Rozdział 16 — Dieta sanatoryjna

Rozumna opieka i dobry pokarm

419. Należy organizować zakłady opiekuńcze nad chorymi, w których osoby cierpiące można by umieszczać pod nadzorem bogobojnych lekarzy misyjnych i leczyć bez stosowania środków chemicznych. Do tych instytucji przyjdą ludzie, którzy chorują wskutek niewłaściwych nawyków w jedzeniu i piciu, i dla takich powinna być przygotowana prosta, zdrowa i smaczna dieta. Nie powinna to być dieta głodowa. Zdrowe artykuły spożywcze należy połączyć tak, aby powstały smaczne potrawy. — Manuscript 50, 1905.CD 197.1

420. Pragniemy zbudować sanatorium, gdzie przyroda leczyłaby choroby własnymi środkami i gdzie uczono by ludzi, jak mają obchodzić się z sobą w razie choroby, gdzie nauczyliby się spożywać na czas zdrowy pokarm i przywykliby unikać wszelkich narkotyków — herbaty, kawy, wina i wszelkiego rodzaju środków pobudzających — i odrzuciliby mięso. — Manuscript 44, 1896.CD 197.2

Odpowiedzialność lekarzy, dietetyków i pielęgniarek

421. Obowiązkiem lekarza jest czuwać, by pokarm był zdrowy i przygotowany w taki sposób, aby nie wywoływał zaburzeń w organizmie. — Letter 112, 1909.CD 197.3

422. Lekarze powinni zwracać uwagę na modlitwę spełniając swe wielce odpowiedzialne powołanie. Winni zalecać swym pacjentom pokarm, który jest dla nich najbardziej odpowiedni. Ten z kolei powinien być przygotowywany przez osobę świadomą tego, iż zajmuje ona bardzo ważne stanowisko, ponieważ do wytworzenia dobrej krwi wymagane jest dobre pożywienie. — Manuscript 93, 1901.CD 197.4

423. Ważną częścią obowiązków pielęgniarki jest troska o dietę pacjenta. Nie można pozwolić, by cierpiał on lub został niepotrzebnie osłabiony wskutek braku pożywienia; nie powinno się też przeciążać układu pokarmowego. Należy dbać o przygotowanie i podanie pokarmu w taki sposób, aby był smaczny; lecz należy też w rozsądny sposób dostosować go do potrzeb pacjenta, tak pod względem ilościowym, jak i jakościowym. — Ministry of Healing 221 (1905).CD 198.1

Dbajcie o wygodę i dobre samopoczucie pacjentów

424. Pacjentom należy zapewnić obfitość zdrowego i smacznego pokarmu, przyrządzonego i podanego w tak zachęcający sposób, aby nie mieli chęci domagać się pokarmów mięsnych. Posiłki mogą stać się środkami do wychowania w zasadach reformy zdrowia. Należy okazywać staranność odnośnie zestawiania dań, jakie podaje się pacjentom. Znajomość prawidłowego zestawiania pokarmów jest rzeczą bardzo cenną i należy ją przyjąć jako mądrość pochodzącą od Boga.CD 198.2

Godziny posiłków powinny być tak ustalone, aby pacjenci czuli, że przełożeni zakładu dbają o ich wygodę i zdrowie. Wówczas, opuszczając zakład, nie wyniosą zeń kwasu uprzedzenia. W żadnym wypadku nie należy postępować w taki sposób, aby pacjenci odnieśli wrażenie, iż czas posiłków został ustalony według jakichś niezmiennych praw.CD 198.3

Jeśli po zniesieniu trzeciego posiłku w sanatorium zobaczycie, że odstręcza to ludzi od sanatorium, wówczas oczywiście powinniście zmienić to. Musimy pamiętać, że chociaż są tacy, którym lepiej służy przyjmowanie posiłków dwa razy dziennie, to inni, którzy spożywają lekkie posiłki, odczuwają potrzebę zjedzenia jeszcze czegoś wieczorem. Należy jeść tyle pokarmu, by dać siłę ścięgnom i mięśniom. Musimy pamiętać, że to ze spożywanego pokarmu umysł czerpie siły. Częścią misyjnego, lekarskiego dzieła, jakie mają wykonać nasi pracownicy w sanatoriach, jest pokazanie wartości zdrowego pokarmu.CD 198.4

Jest rzeczą słuszną niepodawanie w naszych sanatoriach herbaty, kawy lub pokarmów mięsnych. Dla wielu oznacza to wielką zmianę i znaczne uszczuplenie. Narzucanie innych zmian, jak np. ilości posiłków dziennie, może w niektórych przypadkach wyrządzić więcej szkody niż pożytku. — Letter 213, 1902.CD 198.5

Wymagajcie tylko koniecznych zmian w nawykach i zwyczajach

425. Osoby zatrudnione w tej instytucji mają pamiętać, że Bóg pragnie, aby mieli wzgląd na pacjentów biorąc pod uwagę ich sytuację. Mamy być pomocną ręką w przedstawianiu wielkich zagadnień prawdy na obecny czas i nie powinniśmy niepotrzebnie zwalczać nawyków i zwyczajów tych, którzy przychodzą do sanatorium jako pacjenci i goście. Wielu spośród nich przybywa do tego miejsca odpoczynku tylko na kilkutygodniowy pobyt. Zmuszanie ich na tak krótki czas do zmiany swych godzin posiłków oznaczałoby dla nich wielką niewygodę. Jeśli to uczynicie, przekonacie się z własnego doświadczenia, że popełniliście błąd. Zapoznajcie się, o ile możecie, z nawykami pacjentów i nie wymagajcie od nich zmian w tej sprawie, o ile przez taką zmianę nie osiągnie się niczego specjalnego.CD 198.6

Atmosfera w naszej instytucji powinna być miła, rodzinna i jak najbardziej towarzyska. Trzeba, aby osoby przychodzące na kurację czuły się jak u siebie w domu. Nagłe zmiany w posiłkach powodują u nich niepokój. Wskutek niemożności realizowania swych przyzwyczajeń powstaje poczucie dyskomfortu. Umysł jest zaniepokojony, co wywołuje nienaturalny stan, pozbawiający ich błogosławieństw, jakie mogliby otrzymać. Jeśli zachodzi konieczność zmiany przyzwyczajeń, dokonujcie tego tak starannie i tak uprzejmie, by widzieli w tej zmianie raczej błogosławieństwo niż niewygodę...CD 199.1

Niech wasze zarządzenia będą tak słuszne, aby przemawiały do rozsądku nawet tych, którzy nie byli wychowani w taki sposób, by mogli jasno dostrzegać te rzeczy. Starajcie się wprowadzać w życie tych, którzy przychodzą do sanatorium odnawiające i przekształcające zasady prawdy dla poprawienia ich stanu zdrowia; pokażcie im, że nie stosujecie względem nich żadnych samowolnych wymagań. Nie dawajcie im powodu do myślenia, że zmusza się ich do czegoś, czego nie chcą. — Letter 213, 1902.CD 199.2

Dokonujcie stopniowo zmian w diecie

426. Nocą rozmawiałam z wami obojgiem. Miałam wam do powiedzenia pewne rzeczy odnośnie diety. Rozmawiałam z wami swobodnie mówiąc, iż macie poczynić zmiany w swych poglądach odnośnie diety, jaką mają stosować osoby przychodzące ze świata do sanatorium. Ludzie ci żyli niewłaściwie, spożywając tłuste pokarmy. Cierpią oni wskutek dogadzania apetytowi. Potrzebna jest zmiana w ich dotychczasowych przyzwyczajeniach odnośnie jedzenia i picia. Lecz reformy tej nie można dokonać jednorazowo. Zmiana musi się dokonywać stopniowo.CD 199.3

Stawiane przed nimi zdrowe pokarmy muszą być smaczne. Być może, przez całe swe życie jadali trzy razy dziennie i to obficie. Jest rzeczą bardzo ważną, by zapoznać tych ludzi z prawdami reformy zdrowia. Aby jednak skłonić ich do przyjęcia zdrowej diety, musimy podawać im w obfitości zdrowy i smaczny pokarm. Nie należy dokonywać zmiany nagle, by nie odwrócili się od reformy zdrowia, zamiast być do niej pociągnięci. Podawany im pokarm musi być przyrządzony starannie i być bardziej tłusty od naszego...CD 199.4

Piszę to, ponieważ jestem pewna, że Pan chce, abyście postępowali z tymi ludźmi w sposób taktowny, uwzględniając ich brak poznania oraz dogadzanie sobie.CD 200.1

Natomiast, o ile o mnie chodzi, to jestem stanowczo za prostą i skromną dietą. Nie będzie jednak właściwe przestawianie świeckich, dogadzających sobie pacjentów na dietę tak ścisłą, aby miała ich odwrócić od reformy zdrowia. To nie przekona ich o konieczności zmiany przyzwyczajeń w jedzeniu i piciu. Mówcie im o faktach. Wychowujcie ich, aby widzieli potrzebę prostej, smacznej diety i dokonujcie zmiany stopniowo. Dajcie im czas, aby mogli zgodzić się na zabiegi i dane im pouczenia. Pracujcie i módlcie się oraz prowadźcie ich najdelikatniej jak tylko można.CD 200.2

Pamiętam, że pewnego razu w..., gdy byłam w tamtejszym sanatorium, nalegano na mnie, bym usiadła razem z pacjentami i jadła z nimi, abyśmy się zaprzyjaźnili. Zauważyłam wtedy, że popełniono poważny błąd w przygotowaniu posiłku. Przyrządzono go w taki sposób, że był pozbawiony smaku i nie było go więcej jak dwie trzecie tego, co było potrzebne. Stanowczo nie potrafiłabym wówczas zadowolić apetytu takim posiłkiem. Spróbowałam wprowadzić wtedy inny porządek rzeczy i uważam, że to pomogło.CD 200.3

Reformom musi towarzyszyć wychowanie

Musimy od początku do końca przemyśleć nasze postępowanie z pacjentami w sanatoriach. Powinniśmy pamiętać, że nawyków i praktyk całego życia nie da się zmienić w jednej chwili. Mając inteligentnego kucharza i bogaty wybór zdrowego pożywienia, możemy przeprowadzać reformy, które będą skuteczne. Zanim się to jednak stanie, upłynie pewien czas. Nie należy podejmować intensywnego wysiłku w tym kierunku, o ile nie jest to konieczne. Musimy pamiętać, że pokarm, który mógłby smakować reformatorowi zdrowia, będzie zupełnie niesmaczny dla tych którzy przywykli do mocno przyprawionych pokarmów. Powinno się urządzać odczyty wyjaśniające, dlaczego potrzebna jest reforma diety oraz wskazujące, iż spożywanie mocno przyprawionych pokarmów powoduje zapalenie delikatnej błony wewnętrznej narządów układu trawiennego. Należy pokazać dlaczego my zmieniliśmy nasz sposób jedzenia i picia. Pokażcie, dlaczego odrzucamy tytoń i wszelkie alkoholowe napoje. Wyłóżcie jasno i wyraźnie zasady reformy zdrowia, i postawcie na stole pod dostatkiem zdrowego, smacznie przyrządzonego pokarmu, a Pan pomoże wam przekonać ich o konieczności reformy i da poznać, że służy ona ich dobru. Oni porzucą mocno przyprawione potrawy, do których przyzwyczaili się, lecz trzeba się postarać dać im pokarm, który byłby tak zdrowy i tak smaczny, aby przestali odczuwać brak niezdrowych potraw. Pokażcie im, że zabiegi, jakie stosujecie, nie przyniosą im pożytku, dopóki nie zmienią swych nawyków w jedzeniu i piciu. — Letter 331, 1904.CD 200.4

427. We wszystkich naszych sanatoriach powinna być sporządzona w jadalni obszerna lista potraw dla pacjentów. Nie widziałam w żadnym z naszych zakładów medycznych niczego nadzwyczajnego, lecz widziałam niektóre stoły, na których stanowczo brakowało dobrych, smacznych, apetycznych potraw. W takich instytucjach pacjenci często uznawali po krótkim pobycie, że płacą zbyt dużą sumę za pokój, wyżywienie i zabiegi, nie otrzymując wiele w zamian, dlatego odchodzili. Oczywiście, wkrótce rozeszły się narzekania dyskredytujące naszą instytucję.CD 201.1

Dwie skrajności

Istnieją dwie skrajności, których jednakowo należy unikać. Oby Pan dopomógł wszystkim, którzy związani są z naszymi instytucjami medycznymi, aby nie zalecali zbyt małej ilości pokarmu. Przebywający w naszych sanatoriach mężczyźni i kobiety mają często spaczone apetyty. Nie sposób u wszystkich tych ludzi dokonywać radykalnych zmian. Niektórych nie można natychmiast przestawić na tak prostą, zdrową dietę, jaką można stosować w prywatnych domach. W medycznej instytucji należy zaspokajać rozmaite apetyty. Jedni wymagają dobrze przygotowanych jarzyn dla zaspokojenia swych szczególnych potrzeb. Inni nie są zdolni używać ich bez narażenia się na dolegliwości. Biedni, cierpiący z powodu niestrawności, wymagają szczególnego zachęcenia. Niech w sanatoriach szerzy się religijny wpływ chrześcijańskiego domu. To przyczyni się do zdrowia pacjentów. Wszystkie te sprawy należy załatwiać starannie i z modlitwą. Pan widzi trudności, jakim należy sprostać i będzie wam służył pomocą...CD 201.2

Urozmaicajcie jadłospis

Napisałam wam wczoraj o pewnych sprawach, które — jak sądzę — nie wprawią was w zakłopotanie. Być może napisałam zbyt dużo o ważności stosowania liberalnej diety w naszych sanatoriach. Byłam w kilku zakładach leczniczych, gdzie zaopatrzenie w żywność nie było tak liberalne, jak powinno. Jak wiecie, zaopatrując chorych w żywność nie powinniśmy się trzymać ustalonego porządku, ale musimy często zmieniać jadłospis i przygotowywać urozmaicony pokarm. Wierzę, iż Pan da wszystkim zdrowy rozsądek w przygotowywaniu pokarmu. — Letter 45, 1903.CD 201.3

428. Osobom przychodzącym do naszych sanatoriów na leczenie winno się dostarczać dostateczną ilość różnorodnego dobrze przygotowanego pokarmu. Stawiany przed nimi pokarm powinien obowiązkowo być bardziej urozmaicony, niż byłoby to potrzebne w domu. Niech dieta robi dobre wrażenie na gościach. Jest to sprawa niezwykle ważna. Frekwencja w naszych zakładach wzrośnie, jeśli będziemy dostarczać pożywienie w większym wyborze i w dostatecznej ilości.CD 202.1

Wielokrotnie odchodziłam od stołu w naszych sanatoriach głodna i niezadowolona. Rozmawiałam z przełożonymi i powiedziałam im, że ich dieta powinna być bardziej liberalna, a pokarm smaczny. Powiedziałam im, aby użyli swej pomysłowości dla dokonania niezbędnych zmian w najlepszy sposób. Powiedziałam im, że powinni pamiętać, iż to, co być może odpowiadałoby smakowi reformatorów zdrowia, nie musi wcale odpowiadać tym, którzy — jak to się mówi — zawsze jedli łakocie. Wiele można by się nauczyć z przygotowywania i podawania pokarmów w należycie prowadzonych, zdrowotnych restauracjach...CD 202.2

Unikajcie skrajności

O ile nie będziecie poświęcać temu wiecej uwagi, to frekwencja u was zmaleje zamiast wzrosnąć. Istnieje niebezpieczeństwo pójścia zbyt daleko w reformie diety.CD 202.3

Ostatniej nocy rozmawiałam we śnie z lekarzem...CD 202.4

Powiedziałam mu: — Musisz wciąż wystrzegać się skrajności w diecie. Nie powinieneś dochodzić do skrajności, ani względem siebie, ani odnośnie pokarmu przyrządzanego dla współpracowników i pacjentów sanatorium. Pacjenci płacą wysoką cenę za swój pobyt i powinni mieć bogaty jadłospis. Niektórzy mogą przyjść do sanatorium w stanie wymagającym ścisłego ograniczenia apetytu i najprostszej diety, lecz w miarę, jak ich stan zdrowia będzie się poprawiał, powinno się dostarczyć im jedzenia pożywnego i w obfitości.CD 202.5

Możesz być zaskoczony mym listem, lecz ubiegłej nocy zostałam pouczona, że zmiana w diecie dokona wielkiej zmiany w waszej klienteli. Potrzebna jest bardziej obfita dieta. — Letter 37, 1904.CD 202.6

429. W sanatorium należy wystrzegać się niebezpieczeństwa skrajności w diecie. Nie możemy oczekiwać by ludzie pochodzący ze świata przyjęli natychmiast to, czego nasz lud uczy się przez całe lata. Nawet teraz jest wielu kaznodziejów, którzy nie przestrzegają reformy zdrowia, pomimo otrzymanego światła. Nie możemy oczekiwać by ci, którzy nie rozumieją potrzeby wstrzemięźliwości w diecie, którzy nie mają praktycznego doświadczenia w tych sprawach, od razu zrobili wielki przeskok z jedzenia żarłocznego do bardzo ścisłej reformy zdrowia.CD 202.7

Osobom przychodzącym do sanatorium powinno się dostarczać pokarm zdrowy, smaczny i zgodny z właściwymi zasadami. Nie możemy oczekiwać, by żyli oni tak, jak my żyjemy. Zmiana byłaby zbyt duża. Niewielu jest w naszych szeregach takich, którzy żyliby tak wstrzemięźliwie jak doktor..., uważał za właściwe żyć. Zmian nie należy dokonywać nagle, jeśli pacjenci nie są na to przygotowani.CD 203.1

Pokarm stawiany przed pacjentami powinien robić na nich dobre wrażenie. Jaja można przygotowywać w rozmaity sposób. Nie powinno się zabraniać cytrynowego ciasta.CD 203.2

Zbyt mało myślano i zbyt mało przykładano się, by pokarm uczynić smacznym i pożywnym. Nie chcemy, aby nasze sanatoria świeciły pustką. Nie będziemy mogli zawrócić mężczyzn i kobiet z ich błędnych dróg, jeśli nie będziemy postępować z nimi rozsądnie.CD 203.3

Postarajcie się o możliwie najlepszego kucharza i nie ograniczajcie pokarmu do tego, co odpowiadałoby smakowi kogoś, kto ściśle przestrzega reformy zdrowia. Jeśli dawano by pacjentom tylko taki pokarm, zniechęciliby się, gdyż nie smakowałby im. Nie w taki sposób mamy nawracać dusze w naszych sanatoriach. Uważajcie więc na przestrogi, jakich Pan udzielił bratu i siostrze..., odnośnie skrajności w diecie. Zostałam pouczona, że doktor..., musi zmienić swoją dietę i jeść bardziej pożywny pokarm. Możliwe jest unikanie wystawnych posiłków, a mimo to przyrządzanie smacznych. Wiem, że każda skrajność w diecie, do jakiej dochodzi w naszych sanatoriach, zaszkodzi reputacji tych instytucji...CD 203.4

Istnieje sposób zestawiania i przyrządzania zdrowego i pożywnego posiłku. Ci, którzy kierują kuchnią w naszych sanatoriach, powinni umieć tego dokonać. Rzecz ta powinna być traktowana z punktu widzenia biblijnego. Dochodzi bowiem do ograbiania ciała z pożywienia. Przygotowywanie pokarmu w możliwie najlepszy sposób powinno stać się umiejętnością. — Letter 127, 1904.CD 203.5

Wpływ małych racjji żywnościowych lub niesmacznego pokarmu

430. Muszą oni mieć... wszelkiego rodzaju, najlepszej jakości, zdrowy pokarm. Ci, którzy byli przyzwyczajeni dogadzać swemu apetytowi w sposób wyszukany, kiedy zrobią krok wstecz i już przy pierwszym posiłku zobaczą skąpą dietę, od razu w ich umysłach powstanie wrażenie, że pogłoski, jakie słyszeli o żyjących ubogo i zagładzających się na śmierć adwentystach — są prawdziwe. Jeden obiad z małymi porcjami w większym stopniu zdyskredytuje nasze instytucje, niż zdołają to uczynić wszelkie inne wysiłki czynione w różnych kierunkach. Jeśli chcemy spotkać ludzi tam, gdzie oni są, i pragniemy przyprowadzić ich do rozsądnej diety, jaką proponuje reforma zdrowia, to nie wolno nam rozpoczynać od stosowania względem nich radykalnej diety. Na stole należy stawiać pięknie przygotowane potrawy i pod dostatkiem smacznego i zdrowego pokarmu, aby ci, którzy przywiązują wielkie znaczenie do tego, co jedzą, nie sądzili, że umrą z głodu.CD 203.6

Chcemy mieć dobre i smacznie przyrządzone potrawy. — Letter 61, 1886.CD 204.1

Mięsne pokarmy nie powinny wchodzić w skład diety sanatoryjnej

431. Otrzymałam wskazówki odnośnie mięsa w naszych sanatoriach. Mięso powinno być wyłączone z diety, a jego miejsce ma zastąpić zdrowy i smaczny pokarm przygotowany w taki sposób, aby był apetyczny. — Letter 37, 1904.CD 204.2

432. Bracie i siostro..., pragnę polecić waszej uwadze kilka spraw, które zostały mi objawione od czasu, kiedy to po raz pierwszy wyniknęły trudności w związku ze sprawą usunięcia ze stołów naszych ośrodków leczniczych pokarmów mięsnych.CD 204.3

Pan wyraźnie pouczył mnie, iż nie należy stawiać pokarmów mięsnych przed pacjentami w jadalniach naszych sanatoriów. Otrzymałam światło, wedle którego pacjenci mogą dostać mięso, jeśli po wysłuchaniu odczytów w świetlicy wciąż jeszcze będą nalegać na nas, by im je dać, lecz w takich przypadkach mają je spożywać we własnych pokojach. Cały personel pomocniczy powinien wyzbyć się pokarmów mięsnych. Lecz — jak powiedziałam poprzednio — jeśli mimo poinformowania, iż pokarmy mięsne nie powinny być stawiane na stołach w jadalni, niektórzy pacjenci będą nalegać twierdząc, jakoby musieli jeść mięso, dajcie im je w ich pokojach.CD 204.4

Ponieważ wielu przyzwyczaiło się do spożywania mięsa, przeto nie należy dziwić się, że będą oni oczekiwali na pojawienie się go na stole w sanatorium. Być może uznacie za niewskazane zrobienie jadłospisu i podawanie go do stołu uznając, iż brak pokarmów mięsnych w diecie może okazać się poważną przeszkodą dla tych, którzy mają zamiar zostać pacjentami sanatorium.CD 204.5

Niech pokarm będzie dobrze przygotowany i estetycznie podany. Trzeba przygotowywać więcej potraw, niż byłoby to konieczne, gdyby podawano pokarmy mięsne. Powinny być wprowadzone inne pokarmy tak, aby można było odsunąć mięso. Niektórzy mogą używać mleka i śmietany. — Letter 45, 1905.CD 204.6

Nie zalecajcie pokarmu mięsnego

433. Dano mi pouczenie, według którego nie należy zatrudniać w naszych instytucjach lekarzy spożywających pokarmy mięsne i zalecających je swym pacjentom, gdyż absolutnie nie potrafią oni przyuczyć swych chorych do zaniechania tego, co powoduje ich cierpienia. Lekarz spożywający i zalecający mięso nie myśli w sposób przyczynowo-skutkowy i zamiast leczyć, prowadzi pacjentów swym własnym przykładem do ulegania przewrotnemu apetytowi.CD 204.7

Lekarze zatrudnieni w naszych instytucjach powinni być reformatorami pod tym i pod każdym innym względem. Wielu pacjentów cierpi z powodu błędów dietetycznych. Oni potrzebują wskazania im lepszej drogi. Lecz jak może to uczynić lekarz spożywający mięso? Złymi nawykami hamuje on swe dzieło i pomniejsza własną użyteczność.CD 205.1

Wielu pacjentów w naszych sanatoriach znając powody odnośnie niejedzenia mięsa i pragnąc zachować od choroby swe umysłowe i fizyczne zdolności, usunęło mięso ze swej diety. W ten sposób doznali ulgi od trapiących ich cierpień. Wielu nie będących naszego wyznania stało się reformatorami zdrowia, gdyż z samolubnego punktu widzenia uważali za słuszne właśnie tak postępować. Wielu świadomie zajęło stanowisko reformy zdrowia w dziedzinie diety i ubioru. Czy adwentyści dnia siódmego będą nadal trzymać się niezdrowych praktyk? Czy nie będą zważać na napomnienie: “A więc: Czy jecie, czy pijecie, czy cokolwiek czynicie, wszystko czyńcie na chwałę Bożą”? — Manuscript 64, 1901.CD 205.2

Ostrożność w zalecaniu pokarmów bezmięsnych

434. Światło, które dał Bóg odnośnie chorób i ich przyczyn, wymaga, by dobrze się nad nim zastanowić, gdyż złe nawyki ulegania apetytowi oraz niedbalstwo i zupełny brak właściwej troski o ciało obwiniają tych, którzy powinni je przestrzegać. Powinno się przestrzegać nawyków czystości oraz troszczyć o to, co wprowadzamy do ust.CD 205.3

Nie należy nigdy utrzymywać, jakoby nie powinno się nigdy używać mięsa, lecz kształcić umysł i pozwalać, by docierało doń światło zrozumienia. Należy budzić świadomość u poszczególnych osób odnośnie samoochrony i zachowywania siebie czystym od wszelkich wypaczeń apetytu...CD 205.4

Należy mieć na uwadze sprawę jedzenia mięsa. Jeśli ktoś odchodzi od podniecającej diety mięsnej do owocowo-warzywnej, to początkowo zawsze będzie występowało uczucie osłabienia i braku żywotności, co wielu używa jako argumentu dla domagania się posiłków mięsnych. Wszelako ten objaw powinno się raczej uważać za argument na rzecz odrzucenia mięsnej diety.CD 205.5

Zmiana nie powinna dokonywać się nagle zwłaszcza u tych, którzy obciążeni są ciężką pracą. Kształtujcie sumienie, wzmacniajcie wolę, a zmiana nastąpi o wiele łatwiej i szybciej.CD 205.6

Ci, którzy zbliżają się coraz bardziej do grobu, nie powinni dokonywać szczególnych zmian pod tym względem, lecz należy starać się, by mięso pochodziło od zdrowych zwierząt.CD 205.7

Osoby z chorobą nowotworową, których życie zmierza ku końcowi, nie powinny obciążać się problemem, czy mają zaniechać mięsa, czy też nie. Uważajcie, by nie podejmować żadnych radykalnych decyzji w tej sprawie. Przymuszanie do zmian nie pomoże, natomiast wyrządzi szkodę zasadzie mięsnej abstynencji. Organizujcie odczyty w świetlicy. Kształtujcie umysły, lecz nikogo nie przymuszajcie, gdyż reforma dokonana pod presją jest bezwartościowa...CD 206.1

Należy uzmysławiać wszystkim studentom i lekarzom, a za ich pośrednictwem i innym, że cały świat zwierzęcy jest mniej łub bardziej chory. Chore mięso nie jest rzadkością, lecz zjawiskiem powszechnym. Poprzez spożywanie mięsa wprowadza się do organizmu ludzkiego wszelakiego rodzaju choroby. Powstałe wskutek zaniechania diety mięsnej osłabienie szybko zostanie przezwyciężone, a lekarze powinni zrozumieć, że nie należy traktować pobudzenia wynikającego z jedzenia mięsa za czynnik ważny dla zdrowia i siły. Wszyscy, którzy w umiejętny sposób odrzucają dietę mięsną, uzyskują zdrowe ścięgna i mięśnie. — Letter 54, 1896.CD 206.2

435. Lekarka zapytała mnie, czy w wyjątkowych okolicznościach zaleciłabym picie rosołu z kury, gdyby ktoś był chory i nie mógł przyjąć niczego innego do żołądka. Powiedziałam: “Są osoby umierające na gruźlicę, którym — jeśli proszą o rosół z kury — można go dać. Lecz ja byłabym bardzo ostrożna.” Przykład ten nie powinien zaszkodzić sanatorium ani posłużyć za wymówkę innym osobom, aby sądziły, iż mogą domagać się takiej samej diety. Zapytałam doktor..., czy jest u niej w sanatorium taki przypadek. Odpowiedziała: “Nie, lecz mam siostrę w sanatorium w..., która jest bardzo osłabiona. Traci siły wskutek ataków, lecz może jeść gotowaną kurę.” Powiedziałam: “Najlepiej byłoby zabrać ją z tego sanatorium... Według danego mi światła wymieniona osoba mogłaby zostać uwolniona od swych dolegliwości, jeżeli zdobyłaby się na wysiłek i przyzwyczaiłaby się do zdrowego pokarmu.”CD 206.3

Ona pielęgnowała wyobraźnię, tymczasem wróg wykorzystał słabość jej ciała; jej umysł nie jest wzmocniony, by borykać się z trudnościami codziennego życia. Ona potrzebuje dobrej, uświęcającej umysł kuracji, wzrostu w wierze i czynnej służby dla Chrystusa. Wymaga też ćwiczenia swych mięśni w praktyczej pracy. Ćwiczenia fizyczne stałyby się dla niej największym błogosławieństwem w życiu. Wcale nie musi być słabą, lecz zdrową na ciele i umyśle kobietą, przygotowaną do wykonywania dobrej i szlachetnej pracy.CD 206.4

Wszelkie zabiegi lekarskie poczynione względem tej siostry dadzą mało pożytku, jeżeli ona ze swej strony niczego nie uczyni. Powinna ona wzmacniać mięśnie i nerwy pracą fizyczną. Nie musi być osłabioną, lecz może wykonywać dobrą i poważną pracę. — Letter 231, 1905.CD 206.5

“Nie pokazujcie tego”

436. Spotkałam lekarzy i brata..., rozmawiałam z nimi blisko dwie godziny i ulżyło mi na duszy. Powiedziałam im, że są kuszeni i że ulegają pokusie. Dla pozyskania pacjentów skłonni są podawać potrawy mięsne. Następnie będą nakłaniani, aby pójść dalej, aż do używania herbaty i kawy oraz innych narkotyków... Powiedziałam, że ci, których apetyt na mięso został zaspokojony, będą stanowić pokusę dla innych, a jeśli takie osoby mają łączność z ośrodkiem zdrowia, wówczas będą stanowić zagrożenie dla uświęconych zasad. Już od samego początku nie należy wprowadzać pokarmów mięsnych. Nie będzie wówczas potrzeby usuwania mięsa, gdyż nigdy nie pojawi się na stole... Używano argumentu, iż pacjenci mogliby stosować mięso do czasu pouczenia ich odnośnie zaniechania go. Ponieważ jednak przybywają coraz to nowi pacjenci, wymówka taka utrwaliłaby spożywanie mięsa. Nie, już od samego początku nie stawiajcie go na stole. Wtedy wasze odczyty odnośnie spożywania mięsa będą zgodne z poselstwem, jakie macie głosić. — Letter 84, 1898.CD 207.1

Podawanie herbaty, kawy i posiłków mięsnych w pokojach pacjentów

437. W naszych sanatoriach... nie należy podawać herbaty, kawy lub potraw mięsnych z wyjątkiem szczególnych przypadków, gdy pacjent wyraźnie sobie tego życzy; wówczas artykuły te należy podawać w jego pokoju. — Letter 213, 1902.CD 207.2

Nie należy zalecać herbaty, kawy i pokarmów mięsnych

438. Nie zatrudniamy lekarzy po to, by zalecali pacjentom dietę mięsną, gdyż chorują oni właśnie wskutek tego rodzaju odżywiania się. Szukajcie Pana. Gdy Go znajdziecie, staniecie się łagodnymi i uprzejmymi. Nie będziecie odczuwali potrzeby podtrzymywania diety mięsnej, ani też nie podacie ani jednego kawałka mięsa swym dzieciom. Nie będziecie zalecać mięsa, herbaty lub kawy swym pacjentom, a w swych prywatnych rozmowach będziecie wskazywać na konieczność stosowania prostej diety. Skreślicie wszelkie szkodliwe rzeczy z jadłospisu.CD 207.3

Fakt, iż lekarze w naszych instytucjach, wbrew pouczeniom otrzymywanym przez szereg lat od Pana, nadal słowem i przykładem kształtują u swych podopiecznych potrzebę jedzenia mięsa — dyskwalifikuje ich jako dyrektorów naszych zdrowotnych instytucji. Pan nie po to daje światło o reformie zdrowia, aby miało być znieważane przez tych, którzy zajmują wpływowe stanowiska i posiadają autorytet. Pan myśli tak, jak mówi, i należy to szanować. Kwestię diety należy dokładnie zbadać i wydawać zalecenia zgodne z zasadami zdrowia. — Extracts from Unpublished Testimonies in Regard to Flesh Foods 4.5 (1896).CD 207.4

Nie podawać napojów alkoholowych

439. Nie budujemy sanatoriów z przeznaczeniem na hotele. Przyjmujcie do naszych sanatoriów tylko tych, którzy chcą dostosować się do słusznych zasad; tych, którzy akceptują pokarmy jakie możemy im podać. Jeśli zezwolilibyśmy pacjentom na posiadanie w swych pokojach wódki, lub jeśli podawalibyśmy im mięso, wówczas nie moglibyśmy im pomóc. Czy nie pragniemy widzieć naszych bliźnich wolnych od chorób i słabości, cieszących się zdrowiem i siłą? Trzymajmy się więc tak wiernie zasad, jak igła magnetyczna bieguna. — Testimonies for the Church VII, 95 (1902).CD 208.1

Potrawy pobudzające apetyt

440. Nie możemy natychmiast nakłonić “świeckich” umysłów ludzkich do zasad reformy zdrowia, dlatego nie możemy ustanawiać zbyt surowych przepisów odnośnie diety dla pacjentów. Gdy “świeccy” pacjenci przychodzą do sanatorium, muszą poczynić wielkie zmiany w swej diecie; aby jednak możliwie najmniej odczuli tę zmianę, należy podawać do stołu najsmaczniejsze i najbardziej apetyczne potrawy...CD 208.2

Ci, którzy płacą za pobyt i zabiegi, winni otrzymywać jak najsmaczniejszy pokarm. Powody tego są jasne. Gdy pacjenci pozbawieni zostają pokarmów mięsnych, ich organizm odczuwa zmianę. Powstaje wrażenie opadnięcia z sił, wskutek czego będą oni domagać się obfitej diety. Przygotowane potrawy powinny pobudzać apetyt, mieć zachęcający wygląd. — Letter 54, 1907.CD 208.3

Pokarmy dla słabych

441. Należy przyrządzać dla pacjentów obfite posiłki, lecz trzeba starannie przygotowywać i łączyć pokarmy dla osób chorych. Jadłospis w sanatorium nie powinien być dokładnie taki sam, jak w restauracji. Jest wielka różnica między tym, czy pokarm ma być podany zdrowemu człowiekowi, zdolnemu strawić niemal wszystko, czy też osobie słabej.CD 208.4

W stosunku do ludzi, którzy nagle porzucili obfitą, zachęcającą do obżarstwa dietę istnieje niebezpieczeństwo stosowania niepełnowartościowego pożywienia.CD 208.5

Jadłospis powinien być liberalny. Równocześnie jednak powinien być prosty. Wiem, że pokarm można przygotować w sposób prosty, a mimo to smaczny, aby odpowiadał nawet tym, którzy przyzwyczajeni byli do bardziej wyszukanego pożywienia.CD 208.6

Niech owoce będą na stole w wystarczającej ilości. Cieszę się, iż możecie zaopatrywać sanatorium w świeże owoce z własnego sadu. To naprawdę wielki pożytek. — Letter 171, 1903.CD 209.1

Kształcenie przy sanatoryjnym stole

442. W trakcie przygotowywania posiłków, powinny świecić złote promienie oświecając jak żyć tych, którzy siedzą przy stole. Takie wychowanie winno być udzielane również odwiedzającym nasze oazy zdrowia, by wynieśli stamtąd reformatorskie zasady. — Letter 71, 1896.CD 209.2

443. Przygotowanie pokarmu dla pacjentów sanatorium wymaga sporo uwagi. Niektórzy pochodzą z domów, gdzie stoły były codziennie obładowane bogatym pożywieniem, należy więc dołożyć starań, by podawany pokarm, był smaczny i zdrowy.CD 209.3

Aby polecać reformą zdrowia

Pan pragnie, aby instytucja, w której jesteście zatrudnieni była najbardziej radosnym miejscem na świecie. Chce, abyście wykazali szczególną troskliwość w przygotowaniu pacjentom diety nie zagrażającej ich zdrowiu, a równocześnie zalecającej zasady reformy zdrowia. Pozostawi to przyjemne wrażenie w umysłach pacjentów. Będzie to dla nich lekcją, która wykaże im wyższość zdrowego trybu życia nad ich sposobem postępowania. A gdy opuszczą ośrodek, zabiorą ze sobą opinię, która będzie miała wpływ na przyjście innych. — Letter 73, 1905.CD 209.4

Stół dla pomocników

444. Zbyt mało dbacie o obowiązek troszczenia się o porządne i dostatnie pożywienie dla swych pracowników. Potrzebują oni obfitego i zdrowego pożywienia. Są stale przeciążeni pracą, ich żywotność musi być zachowana. Należy ukształtować ich zasady. Spośród wszystkich w sanatorium oni powinni być zaopatrzeni w najlepszy i najzdrowszy pokarm. Ich stół powinien obfitować nie w mięso, lecz w dostatek dobrych owoców, zbóż i jarzyn przygotowanych w odpowiedni sposób. Ponieważ zaniedbaliście to, wasze dochody powiększyły się kosztem wielkiego zużycia sił i dusz waszych pracowników. To nie podobało się Panu. Wpływ, jaki wywiera to pożywienie na pracowników, nie odpowiada zaleconym przez was zasadom. — Letter 54, 1896.CD 209.5

Kucharz — medyczny misjonarz

445. Starajcie się mieć jak najlepszą pomoc do gotowania. Jeśli pokarm przygotowuje się w taki sposób, że obciąża on narządy układu trawienia, to bądźcie pewni, że konieczne jest zbadanie tego stanu rzeczy. Pokarm można przygotowywać tak, aby był zdrowy i smaczny. — Letter 100, 1903.CD 209.6

446. Kucharz w sanatorium powinien być na wskroś reformatorem zdrowia. Człowiek nie jest nawrócony, jak długo jego apetyt i dieta nie są zgodne z jego wyznaniem wiary.CD 210.1

Kucharz w sanatorium powinien być dobrze wyćwiczonym misjonarzem medycznym. Powinien być osobą zdolną, aby umiał eksperymentować na sobie. Nie powinien ograniczać się wyłącznie do gotowych przepisów. Pan miłuje nas i nie chce, abyśmy szkodzili sobie trzymając się niezdrowych przepisów.CD 210.2

W każdym sanatorium znajdą się tacy, którzy będą narzekać na wyżywienie mówiąc, że nie odpowiada im taka dieta. Takich trzeba wychowywać i pouczać o szkodliwości niezdrowej diety. Jak można mieć jasny umysł, skoro żołądek cierpi? — Manuscript 93, 1901.CD 210.3

447. W naszym sanatorium powinien być kucharz, który doskonale zna swój zawód, który ma zdrowy rozsądek, potrafi eksperymentować i nie wprowadzi do pożywienia pokarmów, których należy unikać. — Letter 37, 1901.CD 210.4

448. Czy macie kucharza, który potrafi przygotować potrawy tak, aby pacjenci chcąc nie chcąc musieli przyznać, że są lepsze od tych, do których przywykli? Ten, kto kieruje kuchnią w sanatorium, powinien być w stanie zestawiać zdrowe i smaczne pokarmy, a dania te muszą być z konieczności nieco bogatsze niż te, jakie wy lub ja jedlibyśmy.CD 210.5

449. Ten, który piastuje stanowisko kucharza, zajmuje bardzo odpowiedzialne miejsce. Powinien mieć doświadczenie i być przyzwyczajony do oszczędności oraz powinien rozumieć, iż nie należy marnować pożywienia. Chrystus powiedział: “Pozbierajcie okruchy, aby nic nie przepadło”. Niech każdy pracujący w jakiejkolwiek specjalności przestrzega tego pouczenia. Gospodarności powinni uczyć się wychowawcy; także i pracowników należy tego przyuczyć, wszakże nie tylko przez nakaz, ale i przykład. — Manuscript 88, 1901.CD 210.6