Ang paglapnag sang Pagtolon-an sang Reformation

Ang mga sinulat sang reformador kag ang iya mga pagtolon-an nagalapnag sa kada nasion sa ginharian nga Kristohanon. Ang buluhaton naglapnag sa Suiza kag sa Holanda. Ang mga hinuad sa iya mga sinulat nakakita sing dalan pakadto sa Francia kag sa Espana. Sa Inglaterra ang iya mga pagtolon-an ginbaton subung nga pulong sang kabuhi. Sa Belgika kag sa Italia nagdangat. man ang kamatuuran. Linibolibo ang nagmalata gikan sa nagakamatay nga painoino sa kalipay kag paglaum sa kabuhi sa pagtoo.AP 130.1

Sa pagpangayo sing tabang sa emperador kag sa mga dungganon sa Alemania tungud sa pagliwan sang mga Kristohanon, si Lutero nagsulat nahanungud sa papa: “Makakulugmat nga butang ang magtan-aw sa tawo nga nagatawag sa iya kaugalingon nga Salili ni Kristo, apang nagapakita sang pagkahalangdon nga dili matupungan sang bisan sin-o nga emperador. Kaangay bala ini nga tawo sa imol nga Jesus, okon sa mainilubon nga Pedro? Sia ang siling nila, ang ginoo sini nga kalibutan! Apang si Kristo, nga ginapakasalilihan sini nga tawo, nagsi ling, ‘Ang akon ginharian dili sa sini nga kalibutan.’ Magalabi bala ang ginharian sini nga salili sa Iya sang iya ginpakasalilihan?”^{*D'Aubigne, lib. 6, cap. 3.}AP 130.2

Ini amo ang iya sulat nahanungud sang mga unibersidad: “Tama gid ang akon kahadluk nga ang mga unibersidad ma himo nga mga dalagku nga ganhaan sang inpierno, luwas lamang kon magpakapisan sila sa pagpangabudlay sa pagsaysay sang mga Balaan nga Kasulatan, kag itanum sila sa tagiposoon sang mga pamatan-on. Magalaygay ako sa bisan kay sin-o nga dili nila pag-ibutang ang ila anak sa diin ang mga Kasulatan wala nagahari sing labaw. Ang tagsatagsa ka tinukud sa diin ang tawo nagagamit sing dayon sang pulong sang Dios, magaabut sa kaduluntan.”^{*D'Aubigne, lib. 6, cap. 3.}AP 131.1

Ini nga pagpatabang ginpalibut sing madali sa bug os nga Alemania, kag nakagbayaw sing mabaskug nga influensia sa mga tawo. Ang bug-os nga nasion linugay, kag kadam-an ang nagbalangon sa pagpanikad sa palibut sang bandera sang pagliwan. Ang mga kaaway ni Lutero, nga nagadabdab sa handum sa pagtimalus, nagpamilit sa papa sa paghimo sing tapat nga sugo batok sa iya. Ginsugo nga ang iya mga pagtolon-an paghimalauton sa gilayon. Kan-uman ka mga adlaw ang gintugut sa Reformador kag sa iya mga sumulonod sa pagbawi, sa tapus sini, kon indi gihapon sila, pagaexkomulgahon sila nga tanan.AP 131.2