Kapitulo 16—Sa Iya Templo

“SA tapos sini nagdulhog Sia pa Capernaum upod ang Iya iloy kag ang Iya mga utod kag ang Iya mga gintuton-an; kag wala sila magpabilin didto sing madamo nga adlaw. Malapit na ang Paskua sang mga Judio kag si Jesus nagtaklad pa Jerusalem.”AK1 192.1

Sa sining panlakatan, si Jesus nagbuylog sa isa ka dako nga kabon nga magalakat man pa dakbanwa. Wala Niya mapahibalo pa sing dayag ang Iya bulohaton, kag nagaimpon Sia sa kadam-an nga wala matalupangdi. Nahanungod sining mga hitabo ang pagkari sang Mesias nga sing pinasahi ginapahayag ni Juan sa iya bulohaton, masunson among tema sang halambalanon. Ang paglaom sang pagkadako pungsodnon amo ang ginasugilanon nga may mainit nga entusiasmo. Nahibaloan ni Jesus nga ining paglaom mapaso, tungod nga napasad sia sa sayop nga pagsaysay sang mga Kasulatan. Sa madalom nga kahanuot ginpaathag Niya ang mga tagna, kag gintinguhaan Niya ang pagpukaw sa mga tawo agod mag-usisa sing matul-id sang pulong sang Dios.AK1 192.2

Ang mga pangulo sang mga Judio nagtudlo sa mga tawo nga sa Jerusalem kinahanglan sila tudloan sa pagsimba sa Dios. Diri sa tion sang simana sang Paskua madamo ang nagtilipon, nga nagkalari halin sa tanan nga bahin sang Palestina, kag sa malayo nga mga duta. Ang mga hulot sang templo gutok sang kadam-an. Madamo ang wala makadala sang mga halad nga pagaihalad sa pagsimbolo sang isa ka dako nga Halad. Agod may kahapusan nahanungod sini, ang mga hayop ginabakal kag ginabaligya sa guwa hulot sang templo. Diri ang tanan nga sari sang mga tawo nagtililipon sa pagbakal sang ila mga halad. Diri ang dumoluong nga kuarta ginakambyohan sang kuarta sang santuaryo.AK1 192.3

Ang tagsa ka Judio ginakinahanglan sa pagbayad tuigtuig sing tunga sa siklo (20 pisos) subong “gawad tungod sa iya kalag;” kag ang matipon nga kuarta ginagamit sa pagsakdag sang templo. Ex. 30:12-16. Wala labot sini, dalagko nga mga kantidad ang ginadala subong halad nga kinabubot-on, nga pagaisulod sa bahandian sang templo. Kag ginakinahanglan nga ang tanan nga kuarta nga dumoluong kinahanglan kambyohan sang kuarta nga ginatawag nga siklo sang templo, nga ginabaton para sa bulohaton sang santuaryo. Ang pagkambyohanay sang kuarta nagahatag sing kahigayunan sa pagdaya kag paglugos, kag ini nahimo nga makahuloya nga negosyo nga among ginahalinan sang pangita sang mga saserdote.AK1 193.1

Ang mga manogpangalima nagpangayo sang tama kataas nga bili sa mga hayop nga mabaligya, kag nagabahin sila sang ila ganansia upod sang mga saserdote kag mga manogmando, nga sa sini nga bagay nagapamanggad sang ila kaugalingon sa gasto sang mga tawo. Ang mga manogsimba gintudloan sa pagtuo nga kon indi sila maghalad, ang pagpakamaayo sang Dios indi magabot sa ila mga anak ukon sa ila mga duta. Sa sini nga bagay ang bili sang mga hayop sarang mapataas; tungod nga sa tapos sila makakari halin sa malayo, ang mga tawo indi buot magpauli sa wala magbuhat sang panimbahon nga tungod sini nagkalari sila.AK1 193.2

Madamo nga mga halad ang ginhalad sa tion sang Paskua kag ang baligyaay sa templo tama kadako. Ang kinagumon nagapahayag sang magahod nga tindahan sang mga hayop sa baylo sang balaan nga templo sang Dios. Sarang mabatian ang matalom nga pag-inayuay, ang pagmimi sang mga sapat, kag pagmama sang mga karnero, ang igong sang mga salampati, nga ginasimbugan sang lagting sang kuarta kag maakigon nga pagbaisay. Tama kadako nga kinagumon sa bagay nga ang mga manogsimba ginatublag, kag ang mga pulong nga ginahambal sa Labing Mataas ginalumsan nga kagahod nga nagalambot sa templo. Ang mga Judio bugalon kaayo sa ila pagkamasinimbahon. Nagakalipay sila tungod sang ila templo, kag ginakabig nila nga isa ka pasipala ang paghambal sing pulong nga indi nagapauyon sa iya; tama sila ka-idid sa paghikot sing mga seremonya sa kaangtanan sini; apang ang gugma sa kuarta naglandas sang ila pagkamaid-id. Daw halos sila makahangop kon daw ano kalayo sang ila pagpalayo gikan sa orihinal nga tinutoyo sang bulohaton nga gintukod sang Dios sa Iya kaugalingon.AK1 193.3

Sang pagpanaog sang Ginuo sa Bukid sang Sinai, ang duog gintugyan bangod sang Iya pagtambong. Si Moises ginsugo sa pagpahamtang sing mga dulonan palibot sa bukid kag sa pagpakabalaan sini, kag ang pulong sang Ginuo nabatian nga nagapaandam: “Kag magabutang ka sing mga dulonan sa katawohan sa palibot, nga nagasiling, Andam kamo nga indi kamo magtaklad sa bukid ukon magtandog sang dulonan sini; ang bisan sin-o nga magtandog sang bukid patyon; wala sing kamot nga magtandog sa iya, kundi sia batuhon ukon panaon; bisan ini sapat ukon tawo, indi sia mabuhi.” Ex. 19:12, 13. Sa sini nga bagay ang leksyon ginatudlo nga bisan diin ang Dios nagapahayag sang Iya pagtambong, ang duog balaan. Ang mga hulot sang templo sang Dios kinahanglan pagkabigon subong balaan. Apang sa paghingamo sang ganansia, tanan ini ginakalimutan.AK1 194.1

Ang mga saserdote kag mga manogdumala ginatawag subong tiglawas sang Dios sa pungsod; kuntani kinahanglan nila tadlungon ang mga abuso sa hulot sang templo. Kuntani ginhatagan nila ang tawo sing huwaran sang katarong kag kaluoy. Sa baylo nga pagtun-an nila ang ila kaugalingon nga ganansia, kuntani kinahanglan nila pagtalupangdon ang kahimtangan kag kinahanglanon sang mga manogsimba, kag maghanda sa pagbulig sadtong indi sarang makabakal sang ginakinahanglan nga mga halad. Apang wala nila paghimua ini. Ang paghamkon amo ang pagpatig-a sang ila tagipusoon.AK1 195.1

May nagakalari sa sining piesta sadtong nagaantos, sadtong imol kag ginapiutan. Ang bulag, ang piang, ang bungol, didto sila. Ang iban ginayayongan. Madamo ang nagakalari nga tama gid kaimol sa pagbakal sang labing kubos nga halad para sa Ginuo, tama kaimol sa pagbakal sang pagkaon sa pagpaumpaw sang ila gutom. Ini sila nasubo kaayo bangod sang ginpahayag sang mga saserdote. Ang mga saserdote nagapabugal sang ila pagkamasinimbahon; nagasiling sila nga sila among bantay sang mga tawo; apang tagumatayon, nagapakiluoy sa ila sa wala sing pulos. Ang ginaantos nila indi makapukaw sang kaluoy sa tagipusoon sang mga saserdote.AK1 195.2

Sang pagsulod ni Jesus sa templo, nagtulok Sia sa bug-os nga talan-awon. Nakita Niya ang indi matadlong nga transaksyon. Nakita Niya ang kalisod sang imol, nga nagahunahona nga sa wala sing pag-ula sang dugo wala sing kapatawaran sa ila mga sala. Nakita Niya nga ang guwa sang hulot sang Iya templo ginhimo nga isa ka duog sang pagkambyohan.AK1 195.3

Nakita ni Kristo nga ang isa ka butang dapat himuon. Madamo nga mga seremonya ginapatuman sa mga tawo sa wala sing nagakaigo nga pagtudlo nahanungod sang ila pagkaimportante. Ang mga manogsimba nagahalad sang ila mga halad sa wala sing paghangop nga ini sila among simbolo sang himpit lamang nga Halad. Kag sa tunga nila nga wala makilala kag wala ginapadunggi, nagatindog ang Isa nga ginasimbolo sang tanan nila nga bulohaton. Naghatag Sia sing intruksyon nahanungod sang mga halad. Nahangpan Niya ang kapuslanan sang ila simbolo, kag nakita Niya nga karon ginpatiko kag wala mahangpi. Ang pagsimba espirituhanon nagakadula sing madagmit. Wala sing nagahigot sa mga saserdote kag manogdumala sa ila Dios. Ang bulohaton ni Kristo kinahanglan magtukod sang lain nga panimbahon.AK1 195.4

Sa panulok nga nagausisa, nagatan-aw si Kristo sa talan-awon sa atubangan Niya samtang nagatindog Sia sa hagdanan sang hulot sang templo. Sa mata nga tagnaanon nagatulok Sia sa palaabuton, kag nakita Niya indi lamang mga tinuig, kundi mga siglo kag mga katuigan. Nakita Niya kon daw ano ang pagsubol sa mga imol gikan sa ila kinamatarong kag ang pagdumili agod ang maayong balita indi pag-iwali sa mga imol. Nakita Niya kon daw ang pagtago sang gugma sang Dios gikan sa mga makasasala, kag ang mga tawo maganegosyo sang Iya bugay. Sa nagatulok Sia sang talan-awon, ang kaakig, pagbulot-an, kag gahom makita sa Iya nawong. Ang mga tawo nagatalupangod sa Iya. Ang mata sadtong nagapakigbahin sa ila dibalaan nga bulohaton nagadulot sa Iya nawong. Indi sila sarang makabiya sang ila pagtulok. Ginabatyag nila nga ining Tawo nagabasa sang ila nasulod nga hunahona, kag natukiban nila ang ila natago nga mga tinutoyo. Ang iban nagatinguha sa pagtago sang ila mga nawong, nga daw ang ila malaot nga binuhatan nasulat sa ila mga nawong, nga pagausisaon sadtong manog-usisa nga mga mata.AK1 196.1

Ang kinagumon naglinong. Ang kagahod sang pagbinaklanay kag pag-inayuay nag-untat. Naglinong kaayo. Ang solemne nga kahadlok naggahom sang kadam-an. Nagakaangay sila sadtong ginpaatubang sa hulokmanan sang Dios sa paghatag sing husay sang ila mga binuha- tan. Sang nagatulok sila kay Kristo, makita nila ang paglabay sang pagkadiosnon sa sapot nga tawhanon. Ang Halangdon sang langit nagatindog subong sang pagtindog sang Hukom sa katapusan nga adlaw—wala ginalibuti karon sang himaya nga sadtong magaalagad sa Iya, apang may amo man nga gahom sa pagbasa sang kalag. Ang Iya mata nagatulok sa ibabaw sang kadaman, nga nagatalupangod sa tagsatagsa. Ang Iya dagway nagapaibabaw sa ila nga may pagmando nga talahuron, kag ang diosnon nga kapawa nagaiwag sa Iya nawong. Naghambal Sia kag ang Iya maathag kag matayog nga tingog—nga nagakaangay sang Iya pagbantala sa Bukid sang Sinai sang kasugoan nga ginalapas sang mga saserdote kag mga punoan—mabatian sa mga arko sang templo: “Kuhaa ninyo ining mga butang diri; dili ninyo paghimuon ang balay sang Akon Amay nga balay nga balaligyaan.”AK1 196.2

Sing mahinay nagpanaog Sia sa mga lintang, kag sang nabayaw Niya ang putik nga lubid, nagsugo Sia sa mga nagabinaklanay sa paghalin gikan sa silong sang templo. Sa kakugi kag sa kagrabe nga wala gid Niya sadto mapakita, ginpamaliskad Niya ang mga latok sang manogbaylo sang kuarta. Ang mga sensilyo nagkalahulog nga nagalagting sa salog nga marmol. Wala sing nagpangahas sa pagsumpong sang Iya pagbulot-an. Wala sing nagdulog sa pagpamulot sang ila malaot nga ganansia. Wala paghanuta sila ni Jesus sang putik nga lubid, kundi sa Iya kamot inang simple nga putik daw makahaladlok nga espada nga nagadabdab. Ang mga tulogyanan sang templo, ang mga manogpasuerte nga mga saserdote, ang mga manogpatigayon kag manogbaligya sang mga hayop, upod sang ila mga kabakahan kag karnero, nagdinaguso sa paghalin sa duog, nga isa lamang ang ila ginahunahona, ang pagpalagyo gikan sa Iya manogtagudili nga atubangan.AK1 197.1

Nagkinagubot ang kadam-an, nga nagabatyag sang la- kas nga gahom sang Iya pagkadiosnon. Ginatos ang nagapalanglupsi nga nagatiabaw sa kahadlok. Bisan pa ang mga gintuton-an nagakulorog. Sing solemne nagkalahangawa sila sang mga pulong kag sang paggawi ni Jesus, nga indi kaangay sang Iya kinabatasan nga pagginawi. Nadumdoman nila nga ini ginsulat nahanungod sa Iya, “Ang kakugi sang Imo balay naglamon sa Akon.” Sal. 69:9. Sa wala madugay ang kadam-an nga nagakinagubot upod sang ila mga balaligya nagpalayo gikan sa templo sang Ginuo. Ang mga hulot ginhawanan sang dibalaan nga pagbaligyaay, kag ang madalom nga kalinong kag pagkasolemne nagtal-os sang kinagumon. Ang pag-tambong sang Ginuo, inang dumaan kag pinakabalaan nga bukid, karon naghimo sang templo nga balaan sa Iya kadungganan.AK1 197.2

Sa pagtinlo sang templo, si Jesus nagabantala sang Iya bulohaton subong Mesias, kag nagasugod sang Iya bulohaton. Inang templo, gintukod nga pagapuy-an sang diosnon nga Persona, gintuyo nga mangin praktiko nga leksyon para sa Israel kag para sa kalibutan. Kutob sa walay katubtoban nga mga katuigan tuyo sang Dios nga ang tagsa ka tinuga kutob sa masilaw kag balaan nga serapim tubtob sa tawo, kinahanglan mangin isa ka templo nga pagapuy-an sang Manunoga. Tungod sang sala, ang tawhanon nag-untat nga mangin templo para sa Dios. Ginpadulom kag ginhigkoan sang kalaot, ang tagipusoon sang tawo sang Anak sang Dios, ang tinutoyo sang Langit natuman. Ang Dios nagapuyo sa tawhanon, kag bangod sa manogluwas nga bugay ang tagipusoon sang tawo nahimo liwat nga Iya templo. Tuyo sang Dios nga ang templo sa Jerusalem kinahanglan mangin-isa ka saksi sa mataas nga kapalaran nga nabuksan sa tagsa ka kalag. Apang wala mahangpi sang mga Judio ang kahu-logan sang balay nga ila ginapabugal sing tama. Wala nila pag-itugyan ang ila kaugalingon subong balaan nga mga templo para sa Espiritu sang Dios. Ang mga hulot sang templo sa Jerusalem, nga napun-an sang ginagamo sang dibalaan nga negosyo, nagasimbolo sing matuod sang templo sang tagipusoon, nga sang kailigbon kag dibalaan nga mga panghunahona. Sa pagtinlo sang templo sa mga manogbakal kag manogbaligya sang kalibutan, ginpahibalo ni Jesus ang Iya bulohaton sa pagtinlo sang tagipusoon sa kahigkoan sang sala—sa dutan-on nga mga handom, sa maiyaiyahon nga mga kailigbon, malaot nga mga pamatasan, nga nagadunot sang kalag. “Ang Ginuo nga ginapangita ninyo, magasulod sing hinali sa Iya templo; ang manogbalita sang katipan nga inyo ginahandom, yari karon, nagapakari Sia, nagasiling ang Ginuo sang mga kasuldadosan. Apang sin-o bala ang makabatas sang adlaw sang Iya pagkari, kag sin-o bala ang makatindog kon magpahayag Sia? Kay Sia kaangay sang kalayo sang manogtunaw kag kaangay sang habon sang mga manogpamunak; magalingkod Sia subong sang manogtunaw kag manog-ulay sang pilak kag putlion Ni-ya ang mga anak ni Levi kag ulayon sila subong sang bulawan kag pilak.” Mal. 3:1-3.AK1 198.1

“Wala bala kamo makahibalo nga kamo templo sang Dios kag nga ang Espiritu sang Dios nagapuyo sa inyo? Kon ang bisan sin-o nga tawo maglaglag sang templo sang Dios, ang Dios magalaglag sa iya. Kay ang templo sang Dios balaan, kag ina nga templo amo kamo.” 1 Cor. 3:16, 17. Wala sing tawo nga sa iya kaugalingon sarang makasubol sang malaot nga kadam-an nga nagatag-iya sang tagipusoon. Si Kristo lamang amo ang sarang matinlo sang templo nga kalag. Apang indi Sia makapilit sa pagsulod. Indi Sia nagasulod sa tagipusoon subong sa templo nga dumaan; kundi nagasiling Sia, “Yari karon, nagatindog Ako sa ganhaan kag nagapanuktok; kon ang bisan sin-o magpamati sang Akon tingog kag magbukas sang ganhaan, magasulod Ako sa iya.” Bug. 3:20. Sia magakari, sa pagpabilin sa isa ka adlaw lamang; kay nagasiling Sia, “Magapuyo Ako sa ila kag magalakat Ako sa tunga nila; . . . kag Ako ma ngin Dios nila.” “Sia magatapak sang aton mga kalautan. Itagbong Mo sa kadadalman sang dagat.” 2 Cor. 6: 16; Miq. 7:19. Ang Iya pagtambong magatinlo kag magapakabalaan sang kalag, agod manginbalaan sia nga templo sa Ginuo kag mangin-isa ka “puloy-an sang Dios sa Espiritu.” Efeso 2:21, 22.AK1 199.1

Sang gingahuman sila sang kahadlok, ang mga saserdote kag mga punoan naghuloyab gikan sa hulot sang templo, kag gikan sa manog-usisa nga pagtulok nga nagabasa sang ila tagipusoon. Sang pagguwa nila, nasugata nila ang iban sa alagyan, kag ginsingganan nila sa pagbalik, nga ginsugiran nila sila sang ila nakita kag nabatian. Gintulok ni Kristo ang mga tawo nga nagpalalagyo, nga may kaluoy tungod sang ila kahadlok, kag sang ila pagka-ignorante sang kon ano ang matuod nga panimbahon. Sa sining talan-awon nakita Niya nga ginasimbolo ang pag-alagplaag sang bug-os nga pungsod nga Judio tungod sang ila kalautan kag pagkadilimahinulsolon.AK1 200.1

Kag ngaa ang mga saserdote nagpalalagyo gikan sa templo? Ngaa wala sila magtindog sa ila katarungan? Ang nagsugo sa ila sa paghalin, among isa ka anak sang panday, isa ka imol nga Galileanhon, nga wala sing dutan-on nga ranggo ukon gahom. Ngaa wala sila magsupak sa Iya? Ngaa ginbayaan nila ang ganansia nga nakuha nila sa malain nga paagi, kag magpalalagyo sa sugo sang Isa, nga ang Iya bayhon tama kakubos?AK1 200.2

Naghambal si Kristo nga may kagamhanan nga iya sang isa ka hari, kag sa Iya bayhon kag sa tuno sang Iya tingog, may yara nga wala sila sing gahom sa pagbato. Sa pulong nga nagasugo natalupangdan nila, subong nga wala gid nila matalupangdi sang una, ang ila matuod nga tinindugan subong mga salimpapaw kag makawat. Sang paglabay sang pagkadiosnon paagi sa tawhanon, indi lamang nga nakita nila ang kasingkal sa nawong ni Kristo; nakilala nila ang pagka-importante sang Iya mga pulong. Ginbatyag nila nga daw yara sila sa atubangan sang trono sang walay katubtoban nga Hukom, nga napamatbatan sa tion kag sa walay katubtoban. Sa isa ka tion ginpatalupangod sila nga si Kristo isa ka manalagna; kag madamo ang nagtuo sa Iya subong Mesias. Ang Espiritu Santo nagpalabay sa ila hunahona sang mga ginhambal sang mga manalagna nahanungod kay Kristo. Magatugyan bala sila sa sining pagtalupangod?AK1 200.3

Sa paghinulsol, indi sila buot. Nahibaloan nila nga ang kaluoy ni Kristo sa mga imol ginpukaw. Nahibaloan nila nga nakasayop sila sa paglugos sa ila pag-alima sa mga tawo. Tungod nga si Kristo nakakilala sang ila panghunahona, gindumtan nila Sia. Ang Iya pagsabdong sa dayag nagpapaubos sang ila bugal, kag nahisa sila sang Iya nagatubo nga inpluensia sa mga tawo. Nagtapat sila sa paghangkat sa Iya nahanungod sang gahom Niya sa pagtabog sa ila kag kon sin-o bala ang naghatag sa Iya sini nga gahom.AK1 202.1

Sing inanay kag sing mahinalungon, apang may dumot sa ila tagipusoon, nagbalik sila sa templo. Apang daw ano nga pagbalhin ang nahanabo sa duog sang wala sila didto! Sang ila pagpalalagyo, ang mga imol nagpabilin; kag sini karon nagatulok kay Jesus, nga sa Iya nawong makita ang Iya gugma kag kaawa. Naghambal Sia nga may luha sa Iya mata sa sining mga nagakurog nga yara sa palibot Niya: Indi kamo magkahadlok; pagaluwason Ko ikaw, kag pagahimayaon mo Ako. Sa sini nga kabangdanan, nagkari Ako sa kalibutan.AK1 202.2

Ang mga tawo nagpalapit sing hapiit kay Kristo nga may importante kag makalulooy nga pag-ampo: Ginuo, pakamaayuha ako. Ang Iya idulongog nagapamati sang tagsa ka pagtuaw. Sa kaluoy nga labi pa sang sa mahinoklogon nga iloy, nagaduko Sia sa mga magamay nga nagaalantos. Ang tanan nakabaton sing pag-alagad. Ang tagsatagsa gin-ayo sa bisan ano nga balatian. Ang mga apa nagbukas sang ila mga bibig sa pagdayaw; ang mga bulag nagatulok sa nawong sang ila Manunobos. Ang tagipusoon sang nagaalantos ginlipay.AK1 202.3

Sa nagasaksi ang mga saserdote kag mga tulogyanan sang templo sining dako nga bulohaton, daw ano nga pagpahayag sa ila sang mga tingog nga ila nabatian! Ang mga tawo nagasugid sang maragtas sang kasakit nga ila gin-antos, sang mga paglaom nga nalugawan, sang mga adlaw sang pag-antos kag mga kagab-ihon nga walay tulog. Samtang ang katapusan nga igpat sang paglaom daw mapalong, si Kristo nag-ayo sa ila. Ang lulan tama kabug-at ang siling sang isa; apang nakakita ako sing manogbulig. Sia amo ang Kristo sang Dios, kag pagaitugyan ko ang akon kabuhi sa Iya bulohaton. Ang mga ginikanan naghambal sa ila mga anak, Ginluwas Niya ang inyo kabuhi; bayawa ang inyo tingog kag dayawa Sia. Ang mga tingog sang mga anak kag pamatan-on, mga amay kag mga iloy, mga abyan kag mga tumalan-aw, naghiusa sa pagpasalamat kag sa pagdayaw. Ang paglaom kag kalipay nagpuno sang ila tagipusoon. Ang paghidaet nag-abot sa ila painoino. Gin-ayo ang kalag kag lawas, kag nagpalauli nga nagabantala bisan diin sang dili matupongan nga gugma ni Jesus.AK1 203.1

Sang paglansang kay Kristo, yadtong gin-alayo wala magbuylog sa kadam-an sa pagsinggit, “Ilansang Sia, ilansang Sia.” Ang ila kaluoy yara kay Jesus; kay ginbatyag nila ang Iya dako nga kaawa kag makatilingala nga gahom. Nahibaloan nila nga Sia amo ang ila mangin-Manlulowas; kay ginhatagan Niya sila sang maayong panlawas kag kalag. Nagpamati sila sa wali sang mga pinadala, kag ang pagsulod sang pulong sang Dios sa ila tagipusoon naghatag sa ila sing ihibalo. Nahimo sila nga galamiton sang kaluoy sang Dios, kag sang Iya kaluwasan.AK1 203.2

Ang kadam-an nga nagpalalagyo halin sa templo sa pagligad sang isa ka tion sing inanay nagbalalik. Wala pa gid sila maumpawi sa kinagubot nga nagpakulba sa ila, apang sa ila nawong makita ang pangduhadoha kag katalaw. Nagatulok sila nga may katingala sa bulohaton ni Jesus, kag ginpatalupangod nila nga sa Iya natuman ang mga tagna nahanungod sa Mesias. Ang sala sang pagdagta sang templo nagtungtong, sa dako nga bagay, sa mga saserdote. Tungod sang ila padugi, ang hulot nahimo nga duog sang tindahan. Ang mga tawo inosente gid kaayo. Natandog sila sang diosnon nga kagamhanan ni Jesus; apang kaupod nila ang inpluensia sang mga saserdote kag mga manogdumala labi kadako. Ginakabig nila ang bulohaton ni Kristo subong isa ka bago nga butang, kag ginaduhadohaan nila ang kinamatarong Niya sa pagpasilabot sa sadtong butang nga ginatugotan sang mga may pagbulot-an sa templo. Nasandad sila tungod nga ang ila negosyo gintapna, kag ginpatiga nila ang pagtandog sang Espiritu nga Balaan.AK1 203.3

Labaw sa tanan ang mga saserdote kag mga manog-dumala dapat nila kuntani makita sa kay Jesus, ang hinaplas sang Ginuo; kay sa ila kamot yara ang balaan nga linukot nga tulon-an nga nagasaysay sang Iya bulohaton, kag nahibaloan nila nga ang pagtinlo sang templo amo ang pagpahayag sang labi pa sa tawhanon nga gahom. Wala sapayan nga ginkaakigan nila si Jesus, indi sila sarang makapalagyo gikan sa paghunahona nga ayhan Sia amo ang isa ka manalagna nga ginpadala sang Dios sa pagpasaguli sang pagpakabalaan sang templo. Tungod sining katahap, nagkadto sila sa Iya sa pagpamangkot, “Ano bala nga tanda ang mapakita Mo sa amon sa paghimo Mo sini?”AK1 204.1

Ginpakitaan sila ni Jesus sang tanda. Sa nagalabay nga kapawa sa ila tagipusoon, kag sa pagbuhat sa atubangan nila sang mga bulohaton nga dapat paghimuon sa Mesias, ginhatagan Niya sila sang kapahayagan nga maathag sang Iya karakter. Karon sang pagpangayo ni- la sing tanda, ginsabat Niya sila bangod sa paghatag sing paanggiran, nga nagapakita nga nabasa Niya ang ila kalautan, kag nakita Niya tubtob sa diin sila pagaguyoron. “Gub-a ninyo ining templo,” ang siling Niya, “kag sa tatlo ka adlaw Akon patindugon ini.”AK1 204.2

Sa sining mga pulong ang Iya kahulogan duha. Nagapahanungod Sia indi lamang sa paglaglag sang templo kag panimbahon sang mga Judio, kundi nahanungod sang Iya kaugalingon nga kamatayon—ang paglaglag sang templo sang Iya lawas. Ginabuko na ini sang mga Judio. Sang pagbalik sang mga saserdote kag manogdumala sa templo, ginbuko nila ang pagpatay kay Jesus, kag sa sini nga bagay, mahilway sila sa manogpagamo. Apang sang ginpahamtang sa atubangan nila ang ila tuyo, wala sila makahangop sa Iya. Ginhangop nila ang Iya mga pulong subong nga nagapahanungod lamang sa templo sa Jerusalem, kag sa kaakig nagsiling, “Sa kapatan kag anom ka tuig gintukod ining templo, kag patindugon Mo bala ini sa tatlo ka adlaw?” Karon ginbatyag nila nga si Jesus nagpakamatarong sang ila pagkadimatinuohon, kag nagtapat sila sa pagsikway sa Iya.AK1 205.1

Indi buot ni Kristo nga ang Iya mga pulong dapat paghangpon sang mga Judio nga dimatinuohon, ukon sang Iya mga gintuton-an sa sini nga tion. Nahibaloan Niya nga pagahangpon sila sing malain sang Iya mga kaaway, kag magapanumbalik sila batok sa Iya. Sa pagusisa sa Iya, pagadalhon sila subong isa ka panumbong, sa Kalbaryo pagakabigon nila Sia subong isa ka pagtimulang. Apang ang pagsaysay sa ila karon magahatag sa Iya mga gintuton-an sing pagkilala nahanungod sang Iya mga pag-antos, kag magadala sa ila sing kasubo nga indi pa sila makabatas. Kag ang pagsaysay magapahayag sa indi pa tion sa mga Judio sang patubas sang ila pamatok kag pagkadimatinuohon. Nagsulod na sila sa dalan nga ila sing dayon pagasundon tubtob pagdalhon Sia subong isa ka kordero sa ihawan.AK1 205.2

Tungod sa sadtong dapat magtuo sa Iya, ining mga pulong ni Kristo ginhambal. Nahibaloan Niya nga pagasuliton sila. Subong nga ginhambal sa Paskua, magalambot sila sa idulongog sang linibo, kag pagadalhon sa tanan nga bahin sang kalibutan. Sa tapos sang Iya pagkabanhaw sa mga minatay, ang ila kahulogan pagaipaathag. Sa kadamuan amo sila ang pat-od nga kapahayagan sang Iya pagkadiosnon.AK1 206.1

Tungod sang ila kadudolman espirituhanon, bisan ang mga gintuton-an ni Jesus indi makahangop sang Iya mga leksyon. Apang madamo sining mga leksyon ginpaathag sa ila paagi sa ulihi nga mga hitabo. Sang wala na Sia nagalakat upod nila, ang Iya mga pulong nagapabilin sa ila tagipusoon.AK1 206.2

Nahanungod sa templo sa Jerusalem, ang mga pulong sang Manlulowas, “Gub-a ninyo ining templo, kag sa tatlo ka adlaw Akon patindugon ini,” may labi kadalom nga kahulogan sang sa ginahangop sang mga manogpalamati. Si Kristo amo ang sadsaran kag kabuhi sang templo. Ang iya mga pag-alagdan nagasimbolo sang paghalad sang Anak sang Dios. Ang pagkasaserdote gintukod sa pagtiglawas sang manogpatunga nga karakter kag bulohaton ni Kristo. Ang bug-os nga piano sang halad nga panimbahon among landong sang kamatayon sang Manlulowas sa pagtubos sang kalibutan. Wala sing kapuslanan ining mga halad kon ang dako nga hitabo nga sa sini gintangdoan sila sa mga katuigan natapos.AK1 206.3

Tungod nga ang bug-os nga bulohaton sang seremonya nagasimbolo kay Kristo, ini wala sing pulos kon bulag sa Iya. Sang gintapatan sang mga Judio ang pagsikway kay Kristo bangod sa pagtugyan sa Iya sa kamatayon, ginsikway nila ang tanan nga nagahatag sing kahulogan sa templo kag sa iya bulohaton. Ang pagkabalaan sini nagtaliwan. Gintagudilian sia sa kalaglagan. Kutob sina nga adlaw ang mga halad nga ginahalad kag ang bulohaton nga may kaangtanan sa ila wala na sing kahulogan. Kaangay sang halad ni Cain, wala sila nagapahayag sing pagtuo sa Manlulowas. Sang pagpatay kay Kristo, ang nasulod nga kumbong sang templo napihak kutob sa ibabaw tubtob sa idalom, nga nagakahulogan nga ang dako kag katapusan nga halad nahimo, kag nga ang sistema sa paghalad sang mga halad gintapos sa dayon.AK1 206.4

“Sa tatlo ka adlaw patindugon Ko.” Sa kamatayon sang Manlulowas ang mga gahom sang kadudolman daw sa nagalandas, kag nagkalipay sila sa pagdaog. Apang gikan sa lulobngan ni Jose, si Jesus nagguwa nga mandadaog. “Ginhuklasan Niya ang mga punoan kag mga kagamhanan kag ginpakita Niya sila sing dayag, nga nagadaog sa ila sa Iya krus.” Col. 2:15. Bangod sa Iya kamatayon kag pagkabanhaw nahimo Sia nga alagad sang “matuod nga kayangkayang nga ginpatindog indi sang tawo kundi sang Ginuo.” Heb. 8:2. Ang mga tawo nagpatindog sang tabernakulo (kayangkayang) sang mga Judio; ang mga tawo nagtukod sang templo sang mga Judio; apang ang santuaryo sa ibabaw nga nagalandong sang dutan-on, gintukod indi sang tawo. “Yari karon, ang lalaki nga ang Iya ngalan amo ang Salingsing, . . . patindugon Niya ang templo sang Ginuo, kag magadala Sia sang himaya, kag magalingkod kag magadumala sa Iya trono.” Zacarias 6:12, 13.AK1 207.1

Ang bulohaton sa halad nga nagatudlo kay Kristo nagligad; apang ang mata sang mga tawo nagliso pakadto sa matuod nga halad tungod sa mga sala sang kalibutan. Ang dutan-on nga pagkasaserdote nag-untat; apang nagatulok kita kay Jesus ang alagad sang bagong katipan, kag sa “dugo nga ginwisik nga nagahambal sing maayo pa sang sa dugo ni Abel.” “Ang dalan pakadto sa santuaryo wala pa mabuksi sa nagatindog pa ang nagowa nga kayangkayang: .... apang sang nagpahayag si Kristo nga pinakamataas nga saserdote sang maayong mga butang nga nag-abot na, niyan paagi sa da- ko pa kag himpit pa nga kayangkayang (nga wala paghimoa sang mga kamot), .... kundi sang Iya kaugalingon nga dugo, sa amo nakatigayon sing pagtubos nga dayon.” Heb. 12:24; 9:8-12.AK1 207.2

“Gani sarang Sia sa tanan nga tion sa pagluwas sa ila nga nagapalapit sa Dios paagi sa Iya, sanglit nagakabuhi Sia gihapon sa pagpatunga nga nagatabang sa ila.” Heb. 7:25. Wala sapayan nga ang pag-alagad kinahanglan halinon gikan sa dutan-on pakadto sa langitnon nga templo wala sapayan nga ang santuaryo kag ang aton dako kag pinakamataas nga saserdote indi makita sa tawhanon nga mata, apang ang mga gintuton-an indi dapat mag-antos sang pagkadula tungod sini. Indi nila madangat ang pagguba sang ila pagpakighiambit kag pagkubos sang gahom tungod nga wala ang Manlulowas. Samtang si Jesus nagaalagad sa santuaryo sa ibabaw, sa gihapon bangod sa Iya Espiritu alagad Sia sang iglesia sa duta. Ginkuha Sia nga indi makita sang mata, apang sang pagkayab Niya ang saad ginatuman, “Yari karon kaupod ninyo sa gihapon, tubtob sa katapusan sang katuigan.” Mat. 28:20. Samtang ginahatag Niya ang Iya gahom sa kubos nga mga alagad, ginapalig-on Niya ang Iya pagtambong sa gihapon sa Iya iglesia.AK1 208.1

“Niyan kay kita may dako nga pinakamataas nga saserdote, si Jesus ang Anak sang Dios, lig-unon ta ang aton pagtu-ad. Kay wala kita sing isa ka pinakamataas nga saserdote nga indi matandog sang aton kaluyahon, kundi isa nga nasulay sa tanan nga bagay kaangay naton, apang wala nagapakasala. Niyan magpalapit kita nga may pagsalig sa trono sang bugay, agod nga makabaton kita sing kaluoy kag makaagom sing bugay sa pagbulig sa aton sa tion sang kinahanglan.” Heb.4:14-16.AK1 208.2