Część 9 — Fundamentalne elementy budowania charakteru
Rozdział 36 — Znaczenie pierwszych lat życia
Wczesne dzieciństwo to najważniejszy okres życia — Trudno przecenić wczesne nauczanie dzieci. Lekcje, których dziecko uczy się w ciągu pierwszych siedmiu lat życia, mają większy wpływ na kształtowanie jego charakteru, niż wszystko to, czego uczy się w późniejszym życiu. — Manuscript 2, 1903.JWD 140.1
Od wczesnego dzieciństwa charakter dziecka ma być kształtowany stosownie do boskiego planu. W otwierający się umysł dziecka należy wpajać kolejne zalety. — The Signs of the Times, 25 wrzesień 1901.JWD 140.2
Dzieło rodziców musi się rozpocząć już w niemowlęctwie, aby dziecko mogło otrzymać właściwy ton charakteru i aby świat nie odcisnął swojego piętna na jego umyśle i sercu. — The Review and Herald, 30 sierpień 1881.JWD 140.3
Najwrażliwszy wiek — To w pierwszych latach życia dziecka umysł jest najbardziej podatny na oddziaływania ku dobru albo złu. W tych latach dokonuje się zdecydowany rozwój albo we właściwym kierunku, albo w niewłaściwym. Z jednej strony umysł może przyswoić wiele bezwartościowych informacji, ale z drugiej strony może przyjąć wiele solidnej i cennej wiedzy. Siła intelektu i właściwa wiedza to dobra, jakich nie można nabyć za złoto Ofiru. Ich cena przewyższa złoto czy srebro. — Counsels to Parents, Teachers, and Students 132.JWD 140.4
Pierwsze wrażenia rzadko bywają zapominane — Niemowlęta, dzieci i młodzi ludzie nie powinni słyszeć niecierpliwych słów ojca, matki czy któregokolwiek z domowników, gdyż nawet bardzo małe dzieci przyswajają wrażenia, a jakimi rodzice uczynią ich dzisiaj, takimi będą jutro, pojutrze i następnego dnia. Pierwsze lekcje odebrane przez dziecko rzadko bywają zapomniane. (...).JWD 140.5
Wrażenia wywarte na serce na początku życia dadzą o sobie znać po latach. Może się wydawać, że zostały wymazane, ale rzadko ulegają zupełnemu zatarciu. — Manuscript 57, 1897.JWD 140.6
Fundament jest zakładany w pierwszych trzech latach życia — Matki, upewnijcie się, że właściwie wychowujecie wasze dzieci w pierwszych trzech latach ich życia. Matka musi być umysłem dla dziecka. Pierwsze trzy lata to czas, gdy należy właściwie nagiąć młodą gałązkę. Matki powinny rozumieć znaczenie tego okresu. Wtedy zakładany jest fundament.JWD 140.7
Jeśli te pierwsze lekcje były niewłaściwe, jak to często bywa, ze względu na Chrystusa, na przyszłość i wieczne dobro waszych dzieci starajcie się naprawić wyrządzone zło. Jeśli czekaliście, aż wasze dzieci ukończą trzy lata życia, by zacząć uczyć je opanowania i posłuszeństwa, przystąpcie do tego niezwłocznie, choć teraz będzie to znacznie trudniejsze. — Manuscript 64, 1899.JWD 141.1
Nie tak trudno, jak się zazwyczaj przypuszcza — Wiele rodzicielskiej troski i smutku można byłoby zaoszczędzić, gdyby dzieci od kołyski były uczone, że ich wola nie jest prawem, a ich kaprysom nikt nie zamierza ulegać. Nie jest tak trudno, jak się zazwyczaj przypuszcza, nauczyć małe dziecko hamowania jego wybuchów gniewu i tłumienia niewłaściwych emocji. — Pacific Health Journal, april 1890.JWD 141.2
Nie odkładajcie tego dzieła — Wielu zaniedbuje swój obowiązek w pierwszych latach życia dziecka, sądząc, że gdy podrośnie, wówczas wyplenią zło i nauczą je zachowywać się właściwie. Ale na to jest pora właśnie wtedy, gdy dzieci są jeszcze bezradnymi niemowlętami w ich ramionach. Nie jest właściwe, gdy rodzice rozpieszczają dzieci i ulegają ich humorom. Nie jest też właściwe, gdy zaniedbują dzieci. Stanowczy, zdecydowany i prostolinijny kierunek działania przyniesie najlepsze rezultaty. — Testimonies for the Church IV, 313.JWD 141.3
Gdy zwracam uwagę rodzicom na złe nawyki, które tolerują i umacniają u swoich małych dzieci, niektórzy odnoszą się do tego z zupełną obojętnością, a inni odpowiadają z uśmiechem:JWD 141.4
— To takie słodkie maleństwa! Nie potrafię się im przeciwstawić w żaden sposób. Gdy podrosną, zmienią się na lepsze. Wtedy będą się wstydzić wybuchów gniewu. Nie jest dobrze być zbyt wymagającym i surowym wobec małych dzieci. Kiedyś i tak wyrosną z nawyku kłamania, oszukiwania, lenistwa i egoizmu.JWD 141.5
Wydaje się, że to łatwy sposób ominięcia problemu przez matkę, ale, niestety, zupełnie niezgodny z wolą Bożą. — Manuscript 43, 1900.JWD 141.6
Udaremnijcie próby szatana zmierzające do przejęcia dzieci w niemowlęctwie — Rodzice, zazwyczaj zaniedbujecie odpowiednio wczesne rozpoczęcie waszego dzieła. Pozwalacie szatanowi zajmować glebę serca i zasiewać w niej pierwsze ziarna. — The Review and Herald, 14 kwiecień 1885.JWD 141.7
Macie do wykonania dzieło, aby szatan nie przejął panowania nad waszymi dziećmi i nie odebrał ich wam, zanim jeszcze opuszczą wasze ramiona. Matki, powinnyście zadbać o to, by siły ciemności nie panowały nad waszymi dziećmi. Powinnyście stanowczo wyrazić swoją wolę, by wróg nie wzniósł swojego sztandaru ciemności w waszej rodzinie. — The Signs of the Times, 22 lipiec 1889.JWD 142.1
Przygotowanie do praktycznego życia — Niewielu starannie rozważa, ile wiedzy o sprawach doczesnych i wiecznych może przyswoić dziecko w ciągu pierwszych dwunastu czy piętnastu lat życia. Dzieci w tych pierwszych latach życia powinny nie tylko czerpać wiedzę z podręczników, ale także uczyć się czynności niezbędnych do praktycznego życia. Jedno nie powinno być zaniedbywane kosztem drugiego. — Manuscript 43, 1900.JWD 142.2
Dziedzictwo Napoleona — Charakter Napoleona Bonapartego został w znaczniej mierze ukształtowany przez nauczanie, jakie odebrał on w dzieciństwie. Niemądrzy nauczyciele zainspirowali go umiłowaniem podbojów, ucząc go tworzyć armie na niby i dowodzić nimi. W ten sposób położony został fundament pod jego karierę pełną wojen i przelewu krwi. Gdyby taka sama troska i wysiłek zostały włożone w uczynienie go dobrym człowiekiem, przez napełnienie jego młodego serca duchem ewangelii, jakżeż inaczej mogłaby się potoczyć historia. — The Signs of the Times, 11 październik 1910.JWD 142.3
Hume i Wolter — Mówi się, że Hume, znany sceptyk, we wczesnych latach życia sumiennie wierzył w Słowo Boże. Przystał do towarzystwa dyskusyjnego i został wyznaczony, by przedstawić argumenty na rzecz niewiary. Studiował gorliwie i wytrwale, a jego bystry i aktywny umysł został napełniony sofistyką sceptycyzmu. Wkrótce przyjął te zwodnicze nauki i jego dalsze życie pogrążyło się w mroku niewiary.JWD 142.4
Gdy Wolter miał pięć lat, nauczył się na pamięć wiersza napisanego przez niewierzącego autora, a szkodliwy wpływ tego utworu zapadł w jego umysł. Wolter stał się jednym najskuteczniejszych agentów szatana odwodzących ludzi od Boga. Tysiące na sądzie przypiszą ruinę swoich dusz niewierzącemu Wolterowi.JWD 143.1
Myśli i uczucia młodego człowieka w pierwszych latach jego życia określają jego przyszłość. Właściwe, szlachetne i mężne nawyki ukształtowane w młodości staną się częścią charakteru i zazwyczaj będą znaczyć drogę człowieka przez całe jego życie. Młodzi mogą się stać nikczemni albo szlachetni, zależnie od ich wyboru. Mogą zasłynąć wiernymi i szlachetnymi czynami albo wielkimi zbrodniami i nikczemnością. — The Signs of the Times, 11 październik 1910.JWD 143.2
Nagroda Anny — Każdej matce powierzone zostały możliwości o nieocenionej wartości i sprawy nieskończenie ważne. W ciągu trzech pierwszych lat życia proroka Samuela jego matka starannie nauczała go rozróżniania między dobrem a złem. Przez każdy znany mu obiekt w otoczeniu starała się kierować jego myśli ku Stwórcy. Wypełniając swoje ślubowanie, iż odda swego syna Panu, dokonując wielkiego wyrzeczenia, oddała go pod opiekę kapłana Heliego, by został wychowany do służby w domu Bożym. (...). Jego wczesne wychowanie sprawiło, że wybrał trwanie w chrześcijańskiej prawości. Jakżeż wielką nagrodę otrzymała Anna! Jakżeż wielką zachętą do wierności jest jej przykład! — The Review and Herald, 8 wrzesień 1904.JWD 143.3
Jak obwarowany był umysł Józefa? — Lekcje udzielone Józefowi w młodości przez Jakuba, wyrażające zdecydowane zaufanie do Pana i przedstawiające dowody Bożego miłosierdzia i nieustającej troski, były właśnie tymi lekcjami, których potrzebował w niewoli pośród bałwochwalczego ludu. W czasie próby praktycznie korzystał z tych lekcji. W najtrudniejszej próbie kierował wzrok ku niebiańskiemu Ojcu, któremu nauczył się ufać. Gdyby pouczenia i przykład ojca Józefa miały odmienny charakter, natchnione pióro nie przekazałoby na stronach świętej historii opowieści o prawości i cnocie jaśniejących w charakterze Józefa. Wczesne wrażenia odciśnięte w jego umyśle obwarowały jego serce w godzinie najsilniejszej pokusy i sprawiły, że powiedział:JWD 143.4
— “Jakże miałbym więc popełnić tak wielką niegodziwość i zgrzeszyć przeciwko Bogu?” 1 Mojżeszowa 39,9. — Good Health, styczeń 1880.JWD 143.5
Owoce mądrego nauczania — Smutnym faktem jest, iż wszelka słabość i brak zdecydowania ze strony matki zostaną szybko zauważone przez dzieci, a wtedy kusiciel działa na ich umysły, prowadząc je do trwania w ich skłonności. Jeśli rodzice będą kultywować zalety niezbędne do właściwego nauczania ich dzieci i jeśli będą wyraźnie wykładali dzieciom zasady, których muszą przestrzegać, i nie pozwolą na łamanie tych zasad, wówczas Pan będzie współdziałał z nimi i błogosławił rodziców i dzieci. — Manuscript 133, 1898.JWD 144.1
W bardzo wczesnym wieku dzieci stają się wrażliwe na demoralizujące wpływy, ale rodzice, którzy uważają się za chrześcijan, wydają się nie dostrzegać zła w swoim sposobie sprawowania władzy rodzicielskiej. O, gdybyż uświadomili sobie, że skłonności przekazane dziecku we wczesnych latach życia decydują o rodzaju charakteru i ukształtują jego przyszłość albo ku życiu wiecznemu, albo wiecznej śmierci! Dzieci są podatne ma moralne i duchowe wrażenia, a ci, którzy zostali mądrze wychowani w dzieciństwie, mogą czasami błądzić, ale nie odejdą daleko z właściwej drogi. — The Signs of the Times, 16 kwiecień 1896.JWD 144.2