Część 5 — Inne podstawowe nauki
Rozdział 13 — Panowanie nad sobą
Przygotujcie dzieci do życia i jego obowiązków — Gdy matka patrzy na dzieci powierzone jej opiece, może zapytać z głęboką troską:JWD 66.1
— Co jest najważniejszym celem wychowania? Czy jest nim przygotowanie dzieci do życia i jego obowiązków — przygotowanie do zajęcia szanowanej pozycji w świecie, czynienia dobra, przynoszenia dobrodziejstw bliźnim i wreszcie uzyskania ostatecznej nagrody sprawiedliwych?JWD 66.2
Jeśli tak, to pierwszą rzeczą, jakiej trzeba nauczyć dzieci, jest panowanie nad sobą, gdyż żaden niezdyscyplinowany i samowolny człowiek nie może mieć nadziei na powodzenie w tym życiu ani na nagrodę w życiu przyszłym. — Pacific Health Journal, maj 1890.JWD 66.3
Uczcie dzieci uległości — Małe dzieci, jeszcze zanim ukończą pierwszy rok życia, słyszą i rozumieją, co jest o nich mówione, i wiedzą, do jakiego stopnia się im pobłaża. Matki, powinnyście uczyć wasze dzieci uległości wobec waszych życzeń. Musicie o to zadbać, jeśli macie zachować panowanie nad waszymi dziećmi i ochronić waszą matczyną godność. Wasze dzieci szybko uczą się, czego od nich oczekujecie. Wiedzą, gdy ich wola góruje nad waszą i bezwzględnie tę przewagę wykorzystają. — The Signs of the Times, 16 marzec 1891.JWD 66.4
Najczystszym okrucieństwem jest pozwolić, by złe nawyki dzieci się rozwijały, oddać władzę w ręce dziecka i pozwolić mu rządzić. — Christian Temperance and Bible Hygiene 68.JWD 66.5
Nie zaspokajajcie egoistycznych życzeń — Jeśli rodzice nie są uważni, będą traktować dzieci w taki sposób, iż te zaczną się domagać uwagi i przywilejów, wymagających od rodziców wyrzeczeń w celu rozpieszczania dzieci. Dzieci będą się domagać od rodziców spełniania zachcianek i życzeń, a rodzice będą się skłaniać ku tym życzeniom, bez względu na fakt, iż w ten sposób umacniają egoizm w swoich dzieciach. Postępując w ten sposób, rodzice krzywdzą dzieci i z czasem przekonają się, jak trudno jest przeciwdziałać wpływom wychowawczym z pierwszych kilku lat życia dziecka. Dzieci muszą się uczyć od wczesnego dzieciństwa, że ich egoistyczne życzenia nie będą zaspokajane. — The Signs of the Times, 13 sierpień 1896.JWD 66.6
Nie dawajcie dzieciom niczego, co próbują wymóc płaczem — Jedną z cennych nauk, które matka musi przekazywać raz za razem, jest to, że dziecko nie może posiadać władzy. Nie ono jest panem, ale podlega woli i życzeniom matki. W ten sposób matka uczy dzieci opanowania. Nie dawajcie dzieciom niczego, co próbują wymóc płaczem, nawet jeśli wasze czułe serce pragnęłoby im ulec. Jeśli raz osiągną cel przy pomocy płaczu, będą się spodziewały, że znowu się im to uda. Następnym razem walka będzie jeszcze bardziej gwałtowna. — Manuscript 43, 1900.JWD 67.1
Nigdy nie pozwalaj na przejawianie gniewnych namiętności — Jednym z pierwszych zadań matki jest hamowanie namiętności dzieci. Dzieciom nie należy pozwalać na okazywanie gniewu. Nie powinno się im pozwalać, by rzucały się na podłogę, kopały i krzyczały, gdy odmawia się im czegoś, co nie służy ich dobru. Ogarniało mnie przygnębienie, gdy widziałam, jak wielu rodziców pobłaża swoim dzieciom, pozwalając im na przejawy gniewnych namiętności. Matki wydają się patrzeć na te wybuchy gniewu jak na coś, co trzeba przetrwać. Wygląda to tak, jakby zachowanie dzieci było im obojętne. Ale jeśli raz przyzwoli się na to zło, będzie się ono powtarzać, a powtarzanie doprowadzi do nawyku i charakter dziecka zostanie niewłaściwie ukształtowany. — The Signs of the Times, 16 marzec 1891.JWD 67.2
Kiedy należy skarcić złego ducha? — Często widywałam małe dzieci rzucające się i krzyczące, gdy przeciwstawiano się ich woli. W takich sytuacjach jest czas, by skarcić złego ducha. Wróg będzie się starał opanować umysły naszych dzieci. Czy mamy mu pozwolić kształtować je stosownie do jego woli? Te małe dzieci nie są w stanie rozpoznać, jaki duch na nie wpływa, a więc obowiązkiem rodziców jest okazywać rozsądek i rozeznanie w ich imieniu. Nawyki należy uważnie obserwować. Złe skłonności należy hamować, a umysł pobudzać ku prawości. Dziecko należy zachęcać, by starało się panować nad sobą. — Christian Temperance and Bible Hygiene 61.JWD 67.3
Zacznijcie od pieśni betlejemskiej — Matki powinny uczyć swoje małe dzieci właściwych zasad i nawyków. Nie powinny pozwalać im bić głową o podłogę. (...). Niechaj matki uczą dzieci już w niemowlęctwie. Zacznijcie od pieśni betlejemskiej. Ta łagodna melodia wywiera uspokajający wpływ. Śpiewajcie dzieciom o Chrystusie i Jego miłości. — Manuscript 9, 1893.JWD 67.4
Bez wahania czy niezdecydowania — Wypaczony charakter należy zmieniać u dziecka tak wcześnie, jak to tylko możliwe. Im dłużej obowiązek jest zaniedbywany, tym trudniej będzie go wykonać. Dzieci o porywczym i namiętnym usposobieniu potrzebują szczególnej opieki ze strony rodziców. Należy z nimi postępować szczególnie uprzejmie, ale stanowczo. Rodzice nie powinni w takim przypadku okazywać żadnego wahania czy niezdecydowania. Należy starannie popierać i wzmacniać cechy charakteru, które w naturalny sposób ograniczą rozwój wad. Pobłażanie dzieciom o gwałtownym i wypaczonym usposobieniu doprowadzi je do ruiny. Ich wady będą się wzmacniać z wiekiem, hamując rozwój umysłu i zdobywając przewagę nad wszelkimi szlachetnymi cechami charakteru. — Pacific Health Journal, styczeń 1890.JWD 68.1
Niezbędny jest przykład opanowania ze strony rodziców — Niektórzy rodzice nie panują nad sobą. Nie panują nad swoim chorobliwym apetytem i porywczym temperamentem, a więc nie są w stanie uczyć dzieci w kwestii przeciwstawiania się apetytowi — nie potrafią nauczyć ich opanowania. — Pacific Health Journal, październik 1897.JWD 68.2
Jeśli rodzice pragną nauczyć dzieci opanowania, muszą najpierw ukształtować ten nawyk u siebie. Łajanie i wynajdywanie win przez rodziców umacnia porywcze i gwałtowne usposobienie u ich dzieci. — The Signs of the Times, 24 listopad 1881.JWD 68.3
Nie ustawajcie w czynieniu dobra — Rodzice zbyt lubią łatwiznę i przyjemności, by wykonać dzieło wyznaczone im przez Boga w ich życiu rodzinnym. Nie widzielibyśmy tylu strasznych przejawów zła wśród współczesnej młodzieży, gdyby właściwie wychowano ją w domu. Gdyby rodzice podjęli dane im przez Pana dzieło i uczyli dzieci powściągliwości, wyrzeczeń i opanowania, zarówno słowem, jak i przykładem, przekonaliby się, że pełniąc swój obowiązek w celu uzyskania Bożej aprobaty, nauczyliby się cennych lekcji w szkole Chrystusa. Nauczyliby się cierpliwości, wytrwałości, miłości i łagodności, a są to cechy, które muszą przekazać swoim dzieciom.JWD 68.4
Gdy moralna wrażliwość rodziców zostanie obudzona i podejmą oni z nową energią swoje zaniedbane dzieło, wówczas nie będą się zniechęcać ani nie pozwolą, by cokolwiek zatrzymało ich w tym dziele. Bardzo wielu męczy się czynieniem dobra. Gdy odkrywają, że wymaga to usilnych starań, stałego panowania nad sobą, wzrastania w łasce i poznaniu, by wychodzić naprzeciw nieoczekiwanym sytuacjom, w jakich mogą się znaleźć, wówczas popadają w zniechęcenie i rezygnują z walki, pozwalając wrogowi dusz czynić, co mu się podoba. Dzień po dniu, miesiąc po miesiącu i rok po roku dzieło ma się rozwijać, aź charakter dziecka zostanie ukształtowany, a nawyki ustalone we właściwy sposób. Nie powinniście poddawać się i pozostawiać wasze rodziny dryfujące w bezładny i nieuporządkowany sposób. — The Review and Herald, 10 lipiec 1888.JWD 68.5
Nigdy nie traćcie panowania nad sobą — Nigdy nie powinniśmy tracić panowania nad sobą. Zawsze miejmy przed sobą doskonały Wzór. Grzechem jest mówienie w sposób niecierpliwy i rozdrażniony czy nawet trwanie w poczuciu gniewu niewyrażanym słowami. Mamy postępować godnie, dając właściwe wyobrażenie o Chrystusie. Wypowiedzenie gniewnego słowa jest jak uderzenie krzemieniem o krzemień — natychmiast rozpala gniewne odczucia.JWD 69.1
Nigdy nie bądźcie jak łupina kasztana. Nie pozwólcie sobie w domu używać ostrych i zgryźliwych słów. Powinniście zaprosić niebiańskiego Gościa, by przybył do waszego domu, a jednocześnie uczynić wszystko, by mógł u was przebywać wraz z niebiańskimi aniołami. Powinniście przyjąć sprawiedliwość Chrystusa, uświęcenie przez Ducha Bożego i piękno świętości, abyście mogli objawiać ludziom wokoło Światłość żywota. — Manuscript 102, 1901.JWD 69.2
Mędrzec mówi:JWD 69.3
— “Więcej wart jest cierpliwy niż bohater, a ten, kto opanowuje siebie samego, więcej znaczy niż zdobywca miasta”. Przypowieści 16,32.JWD 69.4
Człowiek zachowujący równowagę umysłu w chwili, gdy jest kuszony, by dać upust gniewnym namiętnościom, stoi wyżej w ocenie Boga i niebiańskich aniołów niż sławny generał, który zawsze prowadził wojska do zwycięskiej bitwy. Uwielbiany cesarz powiedział na łożu śmierci:JWD 69.5
— “Pośród wszystkich moich zwycięstw jedno jest dla mnie teraz źródłem jakiejś pociechy, mianowicie zwycięstwo, jakie odniosłem nad moim buntowniczym charakterem”.JWD 69.6
Aleksander Wielki i Juliusz Cezar odkryli, że łatwiej jest podbić świat, niż opanować siebie. Gdy zdobyli wiele krajów, upadli — jeden jako ofiara braku wstrzemięźliwości, a drugi jako ofiara szaleńczej ambicji. — Good Health, listopad 1880.JWD 69.7