Loading...
Larger font
Smaller font
Copy
Print
Contents
  • Results
  • Related
  • Featured
No results found for: "".
  • Weighted Relevancy
  • Content Sequence
  • Relevancy
  • Earliest First
  • Latest First
    Larger font
    Smaller font
    Copy
    Print
    Contents

    Bung 23—Engnge Biak Bûk Chu?

    (What Is The Sanctuary?)

    THU dang zawng zawng aia A lo kal lehna rinna nghahchhan leh a ban laili ber chu Pathian thu châng, “Nî 2,300 thlengin; chutah chuan biak bûk chu thenfai a ni ang,” tih thu hi a ni (Daniela 8:14). LALPA lo kal leh thuai ringtute chuan hêng thute hi an hriat fo a ni a. An rinna thunawn ang maiin he thu hi mi tam takin an sawi fo va. Heta thil lo awm tûr sawi lannaah hian mi zawng zawngin an beiseina ropui ber leh an nghahfâk ngaihhlut berte chu a innghatin an hria a. Hêng hrilhlawkna hunte hi kum 1844 favânga tâwp tûra entîr a ni a. Khawvêla Kristian ram dangte ang bawkin, chutih laia Adventist-te chuan lei hi a pumpui a nih loh pawhin a ṭhen tal chu biak bûkah an ngai mai a. Biak bûk then faina chu, ni hnuhnung leh ropui taka meia lei tihthianghlimna, chu chu Isua lo kal lehnaa lo awm tûr niin an hre bawk a. Chuvângin Krista chu 1844- ah leia lo kîr leh tûrah an ngai a.IR 409.1

    Nimahsela hun ruat a ral hnuah pawh LALPA chu A lo lang ta si lo va. Ringtute chuan Pathian Thu chu a thlâwn thei lo vang tih an ring a; hrilhlâwkna an hrilhfiah dân chu a dik lo a ni ang tih an hria; mahse khawi laiah nge dik lohna chu a awm? Mi tam takin chu harsatna chu ngaihtuah chîk mang hlei lovin, ni 2300 chu 1844-ah a tâwp tih chu an pawm duh lo va. An beisei hunah Krista A lo kal lo tih mai loh chu hemi thuah hian a chhan an hre lo. An sawi dân chuan hrilhlâwkna hun chu 1844-ah tâwp ni ta se, meia lei tithianghlimin, biak bûk chu tithianghlim tûrin A lo kal tawh tûr a ni a; A lo kal si loh avângin a nî chu a la tâwp lovah an ngai a.IR 409.2

    He thu tlûkna pawm chu hrilhlâwkna hun chhûtna hmasa bânsanna a ni a. Jerusalem tung ding leh sa ṭha tûra Artaxerxes-an BC 457 favânga thupêk a chhuah aṭang khân ni 2300 chu a lo inṭan a. Hei hi a inṭanna bula hmangin, Daniela 9:25-27-a hun thua thil lo thleng tûr sawi lâwkte hrilhfiah nâna hmante nên a inrem famkim thlap a ni. Ni 2300 zînga ni hmasa 483 (chawlhkâr 69) chuan Messia, Hriakthiha hun a thleng tûr a ni a; AD 27-a Kristâ baptisma chan leh Thlarau Thianghlima hriak thihna chuan, hrilhlawkna chu a rawn tifamkim chiah a ni. Chawlhkâr 70-na lai takah Messia chu tihhlum a ni a. A baptisma chan hnu kum 3½-ah chuan, AD 31 ṭhâl lâiin Krista chu khenbeh a ni a. Kâr 70 emaw, kum 490 emaw chu Judaho tân bîk a ni a. Hemi hun lo tâwpnaah hian Judaten Isua an hnarna chu nemnghetin, zirtîrte an tiduhdah a, AD 34 kumah chuan Zirtîrten Jentailte lam an hawi ta a ni. Kum 2300-a kum 490 chu AD 34-ah a lo ral a, kum 1810 chu a la bâng tûr a ni. Kum 1810 chuan AD 34 aṭangin 1844 AD a thleng a. Vântirhkoh chuan, “Chutah chuan biak bûk chu thenfai a ni ang,” a ti. A hmâ lama hrilhlâwkna duan sa chu rinhlelh ruâl lohvin a lo famkim ta a ni.IR 409.3

    Hemi chhûtna ang hian thil engkim a fiahin a inmil thlap a; mahse 1844-a biak bûk then fai erawh mita hmuh theih a ni lo va ni. Chûng nîte chu chumi kumah chuan a lo tâwp tawh a ni tih hnialna chuan, zawhna pumpui chu a tibuai vek a, hrilhlâwkna thlen famkimna dik lo thei lovin a tihngheh tawh dinhmunte chu a hnial kalh a ni.IR 410.1

    Mahse Isua lo kal lehna thua hnathawh ropui takah chuan Pathianin A mîte chu A hruai a; A thiltihtheihna leh ropuina chuan hmâ a hruai a, thimna leh beidawnna a tâwptîr a, zauthauna leh rinna dik lo vanga dem leh sawisêla an awm chu A phal lo vang. Rinhlelhnaah leh mumal lohnaah A thu chu inhnamhnawihtîr a phal lo vang. Mi tam takin hrilhlawkna hun an chhûtna hmasa chu hnuchhawnin, chumi hna bulṭhut dikzia chu ring lo mah se, mi dangten an rinna thupui leh daihriatte, Pathian thuin a lo vawn reng leh Pathian Thlarau hriatpuina chu an bânsan duh chuang lo.IR 410.2

    Pathian thu hrilhlâwkna an zirnaah hrilhfiah dân kawng ṭha tak an hmang niin an inhria a, thutak an hriat tawh sate chu nghet taka vawn chu an tih tûrah an ngai a; Bible chu chutianga zir zui zêl tûr niin an ngai a. Ngun taka ṭawngṭaiin an dinhmun an thlîr nawn a, an dik lohna hmu chhuak tûrin Pathian lehkhathu an zir a. Hrilhlâwkna hun an chhûtnaah an tihsualna an hmuh theih loh avângin, biak bûk thu chu ngun lehzualin an zir phah ta a.IR 410.3

    Chutianga an han zawn chuan, lei hi biak bûk chu a ni tih rin dân tak tihchianna chu, Pathian lehkha thuah a awm lo tih an hria a; mahse Bible-ah biak bûk chanchin sawina kimchang—a awm dân te, a awmna hmun te, a rawngbâwlna te chu an hmu a; ziaktu thianghlimte hriattîrna thu chu a chiangin a zau tâwk a, chumi thuah chuan zawh tûr a awm lo. Hebrai mîte hnêna a lehkha thawnah tirhkoh Paulan tihian a sawi a; “Thuthlung hmasa pawh khân Pathian rawngbâwl dânte leh a Hmun Thianghlim, he khawvêla Hmun Thianghlim chu a nei a. Biak bûk an siam a, a tawntirh chu khâwnvâr dahna te, dawhkân te, chhang dah te awmna a ni; chu chu Hmun Thianghlim an ti a ni. Tin, puan zâr pahnihna piahah chuan biak bûk, Hmun Thianghlim Ber an tih chu a awm a; chu miah chuan rangkachak rimtui hâlna bâwm leh thuthlunna bâwm rangkachaktia luan chu a awm a, chumi thuthlunna bâwm chhûngah chuan Manna awmna rangkachak bêl te, Arona tiang lo chawr te, thuthlunna lung phêkte a awm a; a chung lamah zahngaihna ṭhutphah hliahin, ropuina Cherubte an awm bawk a,” (Hebrai 9:1-5).IR 411.1

    Heta Paula biak bûk sawi hi chu, LALPA thupêka Mosian a sak, leia Chungnungbera chênna hmun a ni a. “Hmun Thianghlim (biak bûk) mi siamsak rawh se, an zînga ka chên ve theih nân,” tih chu, tlânga Pathian nên an awm dun laia Mosia hnêna kaihhruaina thupêk chu a ni (Exodus 25:8). Israelhote chu thlalêra zin an nih avângin hmun tina sawn theih tûra sak a ni a, a rente chu ropui tak a ni. A bangte chu rangkachaka luan, tangkaraw khâng vuah a ni a, a chung chu puan zâr emaw khuhna chi hrang hranga siam a ni a, a pawn zâwk chu zâwngdulinu vun a ni a, a chhûng zâwk chu puan zai sîn, cherub lemte mawi taka zeh chuanna a ni a.IR 411.2

    Hâlral thilhlan hlanna maichâm awmna, pâwn hungchhûng bakah, biak bûk chuan pindan pahnih—Hmun Thianghlim leh Hmun Thianghlim ber an tih chu a nei a, puan zâr mawi tak emaw, bangin emaw a daidang a; chutiang puan zâr bawk chuan pindan hmasa luhna chu a daidang a. Hmun Thianghlim, a chhim lamah chuan khâwnvâr dahna, a khâwnvâr pêng pasarih, chhûn leh zâna alh êng reng chu a awm a; a hmâr lamah chuan chhang dahna dawhkân a awm a, Hmun Thianghlim leh Hmun Thianghlim ber daidangtu puan zâr hmâah chuan rimtui hâlna rangkachak maichâm a awm a, chuta ṭang chuan rimtui khu leh Israelte ṭawngṭainate chu Pathian hmâah nî tin a chho reng a.IR 411.3

    Hmun Thianghlim berah chuan thu thlunna bâwm, thing hlu taka siam bâwm, rangkachaka luan, Pathianin lungphêka A thupêk sâwm A ziak dah ṭhatna chu a awm a. Thu thlunna bâwm chung lam, bâwm thianghlim chhîn chungah chuan zahngaihna thutphah, themthiam taka siam, cherub pahnih, rangkachak hlîr hlaka siam, a kil leh lamah pakhat, a kil leh lamah pakhat chuanna chu a awm a. He pindanah hian cherubte inkârah, ropuina chhûmah Pathian chu A inlâr ṭhîn a ni.IR 412.1

    Hebraihote chu Kanaan rama an chên hnuin, biak bûk chu Solomona temple-in a thlâk ta a, chu chu ren ṭha leh tlo leh lian zâwka sak a ni nâin, a chhûnga thil awmte chu inang vek a ni. Chutiang chuan biak bûk chu a awm a,—Daniela huna a sawprawp tih chauh lohvah chuan,—Rom sipaiten AD 70-a an tihchhiat hmâ loh chuan a awm reng a.IR 412.2

    Hei chauh hi leia biak bûk awm, Bible-in min hrilh chu a ni. Hei hi thuthlung hmasaa biak bûk, Paulan a sawi kha a ni a. Mahse Thuthlung Thar chuan biak bûk a nei ve lo em ni?IR 412.3

    Hebrai bu han keu leh ta ila, a pahnihna emaw, Thuthlung Thar biak bûk emaw, chu Paula thusawi aṭangin thutak zawngtute chuan an hmu a: “Tin, Thuthlung hmasa pawh khân Pathian rawngbâwl dânte leh a Hmun Thianghlim he khawvêla Hmun Thianghlim chu a nei a,” (Hebrai 9:1). “Pawh” tih thu hmanna hian, he biak bûk thu hi a hmâ lamin Paulan a lo sawi tawh tih a tilang a ni. Chû bung hmasa bul lamah chuan kîr lehin, hetiangin kan chhiar: “Kan thusawite zîngah hian a pawimawh ber chu hei hi a ni: Chutiang Puithiam Lalber, vânahte khian Ropuibera lalṭhutphah ding lama han ṭhua, Hmun Thianghlim leh biak bûk tak tak mihring sak ni lo, LALPA sak zâwka rawngbâwltu chu kan nei tih hi,” (Hebrai 8:1, 2).IR 412.4

    Hetah hian Thuthlung Thar biak bûk chu târlan a ni a. Thuthlung hmasa biak bûk chu mihring rem, Mosia sak a ni a; hei erawh hi chu LALPA sak a ni a, mihring sak a ni ve lo. Chu lei biak bûkah chuan leia puithiamten rawng an bâwl a; hemiah erawh hi chuan kan Puithiam Lalber Ropui tak, Krista chuan Pathian ding lamah rawng A bâwl thung a. Biak bûk pakhat chu leia mi a ni a, a dang chu vâna mi a ni.IR 413.1

    Chubâkah, Mosian biak bûk a sak chu a tak entîr a ni a. “Biak bûk lem leh a chhûnga bungrua tûr zawng zawng lem ka entîr ang chiah che hian in siam tûr a ni,” tiin LALPAN A hrilh a (Exodus 25:9). “Tichuan tlânga a lem ka entîr ang chiah che khân engkim I siam tûr a ni tih hre reng rawh khai,” tiin mawhphurhna A hlân leh a (Exodus 25:40). Biak bûk hmasa chu “tûn lai tehkhinna hi a ni; chu mi ang zêlin thilpêk leh inthawinate pawh an hlân ṭhîn,” a Hmun Thianghlim leh a Hmun Thianghlim ber chu “vâna mi anpui” a ni a, dân anga thilpêk hlântu puithiamte chuan “a tak hlimthlâ leh vân lam entîrnain rawng an bâwl a,” “Krista chu mihring kuta sak, a tak anpui Hmun Thianghlimahte chuan lût lovin, Pathian hmâah kan aia ding tûrin, vânah A lût ta zâwk a ni,” tih Paulan a sawi a (Hebrai 9:9, 23; 8:5; 9:24).IR 413.2

    Isuan kan aiawha rawng A bâwlna vâna biak bûk chu a tak tak a ni a. Mosian a sak kha chumi entawn chu a ni. Lei biak bûk satute chungah Pathianin A Thlarau A leih a. A sak chungchânga themthiamna leh rem hriatna chu Pathian finzia lo lan chhuahna a ni. A bangte chu rangkachak hlawm ang maiin a lang a, rangkachak khâwnvâr dahnaa khâwnvâr 7-te chuan kil tin a ên vek a. Chhang dahna dawhkân leh rimtui maichâmte chu rangkachak rawh thianghlim ang maiin an tlê a. A puan zâr mawi tak, a in chung hnuai thuah rawng dum pâwl leh sen duk leh sen lâr, vântirhkoh lem ziak chuanna chuan chû hmun mawina chu a tizual a.IR 413.3

    Puan zâr pahnihna piah lamah chuan chhûm êng thianghlim, Pathian ropuina hmuh theiha târ lanna chu a awm bawk a, chumi chhûngah chuan puithiam lalber chauh lo chu lûta nung thei an awm lo.IR 413.4

    Lei biak bûk ropuina chungchuang, mihring mithmuha vân biak bûk lantîrtu chuan, kan Hmahruaitu Kristan Pathian lalṭhutphah hmâa kan tân rawng A bâwlna chu a lantîr a. Lalberte Lalber awmna hmun, a sâng hmung sâng tam takin rawng an bâwlsak a, A hmâa sîng hmun sîng an dinna hmun (Daniela 7, 10), chû biak bûk, chatuan lalthutthlêng ropuinain a luah khah, a enkawltu Seraph êng takten chawimawia an hmai an huhna chiang lo taka lantîrtu chu, lei biak bûk leh a rawngbâwlna chu a ni. Vân biak bûk leh chuta mihringte tlanna tûra hnathawh kal zêl chungchânga thutak pawimawhte chu, lei biak bûk leh a rawngbâwlnate chuan an entîr a ni.IR 414.1

    Lei biak bûka pindan pahnihte khân vân biak bûka Hmun Thianghlimte chu a entîr a. Zirtîr Johana chu, inlârnain vâna Pathian biak in thlîrtîr a nih khân, chutah chuan, “lalṭhutphah hmâa khâwnvâr 7 alhte a hmu a,” (Thupuan 4:5). “Vântirhkoh rimtui hâlna berhbu keng; a hnêna rimtui tam tak an pêk, mi thianghlim zawng zawngte ṭawngṭaina nêna lalṭhutthlêng hmâa rangkachak maichâm chunga hlan tûr keng,” a hmu a (Thupuan 8:3). Hetah hian zâwlnei chu vân biak bûk pindan tawntirh hmuh an phalsak a; chutah chuan “khâwnvâr pasarih” leh “rangkachak maichâm, leh biak bûka khâwnvâr dahna rangkachak leh rimtui maichâmin a entîr chu a hmu a. “Vâna Pathian biak in chu hawn a ni” leh a. Thupuan 11:19, puan zâr chhûng zâwk chhûng lam Hmun Thianghlim ber chu a han en a. Hetah hian, “A thuthlunna bâwm,” Pathian dân awmna, Mosia siamin a entîr bâwm thianghlim chu a awm a.IR 414.2

    He thu zirtute hian vânah biak bûk a awmzia chu hnial rual lohva chiangin an hmu chhuak a. A lem entîr a nih ang takin Mosian lei biak bûk chu a din a. Chu chu vâna biak bûk anpui a ni tih Pualan a sawi a. Johana pawhin chû biak bûk chu vânah a hmuh thu a sawi bawk a.IR 414.3

    Vâna biak bûk, Pathian awmna hmunah chuan A lalṭhuphah chu felna leh rorêlnaa tihngheh a ni a. A dân chu Hmun Thianghlim berah chuan a awm a, mize tinrêngte tâna fiahna tûr felna din ropui tak chu a ni. Pathian dân ziakna lung phêkte dahna Pathian bâwm chu zahngaihna ṭhutphahin a khuh a, chumi hmâah chuan Kristan A thisenin mi sualte tân A la ngensak reng a. Chutiang chuan mihringte tlanna ruahmannaa rorêl dikna leh zahngaihna inlaichîn dân chu entîr a ni. He inremna hi finna tâwp lo chauhvin a ruahman theih, thiltihtheihna tâwp lo chauhvin a hlen theih a ni a; mak tihna leh chawimawinaa vân zawng zawng tikhattu inremna chu a ni.IR 414.4

    Lei biak bûka cherubten zah taka lei lam an thlîr hian, tlanna hnathawh chu vân mîten an ngaihvenzia a entîr a ni. Hei hi zahngaihna thurûk mak tak, vântirhkohten bih an châk chu a ni, —sual simte chunga Pathian felna te, mihring tlu tawh A zawm thar leh te, boralna khur aṭanga mi chhiar sên lohte chhan chhuak tûra Krista chu A rawn kûn hniam a, Ama felna puan bawlhhlawh kai lova A thuam leh dân te, vântirhkoh tlu ve ngai lote nên Pathian hmâah chatuana an chên ho ve theih nân te a ni.IR 416.1

    Kristan mihringte A sawipuina hnathawh chu zâwlnei Zakaria hrilhlâwkna mawi takah chuan, Ama chanchin sawiin, “A hming chu ‘Chawrno’” tia târlan a ni a. Zâwlnei chuan, “LALPA biak in ngei chu a rawn sa dâwn a ni; ropuina chu A khum ang a, A lalṭhutthlênga ṭhuin ro A rêl ang; A lalṭhutthlêngah chuan Puithiam A ni ang a, remna ro chu an pahniha kârah a awm ang,” a ti (Zakaria 6:12, 13).IR 416.2

    “LALPA biak in ngei chu A sa ang.” A inthawina leh palaina avângin Krista chu lungphûm phûmtu leh Pathian biak in Satu A ni a. Tirhkoh Paulan Ani chu, “A kila lung pawimawh ber A ni a,. . . Amahah chuan lung rem hrang ṭheuhte, rem taka chuktuahin, LALPAah chuan biak in thianghlimah a chang zêl ṭhîn a, nangni pawh Amahah chuan thlarauva Pathian awmna tûra rem khâwm in ni,” tiin a sawi a (Efesi 2:20-22).IR 416.3

    “Ropuina chu A khum ang.” Kristaah chuan mihring tlute tlanna ropuina chu a awm a. “Min hmangaih a, A thisena kan sualte lak ata min tlan chhuak a, khua leh tuiah leh A Pathian leh A Pa lama puithiama min siamtu hnênah, a ni, Ama hnên ngeiah ropuina leh rorêlna chu chatuanin awm rawh se,” tih hi tlante kumkhaw hla tûr a ni ang (Thupuan 1:5, 6).IR 416.4

    “A lalṭhutthlêngah A ṭhu ang a; A lalṭhutthlêngah chuan Puithiam A ni ang.” Tûnah ni lo, “A ropuina lalṭhutthlêng chungah” A ṭhu ang; ropuina lalram chu tûnah a lo la thleng si lo va. A palai hna chu zawh a nih hmâ loh chuan A pa Davida lalṭhutthlêng, “kin ni nei tawh ngai lo tûr,” chu Pathianin A pe rih dâwn si lo va (Luka 1:32, 33). Puithiam niin tûnah hian, Krista chu A lalṭhutthlêngah Pa nên an ṭhu a (Thupuan 3:21). Chatuan mi, mahnia nun nei, “kan natnate phura, kan lungngaihnate phurtu,” “keimahni anga kawng tinrênga thlêmna tâwk tawh, mahse sual lo,” chuan “thlêmna tuarte chu A ṭanpui,” thei a ni.IR 417.1

    “Mi tupawhin thil a tihsual chuan Pa hnêna min sawipuitu, Isua Krista mi fel chu kan nei,” (Isaia 53:4; Hebrai 4:15; 2:18; 1 Johana 2:1). A Taksa feia chhun leh tihkeh tawha chuan nun bawlhhlawh kai lovin A dîlsak a. A kut hliam hnu, A nâka chhun, A ke khen tlang tawh hnua chuan mihring tlute tlanna dîlsakin, man chhiar sên lohvin A lei a.IR 417.2

    “Remna rêlfel dân chu an pahniha kârah a awm ang.” Pa hmangaihna, Fapa hmangaihna aia nêp chuang lo chu, chhuan boral tawhte tân chhandamna tuikhur a ni. Vâna A kal hmâ khân Isuan A zirtîrte hnênah, “Pa hnênah ‘Keiin ka ngensak ang che u,’ ka ti lo va che u; Pa ngeiin A hmangaih si che u a,” tiin A sawi a (Johana 16:26, 27). “Pathianin, Kristaah chuan khawvêl hi Amah nên inremin A siam a,” (2 Korin 5:19). Tichuan chung lam biak bûk rawngbâwlnaah chuan “remna rêlfelna chu an pahniha inkârah chuan a awm ang.” “Pathianin khawvêl A hmangaih êm êm a, chutichuan A fapa mal neih chhun A pe a, Amah chu tupawh a ring apiang an boral lohva, chatuana nunna an neih zâwk nân,” (Johana 3:16).IR 417.3

    “Biak bûk hi engnge ni? tih zawhna chu chiang takin Pathian thuin a chhâng a. Bible-a biak bûk tih hian, a pakhatnaah chuan, Mosia sak biak bûk, vâna a tak anpui a kâwk a; pahnihnaah chuan, “Biak bûk tak tak,” vâna mi, leia miin a entîr chu a ni. Krista thih khân hlimthla rawngbâwlna chu a lo tâwp a. Vâna mi “Biak bûk tak tak” chu Thuthlung Thar biak bûk chu a ni a. Daniela 8:14-a hrilhlâwkna hetianga a lo thlen famkim khân, chumia biak bûk a târlan chu Thuthlung Thar biak bûk chu a ni. 1844-a ni 2300 tâwpnaah khân, kum zabi tam tak chhûng chu leiah hian biak bûk a lo awm tawh lo va. Chuvângin hrilhlâwknaa, “Ni 2300 thlengin, chutah chuan biak bûk (Hmun Thianghlim) chu thenfai a ni ang,” tih chuan chiang takin vân biak bûk chu a kâwk a ni. IR 417.4

    Mahse zawhna pawimawh ber chhân tûr la awm chu: Biak bûk thenfai chu engnge ni? tih hi a ni. Chutiang rawngbâwlna, lei biak bûk chungchâng chu Thuthlung hlui lamah sawi a ni a. Mahse vânah chutiang thil thenfai tûr chu a awm em ni? Hebrai 9-ah chuan leia mi leh vâna mi tlenfaina chu chiang takin a sawi ve ve a. “Dân thu zawngin engkim thâw mai hi thisena tihthianghlimin a awm ṭhîn a, thisen chhuah lovin ngaihdamna rêng a awm lo. Chutichuan vâna thil awm angte chu chûng chuan (ran thisenin) tihthianghlimin a awm tûr rêng a ni; vân thil tak takte erawh chu, chûng aia inthawina ṭha zâwktein, (Krista thisen hlûin) tihthianghlimin a awm tûr a ni,” (Hebrai 9:22, 23).IR 418.1

    Hlimthlâ leh a tak tak thenfaina rawngbâwlnate chu thisen hmanga hlen ve ve tûr a ni a; a hmasa chu ran thisenin; a hnuhnung chu Krista thisenin. Thenfaina chu thisen hmanga tih tûr a nih chhan chu, “thisen chhuah lovin ngaihdamna a awm lo. Ngaihdamna emaw, sual tihbona emaw chu hna hlen chhuah ngei tûr chu a ni. Mahse engtin nge sual leh biak bûk, vâna mi leh leia mi a inkungkaih theih ang? Hei hi hlimthla rawngbâwlna enin a zir theih a ni; leia puithiamte chuan leiah hian, “vân thilte entîrna leh a hlim rawng chu an bawl ṭhîn a ni,” (Hebrai 8:5).IR 418.2

    Lei biak bûk rawngbâwlna chuan pêng pahnih a huam a; puithiamho nî tina Hmun Thianghlima rawngbâwlte leh, puithiam lalberin Hmun Thianghlim berah, biak bûk thenfai nâna tlanna hna bîk a thawhte chu a ni. Mi sual sim chuan nî tinin biak bûk kawngkâah a thilhlan tûr chu rawn lain, a sual thawina tûr ran lu chungah a kut nghatin, a sualte a puang a, ama hnên ngei aṭangin, chu inthawina tûr ran engmah tisual lo chungah chuan a sualnate chu a nghat a. Ran chu talh a lo ni ta. “Thisen chhuah lovin” sual ngaihdamna a awm loh thu tirhkoh chuan a sawi a. “Tîsa nunna chu thisenah a awm si a,” (Leviticus 17:11). Pathian dân bawhchhiat chuan bawhchhetu nunna chu a ngiat a. Thil tisualtu nunna ai awha, a sual mawh phûrtu ran thisen chu puithiamin hmun thianghlimah a la lût a, puan zârah a theh a. Chû puan zâr hnungah chuan thil tisualtuin a bawhchhiat dân awmna bâwm chu a awm a.IR 418.3

    He inthawina hmang hian, thisen avângin sualna chu a entîrnain biak bûkah sawn a ni a. Thil ṭhenkhat chung thuah chuan thisen chu Hmun Thianghlimah lâk a ni lo; mahse Mosian Arona fâte hnênah, “LALPAN mipuite khawlohna phur tûra A pêk che u a ni si a,” tih a sawi angin, a sa chu puithiamte ei atân a ni a (Leviticus 10:17). Hêng rawngbâwlnate hian thuhmun rengin, mi sual simte hnên aṭanga biak bûka sual dah sawn an entîr ve ve a ni.IR 419.1

    Chutiang hna chu kum tluanin, nî tin a kal reng a. Israelho sualnate chu chutiang chuan biak bûkah sawn a ni a; chûng sual tihbo nân chuan hna bîk thawh a ṭûl ṭhîn a ni. Chûng pindan thianghlim pahnihte tana inremna siam tûrin Pathianin thu A pe a. “Israela thlahte bawlhhlawhnate avâng leh an bawhchhiatna te, an sualna te zawng zawng avângin Hmun Thianghlim pualah inremna a siam ang; chutiang bawkin an bawlhhlawhnate zînga awm, inbiakna puan in pualah pawh a siam bawk tûr a ni.” Inremna chu maichâm tân pawh siam bawk tûr a ni, “Israela thlahte bawlhhlawhnate lak ata chu a tithianghlim ang,” (Leviticus 16:16, 19).IR 419.2

    Kum tin vawi khat, inremna ni ropuiah, puithiam lalber chu Hmun Thianghlim berah a lût ṭhîn a. Chutah biak bûk thenfai nân, kumpui lingleta a rawngbâwlna hnâ chu hlen a ni a. Inremna nîah chuan inbiakna puan in kawngkâah kêl chal pahnih an rawn kai a, tin, ṭhum an vâwr a, “pakhat chu LALPA pual, pakhat chu Azazela pual,” a ni a (Leviticus 16:8). LALPA puala tlu zâwk, kêl chu mipuite sual thawi nân talh tûr a ni a. Puithiamin a thisen chu puan zâr chhûngah rawn lain, zahngaihna ṭhutphah chungah leh a hmâah a theh tûr a ni a. Thisen chu rimtui hâlna maichâm, puan zâr hmâa awmah pawh theh tûr a ni.IR 419.3

    “Arona chuan kêl nung lu chungah chuan a kut khinghnih a nghat ang a, a chungah chuan Israela thlahte khawlohna zawng zawng te, an bawhchhiatna zawng zawng te, an sualna zawng zawng te chenin a chham ang a, chûngte chu kêl lu chungah chuan a nghat ang a, mi pakhat an ruat diama khân thlalêrah a hruai bo daih ang; kêl chuan an khawlohna zawng zawng chu mihring rêng rêng awmlohna hmunah a phur ang a, kêl chu thlalêrah chuan a chhuah tûr a ni,” (Leviticus 16:21, 22). Chû kêl chu Israelte riah hmunah a lo kîr leh ngai tawh lo va, a hruai botu chuan riah hmun a lo luh leh hmâin, amah leh a thawmhnâwte chu tuiin a tifai tûr a ni.IR 419.4

    Inthawina pumpui chu, Israelte rilrua Pathian Thianghlimna tuh tûr leh, sual A huatzia hriattîr tûr leh, chubâkah, bawlhhlawh lovin sualna nêna an inchiahpiah thei lo tih hriattîr nân a ni. Sual thawina chu hlan a nih mêk lai chuan, mi tinrêngte chu an rilru tihrehawm tûrin hriattîr an ni. Hna zawng zawng kalsan vek tûr a ni a, Israel mipui zawng zawngte chuan nilênga Pathian hmâa inngaitlâwm a, ṭawngṭai a, chaw ngheiin, chîk taka thinlung endikna an nei tûr a ni.IR 420.1

    Inremna chungchânga thutak pawimawhte chu hlimthla rawngbâwlna chuan a entîr a. Mi sual aiah a aiawhtu chu pawm a ni a; mahse ran thisen chuan sual chu a thai bo lo. Maichâma dah sawn dân kawng chu ruat a ni a. Thisen hlan hmangin mi sual chuan dân thuneihna chu a pawm a, a bawhchhiatna sualte chu a puang a, Tlantu lo kal tûr rinna azâra ngaihdama awm a duhzia a puang a; mahse dânin thiam loh a chantîrna aṭang chuan a la fihlim vek lo. Inremna nîah chuan, puithiam lalberin mipui zîng ata thil hlan chu lain, ran thisen chu kengin Hmun Thianghlim berah a lût a, dânin a phûtte laka lungawina siam tûrin, zahngaihna ṭhutphah chungah, dân chung zâwn takah chuan a theh a.IR 420.2

    Chutichuan palai a nihnaa a tih tûr angin, sualna chu amahah inbelin, biak bûk aṭang chuan a phur ta a. Azazela pual kêl lu chungah chuan a kutte chu nghatin, kêl lu chungah chuan chûng sual zawng zawngte chu a puang a, sualna chu amah aṭangin kêl chungah chuan a sawn a. Tichuan kêl chuan sual chu a phur ta a, kumkhuaa dah bovah ngaih a ni ta a ni.IR 420.3

    Chutiang chuan “entîrna leh vâna mi hlimthla” rawngbâwl hna chu thawh a ni a. Lei biak bûka hlimthla rawngbâwlna anpui chiah chu a takin vâna biak bûkah chuan tih a ni a. Vâna A chhoh hnuin kan Chhandamtu chuan Puithiam Lalber hna chu A thawk ṭan a. Paula chuan, “Krista chu kuta sak Hmun Thianghlim, a tak anpuiah chuan, A lût si lo va; tûnah Pathian hmâah kan aia ding tûrin Vânah ngei A lût ta zâwk a,” tiin a sawi a (Hebrai 9:24).IR 420.4

    Kâwla ni chhuak chhiara puithiamte rawngbâwlna, biak bûk pindan hmasa zâwk “puan zâr chhûng lam,” hmun thianghlim leh hung chhûng pâwn ta zâwk daidanna kawngkhâr lo awm chuan, Kristan vâna A chhoh tirha rawngbâwl tûra A luhna a entîr a. Nî tin rawngbâwlnaa Pathian hmâa sual thawina thisen leh, Israelte ṭawngṭainate nêna chho zêl rimtui hlan chu puithiam hna a ni. Chutiangin Pa hmâah Kristan A thisenin mi sualte tân A ngensak a, tin, Ama hmâah pawh, A felna rimtui hlu tak nên, ringtu sual sim ṭawngṭainate nên A hlân bawk a. Vân biak bûk pindan tawntirha rawngbâwl dân chu chutiang chu a ni.IR 421.1

    An hmuh reng laia A chhoh khân, Krista zuitute chuan Ani chu rinnain chutah chuan an zui zêl a. Hemi lam hi an rinna chuan a pan a. “Chû beiseina chu nunna thîrchakaiah kan nei a, rinawm leh nghet tak a ni a, puan zâr chhûnga mi-ah pawh chuan A lût a; chutah chuan Isua, Melkisedeka awm dân anga chatuana Puithiam Lalber lo ni tawhin, kan tân hmahruaituah a lo lût ta a.” “Kan tân chatuana tlanna hmu tawhin kêlte leh bawng note thisen vâng ni lovin, ama thisen vâng zâwkin Hmun Thianghlimah chuan vawi khatah a lo lût tlingtla ta nghâl a,” tiin Paulan a sawi (Hebrai 6:19, 20; 9:12).IR 421.2

    Kum zabi 18 chhûng zet chu he rawngbâwl hna hi biak bûk pindan tawntirhah chuan chhunzawm zêl a lo ni tawh a. Mi sual simte tâna ngensakna Krista thisen avâng chuan Pa ngaihdamna leh pawmpuina chu an chang a, an sual erawh chu chhinchhiahna buahte chuan a la awm reng a. Hlimthla rawngbâwlnaah khân kum tâwpah tlanna hna thawh a ni ang khân, mihringte tlanna atâna Krista hnathawh chu zawh a nih hmâin, biak bûk aṭanga sual tihbo nân inremna hna thawh tûr a awm a. Hei hi ni 2300 tâwpa hna lo inṭan ta chu a ni. Chutih lai chuan, zâwlnei Danielan a sawi angin, kan Puithiam Lalber chu A hna hnuhnung ber, urhsûn tak thawk tûrin, — biak bûk thian fai tûrin Hmun Thianghlim berah A lût ta a.IR 421.3

    Hmân lai chuan mipuite sualna chu rinnain sual thawina thil hlan chungah chuan nghatin, a thisen kal tlangin, lei biak bûkah dah sawn a ni a, chutiangin thuthlung tharah chuan sual simte sualnate chu rinnain Krista chungah nghatin, a takin, vân biak bûkah chuan dah sawn a ni a. Sualin a tihbawlhhlawh tâk tihbona chu lei biak bûka tlenfaina lamah chuan hlen chhuah a ni ang khân, vân biak bûk thenfai tak takna chu, chuta sualna chhinchhiah tâkte dah bona emaw, thai bona emawin hlen chhuah a ni ang. Mahse hei hi hlen chhuah a nih theih hmâin, tute nge sual simna leh Krista rinna azâra A tlanna hlâwkpui tûrte tih chu, chhinchhiahna lehkhabu aṭangtea enfiahna a awm rih phawt ang. Chuvângin biak bûk thenfaina hna chuan enfiahna hna leh rorêlna chu a huam a ni. A mîte tlan tûra Krista lo kal leh hmâin he hnâ hi tih zawh tûr a ni a, A lo kal hun chuan an thiltih ang zêla pêk tûrin A lâwmman chu A hnênah a awm si a (Thupuan 22:12).IR 422.1

    Chutichuan hrilhlawkna thu êng zuitute chuan ni 2300 tâwpna 1844-ah leia lo kal mai lovin, Krista chu vân biak bûk Hmun Thianghlim berah, tlanna hna khârna hna thawk tûr leh, A lo kal lehna atâna inpuahchah lâwk tûrin A lût tih an hmu a.IR 422.2

    Sual thawina thilhlan chuan Krista chu inthawina anga a entîra, puithiam lalber chuan Krista chu palai anga a entîr lai chuan, Azazela pual kêl chuan sualna tichhuaktu, a tâwpah amâ chunga sual simte sualna zawng zawng nghahna tûr, Setana chu a entîr a. Puithiam lalberin sual thawina thilhlan thisen hmanga maichâm ata sualnate chu a lâk sawn khân, Setana pual kêl chungah chuan a nghat ta a. Krista pawhin rawng A bâwl zawhah Ama thisen hmanga A mite sualnate chu vân biak bûk aṭanga A tihsawn hunah chuan, rorêl thu tlûkna angin hremna vâwrtâwp chu Setana chungah A nghat ve ang. Azazela kêl chu chên loh leiah, Israel mipuiho hnêna lo kîr tawh lo tûra thawn bo a ni a. Chutiang bawkin Setana chu Pathian leh A mîte hmâ ata chatuana tihbo a ni ang a, sualna leh mi sualte tihboral hlennaah chuan, awm leh tawh ngai rêng rêng lo tûrin tihbo a la ni ang.IR 422.3

    Larger font
    Smaller font
    Copy
    Print
    Contents