Bung 9—Swiss Tuahthatu (The Swiss Reformar)

Kohhran din tantir laiih mihmanbik Pathianin a rak neih veldn, Kohhran tuahthat nak khalah mi hman hleice a nei. Van Pathian cun, leilung mi ropi pawl, milian pawl, le mi fak hlawh le cawimawi hlawh theu pawl cu a hriil lo. Mipi parih leng an sinak cu suangin an uangthuang duh theu ih, mi dang lainat dingin ser that theih an si ve lo. Curuangah Nazareth tlangval, ngaitlawmaw zet kha a tuanpituah an tlak lo. Galili ramih nga kaitu mi zawnzai le mi mawlmang sawn kha, “In thlun uh. Minung kaituah ka lo tuah ding,“(Matthai 4:19) tiin a ko. Hibang Dungthluntu pawl hi an ngaitlawmaw ill, zirhnak ngaithla paih mi an si. Cuti vek lai caannih zirhnak dik lo an atcilh lo a siah cun, Jesuh ih zirhnak cu a hlawhtliang theu. Himi Kohhran tuahthatnak hna ropiah khal hin cutivek cu a si. Kohhran tuahthatnak tuantu pawl hi mi hnuaihnung an si deuh theu. Khawvel lamih ropitnak nei lem lo pawl, Puithiam sum duh kauham pawlin ziangtihmanih an thunun thei lo mi an si deuh theu. Thil ropi zet tuahsuak ding leh pitlingter dingin mi nauta pawl hi Pathianin ruatmi an si. Cuticun cawimawinak cu minung ah thumaw lovin Pathian duhdan vek ih tuahtertu leh tuahduhnak neiter tu kha an thangthat sawn ding.DR 144.2

Saxony ramih lungmeiholkhuri hnatuantu paih inn fa teah Luther cu hrin a si hnuah, Alps tlang parih ran vulhtu pa ih inn fateah Ulric Zwingli (1484-15310) khal a hung piang ve. Zwingli cu an sehvel tlang le ling, thing le ram lakih seilian a si ruangah, a nauhak lai ihsiin Pathian thiltitheizia le ropitzia cu a thinlungah a cam ringring. Mi raltha a hmuh mi pawl veldh raltha si a cak ve zet theu. A pi, mi nun tha zet cun biakinnih Baibal thuanthu miin an rel a theih vekvek cu a sim ve theu. Zawlnei le mi dang thil ropi zetzet tuahmi pawl le, Bethlehemih nau te piang cancin le Kalvariih a thih tiang thuanthu pawl tla cu ngai nuam a ti thei zet a si.DR 145.1

Martin Lutherih pa, John Luther vekin, Zwingli pa khalin a fapa cu ca thiamtir a duh zet ih, khaw dangah tlawng a kaitir. Mi rilru cak zet a si ih, rei loah cun amah zirh theitu ding hman mi an harsat hial a si. Kum hleithum a si tikah cun, Switzerland ram sungih tlawng hminthang bik umnak, Bern khuaah a feh. Sihmansehla, cutawkah cun nehhnuih a rawngbawlnak tikhawlo thei thil tihnungum zet a um. Cumi hmunih puithiam Friar pawl cun Monastery-ih luhtir an turn a si. Dominican Friar le Franciscan pawl hi mipi hiptheinak lamah an zuamaw nasa ih, an bialdnn ceimawiah tla an tlansiakaw nasa ih, an khawmawknak le thil ti hrimhrim cu a ropi thei bikin an tuah theu. Mithianghlim pawl lem le mi thiltithei pawl lem tla cu la khawmin, biakinnah an ret a si.DR 145.2

Bern khuaih Friar puithiam pawl cun, “Hi tlangval hi kan lamah kan hip thei a siah cun, kan hlawkpi zet ding, kan zahum phah viau ding. A nauhak lai viau nan thu rel a thiam nasa si, ca ngan len a thiam zet fawn, music le hla sak len a thiam si ih, tangka tam tak sengih mipi hip turn hnak cun a nih hin mipi a hip nasa thei sawn ding.” tiin an ti. Cuti cun bum phahphah fakder phahphahin Zwingli cu an Convent-ih lut ve dingin an lem ciamam. Luther khal kha tlawng a kai laiah khan Pathianin thursuak lo phei sehla cu, Convent-ah khan a phum hloaw kumkhua ding ih, khawvelin a can riai ding a si. Zwingli lawngte cutivek tihphannakah a luh sian a si zik lo. Puithiam pawl thil turn cu a pain a rak thei ih, Puithiam dawngdah pawl laldh um cu a pain a siang lamlam zik lo. A nun an ti khawloh hlanah a pa cun a cah tlung ta riai.DR 145.3

A paih thu cu a thlun ih, Hmansehla tleirawl ti cu, an vengah a ngam rei lo ih, ca zirnak lam thoah, tan sal dingin Basel khaw lamah a feh. Hi khuaah hin a si Pathian laksawng Thuthang Tha cu a theih hmaisak bik. Cunah cun Saza pakhat Wittembach cu hlanlai tong hlun zirhtu a si. Greek tong le Hebrew tong a zirh laiah cun Baibalah hruai luhin a um ih, hitiveldn a nauhak zirhmi pawl thinglungah Pathian eng a ra thleng. Mifim pawl ngai dan hnaldh thu dik sawn a um a si a ti. Cumi thu dik cu, “Khrihih thihnak long hi misual pawl tlansuahnak a si” timi hi a si. Zwingli hrangah cun hi thu a dawng ngah cu khawfing cat vek a si.DR 146.1

Swingli cun a dam sung Pathian hna tuan dingin Basel ihsiin a feh suak thlang. A umnak ihsi nai te, Alpine bialah cun a hun tuan tan phawt a si. Puithiamah nemngheh a si hnuah, Pathian thu dik hawl suak ngaingai dingin a thinking cu hman thluh a turn. A rualpi pakhat cun, “Khrihih tuu khaal dingin ziang vek tlukih kau ha thil theih a tul ti cu a thei ciang nasa. Wycliff(b8.c5) Pathian a siar tam deuhdeuh ih, Pathian thu dik le Rom feh dan a per a kalh awknak a hmu fiang vivo. Baibal hi Pathian tawngka suak, Daan feh sual thei lo le huap kau tawk tak a si ti a zum ih, amah le amah a hrilhfiahaw a si ti khal a thei. Thurin tuah cawp le ngai dan ruat cia tinghet zawngin Pathian thu pawl a hrilhfiah ngam lo ih, hmansehla a zirh mi thu langsar pawl hmuh suah cu a ti dingah a ret. A umzia pawl dik le kim zetih a theih theinak dingih tanpi theitu ding pawl cu hmuh suah a turn vivo. Thlarau Thianghlim tanpinak cu a dil ih, thlacam le thinlung taktaldh a mamawhtu pawl hnenah a umzia a phuang thlang ding a si.” tiah a ti.DR 146.2

Zwingli cun, “Pathian Cabu sung thu pawl hi Pathian ihsin ra an si ill, minung ihsi suak a si lo. Tiengtu Pathian cun a tongka suak pawl hi Pathian ihsi ra a si ti a thei fiangter thei ding. Pathian thu cu a hlawhsam dah kel lo. A eng ih, a hrilhfiahaw ih, a phuangaw. Duhdawtnak le rundamnak hmuhnakah thinglung a tieng a si. Pathianah a hnangam ih, a ngaitlawmaw ih, a pumpekaw ih, Pathian thotho kha a ra lang sal theu,” a ti. A lehhnuih a ruahnak a ngan danah cun, “Pathian Cabu zir dingih ka pumpekawk tantirah cun, khawvel fimnak zirtirawknak le Pathian thu lam zirnak hin keimahah elawknak a cawk suak zik mai theu. Hitin ka ti,’Hi bang pawl hi cu umtir men aw, Pathian um dan cu a thudik ihsiin zir sawn aw,’ tiin ka tiaw. Ka thinking tieng dingin Pathian hnenah ka dil ih, tu ahcun Pathian thu pawl cu theih awlsam ka ti zet thlang.’ tiin a ti. (Ibid b8.c6)DR 147.1

Zwingliih thu zirtir pawl hi Luther hnen ihsi a ngah mi a si lo. Khrihih thurin a si mai. Zwingli cun, “Luther hin Khrihih thuthang a phuan ahcun, ka phuanmi vek a phuang a si. Anih cun Khrih hnenih thlarau ka hruai hnakih tarn sawn a rak hruai zo. Cu cu a pawi lo. Khrih hmin long lo cu hmin dang ka sal lo ding. Amai ralkap ka si ih, amah long hi ka hotu a si. Luther hnenah hin ca kawi khat khal ka ngan dah lo ih, anih khalin ca i kuat dah ve lo. Ziangruangah? Pathian Thlarau cu pumkhat a si ti lantirnakah, theiaw tawn riai si lo’n, Khrihih zirtirnak thuhmun kan zirtir veve a si.’’tiin a ti. D’Aubigne(b.8,c.9)DR 147.2

Zwingli cu 1516 kumah Einsiedeln khuaih Convent-ah thu rel dingin an sawm. Hinah hin Rom dik lonak fiang leh zualin a hmuh bet ding ih, Kohhran tuahthatnak hma a lak tantirnak a si ding ih, a huham cun Alps khaw leng lam tiang a thleng thlang ding a si. Einsiedeln khuaih thil pawimawh zet pakhat cu Mari lem a si ih, thilmak a tuah thei tiin an rel. Convent kulhnak ssangka lu tlunah cun, “Hinah hin sual ngaidamnak ngah theih a si.” tiin an tar. A fur a thalin cui Fala Thianghlim thlanah cun, mi an feh hluahhlo theu. Kum tin ten a hlannak puaiah phei cun Switzerland, France le Germany ram ihsiin mipi tarn em em an ra theu a si. Zwingli cun cumi a hmuh tikah a thin a na zet ih, hibang zirtirnak dik lo dungthlunih um pawl hnenah hin, remcannak lain Thuthang Tha zarih zalennak’ thu cu a sim ta a si.DR 147.3

“Pathian cu amai tuahmi hmun dangah khal um loin, hi biakinnah hin a um ce dingah ruat hlah uh. Khawi ram ihsi ra khal si ula, nan kiangah Pathian cu a um ih, a lo ngaithla theh a si. Thil santlai lo pawl tuahin le rei pipi thangih tawihvahnak pawl, thilpek pawl, milem buaipi pawl, Mari le mithianghlim pawl hnenih thlacamnak pawl hin, Pathian zaangfahnak cu a lo hmuh sak thei ding maw? Thla kan cam ih, thu tarn pi kan sal tla hi ziangso a sawt? Puithiam lukhuh mawi taktak, lu kawng zetih ziah fai, kawr fual zet zet hruk le sui kedam mawi zet zet pawl ken tla hin, ziang ha sawtnak a neih? Pathian cun thinlung a zoh sawn a si ih, kan thinking hin Pathian a hlat si. Khross parih vawikhat hlan awtu, Khrih zum hi sual ihsiin kumkhua rundam sinak cu a si sawn.” tiin thu a rel.DR 148.1

Cuih a thu rel mi an ngaithlak tikah ram hla zet ihsi bang zetih ra pawl cu an thin a na zet. Khrihih pekmi, a lakih ngaidamnak thu cu an theithiam hrih fawn lo. Romin a tuahmi Van fehnak’ an timi cu an duh tawk ih, a hnakih tha hawl cu an ngam lo. Thinlung thianghlimnak hawl ihnekin, Pope le an puithiam pawl kutih an rundamnak ding thum awk men cu awlsam an ti sawn.DR 148.2

Khrih zarih tlannak thu cu mi dang pawl cun lungawi zetin an pawm. Rome serh le sang pawl kha thinlung thlamuannakah an hmang lo. Khrihih thisen cu an sual thawinak a si ti zumin an pawm. Cubang pawl cu maiih ram lamah an tlung ih, an thu theih tharmi cu mi dang hnenah an sim sawng vivo. Thu dik cun khaw turn le khaw te tiang a fan suak ih, Fala Thianghlim lem umnakah a ra an mai deuhdeuh. Thawhlawm khal a mai deuhdeuh ih, Zwingliih thlahlawh tiangin a mai phah ta a si. Sihmansehla, himi hin amah cu a tilawm sawn ih, biaknak dik lo le zinkawng dik loih thahnemngainak a niam vivo cu a lungawi sawn a si.DR 148.3

Kohhran hotu pawl cun Zwingli ih ti dan cu an theithiam zet nan, kan lamah kan pakaitir thei em kei cu ti beiseiin an ngui san hrih ih, fakder phahphahin an lem theu. Thu dik cun cumi sungah cun mi thinlungah hna a rak tuan rero a si.DR 148.4

Einsiedeln ih Zwingli hna tuan zuamnak cu, hmun kau sawnih a tuan theinak dingih buatsaih awknak tha a rak a si. An ko cing zik thlang. Hinah hin kum thum a tuan hnu cun, Zurich khuaih Cathedral bialdnnpi ah thusim hna tuan dingin an ko. Hi khua hi Switzerland ram khaw pawimawh bik a si. Hi khuaih a hna tuan hin, hmun kau sawn a fan thleng thei ding a si. A kotu Kohhran hotu pawl cun thil thar zianghman lak luh an duh lo ih, a tuah ding cu hitin an bithliah sak;DR 148.5

“Bialdnn hrangih sumpai thawh ding hrimhrim, a tam thei bik ngah na zuam ding ih, malte hman na hrelh lo ding. Zumtu pawl cu pulpit par ihsiin si seh, mi sual thupha cawi saknaldn si seh, thenhra thenkhat le thilpek hrimhrim ihsiin tla Kohhran an duhdawtzia tilang dingin na fuih ding a si. Dam lo pawl, Bawipaih Zanriah pawl le Kohhran sumphut hrimhrim ihsiin sumpai lut tipung dingin taimak na suah ding a si. Sakramen zem pawl, thu rel le member enkawl hi cu chaplain ti ding a si. Hi vekah hi cun aiawh kha la men aw. A hleice in, thu relah hin. Milian pawl long Sakramen na zem thei. Cu khal cu ti dingih fial na si tikah long. Zohman thlei dang loih ti ding ti vek hi cu khap na si.” tiah an ti.DR 149.1

An thupek cu ngui ringring cingin a ngaithla. Himi hmunih tuan dingih an sawm ruangih a lungawi thu a hun sim ta ciamciam ih, a ti dan ding cu ama’n a rel ta hmiah mai. “Jesuh Khrihih cancin hi mipi pawl hrangah thup hloh a si rei thlang lutuk. Matthai ziak bu pumpi hi ka rel ding ih, ka thu rel pawl cu Pathian Cabu sung ita long a si ding. A thuk danzia tla ka tah ding ih, thu thenkhat cu a dang thawn tla ka khaikhin ding. A umzia theih tumin thla ka cam ding. Pathian a sunglawinakah le Fapa thangthatnakah le thlarau pawl rundamih an um ih, thu dildh an din ngheh theinakah ka rawngbawlnak cu ka hlan a si.”tiin a ti. Kohhran hruaitu thenkhat cun an duh lo zawng tak a si ruangah ti lo dingin an lem. Anihin len, a turn fetfet fawn. “Thil thar lak luh ka turn lo. Thil hlun, hlanlai, caan thianghlim laiih Kohhran pawl ti dan kha ka thlun ve men ding a si.”tiah a ti.DR 149.2

A thu dik zirtirmi hi mi pawlin an rak ngaihven zet zo hrimhrim ih, a thu rel ngai dingin mipi tam ngaingai an feh khawm. Biakinn lamzin reipi zawh nawn lo pawl tla an ra leh sal. A thu rel thawknakah Thuthang Tha Matthai ngan cu a hun siar ih, mipi theihthiamnak dingah, Jesuhih dam lai, a thu zirhmi pawl le a thihnak thu pawl cu a hun simfiah. Einsiedeln khuaih a ti vekin, ‘Pathian thu long hi pawm a ngamum ih, Jesuh ih thihnak cu kan sual thawinak famkim cu a si’ ti a hrilhfiah. “Ka duh bik cu rundamnak bulhram dik tak a simi Khrih hnenih lo hruai hi a si.” a ti camci phahphah. Mi phun kipin an run pan ih, roreltu pawl, cathiam pawl, kutthiam mi pawl le lo neitu pawl tiang an si. A thu rel cu ngun ememin an ngaithla a si. Rundamnak cu mi tin hrangah a thlawnih pek mi a si ti long rel loin, cutik laiih nun sual bawl le thil tha lo tuahtu pawl cu dim baksak lo’n ngam ememin a sawisel hmiah hmiah. Mi tam zet cu Pathian lamah an lamletaw ih, “Himi hi thu dik reltu a si. Kan hrangih Moses a si rori. Ezipt thim lak ihsiin in hruai suak a si hi.” tiin an ti.DR 149.3

A pekteah cun a rawngbawlnak cu a phur zet. Sihmansehla, rei lo te ahcun kalhtu a hung um ta a si. Puithian pawl khan a zirhnak cu an sawisel ih, a thil ti cu ti bahlah an turn. Thenkhat cun an hnihsawh ih, thenkhatin an siatkhum ih, thenkhat cun an hro neknek fawn. Zwingli cun hibang hmuahhmuah hi a tuar hramhram ih, “Mi sual pawl Khrih hnenih hruai ka duh si ahcun, hibang hi cu mit ka sin san men ding a si.” tiin a ti.DR 150.1

Hitilai fangah hin Kohhran tuahthatnak cu a bawm thei ding thil a hung um. Mi pakhat Lucian an ti cu Lutherih ca nganmi pawl kentirin, Kohhran tuahthat duh mi, mi pakhatin Basel ihsiin a hun thlah. Hibang cabu pawl hi zuar sehla thu dik thehdarhnak hlawk zet a si thei ding a ti ih, Zwingli hnenah, “Hi pa hi mi santlai a si maw, zohfiah ta awla. A si ahcun Lutherih cabu pawl, Bawipaih Thlacamnak vantlang hrangih a ngan mi pawl tla hi khawpi le khaw teah innih Idpah luhpi sehla, miin an rak theih tam ahcun leitu an tam zet ding hokhaw.”tiah a ti. Cutivekin eng cun luhnak saangka a hmu vivo.DR 150.2

Pathianin biaknak fehsual le zumnak atthlak nghawngkawl phelh dingih a tawlrel laiah, Satan cun cui nghawngkawl cu nghet sinsin dingin theih tawp a rak suah ve. Jesuhi h thisen zarih thiam conak le ngaidamnak phuangzartu ding ram tam takah mi an um laiah, Rom cun Khristian ram hmuahhmuahah sumpaiih sual ngaidamnak tiket zuar cu a tharthawh sal.DR 150.3

Sual citin hin man a nei fingfing tiin, Kohhran tangka bawm cu a khah theinak dingah cuih sual ngaidamnak tiket cu an zuar vivo men. Tuahthatnak duhtu pawl vethung cun, cucu an duh lo ih, sual thawidamtu le rundam theitu Khrih long cu an kawhhmuh ve ngatngat a si.DR 150.4

Germany ramah cun sual ngaidamnak zuar hna cu, Dominican Friar pawl kutah an ret ill, Tetzel khan a zuar hna cu a hoha. Switzerland ramah cun Franciscan Friar kutah ret a si ih, Italy mi puithiam Samsonin a zuar hna cu a hoha. Samson cun Kohhran hrangih thahnemngai zetin Germany le Switzerland ramah a vak ih, Pope tangka bawm cu a rak khahtir theu. Tuah cun mirethei pawl ih sumpai le milian pawl ih pawisa lakak dingin Switzerland ram a ra thleng. Sihmansehla, tuahthatnak khan mipi thinlung cu a rak tidanglam zet thlang ih, a sumpai hawl khal a hmuh mal phah zet a si. Zwingli khal Einsiedeln khuaah a rak cam lai fang a si. Samson cu Einsiedeln khaw kiangih khaw pakhat a ra thlen cun, Zwingli cun kalh tumin a rak hmasawn nan an tawngaw lo. Samson cu Zwingli khan a mualphoh tukih ram dangah a feh hlo.DR 151.1

Zurich khuaah cun Zwingli cun, ngaidamnak tuah thiam pawl cu, a thu rel phahin a tim neknek theu. Samsonin cumi khua a run naih tikah cun , Council-in mi pakhat thlahin Samson cu feh laan vivo dingin an va cah. Hmansehla, depdet thawhin a lut hrim nan, ngaidamnak tiket cu pakhat hman a khawng thei nawn lo. Rei lo teah cun Switzerland ram cu a suah san ve a si.DR 151.2

1519 kumah Switzerland ramah nasa zetin pulh hri a leng. Himi hin Kohhran tuahthatnak cu a bawm nasa. Thil tihnung a ra thlen ngaingai tikah cun, an sual ngaidamnak tiket lei pawl cu zianghman a si lo zia an thei suak ih, an zumnak lungphun nghahnak ding dik tak cu duh nakcang an thei ta a si. Zurich khuaah cun Zwingli khal a dam lo ve ih, a dam suah zumum lo khawpin a besia. A thi ti tlain a thang man. Cuvek dinhmunah khal a thinlung pacannak le a beiseinak cu a hnin dah lo. Zumnaldn Kalvari Khross cu a thlir ih, sual ngaidamnak famldm cu a zum nghet. Thihnak saangka a dak zo hnu cu a dam sal ih, Thuthang Tha cu a hlan hnakih uarin a rel ih, a thu rel cun hmuar a nei ngaingai. Mipi pawl khal an Pastor, thihnak saangkaih dak zo, a hung tha sal cu an lung a awi ngaingai. Annih pawl khal cu dam lo le thicawng nungcawng dinhmun ihsi tha leh sal pawl an si ih, Thuthang Tha sunlawizia cu a hlan hnaldn an theih phah nasa sawn a si..DR 151.3

Zwingli khalin thu dik cu theih fiahnak a neih bet vivo. ‘Baikal thuin na tuah thar thei a si’ ti cu amah roriin theihnak a nei. Minung tluknak le tlansuahnak thu cu a rel uar bikmi a si thlang. “Adam ah kan thi thluh zo ih, sualah pilin thiamlo kan co zo. Khrihin cem thei dah lo tlansuah salnak in lei sak zo. A tuarnak cu catuan daih raithawinak a si ih, catuan daih damnak sii khal a si. Cumiah cun zumnak hnin dah lo neiih, a thihnakih nghataw pohpoh cun catuan daih Pathianih lungawinak an ngah a si.” tiin a zirh. Himi lo khal, “Khrihih thatnak ruangah cun, minung cu sualah kan um ringring thei lo. Pathian zumnak a umnak hmun pohpohah cun, Pathian khal a um ih, Pathian umnak ipiangah cun thahnemngainak a zual ih, himi thahnemngainak hin mi pawl cu thil tha ti dingin tha pein a nawr theu a si.” tiin a ti.DR 152.1

Zwingliih thu rel cun mi a hip nasa ih, a thu rel ngaithla dingin biakinn an khat thepthep theu. Mipi theihthiam ding tawkin thu dik cu tawi te tein a rel theu. An theih sual pangih an mangbang lonak dingin fimkhur ememin a rel theu. Thupi bildh a ngai cu, mipi pawl thinlung cu Khrihih zirtirnak lamah hruai hi a si. A duhdawtnak thu ihsi an thinlung ti nemih, Jesuhih nuncan cu an hmaiah pho lan a si. Thuthang Tha zirtirnak tlangpi cu an theih tikah cun, ramhuai biak ngaihsaktu pawl cun an zum dan le ti dan an thlakthleng tengteng ding a si.DR 152.2

Zurich khuaih Kohhran tuahthatnak cun mal te tein hma a sawn vivo tikah, hmelma pawl cun an enghelh nasa ih, an dodal tan ta a si. A hlan kum khat hrawngah khan, Wittenberg khaw puithiam khan Worms khuaah Pope le siangpahrang hmaiah “Si hlah” a rak ti zo. Zurich khuaah khal hin Pope dodalnak cu a um ve zik ngeiin a lang. Zwingli cu an sawisel camci ta. Pope lalnak hmunah cu Thuthang Tha phuangtu pawl cu meiih an ur thahmi an um hnuaihni thlang. Hmansehla, cucu duh tawk lovin zirtinak fehsual zirhtu an ti cu cawlhter thluh an duh. Cuti cun, Constance Bishop-in Zurich rorelnak Councilah cun palai pathum a thlah ih, Zwingli hin Kohhran Daan bawhse dingin mipi a zirh ih, himi hin vantlangah buainak a suahter ding ti a phanum. Kohhran thuneihnak hi hnawl a si ahcun, ram pumah buainak a suah a phanum a si tiin an hek. Zwingli vethung cun, “Zurich-ah hin Thuthang Tha kum li ka zirh zo ih, ram pumah hi khua tlukih hnangam thlak le daihnak khawiah hman a um lo. Cuti a si si ahcun, Khristian sakhua hi vantlang kan himdamnak dingih kilawknak tha bik a si lo ding sawm?” tiin a let.DR 152.3

Palai pawl cun roreltu pawl cu an kawk ih, “Rundamnak um lonak Kohhran a um hi sian ding a si lo.” an ti. Cutikah, Zwingli cun “Hi elnak thu hi lung hlah uh. Piter khan dik taldh a sawn ruangah “Piter” tiin hmin thar a petu, kan lungpi Khrih thotho kha Kohhran nghahawknak cu a si. Hnam tin lakah Bawipa Jesuh hi thinlung takih a zumtu cu Pathianin a pawm thluh hai. Hitawki hi Kohhran pakhat cu a um! Cumi leng lamah cun zohman rundamin an um lo ding,’’tiin a sawn. Cumi biakawk tumah cun palai pakhat cun thu dik cu a pawm ve nghal nghenghe a si.DR 153.1

Roreltu Council cun Zwingli cu an hrem duh lo. Sihmansehla, Rom cun thil dangin phiar a turn lala. A hmelma pawlin an phiar ti Zwingliin a theih tikah cun, “Ra hai seh, tiva kapih lungpi a pahtu tifawn hi lungpiin a tih vek fangin ka tih.” tiah a ti. Kohhran hotu pawlin tisiat an tumih, a netnak ahcun amah an bawm riangri. Thu Dik cu a karhzai ciamam. Germany ramih Luther a hloh ruangih beidawng pawlin, Switzerland ramih Thuthang Tha a karhzai zia thu an theih tikah, an tha a thar sal ngaingai a si.DR 153.2

Kohhran tuahthatnaldn Zurich khuaah hram a kaih ngheh hnu cun, suahsualnak a dem ih, remawknak le lungrualnak a um thlang. Zwingli cun, “Kan khuaah cun remawknakin umhmun a khuar ih, tawhawk a um nawn lo ih, hrawkhrawlnak a hlo ih, halhsikawknak a reh theh. Nghirnghoawknak a um nawn ta lo. Hiti vek pumkhatawknak hi kan Bawipa le kan thurin ihsiih ra piang a si. Himi hin remawknakah in titlai a si.”tiah a ti.DR 153.3

Kohhran tuahthatu pawl cun an neh vivo iruangah, Rom cun tisiat a turn sinsin. Germany ramih Luther in hna a tuanmi pawl tisiatnakah nghaisakawk hi a sawt lo zia an thei zo ih, tunah cun tuahthatu pawlin an hman vek hriamhrei hman ve an turn. Zwingli thawn elawknak nasa zetin an nei kei ih, a buatsaihtuah cun anmah an si ding ih, neh loh theih lohin a hmun khal an hriil ding ih, Council member ding pawl khal an hriil thluh ding. Zwingli cu an kutih vawi khat an ret thei ahcun, suahtir leh an turn nawn lo hrimhrim. A hruaitu bik thu rel thei nawn loih an tuah thei ahcun, a pawl tuahmi khal awl ten tirem theih an si ding an ti. An thil turn hi an thup nasa.DR 153.4

Elawknak hmun dingah cun Baden khua an ruat. Zwingli longte a feh ve lo. Ziangruangah tile, Zurich khuaih roreltu pawl cun Pope minung pawlih thil ti dan hi an ringhlel ih, cu loah khal Pope lalnak hmunih Thuthang Tha pawmtu pawl hrangih meipi muah a si ti an theithiam. Curuangah, thi hloral men dingih an Pastor a va tel ve an siang lo a si. Amah cun Zurich khuaah si sehla, Pope misung pawl cu ziang zat an si khalah salawk cu a ngam zet. Baden khua hi longte, dung naite ah khan martar thisen a suahnak a si ih, cuih va feh cu thih ngeingei dingah an ruat. Zwingli aiawh dingin mi pahnih, Oecolampadius le Haller cu an hriil. Rom minung pawl hotu dingah cun mi hminthang Dr. Eck a si ding ih, ca thiam zetzet tarn tak le sakhaw hruaitu pawlin an tawiawm hawk ding a si.DR 154.1

An tawnkhawmawknakah cun, Zwingli cu tel lo hman sehla, huham a nei ngaingai. Ca ngantu pawl cu Pope minung pawl khan an duhmi an hriil thluh ih, mi dangin an rak ngan ve ahcun thah ding ti a si. Hmansehla, Zwingli cun an tokhawmnakih thil an ti dan pawl cu kim zetin ni tin a rak thei ve vivo. Zirlai pakhat, an elawknakih tel ve cun, sun lamih an elawknak hmuahhmuah cu sun lamah a ngan suak thluh theu. Cumi le Oecolampadius-in Zwingli ca a kuatmi pawl thawn, zirlai pahnihin an tlanpi nghal lohli theu ih, Zwingli cu an va pe theu. Zwingli cun a sawn dan le ti dan ding pawl cu zanah a ngan thluh ih, zirlai pahnih khan a thaizingah Baden lamah an tlanpi lala theu. Khawpi kiltu pawlin an rinhlelh lonak dingah ar tampi an sipsuan ih, harsatnak um lovin an lut thei vivo a si.DR 154.2

Hitivekin Zwingli cun a khingpi pawl cu a cai bang zet ve a si. Myconius-ih rel dan ah, ” Ruat ngun zetih, it lo sing lo roriih a ti dan ding, Baden khuaih a kuat mi hi amah fehih va el hnakin a tangkai nasa sawn a si.” a ti.DR 154.3

Rom pawl khan neh cia vekih retawin, Baden khua ih ra an si ih, an sinfen ropi bik , lung man khung thawih an ceimi pawl kengin an thuamaw ih, an khawsak cu a nuam a si. An rawl ei cabuai cu eiin thaw le mawihnai zetzetin an hung khat. An Kohhran hnatuan bang thlak pawl tizangkhainakah hlimhlawp an tuah phahphah. Khat lam pawl vethung cu,“Himi, kutdawh cu an si em lo maw” ti khawpin eiin an tlasam viau siawm tak a si. Oecolampius-ih thlen inn pa cun a mikhual cu a zohthup theu ih, ca a siar lo len thlacamin a hmu theu cu mak a ti nasa ih, hi pa hi mi tha tak cu a si zik hi’ tiin a ti hial a si.DR 155.1

Tonawkkhawmnakah cun Dr. Eck cu uangthuang zetin pulpitah a kai ih, Oecolampalius lawngte kawr se zet hruhin a khingpi pawl hmaiah thingtum parah an totir. Dr. Eck cun a aw tlang that le amah a rin tawkawknak cu a sawr zet. Duhdawtnak le sumpaiih vur a sizia a ruat tikah, thahnem a ngai lehzual. Thurin hlawhtling takih humhimtu pawl cun lawman tarn tak an hmu theu. A tannak a tleu deuh cangah cun hmuhsuamnak le tongkam caltlai tla a hmang phahphah.DR 155.2

Oecolampadius vethung cu, thuhnuairawlh zet, mah rinawk tawknak nei lem lo a si ih, a huphurh zet. A thu rel thawk lamah cun khun takin, “Pathian thu long lo cu rorel dik tehnak dang kan pawm lo,” a ti. A hmel lan danah cun a nun a nem zet. A tongkam khal a tha. A thu rel a neh ve zet. Rom pawl khan an ti dan kelin Kohhran tidanhmang cu tansanah an hmang ih, tuahthatu pawl cun Baibal an tansan ve thung. Oecolampius cun,“Tidan hin kan Switzerland ramah thuneihnak a nei lo. kan ram awpawknak thawn remaw zet a si loah cun. Tunah cun zumnak thilah Baibal hi kan ram daan tlangpi cu a si thlang ko.”tiah a ti.DR 155.3

Hiti thu elawtu teih pahnih bangawk lonak cun thil nghawngsuah a nei. Kohhran tuahthatuin thu cu nem taldn le ngaitlawmaw zetin a rel ih, cu cun mi thinking a neh ih, Eck mi uangthuang pa cu an bengkhawn lo.DR 156.1

An elawknak cun ni hleiriat sung a awh ih, a netnakah cun Pope minung pawl khan nehnak cu an co thiamthiam. Roreltu tarn sawn cun Pope lam an tan ih, “Kohhran tuahthatu pawl lam cu neh nan si.”an ti. “Nanmah le nan hruaitu Zwingli pawl cu dumsuah nan si thlang.” tiin an ti. Hmansehla, An elawknak rah cu a zo sawnin ha seng ti fiang ten a hung lang. An elawknak cun Kohhran tuahthat duhnak thinlung a hun tipung ciamam ih, a nehhnu rei lo te ahcun, khaw pawimawh Bern le Basel cu a khaw pumin Kohhran tuahthatu pawl lamtang an hung si thluh ta a si.DR 156.2