Loading...
Larger font
Smaller font
Copy
Print
Contents
Pilna Laigil - Contents
  • Results
  • Related
  • Featured
No results found for: "".
  • Weighted Relevancy
  • Content Sequence
  • Relevancy
  • Earliest First
  • Latest First
    Larger font
    Smaller font
    Copy
    Print
    Contents

    GAMTAT-NUNZIA LAMTOHNA

    25. PILNA LEH GAMTAT-NUNZIA

    Pilna maan in kantawp-pilna (scientific knowledge) ahih keileh lai tawh kankhiatnate ii manphatnate nawlkhin loin, thuzakkimna sangin vangliatna manpha sa zaw hi. Vangliatna tungah hoihna manphazaw sa toto-in, piltawp thukannate tungah gamtat-nunzia tungtuang pen sa hi. Leitung in a zahtakkai gamtat-nunzia a kisap zahin a pilmahmah mipil kisam zaw lo hi. Leitung’ kisap mite pen amau septheihnate ah a kipkho thukhunte a ki-uk sak mite ahi hi.PL 190.1

    “Pilna na ngah ding a thupi masa pen ahih manin pilna zong in.” Paunak 4:7. “Mipilte in pilna thu gen a, mihaite in haina thu gen hi.” Paunak 15:2. Pilna maan in hih pilciimna hawm hi. Hih pilna maan in mun khat beka a hoihpen-a kizangh thei bek hi loin, i thahatna khempeuh leh i zon i vaihna khempeuh ah zongh a kizangh theih hong hilh hi. Tua hi-a, hih pilna maan in i vaipuak kivialpi sung banah eileh ei a kipan leitung leh Pasian dongin huam to hi.PL 190.2

    Gamtat-nunzia kilamtohna pen mihing’ tate hong kimuanna lakah a thupipen nasep hi-a, tuhun zahin tua thu a thupitna thanuam taka sinna om ngei nailo hi. Abeisa mihing khang ah tuhun zahin khangno a kuamapeuh in anasia nunsia kitalsikna tuakin a thupi thu vaihawm ding kisapna kituak ngei nailo uh hi.PL 190.3

    Hibang hunsia aa dingin tuhunah pilna a dawldawlin hong kipia hilo hiam? Kalsuanzia tawh kizui-in, thuhilhna kinei zelzel thamh hilo hiam? Angsung khual luatna hangin hong kipia khin pilna pen amin sawitai ta hi. Pilna maan sunga (225) angsung ngimna, vangliatna duhkuhna, mihing’ thuneihna leh kitangsapnate thudon lohnate a om pen i leitung ii samsiatna a thuak hi-in, tuate in demsawm huzapna bawl den hi. Pasian’ gel nuntakna ah mi kim in mun nei tek hi. Mi kim in a talen uh a sangpen dong khantoh sak ding hi-a, kipkho taka sepna tawh a tawm a tamin silpiakte ngahin kipahtawi tek ding ahi hi. Pasian’ gelna ah angsung khual kilangpanna mun om vetlo hi. Amaute khatlekhat kienkaakin thupi a kisa mite miciim hilo hi. Na i sep khempeuh pen,” Pasian’ piak thahatna tawh,” i sep ding ahi hi. Korin Nihna 10:12. “Minthan'na leh vangliatna a nei tawntung Pasian in Zeisu Khrih hangin thu khempeuhah phatna a ngahtheihna dingin thuhilhte in Pasian’ thu na hilh un la, na a semte in Pasian’ piak thahatna tawh na sem un. Amen. Peter Masa 4:11. “Mite’ nasem bangin kingaihsun loin, Pasian’ nasem bangin kingaihsun un la, na sep peuhpeuh uh lungsim takpi tawh lawpin sem un. 24 Topa in note tungah thaman a hong piakding lamtak phawk gige un. Tua bangin na sepna uhah Khrih Topa’ na a semsem na hi uh hi.” Kolose 3:23,24. Nasepna khempeuh leh pilna tungtawna i ngah i sepkhiat thumungpite manpha mahmah hi. Tuhuna hong kipia pilna tawh kinak lamdan mahmah ta hi. Naupangte’ khan masak hun pen etteh ciinnop hun leh mi demnop hun hi-a, angsung khualna khansuaha hun siatna khempeuh ii zung khak hun ahi hi.PL 190.4

    Hibang dan tawh gualtungtuan tungnung nopna hong kithatangtomin a simtham zuaukhemna tha hong pia-a, cidamna susia banah kizattheihna pawlkhat lemtang sak lo hi. Thudang tampi om lai-a, tungnun kidemna piangin, tua in thumaan-lohna lam zuatpih banah midem nop tupna sang leh lungkim zawhlohnate khansuah hi. Nuntakna banah tawldam omlo leitung khualna khateem sakin kipawlna khat a tokbuai den aki pingpei lungsim hong piang sak hi.PL 191.1

    Tua banah, khutlet zatdan tawh kisai a lauhuai sak bek hi loin, a thupi laisinna thulute zongh lauhuai sak hi.PL 191.2

    Nuntakna ii thu-mattheih penpen kum hun sung tawntunga khangnote’ lungsim sunga a teeng dinga i nasep, i makaihna bang hiam? Bang tuisamkhuk panin khangnote minam pau leh lai hilhin i dawn sak hiam? Amaute Pasian umlote’ tuikhukte pan leh (226 a thanghuai tanglai milim-biate tuisamkhuk pan tui kitulh ahi hi. Amaute pen laibu atte thu, nial om loin a sin dingun kisawla, khalam thukhunpite a thupit sakloh uh kilangh sak ahi hi. PL 191.3

    Tuhuna lai-at tampi in zongh i gensa mah bangin at ngei lo ding uh ahia! Thuhoih, lahoih bangzah hoh at ngap ding uh ahia! Thukhunpite selsimna in amau langbai thupoi taktak sungah amau lai-at a simte lehhawlkhiat zaw ding hi.PL 192.1

    Hite banah phuahtawm lai-at tampi om lai-a, tuate pen mite’ gualnop innpi sunga a sunmangte uh tawh a lungkim na ding vua kikhimna vive ahi hi. Hih lai-atte in gamtat thanghuaina mawhsakin kilangh sak hetlo kha ding hi. Amau nasep bel thusia leh thuginalo tawh hawmthawh om hetlo taktak hi. Hi thute in mi a tultulte’ hun leh thatangte banah phut teekteek ding nuntak buainate’ kisapna ahi pumpi-kiseknate buluh mang ta hi.PL 192.2

    Kantawp pilna(science) sinna ah a lauhuai sanbaih thute pen thuhoih tawh kikimkhen hi. Apiang sawnsawn nuntakna(evolution) cih leh ama’ kikaipanpih thukhialte Tan lang pan Kawleih dongin sangkahna khempeuh ah kihilh hi. Pasian’ thu tuamtuam theihna a hawpsawn huai kantawp pilna(science) in lah mihingte’ geltawm phuahtawm ngaihsutna tawh kinak helzau mahmahin siatna lam zuatpih sawm ta hi.PL 192.3

    Sangte ah Laisiangtho a kihilh hilh nangawn, leitung ii mansehtheihloh Pasian’ kammal sumkhukpi kibuluh ta hi. “A sangzaw thukituhna,” (higher criticism) ii nasep in thu bansatna, upmawh thu leh thubulhkikna tawh Laisiangtho sunga Pasian’ hong lamlahna susia hi. Hithu in kikhal na ding, kilamtoh na ding leh mihingte’ nuntaknate humuap na ding Pasian’ kammal ii vangliatna buluh lailai hi.PL 192.4

    Khangnote leitung ah vakkhia-in mawhtheihna mawhzolna sungah a kivaphum uh ciangin, sum deihluatna lungsim, gualnopna leh thaangtatna, pawilak paina, kihauhsak noptatna leh a khengval zautatna, madawk nopluatna, thongkiat theih khialhna, buluhna leh siattawpa siatnate va tuak thei uh hi. Hi thu kihilhte phutkhak ding hi mah lo hiam?PL 192.5

    Khasap-sikhathu in mihingte pen a mawhlo pasian-note (demigods) hi, ci-in deihkaih hi. 227) Hih sandan in, “eima lungsim bangin thu hong kikhen dinga,” “theihna maan in mite thukham khempeuh tungah koihin,” “mawhna i palsat khempeuh siangtho lela, thu khempeuh dikin, Pasian in hong mawhsak lo hi,” ci uh hi. Mihing’ pianbul pen vantunggam ii mimal ai-awh khat hi-in, tua munah sangtakin kilamto hi. Mihing khempeuh kiangah, “Na gamtatna khempeuh thusia omlo hi. Nop nasak bangun gamta un, vantung pen na inn uh hi,” ci-in tangko zen uh hi. Tua banah, lunggulhna pen a sangpen thukham hi-a, tua lunggulhna gamtat theih na ding thungahna zongh suahtakna hi-in, tua mihing pen amahle amah bek a kithupisim hi, ci-in mi a honhonin um sak hi. Hibang thuhilhna nuntakna kipatcila kipan a kihilh hi-a, lunggulhnate hong suuk mahmahin kisekna leh sianthona neihloh thuphamawh hong tun ciangin, pianpih sianthona ii khamuanna koi ah i mu tam? Leitung buppi a nih veina Sodom hong suah loh na dingin bang a hia i kidalna?PL 192.6

    Hih hun sung teek mahin thukham omlo ki-ukna (anarchy) in Pasian a kipan mihingte’ thukham khempeuh nilkhiat sawm hi. Hauhna leh vangliatna bulphuhna, sum zatluatna a phatdawm deuh na dinga vaihawm khopna, mizawng pawlpawlte’ aa dinga huhnget vaihawm khopna, tawldamlo lungsim gimna, mihon lungphona leh sisan kisuahna cihte in Piantit gama sisan naisan kisuahna leitung bupah a kisangoi vialh sak kik ahi hi. Hithute pen Piantit gam a lumlet thute tawh a kibangin leitung bup hong toknawi zel thute ahi hi.PL 193.1

    Hihthute pen tuhuna khangnote’ phut ding huzapte ahi hi. Hibang thusia a piang vat thei hunah amaute in, tu-in, gamtat-nuzia innkiusuangtawphahte a phah ding uh ahi hi.PL 193.2

    A khangkhangin, a mun khempeuhah gamtat-nunzia kilam na dingin, innkiu-suangtawphah maan leh sepzia maante a kibang den ahi hi. Vantung thukham in, “Na Topa Pasian na lungsim khempeuh, na nuntakna khempeuh, na hatna khempeuh, leh na pilna khempeuh tawh na it in la, nangmah na ki-it bangin na vengte na it in,” ci hi. Luka 10:27. (228) Hi pen i Topa’ nuntakna leh gamtat-nuzia hong kilahna ah a thupipen thukhun hi-a, a muanhuai mahmah innkiusuangtawphah leh a kician mahmah lamlahna ahi hi.PL 193.3

    “Amah pen nangma hunte akipatna hotkhiatna a kicinna, pilna leh theihna hi ding hi.” Isaiah 33:6. Tua Pasian kammal pilna leh theihna bek in hong hawmsawn thei hi.PL 193.4

    Hithute a maan dan, Israelte’ tungah amau thuman na dingin, Ama’ thukhamte a piak lai-in, “Mite’ muhna ah hih thu pen nomau’ pilna leh nomau’ theihna hi ding hi,” Topa in na ci khin hi. Thuhilhna 4:6.PL 193.5

    Hitakah, khamuan na ding pen mimal’ lungsim sianthona, inn sung sianthona, kipawlna-te a dinkipna ahih keileh minam a kipna cihte ahi hi. Nuntak buaigawpna leh lauhuaina banah kitukalhna kawmkalah khamuanna khat bek leh zuih pelmawh ding thukhun om a, tua in Pasian’ kammal ahi, “Topa thuhilhnate pom-a a gamtate pen ling ngeilo ding hi ” cih ahi hi. Late 19:8; 15:5. (229) PL 194.1

    Larger font
    Smaller font
    Copy
    Print
    Contents