Dal 1—Jerusalem Rawknak (The Destruction Of Jerusalem)

“Nihin ahhin daihnak caah zeidah a herh ti kha hei hngal law cu mu! Sihmanhsehlaw cucu na hei hmu kho “ung lo. Zeicatiah na ral nih raltuknak kahcham in an in kuih i an in kham i a kenkip in an in chuahhnawh caan kha a phan lai. Nangmah cu an in hrawh cikcek lai i na vampang kulh chung i a urami na mi hna cu an thah hna lai. Nangmah nih Pathian cu nangmah khamhawk ah a rat caan kha na hngalh lo caah lung pakhat hmanh an umnak hmun in leh loin an kaltak mi an urn lai lo” (Luke 19:42-44) .DL 11.1

Jesuh nih Olive tlangpar zikin Jerusalem khua cu a vun cuanh i aa dawhtuk i hnangam tuk a si kha a vun hmuh. Lanhtak Puai lio a si i ramkip in Puai hmang dingin Jacob fale hna an ra. Dum le mitsur dum lakah chengpalang i hringdup in ‘ amhmi ramthiang tlawngtu hna puaninn, upat awk ngai a simi inn, Israel khuakip an kulhnak le cangdawl hna cu an hung lang. Hlanlio siangpahrang inn urn hlasak thiam nih, cun A sang ngaingai mi le aa dawh ngaingai mi, vawlei cungmi vialte lomhnak cu Zion tlang hi a si. Siangpahrang khualipi cu (Saim 48:2) . Zion fanu cu vancung duhpiaknak a hmuh lio i hnangam ngai a urn bantuk khan hnangamnak ngeimi le midawh ka si tiin hngal ngai in siangpahrang nu ka si, ngaihchiatnak nih a ka tong kho lo ti dawh kD a lo. Biakinn cu f iang ngai in hmuhkhawh a si. Ni a tlak lai ahcun, sui lungvar vampeng hna cu vur bantukin le sui innka le imnsang pipi le inn cung zik hna cu oerzukmak in ni nih a cerh hna. Judah mi hna i soi awk um lo an i uan ngai mi biakinn a si. Hi sunglawi mi inn zoh tikah a hodah Israel fale hna lawmhpi lo le uar loin um kho hnga! Hi tluk sunglawi mi a si ko nain Jesuh ruahnak he cun aa dang tuk. Jesuh cu khuapi a hei naih chin lengmang i a hei hmuh tikah a “ap (Luka 19:41). Mipi hna cu Jesuh thang'hat in an lung aa lawm ngaingai, turn hnah putin, “Israel siangpahrang, Hosana” tiin an au i an authawng nih an pawngkam ummi tlang hna cu a tlerh thluahmah hna. Sihmanhsehlaw vawlei Tlanhtu cu a hohmanh theiipiak lo mi ngaihchiatnak he a khat. Israel Khamhtu ding an ruahmi PathianEhpa, thihnak tei tu, 1±dhnakniha1iLaihcangmihna thlan in a ko kho tu cu a mitthli a tla, a ngaihchiatnak hi ngaihchiat sawhsawh a si lo, kham khawh lo mi ngaihchiatnak a si.DL 11.2

A zuihding lam cu fiang tein hngal ko hmanhsehlaw a mitthli cu Amah caah a si lo. A ngaihchiat nak hmun Gethsemani kuihnak i tuufa innka, hlanlio kumzaa tampi chung misual hna an hren hna lai i an rak chuahter tawnnak innka zong hmuh khawh peng a si. Amah zong Tuufa thah awki anhruaibantukin (Isaiah53:7) anhruai tikahhi kutkaa hi an hun ve te lai. Kalvari vailamtahnak cu lamnai nawn ahkhin a um. Sualthawimak ah a nunnak a pek tikah Khriii zuih dingmi lam cu ‘ ill a nung ngai mi muihnak nih a khuh te lai. Hi lunglomh nak caanah hin hi thil a ruah caah a ngaih a chia lo. Chim khawh lord, ngaihchiatnak a rak theihcia ruangah midang ca tuarpi khawhnak dingah a lungthin aa dang hlei lo. Jerusalem khua urami thong tanpi an mitcawtnak le sual ngaihchih duh lo ruangah a thluachuahnak le a khamhnak pom duh lo mi hna hamak an tuarding a ruah ruang tu ah hin a “aimak chan a si.DL 12.1

Jesuh nih kum thongkhat reng lo Pathian duhpiaknak le zohkhenh khunnak a mithim mi hna sin a langh kha a hmuhkhawh peng. Hi kaah hin Mbria tlang a urn. Hi kaah hin fapa, abik i pekmi biak'heng ah al lo tein “emchihmi a urn, hihi Pathian Fapa aa peknak hmuhsaktu a si. Cu ka hmun theng ahcun thluachuahnak biakam, a sunglawi mi Khamhtu biakam zumhawktlak pa hna sinah fehter mi biakam cu a rak urn cang (Genesis 22:9, 16-18) .DL 13.1

Cu kaa hmun Oman, phuhri i raithawinak meialh vancung i a kai mi nihkhan rawktu vancung mi cu a letter (1 Chronicles 21) . Cucu Khamhtu aa peknak le kannih misual caah a kan halpiaknak hmuhsaktu a si. Pathian nih Jerusalem cu vawlei cung hmun dangdang nakin sangbik ah a cawi. “Bawipa nih Zion cu a thim cang,” (Salm 132:13) . Cu kaah cun profet thiangmi hna nih kum tanpi chung ralrinnak an pek tawn hna. Cu kaah cun tlangbawi hna nih an thil rimhmui khanghnak bel cu an lekLen. Cuticun thil rimhmui khanghnak meikhu le Pathian bia mi pawl thlacamnak cu vanah a kai tawn.DL 13.2

Cu ka ahcun Tuufa thisen cu nifa tein pekchanh a si i hi nih hin Pathian Fapa kha a hmuhsak. Cu kaah cun Jehova Pathian cu a velngeihnak ‘hutdan cungin chumcung ah liamgan ngai in a vun i langh tawn. Cu kaah cun vawlei hi vancung tiang zohchunhawk hlei cu donh a si. (Genesis 28:12, Johan 1:51) . Cu hlei ahcun Pathian vancung mi hna cu an kai an ‘urn tawn. Cu nihcun vawlei mi caah hmunthiang bik lam cu a hun piak. Israel mi fanau hna nih van he an i pehtlaihnak hi f elte in rak hum peng hna sehlaw cu Pathian thimmi Jerusalem khua cu a zungzal in a dir peng ko hnga (Jeremiah 17:21-25) . Sihmanhsehlaw duhpiak bik mi-miphun hna cu hnulei tolhnak le rabhawhnak he an khat. Vancung “hatnak cu an doh i an luatnak kha dik loin an hman i an caan'ha kha an hlawt.DL 13.3

Israel miphun hna nih lamkaltu hna kha an rak zonhtaih lengmang hna i A bia kha zeiah rel loin a profet hna kha an nihsawh hna (2 Chronicle 36:16) . Sihmanhsehlaw Pathian cu zaangfahnak le velngaihnak in a khat mi a si caah fawi tein a thin a hung lo i, a fekmi dawtnak tampi a langhter peng ko (Exodus 34:6) . Voi tampi hnulei chit lengmang hna hmanhsehlaw a sawm hna nak cu a maa hlei lo. An pupa Pathian Bawipa cu zaangfahnak le dawtnak he a khat mi a si caah vawlei cung pale hna nih an fale an duh ngai mi an dawtnak-nakin a dawt deuh hna i lamkaltu kha zingka teah a thlah piak lengmang hna (2 chronicle 36:15) . Maviichiatnak, soiselmak le ralrin peknak cu ngai duh hmanh hna hlah sehlaw vancung laksawng “habik cu a pek rib ko hna. Hi laksawng ahhin van thilri vialte cu bungh hnavb an si.DL 14.1

Pathian fapa hrimhrim hi aa chir duh lcrni khuapi nawlpiak ding in thlah a si. Khrih hi pei mitsur ruang corh thluahmah mi Israel hna Egypt ram in a chuah tertu cu a si cu (Salm 80:8) . Khuachia bia mi hna kha Pathian nib amah kut hrimhrim in a dawi hna i tlangram le lei ‘hatnak ah a phun hna i hauhruang hmang in a kulh hna. Cu phunmi hna cawm dingin a sinum mi hna cu a fial hna. Ka dumchung caah hin tuah ka tlolh mi zeital a urn maw? Ka tlolhmi zeihmanh a urn lo ahcun zeicadah mitsur thei a tlai lo i a thuimi lavng a tlai kun? (Isaiah 5:1-4). Mitsur cu a tlai hnga maw ti hngalh duh ah a va zoh i, mitsur ‘ha tlai loin a deu a tlai kha a va hmuh. Amah hrimhrim mitsur dumchung ah rawknak in khamh ding ah a kal. Rocar loin a urn kho hram hnga maw ti ruahchannak he mitsur ruang hram vawlei cu a cawhvuat, a ngechia kha a tan hna i a zohkhenh. Amah hrimhrim nih a phunmi mitsur ruang khamh ding ahcun zeitik hmanhah a tha ababal lo.DL 14.2

Ceunak le lianngannakhe a khatmi Bawipa cuami hna sinah kumthum chung a urn. Cuticun thil'ha tuah pahin a vak i khuachia tlaihmi a damter hna, sal tang pawl a chuahter hna, mitcaw khua a hmuhter hna, kebai ke in a kal ter hna, hnachet a damter hna, thinghmui zawtnak a thianter, mithi a thawhter hna i mi sifak hna thawng'habia a cawnpiak tawn hna (Matthai 11:5; Luke 4:18; Lamkaltu 10:38). MLrum, sifak thleidannak urn lo tein a sawmnak aw thlum cu, “Re a thei mi le thil a ritmi vialte hna ka sinah ra tuahu, dinhnak Mna kan pek hna lai,” (Matthai 11:28) tihi asi.DL 15.1

A ‘hatnak cu sualnak in an lehrulh i a dawtnak cu huatnak in an lehrulh nain (Salm 109:5) a rat hnawhehan zangfahnak cu fek tein aa tlaih peng ko. A ‘hatnak kawltu poahpoah cu zeitikhmanhah an hlawhcham bal lo. Amah cu im le lo a ngei lo, mi vakvai, mi nihsawhmi le mi rethei a si ko nain, ngaih a chia mi hna a bnemh hna. An herhmi vialte a tuahpiak hna i nunnak laksawng co ve dingin mi hna kha a sawm tawn hna. Lungthin hakmi hna nih a zangfahnak a luangmi an hlawt mi cu a lianngan deuh mi zaangfahnak le chimkhawhlo mi dawtnak he a lehrulh hna. Sihmanhsehlaw Israel nih cun anmah bawmtu um chun a hawi'ha bik cu a mer tak. A sawm hnanak aw cu an nihsawh. A khuakhannak cu an doh i, ralrinnak a pekmi hna cu zei ah an rel lo. Ruahchannak le ngaihthiam nak caan'ha hna cu aa mer cuahmah. Caan saupi chung a rak lawngmi Pathian thinhunnak hna cu a hungkhat dengmang cang. Dohnak le kal sualnak chung vialte khuadawm kha a tu ahcun lung retheihnak khuadawm a si cang. An i rawk nakin a khamh khotu kha hnulei an chit, an nihsawh, an dawi i a rauh hlanah vailam ah thah a si bak khan Israel hna cu Pathian thluachuahnak le duhpiak bik miphun an sinak kha a dong colh ve ding a si. Cu khuapi le miphun hna cu Pathian i, a thimmi le a rosung an rak si bal hna. Minung pakhat sungh hmanh hi vawlei nih a henh kho lo. Khrih nih Jerusalem cu a vun zoh i an khua punpuluk rawknak le an miphun rawknak ding cu a hmuh colh.DL 15.2

Isarael an tluknak le rawhnak ruang i thil a hungphan mi caah hinprofet hna an rak “ap tawn. Jeremiah nihcun hi ti hin a rak chim: “Kaluhi tikhurhei sisehlaw, kamitthlihi cerhti put hei sisehlaw ka hei duh dah! Cuticun ka mi a thimi hna kha chun zanin ka ‘ahhnawh hna hnga. Zeicatiah Bawipa tuurun cu kalpi an si cang” (Jeremiah 9:1,13:17) . A si ahcun kum saupi chung tleng koin a hmu kho tu Jesuh ngaihchiatnak cu zeitluk fak Mni dah a hei si kun hnga!DL 16.1

Caan saupi chung Jehova urnnak khuapi a rak si bal mi rawk dingin vancung mi nih vaimam a lek kha Jesuh nih a rak hmuh dih. Titus le a ralkap hna nih hmunthiang le innleng an kulh lio zcng tling ko in mitthli he f iang tein a hmuh. Ralkap pawl raldoh dingah an i cer hro thawng tiangin a theih khawh. in khua an kuih dilihna i rawl'am in nu le ngakchia hna ‘ah thawng zong a theih. An inn dawhdawh, inn sang pipi, mei nih a kangh dih i a vutcam aa pongmi tiangin a hmuh.DL 17.1

A vun zoh thluahmah i biakamnak a tuahtu miphun hna hmun kipah ‘hek lulhmalh in rili kam i aa rawk mi lawng bantuk an si kha a hmuh hna. Caan tawite chung teirul chamnak cu na tale cungah a tla dingmi a si i cucu thinhunnak hrai aa thok ka lawng a si rih. Biaaeih cbnghnak ni ahcun a ne tiang reu dihin an din te lai. Hi bia hna ahhin Pathian zangfahnak le zawnruahnak cu ngaiiichia ngai in an hung lang. “Maw Jerusalem, Jerusalem, profet kha na rak thahhna i nangmah sinah Pathian nih a run thlahmi lamkaltu hna kha lungin na rak den hna. Arpi nih a tale cu a thlatang ah a huh hna bantukin na tale cu voi zeizat dik ka kut in huh ka timh hna i nan duh lo!DL 17.2

Maw nang miphun dang vialte nak in duh piak mi! in in tlawnlen lio le an hnangamnak ding hi theithiam hna law teirul chamtu vancung mi zong ka tlaih i sual ngaihchih dingin kan sawn i na duh fawn lo. Rian'uantu hna, lamkaltu hna le profet hna lawng na al i na hlawt hna si lo in Israel Mithiang an tlanhtu hrimhrim na hlawt. Hrawh na si ahcun nangmah lawng nih a mawh na phorh lai. “Nunnak ngei dingin ka sinah nan ra duh fawn lo” (Johan 5:40: Matthai 23:3).DL 17.3

Dohnak le zumhlonak lei i lungthin a hak mi vawlei mi hna, Pathian lehrulhnak biaoeibnak a ing ding mi hna hi Jerusalen urn tuning nihhin a rak hmuhsak chung ti hi Jesuh nih a theih. A tluril miphun hna awlokdxnnak nih a lungthin chung i a zaangfahnak aw nih a au ter mi a si. Sualnak ruangah hamak, mitthli le thisen chuahnak te hna cu a hmuh. Hi bantuk hamak a tuarmi hna hi rikhiah khawh lomi zaangfahnak in a zaangfah hna i an tuamak cu chawn a duh hringhran hna. Sihmanhsehlaw ngaihchiatnak tilet tho mi cu amah kut hmanh nih a kirter hlei lai lo, zeicatiah mitlawn te lawng nih a bawmhnak cu an hei kawl hnga. Anmah phak tawkah khamhnak an hmuh khawhnak dingah a numak tiang pek a duh ko nain mi tlawmte lawng an hei ra fawn hnga.DL 18.1

Vancung Mi Lianngan cu a mitthli a tla! Zungzal a hmunmi Pathian Fapa cu a lungthin awlok a chong i lungrethei ngai in a kun. Hi hmunram an hmuh tikah vancungmi hna cu an khuaruah a har ngaingai. Hi nihhin suainak a ‘hat lo tuk kha a langhter. Zeizong vialte tuah khotu Pathian ca hmanhah Pathian nawlbia buar ruang i a chuakmi theipar tlai in misual hna khamh ding rianhar ning hi a hmuh sak. Jesuh nih a hmanung bik chan ummi hna a vun zoh tikah hi hna nihhin Jerusalem. rawknak chuahter tu hlennak ‘hiam'hiam kha an zufh te lai ti a rak hmuh. Judah mi an thiltuah sualmi -sual nganbik cu Jesuh Khrih an duh lonak kha a si. Khrihfa hna sual nganbik kong hi van le vawlei a uknak hrambunh a si mi Pathian nawlbia pom duh lo nak ‘hiam'hiam hi a si te lai. Jehova nawibia cu an nihsawh lai i zeihmanh lo ah an canter te lai. Biadik ah an um le urn lo an chek hna ahcun sualnak ah a tangmi thongza tampi, Setan sal, thihhnihnak a tuar dingmi hna nih cun biadik cu an ngai duh lai lo. Cubantuk ‘ ihnungmi mit cawtnak le i hruhchihnak cu khuaruah har a va si dah!DL 18.2

Jesuh nih lanhtak puai nihnih a duh ah biakinn a chuah tak i hihi a hmanung bik biakinn a chuahtak caan a si. Khrih nih Judah mi hna cu chungthu lengnal an sinak kha a mawhchiat hna. A zultu hna he Olive tlangah an va kal ‘han i khuapi hmuh khawbnak tlang i hramhcung ah an ‘hu i khuakulhnak im sang pipi le inn ‘ha'ha, surpamak he a that mi biakinn tlangthiang cung i var cercur in a dir mi cu an vun cuanh ‘han.DL 19.1

Kum thongkhat hlanah khan hlasatu nihcun Isarael mi hna cu Pathian duhpiakmi mi fa hna amah umnak hmun innthiang ah a semak kha a rak ‘ ial. “A umnak inn cu Jerusalem ahkhan a si i Zion tlangcung ahkhan khua a sa, Judah phuntu kha a thim i a duh ngaingai mi Zion tlang tu kha a thim. Cu kaah cun a biakinn kha a sak, Vancung i a inn bantuk a si; vawlei bantuk fek in a ser i zungzal him dingin a tuah” (Salm 76:2; 78:68-69) . Biakinn hmasa an saklio caan kha Israel a rumlio caan a si. David siangpahrang nih thilri tampi a rak khon hna i a sakning zong Pathian khuakhan ning bantuk a si (IChro. 28:12,19). Israel siangpahrang hna lakah a fimbik mi Solomon nih tlamtling tein a sak mi a si. Hi biakinn hi cu lio caanah vawlei cung inn lianngan bik a si. Sihmanhsehlaw Pathian nih profet Haggai kaa ah, “Hi a hmanung i inn sunpamak nihhin a hmasa i surpamak kha a lonh lai. Miphun vialte ka hninh hna lai imiphun vialte duhmi cu a ra lai i hi inn hi surpamak he a khah ter lai Ralkap bu Bawipa nih a ti” Haggai 2:9-7.DL 19.2

Nebukhadnezzar nih a rawkmi biakinn kha Jesuh chuahhlan kum 500 hrawng ah Babilon sal in a luatmi hna nih an sak ‘han. Cu lio caan i a sunglawi ngai mi Solcmcm biakinn a hmutu nutar le patar an nung rih hna i biakinn thar hram an bunh mi an hmuh tikah a hmasa nakin a nauta tuk tiin an ‘ap. Profet nihmi lungthin cu fiang tein a rak chim diamcang. Hi inn lianngan mi hi a hmu tu nan um maw? A tu ahhin teh zeitluk in dah nan hei hmuh, zeihmanh loin nan hmu ko lo maw? ( Haggai 2:3; Ezra 3:12) . Cuti sibu cun inn hmanung surpamak cu hmasa nakin a sunglawi deuh lai tiah biakarrh a si.DL 20.1

Rumra leiah cun biakinn hmanung nihhin hmasa kha a tluk lo ngai. Biakinn hmasa bantuk in Pathian a rak um pinak laughter tu hmuh khawhmi zeihmanh a um ti lo. Pathian thiltikhawhnak langhtertu zong zeihmanh a um ti lo. Biakinn thar cu surpamak khuadawmnih a khah ter lo i biak'heng i an raithawinak kanghtertu mei zong a hungtla fawn lo. Hmunthiang bik i Cherubim karlak i a ummi Shekinah zong a um ti lo i Pathian bawm, veingngeihnak ‘hutdan le theihtemak zong a um ti fawn lo. Tlangbawi nih Pathian a chonhbiak tik zongah vancung in zei aw hmanh a chuak fawn ti lo.DL 20.2

Kum zaa tampi chung cu Judahmi hna nih Pathian nih profet Haggai kaa in bia a kamh mi hna a tlin le tlin lo hmuhsaktu kha zeihmanh loah an tuah. An thlacamnak le zumhlonak ruangah an mit a cawt caah profet phuanmi biadih sullam zcog zeUiranh an tbei kbo ti lo. Biakinn hnulei i a ummi Jehova sunpamak khuwdawm zong upatnak an pe kho ti lo. Sihmanhsehlaw Pathian minung aa cang mi thumkomh Pathian chungtel, Pathian nihcun cu hrnun cu umnak dingah a vun hman. ‘Miphun dihlak Duh Mi, ‘ Nazaret Jesuh cu a biakinn ah a hunglut, a cawnpiak hna i a damter hna. Khrih hi innchung a hung luh oeo ahkhan hmun hmasa kha hmun hmanung sunparnak nih a vun lonh. Sihmanhsehlaw Israel nihcun vancung pekmi laksawng cu a hlawt. Sui innka in cawrpiak tu mi tang aa dormi nih a chuahtak hnu ni thokin biakinn cu surpamak nih a zungzal in a chuah tak ve. “Atucu na imcu kin taktak in a king cang lai,” tiah Khamhtu nih a rak chimmi cu a taktak in a hung phan (Mattbai 23:38).DL 20.3

Jesuh nih biakinn rawknak ding a rak chimchung mi kba a zultu hna nih an tbeih tikah an ‘ih i an khuaruah a har. Abiachimmi sullam kha tling deuh in hngalh an duh. Hi inn hi a sunpamak ding le a liamgamak dingah chaw le va, tha le zaang, fimthiamnak tanpi hmangin kum 40 chung an rak sak. Herod nih khan Rom mi le Judah hna tangka a lakpiak hna i tangka tanpi hmangin sak a si i vawlei singpahrang zong nih chawva tanpi a pek ve. Rom nih sui lungvar ‘ ha’ ha le ngan pipi a rak kuatmi hna kha hi imsaknak dingah a si i hihi a zultu hna nih “Cawnpiak tu, zohhmanh hi lung “ha'ha hna le im “ha'ha hna hi,” an timi cuasi (Mark 13:1).DL 21.1

Hi bia cu rumra ngei ngai mi le hlauhnak in a leh hna i “A si, zoh cio hnik u. Sihmanhsehlaw hihi kan chimh hna, lung pakhat hmanh hi a umnak kel ah a ummi an urn te lai lo an dihlak tein chimh an si dih lai,” a ti (Matthai 24:2).DL 22.1

A zultu hna nih Jerusalem rawknak le Jesuh taksa pumin, hi caantawi te surpamak in zungzal ram ‘hutdan laak i aa ngaiiichih duh lo mi hna Judah mi hremding le rammi hna cu Rom hruangkulh in chuahter ding hi an pehtlaih ter peng. Bawipa nih taksa pum in voihnih a rat ding hi a rak chimh cang hna. Cu caah Jerusalem he pehtlai in bia a chimh tik hna ah khan an lungthin chungah a rat'harmak ding kha a hung lang aolh. Cuticun Olive tlang i an ‘hut lioah khan bia an bal i , “Cu hna cu zeitik ah dah an si te lai, na rat'hannak le vawlei donghnak hmelchunhnak ah zeithil dah a urn hna lai hung kan chim tuah,” an ti (Matthai 24:2).DL 22.2

Zultu hna nih an theiii khawh lo mi rianrang te i a urn ding mi biathli a urn. Hi lio caanah hin thil pahnih, Khamhtu bawi a tuamak le a thihnak, an khuapi le an biakinn rawknak ding f iang tein bei hngal hna sehlaw zeitluk in dah an thlakawk a hei bar hna hnga! Jesuh nih caancbngh lai i thil umtuning cu a tlangpi lawngin a chimh hna. A biachim umtuning cu an theithiam lam na loin, a mihna nih an herh caan ah a cawnpiaknak bia umtuning cu theihter an si te lai. A chimchungnak bia nihhin sawhmi thuatbnih a ngei. Jerusalem aa rawknak ding a chimmi hi vawlei dongh tik i thil ‘ ihnung ngai a phan dingmi hmanthlak langhter chungmi a si.DL 22.3

Jesuh nih Israel kalsual hna cungah a tla dingmi biaceihnak kha a zulhtu hna sinah a phan mi an Messiah an duh lo i vailam an tah chinchap caah teirul chamnak le bang cu a hlei khun in a chimh hna. Rawknak taktak a phanh hlanah palh khawh lomi hmelchunhnak aumte lai. Cu bantuk ‘ ih a nung ngai mi caan a rat zau ding zong a chimh hna. Cu caah Jesuh nih a zultu hna sinah, “~ hiotu fihnung‘ a timi kha hmunthiang i a dir cu nan hmuh lai. Careltu hna, hi a sullam hi i hngalh u. Cun Judah ram i a ummi kha tlangcung ah zamhna hlah seh” a ti (Matthai 24:15-16; Luka 2:20-21) . Hmunthiang ah Rom milem bia pawl puanzar phun a si tikah, cu hmun cu khuapi kulh in a va hla nawn i Jesuh zultu hna cu an hirnnak kawlin an zam awk a si. Hi hmelchunhnak hi Jerusalem le Judah ram, pumpuluk in an zulh colh ding a si. Imleng a unrni hna cu an ro “habik lak ding zong va sisehlaw innchung ah an luh awk a si ti lo. Lochung le mitsur dum i rian a ‘ uan tu hna cu thawsat ruangah an angki an phoih i an chiahtak mi lak dingin an kal awk zong a si fawn lo. Mit'hep chung te hmanh hi an tlai awk a si lo. Cuti a si loah cun rawknak nih a phak sual Ira lai.DL 23.1

Herod uk lio caanah khan Jerusalem cu dawh ngai in ‘amh a si hleiah khuakuihtu hauhruang le ralvemak buk hna cu pemh khawh lo dingin sak an si ko lai. Sihmanhsehlaw Khrih nih cun, “Vawlei le van a rawk lai, ka bia bel a rawk lai lo” a ti (Matthai 24:35). A suainak ruangah thinhunnak bia cu Jerusalem cungah phuan a si i a zumh duh lonak le a lungthin a hah tuk ruangah rawknak cu pelh loin a phan hrimhrim lai.DL 23.2

Bawipa nih profet Mikah kaa ah, “Israel uktu hna ka bia ngai tuah u, nannih dinnak kha a hua i ‘hatnak kha palhnak i a mertu hna ngai tuah u, Pathian khualipi Jerusalem cu lainawnnak le dinlonak in nan sak. Khua a uktu hna nih ziknawh ei in an uk hna. Tlangbawi hna nihkhan a man hmuhnak ding ca lawngah phungbia kha an chim. Cun an dihlak in Bawipa cu kan sinah a urn an ti dih. An i thawh i Bawipa cu kan sinah aumlo mei? Hamak zeihmanh nih a kan tlun hnawh kho lai lo” an ti (Mikah 3:9-11)DL 24.1

Hi bia hna nih hin Jerusalem i a urn mi hna cu miding kan si anhei i ti nainmisual an si kha fiang tein a langh ter. Pathian nawlbia vialte kan zuih dih an i ti nain a nawlbia hrarrpi cu an buar ‘ung ai! Khrih thiannak le lungthin nihcun an sualnak a langhter caah Khrih cu an huat i an sualnak ruangah an cung ah a tlami buainak vialte cu Khrih ruangah hinpei a si cuan ti lehlam. Khrih cu sualnak ngei lo a si ti cu an hngalh tuk ko nain an miphun himnak dingah Amah thah cu a herh an ti. “Hi tihin kan thlahdorhpeng ahcunmi vialte nih an zumh lai. Cun Rom mi kha an ra lai i kan biakinn le kan miphun an kan hloh dih lai” an ti. Khrih kan thah khawh ahcun miphun cak le lung aa rualmi kan si ‘han lai tiin an ruah i an tlangbawi nih, “miphun dihlak thihnak- nakcun mi pakhat thih a ‘ha deuh” a timi cu an hnatlak pi.DL 24.2

Cutincun, Judah hruaitu hna nih, “Pathian khualipi Jerusalem cu lainawnnak le dimlcnak in nansak” a timi kha a tling (Mikah 3:10) . An sualnak ah mawhchiat an si ‘heu caah Khamhtu cu an thah i miding kan si, Pathian duhpiak mi miphiXL kan si an i ti riii ‘hiam'hiam i, Bawipa nih ral lakin a kan khamh ko lai ti an zumh peng ko. Cu caah profet nih, “Nanmah ruangah Zion cu hi bantukin thuan a si lai i Jerusalen tlang cu tipi ah a cang lai” a rak ti (Mikah 3:12).DL 24.3

Jesuh nih Jerusalen rawknak a chimnak thokin kum (40) chung cu Pathian nih Jerusalem le Judah miphun he pehtlai in a rak chinmi cu a phan rih lo. Pathian Ehpa thattu le a ihawng'habia duh lotu hna cungah Pathian thinfuaining cu khuaruahhar a si. iheipi a tlai lomi kha Pathian le Judah an i pehtlaih ning tahchunhnak a si. Nawlpek cu hi tin a si “Cu caah cun hau ko zeicaah hen vawlei dahtu kha a ei lengmang lai” a ti (Luke 13:7). Sihmanhsehlaw zaangfahnak he a khat mi Pathian nih cun a vun ruah dih ko. Judah mi tampi nihcun Jesuh nuncan le a rian'uanmi hi an thei kho rih lo. An tale zcng nih a bia ngaihnak caan'ha an ngei lo i an nu le an pa nih an duh lomi ceunak kha an hmu ve lo. Azultu le a bawmtu hna phungchim thawng cu Pathian nih ceunak a vun phanhter te lai i chimchung bia a dikning Jesuh a chuahnak le a nunlio caanchung lawng si ti lo in a thihnak le a thawin'hannak te hna theihter khawhnak nawlpek an si te lai. An nu le an pa suainak ruangah an tale cu sualphawt an si lo nain an nu le an pa thiliiruh le theiiimi vialte le an thilhmuh chap mi an al peng ahcun an nu le an pa ‘hatlonak an ‘ awnpi i nawibia buamak hrai cu an khahter ve.DL 25.1

Jerusalen cung i Pathian thinfualnak niiihin Judah mi an lungthin hahnak le suainak an i ngaihchih lonak kha a fehter chinchin. Jesuh zultu hna cung i anpuartbaungainak le an huat hna nak niiihin a hmanung bik pekmi zaangfahnak kha a hlawtter hna. Cuticun Pathian nih anmah a huhphenh hna nakcu a lak “han i Setan le a mihna lakin a thiltikhawhnak le a huhphenhnak zong a lak i an ram le an miphun hna cu Amah nih aa 1±rimmi kut ah a chiah ta hna. A f ale hna nih sualtuah duhnak lungthin teipiak kho tu Khrih vel kha an duh ve lo i, sualtuah duhnak lungthin cu amah teitu ah a cang.DL 25.2

Setan nih an lungthin a chiakba tukmi le fih a nungbik mi lungthin a thavh. ter. ML hna cu a chia le a ‘ha an thleidang kho ti lo i, thleidang kbo ding zong an si ti lo. An lungthin cu duak ti ah a hungchuak mi duhnak le thinhun mitcawtnak nih a uk hna. An puarthaunak nihhin Setan mi le sa ah a can ter hna. Inn chungkhar lakah le zapi lakah, mi rumbik le sifak bik lakah, mikip sinah i lung hrinhnak, hnachuahnak, huatnak, i remlonak, i siknak, dohnak le i thahnak tiang a urn. Khua zeihmanh ah himnak a urn bal lo. Hawikom le chungkhar hna pakhat le pakhat an i leirawi. Nu le pa hna nih an tale an thah hna i tale nih an nu le an pa an thah ve hna. Nawlngeitu hna zong anmah le anmah an i uk kho lo. An pumsa duhnak an uk khawh lo caah an puarhrang tuk. Suainak ngei lo Pathian Fapa sualphawtnak dingah Judah mi nih a dik lo mi tette kha an pern. Tette dik lo mi an pom caah a tu aheun an dirhmun cu ‘ ih a nung tuk. An timing zoh tikah, ” Israel mithiang cu kan hmai in kan lakpiak u” tiin caan saupi chung an rak au cang (Isaiah 30:11) . Caan saupi chung an rak au lengmang mi cu a tu aheun anmah duhning tein an ti cang. Setan nih biaknak lei hruaitu le cozah lei hruaitu hna cu a kuttang ah a chiah dih hna.DL 26.1

A zeimaw chel ahcun a do lengmang mihna hmanh kha midang reminding le hnemhding ahcun an hna a tla ‘ i hna i a zeimaw chel ahcun anmah le anmah an i do i zaangfahnak um hleng loin an i sam lulhmalh hna i biakinn thiang zong nih an puarthaunak nun cu a khap kho lo. Pathian biatu hna cu biak'heng hmaiah an thah hna i hmunthiang hmanh miruak nih a thurhhnomh ter dih. Hi tuksapur tuk mi thil a tuahtu hna nihcun ” Jerusalem a rawh dingmi hi ‘ih ding a si lo. Zeicatiah cun Pathian khuapi pei a si cu” tiin zapi theih in tlang an au tawn. in nawlngeihnak fehter dingah profet deu hna kha zik an nawh hna i, Pathian dxnhnak hi zoh ding a si ko tiin tlang an au ter hna. Culio caan ahcun Rom ralkap hna nih cun Jerusalem biakinn cu an kulh dih cang. Rom ralkap nih khuapi an rolh dih hna zongah mi cheukhat nihcun an ral hna an sunghnak ding thil zeimaw Pathian nih a tuah ko lai an ti rih ‘Mam. Sihmanhsehlaw Israel nihcun PatMan huhphenhnak kha zei ah an rel lo caah him khawhnak ding zeihmanh ruahchan awkaumti lo.DL 27.1

Lung aa lawm lomi Jerusalem! A chung i a ummi hna karlak ah i rem lonak le buainak nih a ‘hek dihhna i pakhat le pakhat an i sam i Judah tale thisen cu khuachung lam zawh in a luang tMuahmah. CtiLio caan zong ahcun an ral hna nih an hauhruang an chimh i an ralkap tampi an thah hna. Jesuh nih a rak chimchung bantuk in Jerusalem cu a rawk. “Midang cung i na hmanmi tahnak te kha PatMan nih na cungah a hman ve lai” (Matthai 7:2) ti mi Jesuh nih ralrinnak a rak pekmi hna kha Judah hna cungah a hungtlung.DL 27.2

“An i rawknak le thih lohnak ding hmelchunhnak le khuaruahhar mi thil tarrpi an um. Zan laiclr ah a umbal lani ceunak nih biakinn le biak'heng cu a vun oeuh. Nitlak lai khuadawm cungah raldoh nak rangleng le raldohnak ah aa tel dingmi an i saih lulhmalh lio a cuang. Zanlai ah hmunthiang i rian'uantu tlangbawi hna nih zeimaw thawngpang an theih. Vawlei aa hnin i mitampi au aw bantukin, “Hung u, hi ka hin chuak u sih” ti thawng an theih. A rit ngaingai i patling pakul nih har lengmang in an kharkhawh fang mi nichuahnak lei kutka lunghak ngai mi chungah thir thluan lian pipi he thuk ngai le fek ngaiin an hrenhmi cu a ti tu hmuh loin zan ‘im ah aa hung7'. - Miman, The History of the Jews , book 13.DL 28.1

Mi pakhat, Jerusalem khuapi lam cungah kum (7) chung a vak lengmang i, khuachung lungretheihnak le hamak a tlung dingmi, nichuahnak lei in aw, nitlaknak lei in aw, chak le thlang in aw, Jerusalem le an biakinn a rawknak ding aw, mo le mo ngei tu aw, miphun vialte rawknak aw’ tiin chun le zan pehin tlang a au len tawn. A zeimawchel ahcun hi pa hi thong an thlak i, a zeimawchel ahcun an vuak tawn. Sihmanhsehlaw cutin kha tin tiin a hmur kaa in zeibia hmanh a chuak bal lo. Nihsawhnak le volhpamhnak tong hmanhsehlaw Jerusalem lungretheih hamak le a chungummi lungretheih hamak’ ti lawng in a leh tawn hna. Ral kutin an thah hlan lo, a rak chimchung mi bia in ralrinnak a pek lengmang hna.DL 28.2

Jerusalem a rawk ahhin Khrihfa pakhat hmanh an thi lo. Jesuh nih a zultuhna kha ralrinnak a rak pek hna i a bia a zum mi poahpoah nih kamh mi hmelchunhnak cu an kawl peng. Jesuh nih hi tin a rak chim, “Nannih nih Jerusalem khua kha ralkap i an kulh nan hmuh tikah a rauh hlanah aa rawk cang lai ti kha nan hngalh lai. Khi tikah Jerusalem a ummi hna cu tlangah zam hna seh. Khuapi chung a ummi hna cu khuapi chung khan chuak hna seh” (Luke 21:20-21) . Cestius hruainak in Rom ralkap nih Jerusalem an vun kulh. Fawi tein lakzau khawh si dawh a si nain ruahlo piin an kir ‘han. Ralkulh mi hna nihcun a kulhtu hna ralkap hna cu tei khawhding an i zum lo i an kut chungah kan i pek a hau ko lai an ti lio ah a chan zeihmanh a urn na loin Cestuis nih a ralkap hna cu a kir ter hna. Zaangfahtu Pathian nih a mi hna huhphenhnak dingah lam a kawl piak hna. A biakamh mi hmelchunhnak a hngaktu Khrihfa hna sinah a pek hna. Khamhtu nawl a ngai mi hna caah a tu hi lunglawmhnak caan a si. Biakhiah cia kha let'han in Judah mi siseh, Rom mi siseh, a hohmanh nih Khrihfa ralzammi kha kham lo ding ti a si. Cestius le a ralkap a kir mi hna kha Judah pawl nih an dawi hna i an i tuk lio te ah khan Khrihfa hna nih cun khuapi an chuah tak. Hi lio caan ahhin ram cu a dai cang i Khrihfa hna tlaitu a hohmanh an urn ti lo. An kulh lio hna ahhin Judah mi hna cu Deu puai hmang dingin Jeresalen ah an i pumh lio a si. Cuticun Khrihfa hna cu buainak zeihmanh urn loin an chuak kho. Rau loin Jordan tiva ral, perea ram pella khua him tein an phan.DL 28.3

Judah pawl nih Cestius le a ralkap a kir ‘hanmi kha an dawi hna i an dihlak thah dingin an hnulei in f ak piin an doh hna. Rom ralkap hna cu har lengmang in an chuak kho. Judah hna cu tuar tuk lemlo in an rallak thilri he lunglawm tein Jerusalem ah an tlung ‘han. Asinain hihi hlawhtling ngai bantukin lang hmanhsehlaw chiatnaktu a chuahter lehlam. Hi thil nih hin Rom ralkap hna raldoh duhnak lungthin a thawh ter i khuachung ummi hna cungah chim khawh lo hamak a tlung.DL 29.1

Titus nih Jerusalem a kulh tikah khan ‘ih a nung tukmi hamak aa thok cang. Lanhtakpuai lio a si i Judah mi thong zaa tarrpi cu puai hmang dingin an i pum. Ei ding an khonmi ralring tein, rawk lo dingin rakchia hna sehlaw cu khuami hna caah cun kum tampi chung eikhim a si ko hnga. Sihmanhsehlaw bukhat le bukhat i dohnak ruangah hnahchuahnak le teirul chamnak in an rawk dih i a tu ahcun mang'am a tlung. Changvut tlang relkhat cu talent ah an zuar. An rawl a ‘ am tuk caah an savun taisawm, an kedan le an phaw, saphaw hna cu an ‘ am len hna. Mi tampi hna cu thingram hnah kawl in zanah a thli in an chuak, ralkap nih an tlaih hna, an hrem hna i an thah hna. Thihngamh in ei awk kawl in a chuak i him tein a hung kir ‘hanmi hna thil kenmi cu an chuh dih fawn hna. Nawlngeitu hna nih mi hna kha zaangf ahnak lungthin urn hleng loin an hrem hna i harnak phunkip an pek hna. An i thuh mi rawl kha hramhram in an chuh hna. Zaangf ahnak urn loin mi a hrem lengmang mi hna hi rawlthaw ei i thau koin aa cenhmi an si ko nain, hmailei caah khon an duh ruangah an ti sawhmi a si i hi bantuk hin an ti tawnmi a si.DL 30.1

Mang’ am le raitlun ruangah mi thong tampi an thi. Eawtnak a umhrimhrim ti lo. A va nih a nupi thil a fir piak i, a nupi nih a va thil a fir piak ve. NgakdnLahnanihanpitar putar hna rawl an hmawm mi an kaa chungin an chuh hna. Profet nih “Nu nih a fa hnuk ding lio micu a philh kho hnga maw? tiin biahalnak a tuahmi cu khuapi chung ummi nih an lehnak cu, “Nu nunnem fete hna nihkhan anmah kutin an fale kha an chumhhna” (Isaiah 49:15; ~ahhla 4:10) . Kum zabu 14 i profet nih ralrinnak a rak pekmi cu a fling than, “Nanmah lak i a no le a nembik minu a no tuk ca le an nem tuk ca i a ke zaa nih vawlei hmanh a tongh bal lo minu hmanh nih a dawtmi a va si seh a fapa le a fanu le a hrin mi a fale hna kha a sianh hna lai lo, zeicatiah ral nih an khua kha an hren tikah ei awk zeihmanh a urn lai lo caah a hrinthar mi a fano le a phei le a phei karin a chuakmi a hlam hmanh kha a thli tein a ei hna lai ” (Eeuterancmi 28:56-57) .DL 30.2

Rianrang tein Judah pawl an i ap khawhnak dingah Ran hruaitu hna nih an ‘hihphaih hna. Aa ap duhlo mi hna cu an tlaih hna i an hrem an vuak hna. Khuapi in hmuhkhawhnak ah vailamtahnak in an thah hna. Hi bantukin nifa tein vailam an tah lengmang hna i Jeboshapbat nelrawn le Kalvari cu vailam tahnak tungin a khat i kal khawh hmanh a si lo. Pilat hmaiah, “Hi pa thahnak ruang i dantatnak cu kanmah le kan tefa hna cungah flung ko seh” (Matthai 27:25) an timi cu ‘ ihnung ngai in an kung cung ah atla.DL 31.1

Titus nih hi bantuk ‘ ihnung ngai mi hi donghter a duh caah Jerusalem zong thihloh nak lakin a zuah. Nelrawn i miruak an pon tengtung mi a hmuh hna tikah Titus cu ‘ihnak in a khat. Biakinn hi aa hruhchih hlahmaw ti awkin Titus nih Olive tlangzik in biakinn cu a vun zoh ‘han i, “Lung pakhat hmanh tawng hlah uf tiah nawl a pek hna. Hi umnak hmun lak ding an i timh hlanah Judah hruaitu hna cu, “hi imthiang hi thisen in hung ka thurhhnarih ter hram hlah u’ tiah i biatak ngai in a nawl hna. Hmundang kha raldoh dingin an rat hmanhah biakinn cu Rom nih an thurhhnomh ter ding a si lo. Josephus hrimhrim nih an biaknak hmun an khuapi le anmah an himnak dingah i ap dingin hmurka thiam ngaiin a nawl hna. Sihmanhsehlaw a bia cu chiatserhnak in an leh. Anmah hna caah a hmanung bik nawlpiak tu cu dirter in bia a chim licah thal in an kah. Judah hna nih Pathian Fapa i a nawlpiaknak zong an rak duh lo i a tu ah cun cu bantuk nawlpiaknak le an bia alnak niiicun a cbnghtiang doh dingin an lungthin a fehter chin lehlam. Titus nih biakinn chanh tim hmanhsehlaw a hlawh a tling lo. Anmabnak liamgan mi nih “lung pakhat cungah lungdang aa chonh lai lo” a rak ti cang.DL 31.2

Judah hruaitu hna lungkhonnak le khuapi kulhmi chung i fill a nungtuk mi sual tuahnak niiihin Rem pawl an thin a phawh hna i a donghnak ahcun biakinn kha hramhram lak dingin Titus nih bia a khiah ‘han. Hi bantuk in bia a khiah ko nain a si khawh hram ahcun rawk taktak ding cu a duh lo. Sihmanhsehlaw a nawlpek mi cu zeiah an rel lo. Titus cu zanah a buuk ah aa dinh lioah Judah hna cu biakinn in rianrang ngai in an hung tli i leng i a urami ralkap cu an doh hna. Cuti an buai lulhmaih lioah ralkap pakhat nih inn leng awng in mei aih a hei cheh i sidar thingin an khuh mi innthiang khaan cu a aih hluahmah. Khulrang ngai in Titus le a ralbawi hna le ralkap hna cu, cu hmun ahcun an kal i mei aih hmih dingin nawl a pek hna. A bia cu zeiah an rel lo.DL 32.1

Ralkap hna cu an thin a hung tuk hringhran cang i biakinn he an pehmi innchung khaan ah meialh an hei cheh, an nam an zuh i cuka i aa dor mi tanpi an saam len hna. Biakinn hlei ahcun thisen cu tiluan in a luang tiiLuahmah. Judah mi a thongthong in an thi. ” Ichabod, sunpamak a liam cang,” tiin authawng a hung chuak thluahmah (ISamuel 4:21).DL 33.1

Titus nih thin a hung tukmi ralkapbu cu donh khawh awk an si lai lo ti a theih i a officer hna he hmunthiang chungah an lut i ‘ha tein an zoh. A sunpamak a liamgannak nih cun Titus cu a khuaruah a har ter. Mei nihcun hmunthiang cu a hei pban deuh rih lo i chanh a timh ‘ban. Meialh kbam dingin ralbawi pakhat nih a kuttang ummi ralkap hna nawl ngai dingin a chimh ‘uaimal len ko hna nain, ralkap hna nih Judah miphun an huat tuk ruangah le an i dohnak ah an thin a so i thil’ ha tanpi ramh ding an hmuh caah siangpahrang nawlpekmi zong an ‘ ihzah kho ti lo. Ralkap hna nih meiafh ceu an vun zoh tikah sui lawnglawng in a tleu fawn ‘ung, cu caah hmunthiang chung ahhin a man tuaktan khawhlo mi ro an chiah ‘heu lai ti an zumh. Balkap pakbat nih midang hmuh lo lio teah innka awng in mei a hei cheh i cikkhat teah mei nihcun inn pumpuluk in a kangh dih ko. Titus le a hawi le zong meikhu ruangah an umnak an i ‘hial i biakinn cu a kang hluahmah ko.DL 33.2

Rom ralkap hna zong khuaruahhar le lungdong in an urn ko. Judah hna ca le bang ahcun zeitluk lungdong dah an va si hnga! Biakinn umnak tlang cu khuapi khawi ka hmun poahin hmuh khawh si. A tu ahcun tlangkang mi bantukin a tlang punpi in mei a alh hluahmah ko. Inn cu a kangpeng ko i a ciim cuahmah ko. Inncung i sidar thing an hmanmi cu meialh bantuk in a tleu i sui hangin an hut mi chipzum zong ceusen bantukin a lang. Innka le inncung hna cu an alh hluahmah i an khu celcul fawn. Hi meialh nih a pawng urn tlang hna cu a cerh dih hna. An biakinn kangmi cu hmunkip in ngaihchia ngaiin an cuanh. Hi biakinn kangmi a zohmi hna lakah micheu cu hnabei dongh ruang le ngaihchiat ruangah mithmai daang dimdiam tein an urn i, cheukhat hna cu teirulcham duh ruangah an hacang an i rial len. Ralkap tlikpah authawng le meialh in a thi ding hna authawng cu thingtum tla thawng le meialh thawng he an i cawh ‘hup. Aw'hia ngai, thang ngai ‘ung hmunsang i authawng, vampang zuih in authawng hna nih cun tlangzaa a hrawh i a kir ‘han mi aw he i cawh'hup in a ring luaimai ko. Rawl’ am ruang i a thi dengmang mi hna cu an thlavai kian nak aw le an lungretheihnak hrum ai dingin an vun i hrim'hanhna.DL 33.3

“Biakinn chung i an i samning cu a lenglei zohnak nakin ‘ih a nung deuh. Nu zong pa zong raltho mi a do cuahmah mi le zangfahnak a hal cuahmah mi tlangbawi hna zong a hohmanh thleidang hlei loin an sam thlauhmah hna i a thattu hna nakin an thahmi an tarn deuh. Ralkap hna cu miruak cungah an tlik pah in an dih hlan lo hah le hah tiah an thah ‘ualmal ko hna”. - Milman, The History of the Jews, book 16.DL 34.1

Biakinn an rawk dihbnu caan tlawmte chungah an khua punpuluk in Ram kuttang ah a tla. Judah hruaitu hna nih raltuk khawh lo ding i an sakmi an innsang cu an chuahtak i lawng deldul in a urn kha Titus nih a hmuh tikah a khuaruah a har ngaingai. An hauhruang cu zeibantuk ral hraimnam hmanh nih a hrawk kho lo ti a hmuh tikah, “Pathian nih ka kutchung ah a ka pek” tiah a ti. Khuapi le biakinn hmun cu an chimh dih hirhiar i biakinn saknak hmun kha lei lettu nih lei a lehbang an leh viar (Jeremiah 26:18). Hi hmun ahhin mi nuaikhat reng lo an thi. A nung mihna cu sal ah an tlaih hna i an zuar hna. Cheukhat cu Ran khuapi chungah Titus a luh tikah a sunpamak dingah sal ah an tlaih hna i zobnuam chuahnak certual ah sahrang an seh ter hna i cheukhat hna cu inn le lo ngei loin vawlei cung khua zakip ahani “bekdih.DL 34.2

Judah miphun hna nihhin mah tein tlaih khihnak hri cu an hrual i anmah tein phuhlamnak hrai cu an khahter. An miphun cung i a tla mi hamak nihhin hmunkip ah a “hek hna i anmah kut in an tuhmi cu anmah lila nih an zun ‘han. Profet nihcun, “Maw Israel nangmah tein naa hrawk, zeicatiah nangmah suainak ruangah na tlu cang77 a ti (Hosea 13:9,14:1).DL 35.1

An tuamak hna hi Pathian biakhiah mi an cungah a tlami dantatnak bantukin langhter a si tawn. Cuticun a hlengtu nih cun a rian'uan mi cu a thuh tawn. Judah mi hna nih Pathian vel le zangfabnak bna kha an lung a khon tuk ruangah an duh lo i Pathian huhphenhnak cu anmah sinin lak'han a si i, Setan cu anmah duh ningin a uk khawbnak dingah nawlpek a si. Jerusalem rawknak be pehtlai in ‘ ih a nung tukmi thil kan hmuh mi hi Setan nih a uk khawh mi hna a duhtawk in hremning langhtertu a si. Hnangam daihnak le huhphenhnak kan hmuh caah Khrih sinah leiba zeitluk tarn kan ngeih hi kan bngal kho lo. Cucu Setan kut chungah kan luh lonak dingah a kan vengtu Pathian thiltikhawhnak a si. Pathian zaangfahnak le thinsaunak in mi”halcpa zia'hatlcnak le “hatlcmak a dcnh khawh caah nawl a ngai lo mi le lunglawmhnak caan hmanh a thei lomi ca zongah Pathian sinah lunglawmhnak biachim ding “uanvo kan ngei. Sihmanhsehlaw minih Pathian kamhmi a lonh belte ahcun cu huhphenhnak cu lak'han a si tawn. Pathian cu nawibuar ruangah hren colh ding inmisual bmaiah a dir lo. An tuh bantukin an zunnak dingah amah a duh lo tu hna zong a zangfahnak a chiahtak hna. Biadik duhlonak peohpoah, ralrimak pekmi zeiah rellcnak poatpoah, Pathian nawlbia buamak le pumsa duhnak tuah mi poahpoah hi a theipar a zun hrimhrim dingmi thlaici a vorhmi cu a si.DL 35.2

Minih PathianThlarau maak duh loin a doh peng ahcun a donghnak ahcun a lo tlau ve i sual doh duhnak lungthin a ngei ti lo. Setan sinin a rami hnahchuahnak le i huatnak huhphenhnak zong a urn ti lo. Pathian nih a laka in a pekmi a vel zei i a rel lo tuhna le a zangfahnak sawmak a dohtu hna caah cun Jerusalem rawknak ding ‘ ih a nung ngaimi ralrin peknak kha an co awk a si. Pathian nih sualnak a huatning le misual hna cu an sualnak ruangah hren hrimhrim ding a si kha a rak langhter i hinak f iangin a langhter mi khuazeihmanh ah a urn bal lo.DL 36.1

Jerusalem cungah biaceihnak a phan dingmi he pehtlai in Khamhtu nih a rak chimhchung mi bia ahhin thildang a phan ding mi kha a rak chimchih. Kha lio caan i thil a rak tlungmi kha cu chim awktlak a si lo. Jerusalem rawknak ding ahhin Pathian vel a duh lotu hna le a nawlbia ke in a lamhchih mi hna rawknak ding hmuhkhawh a si. Kum saupi chung sualnak ruangah mi hna nih lungrethei in an umnak hi vawlei nih tette a khan i chinchiah awk ‘ ialmi cu ngaihchia a si ko. Vanruah ahhin lungtiiin a fak i lungre a tiiei ko. Vancung nawl ngeihnak doh ruang i a hungchuak mithil cu ‘ih a nung ko. Sihmanhsehlaw kan hmailei i a ra dingmi cu hi nakin ‘ih a nung chinchin lai. Caan saupi chung i dohnak, i ran lonak le miphun dihlak buai urmamak hna cu a luancia mi thil chinchiahnak ah khumh dih a si.DL 36.2

“A dohtu hna ralkapbu kedan vialte le thisen aa nehmi an hnipuan vialte cu nei in hrawh an si dih lai” tiah Isaiah nih (Isaiah 9:5) aharak ‘ial. Hi hna hi cuFathimnihmisual hna sinin a huhphenhnak kut a lak'han hnu i mi thinhunnak le Setan duhning thinhunnak puakding khamkhawh a si lo hnu i ‘ihnung ngaimi thil he cun tahchunh tlak a si lo. Khi caan a phak tikah Setan uknak phichuak cu hlan lio nakin f iang Maun in vawlei nih a hmuh te lai.DL 37.1

Sihmanhsehlaw cu caan lio zong ahcun Jerusalem a rawk lio bantuk in a nungmi lakah a tangmi vialte cu khamh an si lai (Isaiah 4:3). Bawl Jesuh Khrih nih, “Ka ra “han lai i ka mihna zumhawk tlak i a umri hna cu ka sinah ka hruai hna lai” a rak ti. “Khi tikah vawlei cung miphun vialte kha an “ap lai i mi Fapa cu liamganak le sunpamak he vancung i a rat kha an hmuh lai. Muko nganpi cu a turn lai i a vancung mi kba vawlei kil li aha thlahhna lai ivanrang toikhuazakip in a mithim hna kha a pumh hna lai” (Matthai 24:31). “Khi tikah mi “halopa kha a hungchuak lai i Bawipa Jesuh nih a kaa in a chuakmi thaw in a thah lai i Bawipa Jesuh a rat tikah a ceumi sunpamak in amah cu a hrawh lai” (2 Thessalon 2:8). Misual hna cu hlan lio Israel hna bantuk in anmah le amah an i hrawk i an ‘hat lonak ruangah an tlu lai. Sualnak nun in an nun caah Pathian duhning he an i rem lo i an nun cu fihnung a si i sunpamak he Bawipa a hung langhnak cu an caah cun meikhanghnak a si.DL 37.2

Mi hna cu ralring tein urn hnaseh, cuti a silo ahcun Khrih niii a cawnpiak mi hna a bia kha an daithlanh sual lai. Jesuh niii a zultu hna kha Jerusalem a rawknak ding ralrinnak a pek hna ahkhan rawknak in him tein an luat khawhnak ding caah a si. Cu bantukin vawlei mi hna kha rawknak, donghnak ni a phanh tikah a ra dingmi thinhunnak in an luat khawhnak dingah hmelchunhnak cu a pek ve hna. Jesuhnihhi tihina chim, “Cunni le thlapa le arfi hna ahkhin hmelchunhnak an lang lai. Rili tilet a tho mi le a awnmi cu an ‘ill lai” (Luke 21:25; Matthai 24:29; Mark 13:24-26; Biathlam 6:12-17).DL 38.1

A rat ‘ hannak ding a naih ning hmelchunhnak a hmumi hna nihcun, “Caan a nai cang, aa thok dengmang cang ti kha an hngalh lai” (Matthai 24:33) a timi kha an theih awk a si. Cuticun “ralring teinumpengu” ti hi abiacah uarbikmi a si (Mark 13:35). Hi ralrinnak biacah ‘ha tein a ngai mi hna cu khuamui chungah kaltak an si lai lo. Cu ni cu aa ralrin lio ah a phan f am lai lo. Sihmanhsehlaw ralring tein a urn lo mi hna caah cun “Bawipa ni cu zanah mifir bantukin a ra lai” (1 Thessalon 5:2-5).DL 38.2

Jerusalem rawhnak ding he pehtlai in Khamhtu niii Judah miphun hna ralrinnak pan dingin a pekmi hna nak in a tulio caan a ummi hna caah biacah zumh dingin vawlei minung umtu khuasak ning hi a kal kel in a kal peng ko i cheukhat hna cu nuamhnak ah, chaw lehthalnak ah, khualtlawn lamlitnak ah le tangka kawlnak ah an lungthdn an chiah dih hna. Biaknak lei hruaitu hna cu vawlei ‘hanchonak le vawlei fimthiamnak kha an uar i mifir nih zan lai i an i ralxin lo karah an thil an flrpiakhnabantukin Patliian zei i a rel lo mi le a zum lo mi hna cu rawhnak nih a den hna i an luat kho lai lo (1Thesalonika 5:3).DL 38.3