Phong Trào cải Cách Lan Truyền

Nhờ vào các tác phẩm của Wycliffe mà John Huss ở Bohemia được dẫn dắt để phản đối nhiều lỗi lầm của giáo hội La Mã và bắt đầu công việc cải cách. Giống như Wycliffe, Huss là một Cơ Đốc nhân quý tộc, một học giả và người hết lòng kiên định với lẽ thật. Những lời kêu gọi của ông với Kinh Thánh và sự phản đối dạn dĩ của ông về những đời sống trái đạo đức và luân lý của giới giáo sĩ thức tỉnh sự quan tâm rộng rãi, và hàng ngàn người vui mừng tiếp nhận đức tin thánh khiết hơn. Điều này kích động sự giận dữ của những người lãnh đạo giáo hội, và Huss được triệu đến trước Hội Đồng của Constance để đáp lời về trách nhiệm dị giáo này. Hoàng đế nước Đức ban cho ông sự hành xử an toàn, và trên đường đến Constance giáo hoàng đích thân đâm bâo là ông sẽ không phải chịu điều bất công nào.CC 134.2

Sau sự đoán xét lâu dài, mà ông vẫn duy trì lẽ thật, họ đòi Huss lựa chọn công khai rút lui khỏi các giáo lý của ông hay là phâi chịu chết. Ông chọn số phận của kẻ tử vì đạo, và chính ông bị đốt ở cọc trói sau khi thấy những quyển sách của mình bị quăng vào lửa. Với sự hiện diện của những vị chức sắc trong hội thánh và trong nước nhóm lại, tôi tớ của Đức Chúa Trời đã bày tỏ sự phân đối chính thức và thành tín chống lại sự suy đồi của chính quyền tôn giáo. Việc hành hình ông, phô bày cho câ thế gian về sự gian ác lừa dối của La Mã trong sự xúc phạm trơ trẽn lời hứa long trọng và công khai nhất về sự che chở. Những kẻ thù của lẽ thật, dầu có biết hay không, họ đang đẩy mạnh duyên cớ mà mình tìm kiếm vô ích để hủy diệt.CC 135.1

Ấy thế mà cơn thịnh nộ của sự bắt bớ, sự phản đối điềm tĩnh, chân thành, tha thiết, kiên nhẫn chống lại sự suy đồi đang phổ biến của một đức tin tôn giáo tiếp tục để được bày tỏ sau sự chết của Wycliffe. Giống như các tín đồ trong thời kỳ của các sứ đồ, nhiều người dâng hiến cách rộng rãi của cải trên trần thế của mình vì duyên cớ của Đấng Christ. Những nỗ lực tích cực được thực hiện để làm mạnh thêm và mở rộng quyền lực của chế độ tôn giáo, nhưng trong khi họ vần khẳng định mình là đại diện của Đấng Christ, thì đời sống họ quá thối nát như để làm căm phẩn dân chúng. Kinh Thánh được truyền bá cách rộng rãi hơn bởi sự trợ giúp của việc phát minh ra ngành in ấn, và nhiều người được dần dắt để thấy rằng các giáo lý của người lãnh đạo tôn giáo không được xác nhộn bởi Lời của Đức Chúa Trời.CC 135.2

Khi một nhân chứng nào đó bị buộc làm ngã ngọn đuốc của lẽ thật, thì một người khác bắt lấy nó khỏi tay người đó và giữ nó trên cao với sự can đảm ngoan cường. Cuộc đấu tranh đã mở ra để tạo nên sự giải phóng, không chỉ cho mỗi cá nhân và các hội thánh, mà còn cho các nước, vượt qua vực thẳm của hàng trăm năm, con người mở rộng tay mình để nắm chặt tay của Lolllards trong thời của Wycliffe. Phong trào cải cách bắt đầu ở Đức dưới thời Luther; Calvin rao giảng phúc âm ở Pháp, Zwingle ở Thụy Sĩ. Thế giới bị đánh thức từ giấc ngủ mê của nhiều thời đại, khi những lời kỳ diệu, “Quyền tự do tôn giáo” được nghe từ nước này sang nước khác.CC 136.1