Bung 26—Tuahthatnak Hna Tuan (A Work of Reform)

Cawlh ni thuhla ih tuahthatnak hna tuan suak ding mi thu hi, Isaiah ih hrilhlawknak ah a um. “Bawipain a minung pawl hnenah, a rei hlanah ka lo run ding. Curuangah a dikmi le a hmanmi tuah uh. Nizarh ni a ul ringring ih a hmangsual lotu cu ka thlawsuah ding a si a ti. Bawipai minung laldh a telmi ramdang mi pawl, Bawipa a duhdaw ih a riantu le nizarh ni a ul ih, a thukham felte ih a thluntu pawl hnenah Bawipain ka tlang thianghlim Zion ahcun ka lo thlenpi ding; ka thlacamnak inn ah lungawinak ka lo pe ding ih, ka biaktheng parih nan pekmi thawinak tla cu ka saang ding a si. Ka biak inn cu mi phunkip hrangah thlacamnak inn an ti ding.” a ti (Isaiah 56: 1,2,6,7).DR 380.1

Hi thu pawl hin Khrit ih tikcucaan pawlin a khih hmuh ih, “Israel dumsuah pawl a hruai khawmtu Bawipa Pathian cun, “Hruai khawmmi sal pawl hlei ah mi dang pawl khal ka hruai lai ding,” a ti (Isaiah 56:8). Hinah hin Thuthang Thain Jentel pawl a hruai khawmnak cu a hmuhtir lawk a si. Zarh ni cawimawitu ih parah thlawsuahnak cu phuanin a um. Thupek palinakin ti dingih a tiamkam cun khenbehnak pawl, thawhsaalnak pawl, Khrih ih van kainak pawl le a dungthlun pawlin hnam tin hnenih Thuthang Tha lungawi um thucah a phuan tikcu tiangin a huam a si.DR 380.2

Cumi zawlnei thiamthiam hmangin Bawipa cun thu a rak pe zo fawn. “Nannih ka dung in thluntu pawl, Bawipain ka hnenih thu a sim mi thu pawl a Idlkhawitu le a nungtertu ding an si.” tiin a ti (Isaiah 8:16). Pathian daan hminsinnak cu thupek palinak ah hin kan hmu. Thupek pahra lakah himi long hin daan petuih hmin le a sinak a lantir. Lei le van a tuahtu a si zia a phuang ih, thil dang hmuahhmuah pawlih tihzah le thangthat a phut a si. Himi zirhtirnak bak hi cu, a dang hrimhrim ah zoih thuneihnakin so daan cu pek a si ti a lannak a um lo. Zarh ni cu Pope thuneihnakin a thleng tikah khan, a hminsinnak cu daan ihsi lak a si. Sersiamtu hminsinnak le a thuneihnak hminsinnak a si vekin thupek palinak zarh Ni cu cawi sangin, a hmun dik takih ret ih, tuahtha saal dingin Jesuh ih dungthlun pawl kha kawh an si.DR 380.3

“Daan thu le theihtirnak thu cu rawn ding a si,” Thurin le zirhawknak buai nak hung hluar lai fangah hin, ngai dan leh, thurin pawl le ngaihruatnak pawl tla cu tehfung a sual dah lomi Pathian daanin zohfiang vivo ding a si. Profet cun, “Cumi thu vek vivo ih an sim lo a si ahcun, anmahah tleunak a um lo ruangah a si. ” tiin a ti (Isaiah 8:20). Bawipain, “Ring zetin au uh! Nan aw neih tawpin au uh! Israel ka minung pawl kha an sual zia sim uh! Nitinte in bia ih kan daan thlunah le a dikmi tuahah an ruat aw. Anmah thluasuah dingah le daan tha pe dingah in dil si.” a ti. Hinah hin, pawl pakhat fel zetih ruat aw pawl, Pathian hnatuan zet vekih a lang pawl cu kan hmu. Sihmansehla, thinlung zohtu ih simfiangnak khauh le khun zet cun thupek thianghlim pawl a cilsetu ah a ruat sawn a si.DR 381.1

Profet cun, cu vek thupek a bansantu pawl cu a rawn khih ih, “Na sung ihsi a ra suak lai dingmi cun hmun hlun a se zomi cu an rem saal ding ih, san tampi lungphumah cun na rem saal ding. A kek ciami remsaltu le a siat theh zomi inn pawl sak tha saaltu tiah ciin ringring mi nan si ding,” tiah a ti. Bawipain Sabbath ni cu nizarhah nan tuah ih nanmah ih duhnak hawl ni ah nan hmang lo ih, cuih ni ah khual tlawng loin, hnatuan loin le duhdah ih tong loin um tahratin hi ka ni cu nan thianghlimter ih nan sunloih a si ahcun, keimah in rennak sung ihsin a suakmi lungawinak cu nan co ding. Leilung pumpulukah upatmi ah ka lo tuah ding. Nan pu Jakob hnenih ka pekmi ram cu lungawi aipuang zetin nan luah ding. Bawipa keimahin ka sim zo a si,” tiah a ti (58:12-14). Himi hrilhlawknak hin tui caan khal hi a huam a si. Rom thuneihnakin zarh ni a thleng tikah khan, Pathian daan cu bawhsiat a rak si thlang. Asinan, cumi Pathianin a din zomi cu tuahthat saal caan a ra thleng ding a si. A siatnak lai tuahthat ih, san tampi hrangah lungphum cu rem soh saal ding a si.DR 381.2

Sersiamtuih cawlhnak le a tithianghlim zomi zarh ni cu Eden hmuan thianghlimah Adam khan a thianghlim laiah khan a ul ih, a tluk hnuah kha cun sir aw khal sehla a inn nuam zet ihsin dumsuah a rak si. Abel ihsin mifel Noah pawl, Abraham ihsin Jakob tiangin thlahtu hmuahhmuahin an rak hmang. Hnam hriil mi pawl cu Ezipt saalah an tan laiah khan, milem biaknak lakah mi tarn zetin Pathian daan an nghilh zo. Sihmansehla, Isarael pawl a hruaisuah tikah khan mipiin a duh dan an theih theinak ah le amah cu an tihzah theinak dingah an hnenah sunglawi zetin a daan cu a run phuangsuak a si.DR 381.3

Cuih ni ihsiin tu tiang, Pathian daan theihnak cu leilungah hin kawlhim a si ih, thupek palinak Sabbath cu serh a si ringring lai a si. “Daan bawhse pa” cu Pathian ni thianghlim palbetin hlawhtling khal sehla, a thuneih lai hmanih mi rinum, Sabbath a serhtu pawl cu hmun fianrialah thuhin an um vivo a si. Tuahthatnak caan hnu lamah phei cun, sankhat hnu sankhatah Sabbath a serh thianghlimtu pawl an um vivo. Relsiatnak le tiduhdahawknak karlak khal Pathian daan nghehzia a theihtirtu le thil sersiam tu theih ringringnak Zarh ni thu cu an sim ringring theu a si.DR 382.1

Himi thutak, Thuphuan 14 ih lang, “Catuan Thuthang Tha” thawn pehzawm aw in Khrih ih Kohhran cu a ratsaal tikah a thleidang ding a si. Thuthang Tha sawng thum ih rahsuah mi veldn, “Hinah hin Pathian thupek pawl a thlun ih Jesuh thuhla a pawmtu pawl.” Timi cu phuan a si. Himi hi Bawipaih ratsaal hlanih phuan ding thucah neta bik cu a si. Hi thu phuan a si zawngah, leilung ih buh seng dingin Milai Fapa a ra cu zawlnei hin a hmu a si.DR 382.2

Puanthlam thu le Pathian daan danglam thei lo zia a thu ihsin a hmutu pawl cun, thutak mawinak le a fehphung remawk dan an mitih an hmuh tikah hlimnak le mak tinaldn an khat. An hnenih tleu, an hrangih hlu zetih a langmi cu Khristian pohpohin nei ve sehla an duhpi zet ih, lungawi ten an pawm lo cu an zum ce lo. Sihmansehla thutak, anmah le khawvel remaw lotirtu cu, Khrih ih dungthlun ti aw mi tarn tak hrangah cun lawm tlak a si lo. Thupek palinak thlun thuhla ahcun pumpek awknak a tul ih ruangah mi tarn sawn cu an dungsip sal theu a si.DR 382.3

Sabbath ul ding thu an theih tikah, mi tarn taldn, “Sunday kan ul ringring a si si. Kan thlahtu pipu pawl khalin an rak ul zo. Mi tha le biaknak upat zet mi siin thin nuam zetih ul cingin an rak thi theh zo. Annih pawl kha an dik a siah cun kan nih khal kan dik a si ko.. Zarh ni thar serh rero hin leilung thawn rem aw loin in buaibai ter men. Ziang kupkap a si lo. Ni sarih ni a ultu pawl hin, Sunday a ultu pawl hmuahhmuah parah hin ziang ha tuah an beisei? tiah an ti. Cuti vek cun a si Judah pawlin Jesuh an el tikah khan anmah le anmah thiam co awktir an turn kha. An thlahtu pawl ih thil pek mi kha Bawipain a rak pawm zo. Cuti vekih an ti dan an thlun tikah ziangah ha rundam an si lo ding tiah an ti. Cutiveldn Luther ih caan khal ah, Pope cun Khristian tam tak Catholic thurin pawmin an rak thi zo. Curuangah cuih biaknak cu rundamnak dingah a tlak tiin an ruat. Cumi ruahnak cun sakhaw zumnak le thil ti a dipdal theu a si.DR 382.4

Sunday serhnak hi thurin nghet, kum zabi tam tak ihsi rak taidarh zo siin an rel. Himi hlanah Sabbath le a serhnak cu a upa sawn ih, a darh kau sawn ih, leilung tlukin upa a si ih, vancung mi le Pathian theihpi veve an si. Leilung phum a si lai le, deirial arsi pawlin hla an sak laiah le Pathian fa pawl lunglawmih an au laiah khan Zarh Ni lungphum cu phum a rak si zo (Job 38:6,7; Seemtirnak 2:1-2). Himi daan tuahmi hi kan tihzah a tul. Minung thuneihnaldh nemngheh a si lo ih, minung ti danah a thum aw fawn lo.. Khuahlanpiah a rak din ih, a catuan thuin a kaihruai sawn a si.DR 383.1

Mipi pawl hi Zarh Ni thuhla ih tuahthatnak lam hawi dingih kawh an si tikah, rawngbawltu lar zet pawlin Pathian Thu cu an lakawi ih, el daih dan an zirh. Mai hrang ngaingai ih Pathian thu a ruat lem lo pawl hrangah cun, thlun a rak nuam zet fawn. El khan dik zet veldh lang, dik si lo, pi le pu pawl ih rak ti dan le Kawhhran thuneihnak hmangin thutak cu hlawn thlak an turn a si. Dan thei mi pawl cu thupek palinak hum dingah Baibal siar dingin an fawrh aw theu. Mi tangdawr, thutak long ih thuam aw pawl cun mithiam pawl zet an do neh thei ruangah mak ti zetin le thinheng zetin, cui mi dik le thiam nak nei loin, Baibal thei zet pawl cu an hmai a raam ter thluh theu.DR 383.2

Mi thenkhat Baibal theithiam lo pawl cun, luhlul zetin, Khrih le a thluntu pawl elnak ih an rak hmanmi cu thei nawn loin, “Ziangti dan so Zarh Ni thuhla hi kan hotu pawlin an rak theihthiam lo? Mi malte longin nan zum vek hin an zum si. Nannih pawl hi dikin, hibangih mithiam hmuahhmuah hi an dik sawn lo ding maw?.” an ti.DR 383.3

Cutivek el thla ding cun, Pathian Cabu zirnak long le tuihlanih Bawipain a dungthlun pawl a rak kilkhawi dan kha theih a tul a si. Pathian cu a aw thei ih a zawmtu le pawm harsa deuh khal si seh, thutak cu raltha zetih a phuangtu pawl hmangin hna a tuan theu. Tuahthatnak hna tuan dingah Pathianin mithiam le milian pawl kherkher a hriil lonak san cu, cubang pawl cun an zum dan le a ngaihruat thil pawl le an Pathian thu zimak cu rinsanin Pathian zirhnak cu an mamawh lo ruangah a si. Fimnak hram pi thawih pehzawm awknak nei mi lawngin Pathian thu cu an theithiamin an sim fiah thei a si. Tlawngih zirnak malte nei pawl khal, Pathian zirhnak dawng dingih anmah an ngaitlawm awknak ruangah thutak phuang dingih kawh an si theu. Khrih ih tlawngah an zir ih, an ngaitlawm awknak le an thuawihnak cun a sunglawiter a si. Thutak cu an hnenah kawlter an si ih, leilung mi pwl ih cawimawi awk hnak insunglawi sawn cu Pathianin a pe a si.DR 383.4

Adventist mi tam sawn cun, puanthlam le Pathian daan cu an hnawl ih, mi tam tak cun a ratsaalnak thurin cu bansanin, thlirnak dik lo cu an hmang a si. Thenkhat cu Khrih ih ratsaalnak tikcu ruat theu pawl an um vethung. Biak Inn cungcang, a tuih hung eng hin a ratsaalnak tiangin simsungnak cun a huam lo; himi thlennak dingah caan khiahmi ciah rel cia a um lo. Cuticingin, tleu nak cu feh sanin Bawipai ratsaalnak tikcu bithliah thuat beidonnakah an lut leh theu.DR 384.1

Thesalon kohhranin Khrih a ratsaalnak an rin sualruangah, Pathian thu hmangih fimkhur zetih um dingin Paul cun a simfiang hai a si. Khrih ih ratsaalnak a naih tildh thil um ding pawl cu Paulin a sim ih, anmai tikcu ih beisei dingmi a si lo thu a sim. “Zohmanin zianghmanin lo bum hlah hai seh.” tiin a ti (2 Thesalon 2:3). Pathian thuin a rel lomi beiseiin an um a si ahcun, thil dik lo tuahnakah hruaiin an um ding ih, beidonnakah an luh dingih zum lo mi pawlih hmuhsuam an si ding ih, an thinnau nak cun rundamnak thu pawimawh cu rinhlelhnak ah an hmang pang ding a si. Paulin Thesalon mi pawl a zilhnak thu cun ni neta ih um mi pawl hrangah thu cin ding pawimawh zet a keng a si. Adventist tam takin Bawipaih ratsaalnak cu a caan dik ngaingai ih an sim thei lo tikah cun, an buatsaih awknakah taima thei lo dingah an ruat aw. Sihmansehla, an beisei tikcu a dik lo ah cun, ziang vek simsungnak thu ropi khal ziangah siar lonak tiang an nei theu.DR 384.2

Rorel tikcu dik tak, thucah hmaisa bik phuannak cu ruat au a si. Thucah a tan ding simsungnak cu, ni 2300 tawpnak, 1844 favang timi cun sawisel a hlawh hran lo. Simsungnak caan a thawh nak le a tawp ni hmuhsuah tumih tawlrel rero hin, thutak ihsin thinlung a hruai hlo long si loin, simsungnak hrimhrim hmuh dik lonak a thlen sawn a si. Jesuh ih ratsaal nak ding tikcu ciah bituk rero ih, rel ciamam hin Satan ih duh dan a puitlinter sawn a si. Cui hnu cun a reltu pawl parah hmuhsuamnak le deusawhnak a thlenter theu ih, 1843 le 1844 ih Khrih ih ratsaalnak zumih thil tawlrelmi cun hmuhsuamnak a thlen a si. Himi dik lonak ih a um fetfet pawl cun a netnakah Khrih ih ratsaalnak cu an ret hla leh lutuk lala fawn. Cuvek cun muan sual pangnakah mi tampi a hruai thei fawn ding.DR 385.1

Hlanlai Israel pawl cancin kha Adventist pawl thil tawn zohtirnak mak ve zet cu a si. Khrih ih ratsaalnak zum ih cangvaihnak cu, Pathianin Israel pawl Ezipt ihsi a hruai vek khan a hruai. Tipi kapah Hebru pawl fiah an si veldn, beidawnnak nasa zet lakah an zumnak cu fiah a si ve. Caan liam zo hnu ih Pathianin a rak umpi zia kha zum hai sehla cun, Pathian hnenih rundamnak cu an ngah ko ding. 1844 ih sihkhawm aw ih hna tuantu pawl kha cun, vancung mi pathumnak ih thucah kha rak kengin, Thlarau Thianghlim thiltitheinak thawn rak phuang ta hai sehla cun, an hnatuanah Bawipain nasa zetin a bawm ding ih, leilungah tleunak nasa zet a hmuhtir zo ding nan. Reipi ihsi khan lei tlun minung pawl cu nun sim an rak si zo ding ih, hna neta bik cu thehin Bawipa Khrih tla a minung pawl tlan dingin a ra zo daih ding nan.DR 385.2

Israel pawl kum 40 sung thlalerah an vahvaih kha Bawipaih duh dan cu a si lo. Kanan ramih hruai luh mai ih, thianghlim tak le lungawi aipuangih umtir mai cu a duh dan a si. Sihmansehla, “Zum lonak ruangah an lut thei lo a si.’’(Hebru 3:19). An dungtawlh le lam an pial ih ruangah thlalerah an hloral ih, midang sawn cu ramtiamah lut dingin tundin an si. Cuvek thiamthiamin Khrih a ratnak khawtlai ter ih, a minung pawl cu sualnak le lungngainak khawvelah kum tarn tuk umtir cu Pathian duh dan a si lo. Sihmansehla, zum lonak cun Pathian hnen ihsin anmah cu a then hrang a si. Tuan ding a pekmi cu an tuan lo ruangah thucah phuang dingin mi dang cu a tung ding a si. Leilung hrangih zahngaiin, a zilhnak thu tha an theihnak ding caan tha pek a duh ruangah le Pathian thinhengnak a thlen hlanih himnak an hmuh theinak dingah Jesuh cun a rat tikcu a tlaiter fang a si.DR 385.3

Tulai ih sualnak le dik lonak a zilhnak cun, hlanlai veldn dodalnak a tawng ding a si. “Zo khal thil tha lo a tuahtu cun tleunak cu a hua ih, tleunak sung khalah a ra lo ding, ziangah tile a thil tha lo tuahmi kha a lang pang ding ti a phang.” (Johan 3:20). Pathian thu ihsin an dinhmun humhimnak an hmuh thei ih ruangah, mi tarn tak cun an dinhmun sawh hngehnak dingah thutak a kengtu pawl cu an tihthaih theu a si.Cuti vek ti cu tui hlan ihsin an rak hmang theu. Eliza cu Israel pawl tiborh hlawhter ah puh a si ih, Jeremiah cu ram phat santu ah le Paul cu Temple tiborh hlawhtu ah puh an ret si zo. Cu lai ihsi a tu tiang thutak parih rinum turn pawl cu cozahhuat mi, rinnak pen san, Kohhran ihsi hel vekin puh an si vivo. Simsungnak thu fiang zet pawm duh lomi tarn sawn cun, sualnak zilhhautu pawl heknak ding cu awltein an zum. Cutivek ruah dan cu a karh vivo ding a bang. Ram daanin Pathian daan a kalh ding tikcu cu a naih thlang ti Baibal cun fiangten a sim. Curuangah Pathian thupek a thluntu pawl cun thil tisualtu bangin hremnak an tawng riangri ding a si.DR 386.1

Himi thlir tikah, thutak phuangtu pawl ih thil ti ding teh cu ziang ha a si? Thutak an phuanmi teh cun thutakin a phutmi pawl pumpelhnak dingin simaw, dodal dingin simaw mipi pawl a thang harh zik ruangah, phuang loin an umpi men ding maw si? Sihlah e, tuahthatu hmaisa pawl hnakih dodalnak nasa hman a suah thei ih ruangah, Pathian thu phuan ding hi kham beh thei a si lo. San thar vivo rung um ding ruatih mi thianghlim le martar pawlin rinnak thu an ausuahpi mi kha hminsin theh a si. Cuvek ih thianghlimnak le pumkhatnak hnget zohthim ding um lai ringring pawl cu, a tuih Pathian a theihpitu si dingih kohmi pawl hnenah ralthatnak le thazang a si ringring lai. Anmaih hrang long khal a si lo, an ruangih Pathian theihnak cun leilungah tleunak a thlen theinak dingah, zahngainak thutak cu an ngahmi a si. Cuti lo le, tulaiih a siahhlawh pawl cun Pathian tleunak cu an pe ngai maw? Cuti si sehla, leilungah an tleu suahtir ding a si.DR 386.2

Hlanlaiah Pathian cun a hminih thu simtu mi pakhat hnenah hitin a ti, “Israel sungkua cun na thu an lo ngai lo ding, keimah hi in ngai zik si lo.” Sihmansehla, an ngai simaw, an ngai lo simaw, an hnenah ka thu cu na sim ding a si,” tiin (Ezekiel 3:7; 2:7). Cu laiah cun Pathian siahhlawh pawl hnenah thupek cu sim ding a si, “Tawtawrawt vekih ringin na aw cu suah aw la, ka minung pawl hnenah an bawhsiatnak cu sim aw, Jakob ih sungte pawl cu an sualnak sim aw,” ti hi.DR 387.1

Thutak tleunak a hmutu cun, a remcan sung cu Bawipaih thu pek dawngtu zawlnei vek roriin mawhphurhnak pawimawh zet an nei a si. “Minung fapa, Israel sungkua hrangah zohthlatu ah ka lo ruat a si. Curuangah ka kaaih thu suak hi ngai aw la, ralrinnak thu ka hnen ih ta cu sim aw. Mi suaksual hnenah cun, “Maw misuaksual pa, na thi tengteng ding a si,” ka ti tikah, mi suaksual cu a um dan na sim lo a siah cun, a sualnak ruangah a thi ding ih, a thisen phuba cu na hnen ihsin ka la ding. Sihmansehla, mi suaksual cu a um dan thin duh dingih na simih, a thin duh lo a siah cun, a mawhnakah a thi ding ih, nang mah cuna nun na humhim a si.” (Ezekiel 33:7-9).DR 387.2

Thutak pawmnak le phuannak a daltu turn bik cu , remcan lonak le mawh thlukawknak tih tan hi a si. Himi hi thutak a kengtu pawl hrangah a dodaltu pawl an neh thei lonak a si. Himi hin Khrih a thluntu dik tak ngelcel a ngiat hran lo ih, thutak lang tikcu a nghak fawn lo. An tuah ding an theih ih ruangah fimkhur zetin Khross cu an pawm ih, Paul veldn, “Kan harsat tuarnak sung long a um dingmi hin kan hrangah sunlawinak nasa, catuan hrang ding in tuah sak sinsin a si,” a ti (2 Korin 4:17). Khuahlan mi pakhat khalin, “Khrih an hmuhsuamnak cu Ezipt ro sum hnaldn a ropi sawnah an ruat,” (Hebru 11:26).DR 387.3

An ei hawlnak cu ziang vek khal va si sehla, sakhaw thilih thil awm le awm lo hnak ih, ‘daan tuah ding a si’ ti fetfet tui, thinlung cun leilam hna tuan theutu an si. Thil dik cu a dik ih ruangah kan hriil mai ding a si ih, nehhnu thil cu Pathian kutah ret ding a si. Cumi tuahthatnak hna sunlawi zet hrangah nuncan dikih nung pawl, zumnak a nei mi pawl le mi raltha pawl parah hin leilungin leiba a nei a si. Hi vek minung pawl hmangin tu lai ih tuahthatnak hna cu tuan a si ding a si.DR 387.4

Bawipa cun hitin a ti, “Dingnak a theitu nannih pawl, ka zirhnak thinlung ih a rettu pawl, ngai hnik uh; midangin an lo hro ih an lo hmuhsuam khal len zianghman tih hlah uh, cubangtuk minung pawl cu hnipuan rop bangin an cem ding. Asinain, ka mi runnak cu kumkhua daih a si ding, ka mi nehnak cu sanmurengin a hmun ding.” (Isaiah 51:7,8).DR 388.1