bug-os nga pagpakahuya sang ditunay nga paghusay sa hukmanan nakatindug Sia nga malig-on kag dungganon. Apang sang ginpapas-an sa iya ang krus sa tapus sang ikaduha nga paghampak, ang tawhanon nga kinaugali indi na gid makabatas. Napunaw Sia sa kabug-at sang lulan.AK2 1086.1

Ang panong nga nagsunod sa Manlulowas nakakita sang Iya pagkaluya kag ginakibang nga mga tikang apang wala gid sila magpahayag sang kaluoy. Gin-ulit kag ginyaguta nila Sia bangod nga indi Niya madala ang mabug-at nga krus. Sa liwan ginpahamtang ang lulan sa Iya kag liwan nga napunaw kag napukan Sia sa duta. Nakita sang Iya manugpigos nga indi mahimo tuhoy sa Iya ang dugang nga pagpas-an sang lulan. Naglibog sila sa pagpangita sang isa nga makapas-an sang makahuloya nga lulan. Ang mga Judio indi makahimo sini tungod kay ang ila dagta amo ang makapugong sa ila sa pagbantay sang Panihapon sa Paskua. Wala sing bisan isa sadtong guban nga nagsunod sa Iya ang magaduko sa pagpas-an sang krus.AK2 1086.2

Sa sini nga tion, ang isa ka dumoluong, si Simon nga taga Cyrene, nga nag-abut gikan sa puod, nagsugata sa panong. Nabatian niya ang mga yaguta kag kabastosan sang panong; nabatian niya ang mga pulong nga sing mayagutaon ginsulitsulit, Pahawa kamo kay maagi ang Hari sang mga Judio! Nagdulog sia sa katingala sang talan-awon; kag sang nagpabutyag sia sang iya pagkahanuklog, gindakop nila sia kag ipahamtang ang krus sa iya mga abaga.AK2 1088.1

Nakabati na si Simon sa kay Jesus. Ang iya mga anak tumoluo sa Manlulowas, apang indi sia iya gintoton-an. Ang pagpas-an sang krus pa Kalbaryo nangin isa ka pagpakamaayo sa kay Simon, kag tubtob sang ulihe nangin mapinasalamaton sia bangod sini nga kahigayunan. Nagtuytoy ini sa iya sa pagpas-an sang krus ni Kristo gikan sa pagpili kag padayon sia nga nagkalipay sa pagtindug sa idalum sina nga lulan.AK2 1088.2

Indi kay pila lamang ka babae ang didto sa panong nga nagsunod sa Di-hinukman padulong sa Iya mapintas nga kamatayon. Ang ila kabalaka natumod sa kay Jesus. May pila sa ila nga nakakita sa Iya sang una. Pila sa ila ang nagdala sa Iya sang ila mga masakiton kag nagalantus. May pila didto nga gin-ayo. Ang sugilanon sang talan-awon nga nagakahanabo ginsugid liwan. Natingala sila sang pagdumot sang kadam-an batok sa Iya nga sa diin ang ila tagipusoon halos mapunaw kag mabuka. Kag way sapayan sang ginahimo sang nagasalimuang nga panong, kag sang maakigon nga mga pulong sang kaparian kag mga pangulo, ining mga babae nagpakilala sang ila pagkaawa. Sang nagakapukan si Jesus sa idalum sang krus, nagbaskug pa gid ang ila hinaya.AK2 1088.3

Amo lamang ining butang nga nakapukaw sang igtalupangod ni Jesus. Bisan pa nga puno Sia sang pagantus bangod sang pagpas-an sang sala sang kalibutan, wala Sia nagapatumbaya sang kapahayagan sang kalisod. Nagtulok sia nga may pagkahanuklog sining mga babae. Indi sila mga tumoluo sa Iya; nahibaloan Niya nga wala sila nagahaya sa Iya subong nga ginpadala gikan sa Dios, kundi tungod sang ila pagbatyag sang tawhanon nga paghikaluoy. Wala Niya gintamay ang ila pagkaawa kundi nagpukaw ini sa Iya tagipusoon sang isa ka pagkahanuklog sa ila. “Mga anak nga babae sang Jerusalem,” ang siling Niya, “indi kamo maghibi tungod sa Akon, kundi hibian ninyo ang inyo kaugalingon kag ang inyo mga kabataan.” Gikan sa talan-awon sa atubangan Niya, si Kristo nagtulok sa unhan sa tion sang pagkalaglag sang Jerusalem. Sa sining makangilidlis nga talan-awon, madamo sadtong yara karon nga nagahibi tuhoy sa Iya nga makakapapas upod sang ila mga kabataan.AK2 1089.1

Gikan sa pagkapukan sang Jerusalem ang panghunahona ni Jesus nagpadayon sa masulosangkad nga paghukom. Sa pagkalaglag sang dimahinulsolon nga dakbanwa, nakita Niya ang simbolo sang katapusan nga pagkalaglag nga magaabut sa sini nga kalibutan. Nagsiling Sia, “Nian magsugo sila sa pagsiling sa mga bukid, Tiphagi kami; kag sa mga kabungyoran, Tabuni Kami. Kay kon ginhimo nila ini sa lunhaw nga kahoy, ano ang pagahimuon sa laya na?” Bangod sa lunhaw nga kahoy, gintiglawas ni Kristo sa Iya kaugalingon, ang walay sala nga Manlulowas. Ginbatas sang Dios nga ang Iya ka- singkal batok sa paglapas magtupa sa Iya hinigugma nga Anak. Pagailansang si Jesus tungod sa mga sala sang katawohan. Ano nian nga pag-antus ang batason sang makasasala nga nagapadayon sa pagpakasala? Ang tanan nga dimahinolsulon kag dimatinuohon magakilala sang kasubo kag kasakit nga indi sarang masaysay sang mga pulolungon.AK2 1089.2

Sa kadam-an nagsunod sa Manlulowas sa Kalbaryo, madamo ang naghatag sa Iya sang malipayon nga mga pagdayaw kag pagpaladpad sang mga sanga sang palmira sang Iya pagsakay nga madinalag-on pagsulod sa Jerusalem. Apang indi kay pila lamang ang nagsinggit sing pagdayaw sa Iya, tungod kay nangin kinilala ang paghimo sini, nga karon nagpalanyog sang singgit, “Ilansang Sia, Ilansang Sia.” Sang pagsakay ni Kristo pasulod sa Jerusalem, ang paglaom sang mga gintoton-an gintibong sing labing mataas. Nagpanagil-ot sila sing labi ka hapiit sa ila Agalon, nga nagbatyag nga isa ka mataas nga kadungganan ang pagpakig-angot sa Iya. Apang karon sa Iya kaholuy-an, nagsunod sila nga may antad. Napun-an sila sing kalisod kag paghuyhoy sila nga nalugaw-an ang ila paglaom. Daw ano ang pagpamatuod sang mga pulong ni Jesus, “Tanan kamo masandad bangod sa Akon sini nga gab-i: kay nasulat na, Pagapilason Ko ang bantay kag ang mga obeha sang panong pagapaalaplaagon.” Mateo 26:31.AK2 1090.1

Pag-abut didto sa duog sang pagasilotan, ang mga binilanggo ginhigot sa galamiton sang pagpasakit. Ang duha ka makawat nagbato sa kamut sadtong nagpahamtang sa ila sa krus; apang wala gid magpamatok si Jesus. Ang iloy ni Jesus, nga ginaagubay sang pinalangga nga gintoton-an nga si Juan, nagsunod sa mga tikang sang iya anak pakadto sa Kalbaryo. Nakita niya Sia nga nagakapunaw sa idalum sang lulan sang krus, kag naghandom sa pagpahamtang sang iya manugsakdag nga kamut sa idalum sang iya pilason nga ulo kag ang pagdigo sinang dagway nga nag-ulon sa iya dughan sadto. Apang wala sia gintugoti sining masubo nga kahigayunan. Upod sang mga gintoton-an gin-alila niya gihapon ang paglaom nga ipakilala ni Jesus ang Iya gahom, kag luwason ang Iya kaugalingon gikan sa Iya mga kaaway. Liwan nga mag-uklo ang iya tagipusoon sang iya madumdoman ang mga pulong nga Iya gintagna nahanungod sa amo gid nga talan-awon nga nagakahanabo karon. Sang ang mga makawat ginhigot sa krus, nagtulok sia nga naurongan sing mapait. Sia bala nga naghatag sang kabuhi sa mga minatay magtugot sa Iya kaugalingon nga ilansang? Ang Anak bala sang Dios magtugot sa Iya kaugalingon nga patyon sing amo kapintas? Talikdan bala niya ang iya pagtuo nga si Jesus amo ang hinaplas? Magapanaksi bala sia sang Iya kaholuy-an kag kasulob-an, nga indi gid matugotan sa pag-alagad sa iya sa Iya kalisdanan? Nakita niya ang Iya kamut nga gin-untay sa krus; gindala ang lansang kag ang inugpalo, kag samtang ang mga lansang ginpadulot sa iya mahumok nga unod, ang dinunggo-sa-tagipusoon nga mga gintoton-an nagdala sa iya palayo gikan sa mapintas nga talan-awon sang nagakapunaw nga dagway sang iloy ni Jesus.AK2 1090.2

Ang Manlulowas wala gid magkumod sa pagyamo. Nagpabilin nga matawhay kag malinong ang Iya dagway, apang dalagko nga mga tinulo sang bahulay ang nagkahulog gikan sa Iya nawong. Wala sing maluloy-on nga kamut nga nagpahid sang tun-og sang kamatayon gikan sa Iya guya, bisan mga pulong sang pagkahanuklog kag dimabalhin nga pag-unong ang nagpakanay sang Iya tawhanon nga tagipusoon. Samtang ang mga hangaway nagahimo sang ila makahaladlok nga bulohaton, si Jesus nagpangamuyo tuhoy sa Iya mga kaaway, “Amay, patawara sila; kay wala sila makahibalo sang ila ginahimo.” Ang Iya panomduman nagligad sa Iya pagantus pakadto sa sala sang iya manughingabut, kag ang makahaladlok nga balus nga mangin-ila. Wala sing pagpakamalaut nga ginhatag sa mga hangaway nga nagaalima sa iya sing bukaras. Wala sing pagtimalus ang ginsambit tuhoy sa kaparian kag mga punoan, nga nagakakunyag tungod kay natuman ang ila katuyoan. Naluoy si Kristo sa ila nga pagkapakok kag pagsayop. Nagtuaw lamang Sia sang isa ka pakiluoy tuhoy sa ila kapatawaran, — “kay wala sila makahibalo sang ila ginahimo.”AK2 1091.1

Kon nahibaloan lamang nila nga ang ginapasakitan nila among Isa nga nagkari sa pagluwas sang makasasala nga kaliwat gikan sa dayon nga kalaglagan, unta gindapul sila sang pagbasul kag kakugmat. Apang ang ila pagkapakok wala magkuha sang ila sayop; kay nangin ila kahigayunan ang pagkilala kag ang pagbaton kay Jesus subong nga ila Manlulowas. Pila sa ila ang makakita pa sang ila sala, kag maghinulsol kag magliliso. Ang iban bangod sang ila pagkadimahinolsulon magahimo sang pangamuyo ni Jesus nga indi matuman tuhoy sa ila. Way sapayan, amo man gihapon, ang tinotuyo sang Dios nagahinamput sa iya katumanan. Nakuha ni Jesus ang kinamatarong nga mangin mananabang sang tawo sa atubangan sang Amay.AK2 1092.1

Inang pangamuyo ni Jesus tuhoy sa Iya mga kaaway nagasakop sang bug-os nga kalibutan. Nagalambut ini sa tagsa ka makasasala nga nagkabuhi ukon magakabuhi, gikan sa kamunoan sang kalibutan tubtob sa katapusan sang panag-on. Natungtong sa tanan ang sayop sang paglansang sang Anak sang Dios. Kag ang kapatawaran hilway man nga ginatanyag sa tanan. “Ang bisan sin-o nga buot” may paghidaet upod sa Dios kag magapanubli ang kabuhi nga dayon.AK2 1092.2

Sang nalansang na si Jesus sa krus, ginhakwat ini sang nakusog nga mga tawo kag ginpusdak ini sa duog nga gin-aman tuhoy sini. Nian ni Pilato nagsulat sang isa ka linalan sa Hebreo, Griego, kag Latin, kag ipahamtang ni sa krus sa naibabaw nayon sang ulo ni Jesus. Mabasa ing subong, “Jesus nga Nazareno, Hari sang mga Judio. ” ni nga sinulat nagpaakig sa mga Judio. Sa hulokmanan li Pilato nagsinggit sila, “Ilansang Sia,” “Wala kami sing iwan nga hari kundi si Cesar.” Juan 19:15. Ginpabutyag lila nga ang bisan sin-o nga magkilala sang iban pa nga lari mangin isa ka maluib. Ginsulat ni Pilato ang ila ginjahayag nga balatyagon. Wala sing pagpasayop nga ginambit, luwas nga si Jesus Hari sang mga Judio. Ang inulat halos nagapakilala sang pag-unong sang mga udio sa pagbolut-an Romanhon. Nagpabutyag ini nga ang bisan sin-o nga mag-angkon nga hari sang Israel ila hukman nga takus sa kamatayon. Ang kaparian nagpalakas sang ila kaugalingon. Sang nagahimbon sila ;sang kamatayon ni Kristo, ginpabutyag ni Caipas nga dapat gid nga ang isa ka tawo mamatay tuhoy sa kaluwasan sang pungsod. Nian ang ila pagkasalimpapaw napadayag. Agod malaglag si Kristo, handa sila sa paghalad bisan pa sang ila pungsodnon nga pagluntad.AK2 1093.1

Nakita sang kaparian kon ano ang ila nahimoan, kag lagpangabay sila kay Pilato nga ilisan ang sinulat. Nagsiling sila, “Indi pag-isulat, Ang Hari sang mga Judio; kundi nga nagsiling Sia, Ako amo ang Hari sang mga Judio.” Apang si Pilato nga nagkaakig sa iya kaugalngon tungod sang iya sadto kaluyahon, busa lubos gid ang iya pagtamay sa maimon kag mapakitakitaon nga kaparian kag mga pangulo. Mabugnaw sia nga nagsabat, “Kon ano man ang akon nasulat, nasulat na.”AK2 1093.2

Ang mataastaas nga gahom sang sa kay Pilato ukon sa mga Judio amo ang nagmando sang pagpahamtang sinang sinulat sa ulohan ni Jesus. Sa kaako sang Dios, magapabugtaw ini sang panghunahona, kag sang pag pangusisa sang mga Kasulatan. Ang duog nga ginlan sangan kay Jesus malapit sa dakbanwa. Linibo sang mga katawohan gikan sa tanan nga kadutaan didto nian sa Jerusalem, kag ang sinulat nga napahayag sa kay Jesus Nazareno nga amo ang Mesias, magaabut sa ila igtalupangod. Mangin isa ini ka buhi nga kamatuoran nga ginsulat sang mga kamut nga ginmandoan sang Dios.AK2 1094.1

Sa mga pag-antus ni Kristo sa krus, ang tagna natu man. Pila ka siglo sa wala pa ang paglansang, ang Manlulowas nagtagna sang pagtratar nga Iya batunon. Nagsiling Sia, “Ginalibutan Ako sang mga ido; ginli kupan Ako sang katilingban sang mga malaut; ginbuslot nila ang Akon mga kamut kag tiil. Mahimo Ko masugid ang tanan Ko nga tul-an; nagatulok sila kag nagamulalong sa Akon. Ginabahinbahin nila ang Akon mga panap ton sa tunga nila, kag ginpapalaran nila ang akon kunop.” Salmo 22:16-18. Ang tagna nahanungod sang Iya panap ton, gintuman nga wala sing pagtugda ukon pamalabag gikan sa mga abyan ukon mga kaaway sang Isa nga ginlansang. Sa mga hangaway nga nagpahamtang sa Iya sa krus, ginhatag ang Iya mga panapton. Nabatian ni Kristo ang pagbinais sang mga tawo sang ginbahin nila ang Iya panapton. Ang Iya kunop ginhabol ini nga wala sang tinambihan kag nagsiling sila, “Indi naton paggision ini kundi nga aton lang papalaran agod mahibal-an ta kon sin-o ang makaano.”AK2 1094.2

Sa iban nga tagna ang Manlulowas nagpabutyag, “Ang pasipala nagbuong sang Akon tagipusoon; kag nagaugtas Ako; kag nangita Ako sang pila nga maghikaluoy, apang wala gid; kag sang mga manuglipay, apang wala Ako sang nakita. Ginhatagan man nila Ako sang apdo nga Akon kalan-on; kag sa akon kauhaw ginhatagan nila Ako sang langgaw nga ilimnon.” Salmo 69:20-21. Sa sadtong nagaantus sang kamatayon bangod sa krus, gintugotan ang paghatag sang makapalipong nga ilimnon, agod nga indi mabatyagan ang kasakit. Gintanyag ini sa kay Jesus; apang sang nakatam-id Sia, ginsikway Niya ini. Indi gid Sia magbaton sang bisan ano nga butang nga makapadulom sang Iya kaisipan. Ang Iya pagtuo dapat nga magkapyot nga malig-on sa Dios. Amo gid lang ini ang Iya kusog. Ang pagpadulom sang Iya igbalatyag makahatag sang bentaha sa kay Satanas.AK2 1094.3

Ang mga kaaway ni Jesus nagpatuhoy sang ila kasingkal batok sa iya samtang nagakabit Sia sa krus. Ang kaparian, mga pangulo, kag mga eskriba, nagbuylog upod sang guban sa pagyaguta sa tagumatayon nga Manlulowas. Sa tion sang pagtugmaw kag pagtigbaliw, nabatian ang tingog sang Dios nga nagapabutyag sa kay Kristo subong nga Iya Anak. Liwan, sa wala pa ang pagtugyan kay Kristo, naghambal ang Amay, nga nagapamatuod sang Iya pagkadios. Apang karon ang tingog gikan sa langit naghipos. Wala sing nabatian nga pamatuod pabor kay Kristo. Isahanon Sia nga nag-antus sang kalakasan kag pagyaguta gikan sa malaut nga mga tawo.AK2 1095.1

“Kon Ikaw Anak sang Dios,” siling nila, “panaug Ka gikan sa krus.” “Tugoti nga luwason Niya ang Iya kaugalingon, kon Sia amo ang Kristo, ang pinili sang Dios.” Sa kahanayakan sang pagtilaw, nagpabutyag si Satanas, “Kon Ikaw amo ang Anak sang Dios, sugoa nga ining mga bato mahimo nga tinapay.” “Kon Ikaw matuod nga Anak sang Dios, palumpata ang Imo kaugalingon” gikan sa kampanaryo sang simbahan. Mateo 4:3, 6. Kag si Satanas, upod sang iya mga manogtunda, sa tawhanon nga dagway, nakatambong man didto sa krus. Ang pangulong malauton kag ang iya panong naghiusa upod sang kaparian kag mga pangulo. Ang mga manonudlo sang katawohan nagtulod sa pakok nga guban sa pagpamat bat sang paghukom batok sa Isa, nga sa diin, madamo sa ila ang wala gani makatulok tubtob nga ginpilit sila sa pagpamatuod batok sa Iya. Kaparian, mga pangulo kag mga Fariseo, kag ang pinatig-a nga kadam-an nagboluylog sa yawan-on nga kasingki. Ang mga pangulo sa pagtoluohan naghiusa upod sa kay Satanas kag sang iya manogtunda. Nagatuman sila sang iya pagmando.AK2 1095.2

Si Jesus, nga nagaantus kag tagumatayon, nakabati sang tagsa ka pulong nga ginpabutyag sang kaparian, “Ginluwas Niya ang iban; apang indi Sia makaluwas sang Iya kaugalingon. Himoa si Kristo, ang Hari sang Israel nga magpanaug karon gid gikan sa krus, agod nga aton makita kag matuohan.” Mahimo si Kristo makapanaug gikan sa krus. Apang tungod gani nga indi Niya pagluwason ang Iya kaugalingon nga ang makasasala may paglaom sang kapatawaran kag pabor upod sa Dio?AK2 1096.1

Sa ila pagyaguta sa Manlulowas, ang katawohan nga nag-angkon nga manugpatpat sang tagna nagasulit sang amo gid nga mga pulong nga gintagna sang Binugna nga mga pulong nga ila ipabutyag sa sini gid nga hitabo. Apang sa ila pagkabulag wala nila makita nga ginatuman nila ang tagna. Yadtong sa pagtamay naghambal sining mga pulong, “Nagsalig Sia sa Dios; ipaluwas Sia sa Iya karon, kon buot Sia: kay nagsiling Sia, Ako amo ang Anak sang Dios,” wala maghunahona nga ang ila pagpamatuod magabagting sa mga katuigan. Bisan nga ginhambal ini sa pagyaguta, ining mga pulong naghimo sadto. Ang mga mangin-alamon nakabati, nag-usisa, nagpamalandong kag nagpangamuyo. May pila sadtong dilimahim-os tubtob nga, bangod sa pagpaanggid sang Kasulatan sa Kasulatan, nakita nila ang kaholugan sang bulohaton ni Kristo. Wala pa gid mahanabu nga mga katulad nga ihibalo sa kabilugan nahanungod sa kay Jesus sang sa panahon nga nagakabit Sia sa krus. Pakadto sa tagipusoon sadtong kadam-an nga nakakita sang paglansang, kag nga nakabati sang pinamulong ni Kristo, ang kapawa sang kamatuoran nagabanaag.AK2 1096.2

Sa kay Jesus sa Iyang pag-ugayong sa krus, may nagabut nga isa ka idlak sang pahalipay. Amo yadtong pangamuyo sang mahinolsulon nga makawat. Yadtong duha ka tawo nga ginlansang upod ni Jesus nagtamay sa Iya sa pamuno; kag ang isa nga nag-antus lamang sa iya kaugalingon nawad-an sang paglaom kag masinompungon. Apang indi subong sini ang iya kaupod. Ini nga tawo indi kay pinatig-a nga kriminal; pinatalang sia bangod sang malaut nga mga barkada, apang diutay ang iya pagsayop sang sa kadam-an nga nagtindug sa luyo sang krus nga nagayaguta sa Manlulowas. Nakakita kag nakabati na sia sa kay Jesus, kag napatuo bangod sang Iya mga pagtudlo apang ginpapalayo sia sa Iya bangod sang kaparian kag mga pangulo. Nagtinguha sa paglumos sang balatyagon, nagpadalum kag nagpadalum pa gid sia sa pagpakasala, tubtob nga gindakop sia, ginhusay bilang isa ka kriminal, kag ginpamatbatan nga mamatay sa krus. Didto sa hulot-hukmanan kag sa dalanon pa Kalbaryo nagkaupod sila ni Jesus. Nakabati sia sa kay Pilato nga nagpabutyag, “Wala ako sing nasapwan nga sayop sa Iya.” Juan 19:14. Gintandaan niya ang Iya diosnon nga panindugan kag ang Iya mahinoklugon nga pagpatawad sa Iya manugpaantus. Didto sa krus nakita niya ang madamo nga mga pangulo sa pagtoluohan nga nagpadiwaldiwal sang ila dila sa pagtamay kag pagyaguta sa Ginuong Jesus. Nakita niya ang naglungolungo nga mga ulo. Nabatian niya ang mapasipalahon nga pamulongpulong sang iya kaupod sa kasal-anan: “Kon Ikaw amo ang Kristo, luwasa ang imo kaugalingon kag kami man.” Sa tunga sang mga nagalalabay nabatian niya ang madamo nga nagaapin sa kay Jesus. Nabatian niya sila nga nagasulit sang Iya pinamulong, kag nagsugid sang Iya mga binuhatan. Ang pagtuo nagbalik sa iya nga amo gid ini ang Kristo. Pagbalikid sa iya masigkakriminal nagsiling sia, “Wala ka bala nagakahadlok sa Dios sa gintan-aw mo nga katulad kamo nga hinukman?” Ang tagumatayon nga mga makawat wala na sang dapat kahadlokan sa mga tawo. Apang sa isa sa ila ginpilit ang pagtuo nga may isa ka Dios nga dapat kahadlokan, ang isa ka palaabuton nga magapakurog sa iya. Kag karon, nga bisan daw ano ka nadagtaan sang sala, ang maragtas sang iya kabuhi malapit na nga magtakop. “Ka makatarunganon gid ining aton iya,” ang iya panganduhoy, “kay ginabaton ta ang igo nga padya sang aton mga binuhatan: apang ini nga Tawo wala sing malain nga binuhatan.”AK2 1097.1

Wala na gid sang duhadoha karon. Wala na sang pang-alag-ag ukon mga pagsaway. Sang ginhukman tungod sang iya sala, ang makawat nawad-an sang paglaom kag nagpaluya; apang karon, katingalahan nga ang mahinoklugon nga mga kaisipan nagbangon. Nadumdoman niya ang tanan nga nabatian niya nahanungod kay Jesus, kon paano nga gin-ayo Niya ang mga masakiton, kag ginpatawad ang kasal-anan. Nabatian niya ang mga pulong sadtong nagtoluo sa kay Jesus kag nagsunod sa iya nga nagahibi. Nakita niya kag nabasa ang nasulat sa ulohan sang Manlulowas. Nabatian niya nga ginsulit sang mga nag-alagi, ang iban kaupod sang nasub-an kag nagakurog nga mga bibig, kag ang iban may pagsunlog kag pagyaguta. Gin-iwagan sang Balaan nga Espiritu ang iya panumdoman, kag sa inanay ang mga talikala sang pamatuod gintingob. Sa kay Jesus, pilason, ginyaguta, kag nagakabit sa krus, nakita niya ang Kordero sang Dios nga nagakuha sang sala sang kalibutan. Ang paglaom nasimbug sa kalangkag sa iya tingog sang ang walay masarangan, tagumatayon nga kalag nagtugyan sang iya kaugalingon sa tagumatayon nga Manlulowas. “Ginuo, dumdoma man ako,” ang iya hilibion, “kon mag-abut Ka na sa Imo ginharian.”AK2 1098.1

Gilayon nag-abut ang sabat, malum-ok kag malatunon, napun-an sang gugma, kaawa, kag gahom, ang mga pulong, “Sa pagkamatuod gid nagasiling Ako sa imo sa sining adlaw, manginkaupod ka Nakon didto sa Paraiso.”AK2 1099.1

Sa malawig nga mga tinakna nga pag-ugayong, pagtamay kag pagyaguta ang nagtupa sa idolungog ni Jesus. Samtang nagakabit Sia sa krus, napaladpad pa sa Iya ang mga yaguta kag mga pasipala. Upod sang nalangkag nga tagipusoon nagpamati Sia sang kapahayagan sang pagtuo gikan sa Iya mga gintoton-an. Nabatian lamang Niya ang masinolub-on nga mga pulong, “Nagdahum kami nga amo na Sia ang magaluwas sang Israel.” Hanti daw ano ka mapinasalamaton sang Manlulowas sadtong pulolungon sang pagtuo kag paghigugma gikan sa tagumatayon nga makawat. Samtang ang kinilala nga mga Judio nagpanghiwala sa Iya, kag bisan pa ang mga gintoton-an nagpang-alagag sang Iya pagkadios, ang kailo nga makawat, nga sa bibi sang walay katubtoban, nagtawag sa kay Jesus nga Ginuo. Madamo ang nahanda magtawag sa Iya nga Ginuo sang nagapanghimo pa Sia sang mga katingalahan, kag sa tapus nabanhaw Sia gikan sa mga minatay; apang wala sing isa nga nagkilala sa Iya samtang nagakabit Sia nga tagumatayon sa krus, luwas lamang sadtong mahinolsulon nga makawat nga naluwas sa kahingapsan nga takna.AK2 1099.2

Ang mga nagatilindug didto nakabati sang mga pulong sang ang makawat nagtawag sa kay Jesus nga Ginuo. Ang tingog sang mahinolsulon nga tawo nagtawag sang ila igtalupangod. Yadtong sa tiilan sang krus nagbinais tungod sang panapton ni Kristo, kag nagpapalad sang Iya kunop, nagdulog sa pagpamati. Ginpalinong ang ila maakigon nga mga tingog. Upod sang nagahawathawat nga pagginhawa nagtulok sila kay Kristo, kag naghulat sang sabat gikan sadtong tagumatayon nga mga bibig.AK2 1100.1

Sang paghambal Niya sang mga pulong sang saad, ang maitom nga gal-um nga daw nagalandong sa krus ginlapus sang masiga kag buhi nga kapawa. Sa mahinolsulon nga makawat nag-abut ang lubos nga paghidaet sang pagbaton sang Dios. Ginhimaya si Kristo sa Iya kaholuy-an. Sia nga sa itolulok sang iban isa ka nalutos isa gali ka Mandadaug. Ginkilala Sia nga Manugpas-an sang sala. Mahimo nga gahoman sang tawo ang Iya tawhanon nga lawas. Mahimo nila lapuson ang Iya balaan nga agtang sang purongpurong nga tunokon. Mahimo nila ubahon ang Iya panapton kag awayan ang pagbahinbahin. Apang indi nila makuha gikan sa Iya ang Iya gahom sa pagpatawad sang mga sala. Sa Iya kamatayon nagapamatuod Sia sang Iya kaugalingon nga pagkadios kag subong man sa himaya sang Amay. Indi bungol ang Iya dulonggan agod nga indi makabati, ni malip-ot ang Iya kamut agod nga indi makaluwas. Harianon Niya nga kinamatarong ang pagluwas sa labing kaidadalman sadtong tanan nga nagakara sa Dios pinaagi sa Iya.AK2 1100.2

Nagasiling Ako sa imo sini nga adlaw, manginkaupod ka Nakon didto sa Paraiso. Wala magsaad si Kristo nga ang makawat manginkaupod Niya sa Paraiso sina nga adlaw. Sia mismo wala magkadto sa Paraiso sina nga adlaw. Nagtulog Sia sa lolubngan, kag sang kaagahon sang pagkabanhaw nagsiling Sia, “Wala pa Ako makakadto sa Akon Amay.” Juan 20:17. Apang sadtong adlaw sang paglansang, ang adlaw nga daw isa ka kalotusan kag kadodulman, ang saad ginhatag. “Karon nga adlaw” samtang nagatagumatayon sa krus subong isa ka malain nga Tawo, ginpasalig ni Kristo ang kailo nga makasasala, manginkaupod ka Nakon didto sa Paraiso.AK2 1100.3

Ang mga makawat nga ginlansang upod ni Kristo, ginpahamtang sa “masigkakilid kag sa tunga si Jesus.” Ginhimo ini bangod sa mando sang kaparian kag mga pangulo. Ang kahimtangan ni Kristo sa tunga sang duha ka makawat nagapakilala nga Sia amo ang labing malaut nga kriminal sa ila nga tatlo. Sa amo sini natuman ang Kasulatan, “Gin-isip Sia upod sang mga malinapason.” Isaias 53:12. Apang ang kaparian wala gid makasapo sang bug-os nga kaholugan sang ila binuhatan. Sang si Jesus, ginlansang upod sang mga makawat, ginpahamtang “sa tunga”, amo man ang Iya krus ginpahamtang sa tunga sang kalibutan nga nagahamyang sa sala. Kag ang mga pulong sang pagpatawad nga ginhambal sa mahinolsulon nga makawat nagpasiga sang isa ka kapawa nga magaiwag tubtob sa kinatumyan nga bahin sang duta.AK2 1101.1

Upod sang katingala gintulok sang mga manogtunda ang walay katubtoban nga gugma ni Jesus, nga, nagaantus sang labing mapait nga pag-ugayong sang panumdoman kag lawas, nagpanumdom gid lang sa iban, kag ginpabaskug ang mahinolsulon nga kalag sa pagtuo. Sa Iyang kaholuy-an, Sia nga isa ka Manalagna naghambal sa mga anak nga babae sang Jerusalem; subong nga Saserdote kag Mananabang nagpakitluoy Sia upod sa Amay sa pagpatawad sang Iya manugpatay; subong nga mahigugmaon nga Manlulowas, ginpatawad Niya ang sala sang mahinolsulon nga makawat.AK2 1101.2

Samtang ang mga mata ni Jesus nagpanuloktulok sa kadam-an nga nagalibot sa Iya, isa ka dagway ang natawag sang Iya igtalupangod. Sa tiilan sang krus nagtindug ang Iya iloy, nga ginaagubay sang gintoton-an nga si Juan. Indi niya mabatas nga magpabilin sia nga malayo sa Iya Anak; kag si Juan, sang iya nahibaloan nga malapit na ang katapusan, nagdala sa iya liwan didto sa krus. Sa tion sang Iya pagtagumatayon, nadumdoman ni Jesus ang Iya iloy. Pagtan-aw sa iya nasub-an nga guya kag nian sa kay Juan, nagsiling Sia sa iya, “Babae, tanawa, yara ang imo anak!” nian sa kay Juan, “Tan-awa, yara ang imo iloy!” Nahangpan ni Juan ang pinamulong ni Kristo, kag iya ginbaton ang panugyan. Gilayon gindala niya si Maria sa iya puloy-an, kag gikan sina nga takna, gin-atipan niya sia sing matinatapon. O mainawaon, mahigugmaon nga Manlulowas; sa tunga sang iya lawasnon nga kasakit, kag kalisod sa panumdoman, may Iya Sia sinang maatipanon nga pagpanumdom sa Iya iloy! Wala Sia sang kuarta agod magtatap sang iya kina hanglanon; apang natipigan sia sa tagipusoon ni Juan, kag ginhatag Niya sia sa kay Juan bilang isa ka hamili nga palanublion. Sa sini nga bagay ginsakdag Niya sia sang butang nga labing kinahanglanon niya, —ang mainawaon nga pagkahanuklog sang isa nga nagahigugma sa iya bangod kay ginhigugma niya si Jesus. Kag sa pagbaton sa iya bilang isa ka balaan nga tinugyan, ginabaton ni Juan ang isa ka dako nga pagpakamaayo. Sia amo ang padayon nga tagpahanumdom sang iya hinigugmang Agalon.AK2 1102.1

Ang himpit nga huwaran sang hapiit nga gugma ni Kristo nagabanaag upod sang wala nagakunta nga pagbadlak gikan sa alipoop sang panag-on. Malapit sa katloan ka tuig nga si Jesus, bangod sang Iya matagadlaw nga pagpangabudlay nagbulig sa pag-abaga sang mga lulan sang puloy-an. Kag nian, bisan pa sa katapusan Niya nga pag-ugayong, nagadumdom Sia sa pagsakdag sang Iya nagamasinolub-on, balo nga iloy. Ang katulad man nga espiritu ang makita sa tagsa ka gintoton-an sang aton Ginuo. Yadtong tanan nga nagasunod sa kay Kristo magabatyag nga kabahin sang ila pagtoluohan ang pagtahod kag pagsakdag sang ila ginikanan. Gikan sa tagipusoon nga sa diin ang Iya gugma ginaalila, ang nanay kag ang tatay indi gid malugaw-an sa pagbaton sang madinomdumon nga pagtatap kag mainawaon nga pagkahanuklog.AK2 1102.2

Kag karon ang Ginuo sang himaya nagatagumatayon, nga isa ka gawad tuhoy sa kaliwat. Sa pagtugyan sang Iya hamili nga kabuhi, si Kristo wala gintib-ong sang madinalag-on nga kalipay. Ang tanan nangin mapiguson nga kadulom. Indi kay ang kahadlok sa kamatayon ang nagpabug-at sa Iya. Indi kay ang kasakit kag ang kaholuy-an sa krus nga nanginkabangdanan sang Iya dimasaysay nga kasakit. Si Kristo amo ang Prinsipe sang tanan nga manug-antus; apang ang Iya pag-antus nagikan sa pagbatyag sang kalaut sang sala, ang isa ka ihibalo nga tungod sang pagkilala sang malaut, ang tawo nabulag sang iya kadakuon. Nakita ni Kristo kon daw ano ka dalum ang paghugakom sang sala sa tawhanon nga tagipusoon, kag daw ano ka diutay ang nahanda sa pagpaginpalos sa iya gahom. Nahibaloan Niya nga sa wala sing bulig gikan sa Dios, mamatay ang tawo, kag nakita Niya ang kadam-an nga nagakalawala nga malapit gid lang sa bugana nga pagtabang.AK2 1103.1

Sa kay Kristo nga aton tal-us kag kasegurohan natungtong ang kalautan naton nga tanan. Gin-isip Sia nga malinapason, agod nga matubos kita gikan sa pagpakamalaut sang kasugoan. Ang sayop sang tagsa ka kaanakan ni Adan nagatu-ok sa Iya tagipusoon. Ang kasingkal sang Dios batok sa sala, ang makahaladlok nga kapahayagan sang Iyang kaakig bangod sa kalautan, nagpuno sa kalag sang Iya Anak sang kakugmat. Sa bugos Niya nga kabuhi nagbantala si Kristo sa nahulog nga kalibutan sang maayong balita sang kaluoy kag mapinatawaron nga gugma sang Amay. Ang kaluwasan tuhoy sa pangulong makasasala amo ang Iya halambalanon. Apang karon upod sang makahaladlok nga kabug-aton sang sala nga Iya ginapas-an, indi Niya makita ang manugpasag-uli nga nawong sang Iya Amay. Ang pagtalikod sang diosnon nga dagway gikan sa Manlulowas sa sining takna sang labi nga kasakit naglapus sang Iya tagipusoon sang isa ka kasolub-an nga indi gid mahangpan sing bug-os sang tawo. Tuman ka dako sining kasakit nga ang Iya lawasnon nga kasakit halos na lang mabatyagan.AK2 1103.2

Si Satanas upod sang Iya mabangis nga pagsulay nagpuga sang tagipusoon ni Jesus. Ang Manlulowas indi makakita palapus sa gawang sang lolubngan. Ang paglaom wala magpahayag sa Iya sang Iya paggowa gikan sa lolubngan nga isa ka madinalag-on ukon ginsugid sa Iya ang pagbaton sang Amay sang Iya paghalad. Nahadlok Sia nga ang sala tuman ka rigkam sa Dios nga ang ila pagbulagay mangin dayon. Nabatyagan ni Kristo ang kasakit nga batyagon sang makasasala kon ang bugay indi na magpakiluoy tuhoy sa nakasayop nga kaliwat. Ang pagbatyag sang sala, nga nagdala sang kasingkal sang Amay batok sa Iya bilang tal us sang tawo, nga amo ang naghimo sang tagayan nga Iya gin-inom nga tama ka pait, kag nagbuong sang tagipusoon sang Anak sang Dios.AK2 1104.1

Upod sang katingala ang mga manolunda nagsaksi sang mapait nga pag-agulo sang Manlulowas. Ang mga panon sang kalangitan nagtabon sang ila mga guya gikan sa sining makahaladlok nga talan-awon. Ang wala nagakabuhi nga mga tinuga nagpabatyag sang ila kaluoy sa ila ginpakamalaut kag tagimatayon nga Manunoga. Ang adlaw nagdumili sa paglantaw sining malaw-ay nga talan-awon. Ang Iya sini nga bug-os kag masanag nga silak nga nagpasanag sa duta sadtong kaudtohon, sa hinali lang daw sa nahanaw. Ang hingpit nga kadulom, subong sang panapton sa patay, naglikop sa krus. “May kadudulman sa bug-os nga duta tubtub sa ikasiam nga takna.” Wala sing eklipse ukon ano man nga sahi sang kinaugali nga kadulom nga nangin kabangdanan sini nga kadudulman, nga subong kadalum sang tungang gab-i nga wala sing bulan ukon kabituonan. Isa yadto ka makatalanhaga nga pagpamatuod nga ginhatag sang Dios agod nga ang pagtuo sang umalabot nga mga kaliwatan mangin mabakod.AK2 1104.2

Sa sining madamol nga kadudulman ang laragway sang Dios nasalipdan. Iya ginhimo ang kadulom subong Iya pasilongan, kag ginsalipdan ang Iya himaya gikan sa mata sang katawohan. Ang Dios kag ang Iya balaan nga mga manogtunda didto sa luyo sang krus. Ang Amay nanginkaupod sang Anak. Apang ang Iya pagtambong wala ginpadayag. Kon pananglit ang Iya himaya nagkirab gikan sa panganod, ang tagsa ka tumalan-aw unta nalaglag. Kag sa sinang makakolugmat nga takna si Kristo wala mapahalipay bangod sang pagtambong sang Amay. Nagtasak Sia sang linasan nga nagaisahanon, kag nahanungod sa mga katawohan, wala sing isa sa ila didto.AK2 1105.1

Sa pitipit nga kadulom, gintabunan sang Dios ang katapusan nga pagpakasakit sang Iya Anak. Ang tanan nga nakakita sa kay Kristo sa Iya pag-antus, ginpabatyag sang Iya pagkaDios. Yanang nawong, nga anay nakita sang tawo, wala gid malimti. Subong nga ang dagway ni Cain nagpahayag sa iya bilang isa ka mamomuno, subong man sini ang pagpahayag sang pagkawalay sayop, kaligdong kag pagkamainalwanon, sang nawong ni Kristo —ang larawan sang Dios. Apang ang Iya manugsumbong wala gid magsapak sang mga tiliman-an sang langit. Tubtob sa malawig nga tinakna sang pagpakasakit, si Kristo gintulok sang mayagutaon nga kadam-an. Karon, may kaluoy nga gintago Sia sang kunop sang Dios.AK2 1105.2

Ang kalinong sang lolubngan daw nahulog sa Kalbaryo. Ang dimahibal-an nga kakugmat naghugakom sa kadam-an nga nagtipon palibot sang krus. Ang mga pasipala kag mga pagtamay nag-untat sa tungatunga sang mga sugilanon. Mga lalake, babae kag kabataan nagkalapukan sa duta. Ang maathag nga mga kilat nagkirab gikan sa panganod nga nagpahayag sang krus kag sang linansang nga Manonubos. Kaparian, mga pangulo, mga eskriba, mga manugpatay, kag ang guban, tanan naghunahona nga ang tion sang pagbayad sang utang nag-abut na. Pila pa ka tion may iban nga naghutik nga si Jesus magapanaug na sa krus. May iban nga nagpangalapkap sang ila dalanon pabalik sa dakbanwa, nga nagadumpog sang ila dughan kag nagapanalambiton sa kahadlok.AK2 1106.1

Sa ikasiam nga takna ang kadulom nagbayaw gikan sa katawohan, apang padayon ini nga naglikop sa Manlulowas. Isa yadto ka simbolo sang pagpakasakit kag kakugmat nga nagpabug-at sa Iya tagipusoon. Wala sing mata nga makalapus sang kadulom nga naglibot sa krus, kag walay isa nga makalapus sang madalumdalum pa nga kadulom nga naglikop sa nagakasakit nga kalag ni Kristo. Ang maakigon nga mga kilat daw ginapatuhoy sa Iya samtang nagakabit Sia sa krus. Nian “Si Jesus nag- singgit sa isa ka mabaskug nga tingog, nga nagasiling, Eloi, Eloi, lama sabachthani?” “Dios Ko, Dios Ko, ngaa nga ginpatumbayaan Mo Ako?” Sang ang kadulom naghulon sa Manlulowas, madamo ang mga tingog nga nagsinggit; Ang kaakig sang langit yara sa Iya. Ang kilat sang kaakig sang Dios ginpatupa sa Iya bangod kay nagaangkon Sia nga Anak sang Dios. Madamo sadtong nagtuluo sa Iya nga nakabati sang Iya mapangandohuyon nga singgit. Ang paglaom nagtaliwan sa ila. Kon ginpatumbayaan sang Dios si Jesus, sa ano pa magsalig ang Iya sumolunod?AK2 1106.2

Sang ang kadulom nagtaliwan gikan sa ginapigos nga espiritu ni Kristo, nasag-ulian Sia sa isa ka bagay sang pag-antus nga lawasnon, kag nagsiling, “Ginauhaw Ako.” Ang isa sang mga hangaway Romanhon nga tinandug sang kaawa samtang nagatulok sia sa mamala nga mga bibig, nagkuha sang isa ka espongha nga natakod sa tukon nga hysopo, kag sang gintusmog ini sa langgaw, gintanyag ini sa kay Jesus. Apang ang kaparian nagyaguta sang Iya pagpakasakit. Sang gintabunan sang kadulom ang duta, napun-an sila sang tuman nga kahadlok; Sang nagbahaw ang kakugmat, nahadlok naman sila nga basi palagyohan pa sila ni Jesus. Ang Iya pinamulong, “Eloi, Eloi, lama sabachthani?” ila nga ginhangop sing sayop. Upod sang mapait nga pagtamay kag pagyaguta nagsiling sila, “Ini nga Tawo nagatawag sa kay Elias.” Gindumilian nila ang katapusan nga kahigayunan nga mapaumpawan Sia sang kasakit. “Tanawon ta,” ang siling nila, “kon bala magakari si Elias kag luwason Sia.”AK2 1107.1

Ang walay dagta nga Anak sang Dios nagkabit sa krus nga ang Iya unod nagkalapilas sang bunal; yadtong kamut nga masami nag-untay sa pagpakamaayo, nga karon nalansang sa kahoy; yanang tiil nga wala ginalapyo sa pagpangalagad sa gugma ginlansang sa kahoy; yanang harianon nga ulo nga ginpilas sang purongpurong nga tunokon; yanang ginakibang nga mga bibig nga gindihon sa mga hibi sang kasakit. Kag ang tanan nga Iya ginbatas —ang tinulo nga dugo nga nagkalahulog gikan sa Iya ulo, sa Iya kamut, sa Iya tiil, ang pagpakasakit nga nagpakibang sang Iya dagway, ang dilimasaysay nga kalisod nga nagpuno sang Iya kalag sa pagtago sang nawong sang Iya Amay—nagahambal sa tagsa ka anak sang tawo nga nagapabutyag: Tungod sa imo nga ang Anak sang Dios nagpasugot sa pagpas-an sang lulan sang sala; bangod sa imo ginbungkag Niya ang ginharian sang kamatayon, kag nagbukas sang gawang sang Paraiso. Sia nga nagpatinong sang maakigon nga kabaluran, kag naglakat sa nagaalimbukad nga mga balud, nga nagpakurog sang mga yawa kag nagpataliwan sang mga balatian, nga nagbukas sang mata sang mga bulag kag nagtawag sa mga minatay nga sa kabuhi, — nagtanyag sang Iya kaugalingon sa krus bilang isa ka halad, kag ini tungod sang gugma sa imo. Sia, nga Manugpas-an sang sala, nagbatas sang kasingkal sang diosnon nga paghukom, kag bangod sa imo nahimo nga sala mismo.AK2 1107.2

Sa kalinong ang mga tumalan-aw nagbantay sang katapusan sa among makahaladlok nga talan-awon. Ang adlaw nagsiga; apang ang krus ginlikupan gihapon sang kadodulman. Ang kaparian kag mga pangulo nagtulok sa Jerusalem; kag yari karon ang madamol nga mga galum naghulon sa dakbanwa kag sa mga kapatagan sang Judea. Ang Adlaw sang Katarungan, ang Kapawa sang kalibutan, nagbawi sang Iya silak gikan sa pinasulabi sadto nga dakbanwa sang Jerusalem. Ang mabangis nga kilat sang kasingkal sang Dios gintumod batok sa walay palad nga dakbanwa.AK2 1108.1

Hinali ang kadulom ginbatak gikan sa krus, kag sa maathag, daw budyong nga mga tingog, nga daw naglanyog sa bug-os nga tinuga, nagsinggit si Jesus, “Natapus na.” “Amay, sa Imo kamut ginatugyan Ko ang Akon Espiritu.” Ang isa ka banaag naglibot sa krus, kag ang nawong sang Manlulowas nagsilak upod sang himaya nga katulad sang adlaw. Nian ginduko Niya ang Iya ulo sa dughan kag namatay.AK2 1108.2

Sa tunga sang makahaladlok nga kadulom, nga daw ginpatumbayaan sang Dios, gin-inum ni Kristo ang katapusan nga tinulo sa tagayan sang tawhanon nga kasakit. Sa sadtong makahaladlok nga mga takna, nagsalig lamang Sia sang kapahayagan sang pagbaton sang Iya Amay nga ginpangako sa Iya. Nakilala Niya ang kinaiya sang Iya Amay; nahangpan Niya ang Iya mga paghukom, ang iya kaluoy kag ang Iya dako nga gugma. Bangod sa pagtuo nagsalig Sia sa Iya nga nangin Iya kalipayan nga tumanon. Kag nga sa pagpaubos gintugyan Niya ang Iya kaugalingon sa Dios, ang balatyagon sang pagkawala sang Iya Amay nadula. Bangod sa pagtuo nangin mandadaug si Kristo.AK2 1109.1

Wala pa gid matabo nga ang duta nakasaksi sang amo nga talan-awon. Ang kadam-an. nagtindug nga naurongan, kag sa nagahawathawat nga ginhawa nagtulok sila sa Manlulowas. Sa liwan naghulon ang kadulom sa duta kag ang isa ka hagrak nga dagubdob katulad sang madalum nga daguob nabatian. Nian naglinog sing tuman kabaskug. Ang katawohan gintayug sa tinumpok. Ang makahalanguyos nga kagamo kag kahadlok nag-abut. Sa palibot nga kabukiran, ang mga dalipi ginpangbugras kag nagpusdak sa kapatagan. Nagkalabuka ang mga lolubngan, kag ang mga minatay ginpangluad sa ila lolubngan. Ang tinuga daw ginatayug sa pagkamudmod. Ang kaparian, mga pangulo, mga hangaway, manugpatay, kag mga katawohan nangluspad sa kakugmat, nagkalapukan sa duta.AK2 1109.2

Sang ang mabaskog nga singgit, “Natapos na,” nabatian gikan sa bibig ni Kristo, ang kaparian nagadumala sang pag-alagdan sa templo. Takna yadto sang paghalad sa kasisidmon. Ang kordero nga nagatiglawas kay Kristo gindala agod nga pagpatyon. Napanaptan sa iya may kahulogan kag magayon nga panapton, ang pari nagtindug upod sang nabayaw nga sundang, subong sang kay Abraham sang hana niya nga patyon ang iya anak. Upod sang mainit nga kabalaka nagatulok ang mga katawohan. Apang ang duta nagkurog kag naglinog; kag ang Ginuo mismo nagapalapit. Upod sang nagagisi nga kagahod ang nasulod nga kumbong sang templo nabugras halin sa ibabaw paidalom bangod sa dimakita nga kamot, nga nagpadayag sa pagtan-aw sang kadaman, ang isa ka duog nga sadto puno sang pagtambong sang Dios. Diri sini nga duog nagaluntad ang Shekinah, (Diosnon nga pagtambong). Diri sini nga ang Dios nagpahayag sang Iya himaya sa ibabaw sang altar sang pakiluoyan. Wala sing isa nga makatukis sang kumbong nga nagaulot sini nga hulot gikan sa iban nga bahin sang templo, luwas sa mataas nga saserdote. Nagasulod sia sing makaisa sa isa ka tuig sa paghimo sang katumbasan tuhoy sa sala sang katawohan. Apang karon, ini nga kumbong gingisi sa duha. Ang labing balaan nga hulot sang dutan-on nga santuaryo indi na kay balaan.AK2 1110.1

Ang tanan kakugmat kag kagamo. Ang pari handa nga magpatay sang biktima; apang ang sundang nahulog gikan sa iya ginakibang nga kamut, kag ang kordero nagpalagyo. Ang landong nagsugata sa tunay nga dagway, sa kamatayon sang Anak sang Dios. Ang dakong halad nahimo na. Ang alagyan pakadto sa labing balaan nabuksan. Ang isa ka bag-o kag buhi nga dalan gin- aman tuhoy sa tanan. Indi na kinahanglan ang makasasala, masinolub-on nga tawo maghulat sa mataas nga saserdote. Kutob karon ang Manlulowas amo ang magadumala subong nga pari kag mananabang didto sa langit sang mga langit. Daw subong bala nga ang isa ka buhi nga tingog nagpakighambal sa mga sumilimba: Ginatapus na karon ang tanan nga mga dulot kag halad sa sala. Ang Anak sang Dios nagkari suno sa Iyang pulong, “Yari karon, nagakari Ako, (sa linukot sini nga Tolon-an ginsulat nahanungod sa Akon) sa paghimo sang Imo kabobut-on. O Dios.” “Bangod sang Iya kauga lingon nga dugo” nagsulod Sia “sing makaisa sa balaan nga duog nga sa amo nakatigayon sing dayon nga pagtubos tuhoy sa aton.” Hebreo 10:7; 9:12.AK2 1110.2