Część 13 — Osobowość

Rozdział 63 — Wyobraźnia

Chrystus angażował wyobraźnię — Dzięki wyobraźni [Chrystus] trafiał do serc. Przykłady, które stosował, zaczerpnięte były z codziennego życia i, choć proste, zawierały cudowną głębię myśli. Ptaki niebieskie, lilie polne, siewca, pasterz i owce — przy pomocy tego rodzaju porównań Chrystus wyjaśniał nieśmiertelną prawdę; i za każdym razem, gdy słuchacze spotykali się z tymi zjawiskami w życiu, powracały do nich Jego słowa. Te realne przykłady wciąż przypominały Jego lekcje.UCO2 197.1

Chrystus nigdy nie schlebiał ludziom. Nie mówił nic takiego, co by mogło pobudzić ich do fantazjowania, ani nie chwalił ich za sprytne pomysły. Myślący głębiej i bez uprzedzeń przyjmowali Jego naukę i dochodzili do wniosku, że wystawia ona na próbę ich mądrość. Zdumiewała ich duchowa prawda wyrażana tak prostym językiem. — Życie Jezusa 175-176 (1898).UCO2 197.2

Obowiązek panowania nad wyobraźnią — Niewielu uświadamia sobie, że obowiązkiem człowieka jest panowanie nad myślami i wyobraźnią. Niełatwo jest utrzymać uwagę niezdyscyplinowanego umysłu na wartościowych tematach. Jeśli jednak myśli nie zostaną właściwie ukierunkowane, pobożność nie może się rozwinąć w duszy. Umysł musi być zajęty świętymi, wiecznymi sprawami, bo inaczej będzie się zajmować tematami błahymi i płytkimi. Należy poddać dyscyplinie siły zarówno intelektualne, jak i moralne, które dzięki ćwiczeniom będą się wzmacniać i rozwijać. — Counsels to Parents, Teachers, and Students 544 (1913).UCO2 197.3

Choroby bywają wywołane przez wyobraźnię^{*Zobacz rozdział 75.} — Choroba niekiedy jest wywołana, a nierzadko też mocno podsycona, działaniem wyobraźni. Wielu przez całe życie jest schorowanych, choć mogłoby mieć się dobrze, gdyby tylko pielęgnowało dobre myśli. Wielu wyobraża sobie, że byle co przerodzi się w chorobę, i tak też się przez tego rodzaju myślenie dzieje. Wielu umiera z powodu chorób, których jedyną przyczyną jest wyobraźnia. — The Ministry of Healing 241 (1905).UCO2 197.4

Spaczona wyobraźnia — Z tego, co pokazał mi Pan, wynika, że kobiety tego pokroju [mające wygórowane mniemanie o swoich zdolnościach] mają wyobraźnię spaczoną wskutek czytania powieści, marzycielstwa i budowania zamków na piasku, słowem życia w świecie fikcji. Nie kierują myśli na zwyczajne, pożyteczne życiowe obowiązki. Nie podejmują ciężarów życia, które leżą na ich drodze. Nie starają się tworzyć szczęśliwej, pogodnej atmosfery domowej dla swoich mężów. Wszystkie ciężary życia zrzucają na nich, same nie nosząc swoich brzemion. Oczekują od innych, że będą odgadywać i spełniać ich zachcianki, a same czują się uprawnione do nieskrępowanego krytykanctwa. Kobiety te cierpią z powodu ckliwego sentymentalizmu, stale myśląc, że zasługują na większe uznanie, a ich mężowie rzekomo nie poświęcają im tyle uwagi, na ile zasługują. Wyobrażają sobie, że są męczennicami. — Testimonies for the Church II, 463 (1870).UCO2 198.1

Rada dla człowieka z chorą wyobraźnią — Ukazano mi, że Pan dał Ci światło i doświadczenie, abyś mógł zrozumieć grzeszność porywczego ducha i zapanować nad namiętnościami. Jeśli to zlekceważysz, z pewnością utracisz życie wieczne. Musisz pokonać tę chorobę wyobraźni.UCO2 198.2

Jesteś przewrażliwiony, a gdy ktoś opowiada się za poglądem przeciwnym do Twojego, czujesz się urażony. Masz wrażenie, że jesteś obwiniany i musisz się bronić, ratować życie. Tyle że próbując gorliwie ratować życie, tracisz je. Masz do wykonania dzieło: umrzeć dla własnego ja i pielęgnować ducha wyrozumiałości i cierpliwości. Porzuć myśl, że jesteś źle traktowany, pokrzywdzony, że ktoś próbuje Cię zranić czy wywrzeć na Tobie presję. Postrzegasz to przez fałszywe okulary: to szatan sprawia, że tak odbierasz rzeczywistość. — Testimonies for the Church II, 424 (1870).UCO2 198.3

Rozum pod kontrolą wyobraźni — Jesteś w stanie kontrolować wyobraźnię i pokonać te ataki nerwowe. Masz siłę woli i powinnaś się nią posiłkować. Zamiast tego pozwoliłaś, by Twoja wybujała wyobraźnia zapanowała nad rozumem. W ten sposób zasmuciłaś Ducha Bożego. Gdybyś nie miała sił do panowania nad uczuciami, taka postawa nie byłaby grzechem, ale ulegając wrogowi w ten sposób, nie jesteś bez winy. Twoja wola musi się uświęcić i podporządkować, zamiast sprzeciwiać się woli Bożej. — Testimonies for the Church V, 310-311 (1885).UCO2 198.4

Sposób odżywiania wpływa na wyobraźnię — Brak wstrzemięźliwości zaczyna się na naszych stołach od spożywania niezdrowego pokarmu. Z biegiem czasu, gdy ciągle sobie dogadzamy, narządy trawienne ulegają osłabieniu, a spożywany pokarm nie zaspokaja apetytu. Powoduje to niezdrowy stan organizmu, który domaga się więcej pobudzającego pokarmu. Herbata, kawa i produkty mięsne wywołują natychmiastowy efekt. Pod wpływem tych trucizn układ nerwowy zostaje pobudzony, a w niektórych przypadkach wydaje się, że zdolności intelektualne zostają na pewien czas wyostrzone, a wyobraźnia ożywiona. — Testimonies for the Church III, 487 (1875).UCO2 199.1

Wpływ herbaty, kawy i innych popularnych napojów — Herbata działa jak środek pobudzający i wywołuje w pewnym stopniu odurzenie. Podobnie działa kawa i wiele innych popularnych napojów. Na początku wprawiają w dobry nastrój. Pobudzone nerwy żołądka przekazują podniecenie mózgowi, który z kolei powoduje zwiększone bicie serca i krótkotrwały przypływ energii do całego organizmu. Zapomina się o znużeniu, siła jakby wzrasta. Umysł się ożywia, wyobraźnia lepiej pracuje. — The Ministry of Healing 326 (1905).UCO2 199.2

Popularne ożywienia religijne a wyobraźnia — Popularne ruchy przebudzenia religijnego zbyt często odwołują się do pobudzonej wyobraźni i uczuć, starając się jedynie zaspokoić potrzebę przeżywania czegoś nowego i szokującego. Pozyskani w ten sposób ludzie nie mają pragnienia zapoznania się z biblijnymi prawdami i nie interesują się świadectwem proroków oraz apostołów. Jeżeli na nabożeństwach nie słyszą niczego sensacyjnego, to przestają one być dla nich atrakcyjne. Poselstwo skierowane tylko do rozumu nie znajduje żadnego oddźwięku. Proste ostrzeżenia Słowa Bożego mówiące wyraźnie o życiu wiecznym pozostają nie zauważone. — Wielki bój 246 (1888).UCO2 199.3

Teatr deprawuje wyobraźnię — Jedną z najniebezpieczniejszych rozrywek jest teatr. Zamiast być szkołą moralności i cnoty, jak to się często twierdzi, tak naprawdę jest siedliskiem niemoralności. Tego rodzaju rozrywki wzmacniają i utwierdzają występne nawyki i grzeszne skłonności. Wulgarne piosenki, lubieżne gesty, wyrażenia i pozy psują wyobraźnię i demoralizują. W zasadzie każdy młody człowiek, który regularnie ogląda takie widowiska, ulegnie zepsuciu.UCO2 199.4

W naszym kraju nic tak nie zatruwa wyobraźni, nie niszczy uczuć religijnych i nie odbiera upodobania do spokojnych przyjemności i trzeźwych realiów życia, jak teatralna rozrywka. Umiłowanie tego rodzaju widowisk wzmaga się z każdym kolejnym obejrzanym przedstawieniem, tak jak pragnienie alkoholu wzmaga się z każdym kolejnym upiciem się. Jedyna gwarancja bezpieczeństwa to unikanie teatrów, cyrków i wszelkich innych miejsc rozrywki wątpliwej wartości. — Testimonies for the Church IV, 652-653 (1881).UCO2 200.1

Fikcja tworzy urojony świat — Tak się oddałeś czytaniu opowiadań i powieści, aż zacząłeś żyć w urojonym świecie. Wpływ takiej lektury jest szkodliwy zarówno dla umysłu, jak i dla ciała: nadweręża intelekt i strasznie osłabia siły fizyczne. Czasami Twój umysł jest niemal obłąkany, bo wyobraźnia uległa nadmiernej ekscytacji i jest w chorobliwym stanie wskutek czytania fikcyjnych historii. Umysł należy zachowywać w takiej dyscyplinie, by wszystkie jego siły rozwijały się harmonijnie. (...).UCO2 200.2

Jeśli wyobraźnia jest stale przekarmiana i pobudzana fikcyjnymi powieściami, wkrótce staje się tyranem panującym nad wszystkimi innymi zdolnościami umysłu, zmieniającym upodobania i wypaczającym skłonności. — Testimonies for the Church IV, 497 (1881).UCO2 200.3

Czytanie wpływa na mózg — Osobiście znam osoby, które utraciły zdrowy stan umysłu wskutek nałogu czytania. Ludzie ci idą przez życie z chorą wyobraźnią, wyolbrzymiając wszelkie drobne krzywdy. Rzeczy, których by zdrowy, rozsądny umysł nie zauważył, stają się dla nich nieznośnymi trudnościami i przeszkodami nie do pokonania. Życie to dla nich jeden wielki mrok. — Christian Temperance and Bible Hygiene 124 (1890); Fundamentals of Christian Education 162-163.UCO2 200.4

Oglądanie zła psuje wyobraźnię — W naszych czasach zło wszędzie roi się od zła. Przez patrzenie i czytanie budzi się pożądliwość oczu i wypaczone namiętności. Wyobraźnia psuje serce. Umysł znajduje przyjemność w rozmyślaniu o scenach, które budzą niskie, nikczemne namiętności. Te bezecne obrazy widziane oczami skażonej wyobraźni psują moralność i przygotowują zwiedzionych, zauroczonych ludzi do popuszczania wodzy pożądliwym namiętnościom. Potem popełniane są grzechy i występki, które stworzonych na podobieństwo Boże ludzi sprowadzają do poziomu zwierząt, skazując ostatecznie na potępienie.UCO2 200.5

Unikajcie czytania i oglądania tego, co podsuwa nieczyste myśli. Rozwijajcie siły moralne i intelektualne. Niech te szlachetne siły nie będą osłabiane i wypaczane nadmiernym czytaniem opowiadań. Znam ludzi, których silne umysły utraciły równowagę i popadły w częściowe otępienie lub paraliż właśnie wskutek braku wstrzemięźliwości w czytaniu. — Testimonies for the Church II, 410 (1870).UCO2 201.1

Masturbacja a wyobraźnia — Kiedy ludzie popadają w nałóg onanizmu, nie sposób obudzić w nich moralną wrażliwość na sprawy wieczności ani upodobanie do spraw duchowych. Nieczyste myśli opanowują wyobraźnię i fascynują umysł, co pociąga za sobą niemal niekontrolowane pragnienie popełniania nieczystych czynów. Gdyby umysł był nauczony rozważać budujące tematy, a wyobraźnia czyste i święte rzeczy, wówczas człowiek byłby strzeżony przed tym strasznym, upadlającym grzechem, który niszczy duszę i ciało. Przez ćwiczenie nauczyłby się trzymać tego, co wzniosłe, niebiańskie, czyste i święte, zamiast lgnąć do tej zwierzęcej, nikczemnej, występnej praktyki. — Testimonies for the Church II, 470 (1870).UCO2 201.2

Marzycielstwo prowadzi do wywyższania siebie — Jeśli myśli i marzenia skupiają się na wielkich celach, w których ważną rolę odgrywa osoba fantasty, w słowach i czynach uwidoczni się wywyższanie siebie. Tego rodzaju myśli nie prowadzą do zacieśniania więzi z Bogiem. Ci, którzy w swoim postępowaniu nie kierują się rozwagą, postępują niemądrze. Raz zajmują się tym, raz tamtym, raz imają się tego, raz tamtego, ale nic z tego nie wynika. Przypominają winorośl, której nieprzycięte pędy rozrastają się na wszystkie strony, czepiając się śmieci, których dosięgną. Ale by taka winorośl mogła przynieść jakiś pożytek, jej pędy trzeba odczepić od śmieci i nauczyć owijać się wokół tego, co nada krzewowi właściwy kształt. — Letter 33, 1886.UCO2 201.3

Panowanie nad wyobraźnią — Gdybyś nauczyła się zajmować umysł wzniosłymi sprawami, rozmyślać o niebiańskich tematach, mogłabyś zrobić wiele dobrego. Mogłabyś wpływać na umysły innych ludzi, odwracając je od samolubnych myśli i lgnięcia do świata, a zwracając ku sprawom duchowym. Gdyby Twoje uczucia i myśli były poddane woli Chrystusa, byłabyś w stanie czynić dobro. Twoja wyobraźnia jest chora, bo pozwoliłaś jej błąkać się po zakazanej ścieżce, oddałaś się fantazjom. Marzycielstwo i budowanie zamków na piasku uczyniły Cię bezużyteczną. Żyjesz w urojonym świecie, wyobrażając sobie, że jesteś męczennicą i chrześcijanką. — Testimonies for the Church II, 251 (1869).UCO2 201.4

Opuśćcie zaklęty szatański krąg (rada dla egocentrycznej rodziny) — Powinniście opuścić zaklęty szatański krąg i nie dopuszczać, by Wasze umysły były odciągane od wierności Bogu. Dzięki Chrystusowi możecie i powinniście być szczęśliwi. Musicie też wyrobić sobie nawyk panowania nad sobą. Nawet Wasze myśli mają być poddane w posłuszeństwo woli Bożej, a Wasze uczucia pod panowanie rozumu i pobożności. Wyobraźnia została Wam dana nie po to, by chodziła samopas, a Wy żebyście nie starali się jej hamować ani poddawać dyscyplinie.UCO2 202.1

Jeśli myśli są złe, uczucia też będą złe, a myśli wraz z uczuciami składają się na moralność. Gdy sądzicie, że będąc chrześcijanami, nie macie obowiązku powściągać Waszych myśli i uczuć, ulegacie wpływowi złych aniołów i zapraszacie ich, by nad Wami panowali. Jeśli będziecie ulegać wrażeniom i pozwalać, by Wasze myśli kierowały się na drogę podejrzliwości, zwątpienia i utyskiwania, staniecie się najnieszczęśliwszymi z ludzi, a Wasze życie okaże się klęską. — Testimonies for the Church V, 310 (1885).UCO2 202.2

Realistyczne postrzeganie życia — Jeśli nie będziesz postrzegał życia takim, jakim naprawdę jest, nie porzucisz skądinąd wspaniałych wytworów swojej wyobraźni i nie będziesz się kierował trzeźwymi lekcjami płynącymi z doświadczenia, to ockniesz się poniewczasie, uświadamiając sobie straszliwy błąd, który popełniłeś. — Testimonies for the Church III, 43 (1872).UCO2 202.3

Zachłanność rodzi urojone potrzeby — Przypadek brata I. jest przerażający. Bogiem dla niego jest ten świat. Brat I. czci pieniądze. (...). Nie należy go potępiać, trzeba mu współczuć. Jego życie jest straszliwą porażką. Choć żyje w dostatku, wciąż ma nowe urojone potrzeby. Szatan posiadł jego umysł i rozbudził zachłanność do tego stopnia, że brat I. popadł w obłęd na tym punkcie. Jego wyższe, szlachetniejsze władze zostały w znacznej mierze podporządkowane chciwej, samolubnej skłonności.UCO2 202.4

Jedyna nadzieja dla niego to zerwać te szatańskie więzy i pokonać zło, które zalęgło się w jego charakterze. Pod wpływem wyrzutów sumienia próbował to zrobić, naprawiając pewne skutki swojego postępowania, ale to nie wystarczy. Wszystkie te usilne starania, by oddać choćby cząstkę swojej mamony z takim odczuciem, jakby się oddawało własne życie, nie są owocem prawdziwej pobożności.UCO2 203.1

Musi przyuczać swój umysł do dobrych uczynków. Musi się przeciwstawić dążeniu do gromadzenia coraz większego majątku. Musi wpleść do swojego życia dobre uczynki. Musi rozwijać umiłowanie czynienia dobra i wznieść się ponad ducha skąpstwa, którego tak długo w sobie pielęgnował. — Testimonies for the Church II, 237-238 (1869).UCO2 203.2

Przesądy biorące się z wyobraźni — Twoje życie codzienne zostało mi ukazane jako niewłaściwe, bo przeciwne prawu naturalnemu. Stoi w sprzeczności z niezmiennymi prawami natury. Moja droga Siostro, przesądy biorące się z chorej wyobraźni stawiają Cię w konflikcie z nauką i zasadami. Co zwycięży? Twoje silne uprzedzenia i głęboko zakorzenione poglądy w kwestii tego, co jest dla Ciebie najlepsze, od dawna powstrzymują Cię przed czynieniem dobra. Od lat wiedziałam, w jakim jesteś stanie, ale nie czułam się kompetentna przedstawić tej sprawy w tak wyraźny sposób, abyś to dostrzegła i zrozumiała, a następnie zrobiła praktyczny użytek z udzielonego Ci światła. — Testimonies for the Church III, 69 (1872).UCO2 203.3

Matki a wyobraźnia — Ukazano mi matki pozostające pod kontrolą chorej wyobraźni, która oddziałuje także na mężów i dzieci. Okna w domu muszą być pozamykane, bo matka jest przewrażliwiona na punkcie kontaktu ze świeżym powietrzem. Gdy jest jej zimno, tak że musi się cieplej ubrać, jest przekonana, że jej dzieci czują się tak samo, wskutek czego cała rodzina zostaje pozbawiona fizycznej wytrzymałości. Wszyscy znajdują się pod wpływem jednego umysłu, cierpiąc fizycznie i umysłowo wskutek chorej wyobraźni jednej kobiety, która uważa się za wyrocznię dla całej rodziny. (...).UCO2 203.4

Ludzie ściągają na siebie choroby przez swoje złe nawyki, ale pomimo udzielonego światła i wiedzy trzymają się dotychczasowych sposobów postępowania. Mówią tak: “Czyż nie wypróbowaliśmy wszystkiego w tej sprawie? Czy nie znamy tego wszystkiego z doświadczenia?”. Lecz doświadczenie człowieka o zbłąkanej wyobraźni nie powinno mieć dla nikogo wielkiego znaczenia. — Testimonies for the Church II, 524 (1870).UCO2 203.5

Zdyscyplinowanie umysłu — Ponieważ wszyscy ludzie są moralnie wolnymi istotami, muszą kierować swoje myśli na właściwe tory. Umysł ma wielkie pole, po którym może się bezpiecznie poruszać. Gdy szatan usiłuje skierować umysł ku niskim, zmysłowym rzeczom, powściągajcie go i kierujcie ku sprawom wiecznym. Kiedy Pan ujrzy wasz zdecydowany wysiłek w celu zachowania jedynie czystych myśli, przyciągnie umysł jak magnes, oczyści wasze myśli i uzdolni je do oczyszczenia się z wszelkiego ukrytego grzechu. “Unicestwiamy złe zamysły i wszelką pychę, podnoszącą się przeciw poznaniu Boga, i zmuszamy wszelką myśl do poddania się w posłuszeństwo Chrystusowi”. 2 Koryntian 10,4-5.UCO2 204.1

Pierwszym zadaniem tych, którzy pragną odnowy, jest oczyszczenie wyobraźni. Jeśli umysł jest prowadzony w kierunku zła, należy go powściągnąć, by zajmował się tylko tym, co czyste i wzniosłe. Gdy jesteście kuszeni, by ulec zepsutej wyobraźni, uciekajcie do tronu łaski i módlcie się o siłę z Nieba. W mocy Bożej wyobraźnia może zostać zdyscyplinowana, by zajmować się tym, co czyste i niebiańskie. — Appeal to Mothers, 30.UCO2 204.2