Rozdział 39 — Wola czynnikiem sukcesu
Każde dziecko powinno rozumieć siłę woli — Wola jest siłą panującą w naturze człowieka, poddającą sobie wszystkie inne zdolności. Wola to nie to samo, co smak czy skłonność. Jest ona decydującą mocą, która działa w ludziach ku posłuszeństwu Bogu albo ku nieposłuszeństwu. — Testimonies for the Church V, 513.JWD 151.3
Każde dziecko powinno zrozumieć prawdziwe znaczenie siły woli. Powinno dostrzec, jak wielka odpowiedzialność wiąże się z tym darem. Wola jest (...) mocą decyzyjną, mocą dokonywania wyboru. — Wychowanie 203.JWD 151.4
Sukces jest możliwy dzięki podporządkowaniu woli Bogu — Każda rozumna ludzka istota ma moc, by wybrać to, co dobre. W każdym doświadczeniu życia Słowo Boże mówi nam: “Wybierzcie sobie dzisiaj, komu będziecie służyć”. Jozuego 24,15. Każdy może dostosować swoją wolę do woli Pana. Może postanowić, że dochowa Mu posłuszeństwa, a poddając się w ten sposób Bożemu działaniu, może stanąć niewzruszony wobec wszelkich złych wpływów. W każdym młodym człowieku i w każdym dziecku drzemią siły, by z pomocą Pańską ukształtować charakter nacechowany uczciwością i być użytecznym dla innych.JWD 151.5
Rodzice i nauczyciele, którzy według tych wskazań wychowują dzieci, ucząc je samokontroli, wykonują właściwą pracę i osiągną sukces. Powierzchowny obserwator ich działalności może nie uznać jej za najlepszego rodzaju poczynania; może ocenić ją niżej, niż działalność tych, którzy trzymają umysły i wolę dzieci pod absolutną kontrolą; ale po latach okaże się, które metody wychowawcze są właściwe. — Tamże.JWD 152.1
Nie osłabiajcie woli dziecka, ale ukierunkowujcie ją — Zachowujcie całą siłę woli, gdyż człowiek potrzebuje jej całej. Jednak nadajcie jej właściwy kierunek. Traktujcie ją mądrze i z wrażliwością, jak święty skarb. Nie rozbijajcie jej, ale przez słowo i właściwy przykład mądrze kształtujcie ją, aż dziecko osiągnie wiek odpowiedzialności. — Counsels to Parents, Teachers, and Students 116.JWD 152.2
Dzieci powinny być wcześnie uczone podporządkowywania swojej woli i skłonności autorytetowi i woli rodziców. Gdy rodzice uczą dzieci tej lekcji, uczą je poddawać się woli Boga i okazywać posłuszeństwo Jego wymaganiom oraz przygotowują je do udziału w rodzinie Chrystusa. — Manuscript 119, 1899.JWD 152.3
Kierowanie — tak, niszczenie — nie — Rodzice i nauczyciele powinni szczególnie zastanawiać się nad tym, w jaki sposób kierować rozwojem dziecka, nie hamując go nadmiernym dozorem. Za wiele nakazów i zakazów jest tak samo złe, jak za mało. Przesadna troskliwość i ciągłe zwracanie uwagi na dziecko jest tak samo szkodliwe jak obojętność w stosunku do niego. Dążenie do złamania woli dziecka jest dużym błędem. Struktura umysłowa każdego człowieka jest inna. Przymusem można osiągnąć zewnętrzną uległość dziecka, ale w sercach wielu dzieci budzi się zdecydowany bunt. Jeśli nawet rodzice lub nauczyciel osiągną upragnione panowanie nad dzieckiem, to w końcu skutki tego będą szkodliwe dla dziecka. (...).JWD 152.4
Skoro poddanie swej woli jest tak trudne dla niektórych uczniów, nauczyciel powinien uczynić posłuszeństwo swoim wymaganiom na tyle łatwym, na ile jest to możliwe. Wolą należy kierować i urabiać ją, ale nigdy nie można jej ignorować i łamać. — Wychowanie 202-203.JWD 152.5
Prowadźcie, ale nigdy nie popychajcie — Pozwólcie dzieciom, które są powierzone waszej opiece, zachować ich osobowość, podobnie jak wy sami zachowujecie swoją. Zawsze starajcie się je prowadzić, ale nigdy ich nie popychajcie. — Testimonies for the Church V, 653.JWD 153.1
Ćwiczenie woli poszerza i wzmacnia umysł — Dziecko może zostać tak wychowane, iż nie będzie miało (...) własnej woli. Jego indywidualność może ulec rozmyciu w indywidualności wychowawcy, a wola pod każdym względem zostać poddana nauczycielowi. Dzieci, które zostają wychowane w ten sposób, będą zawsze pozbawione moralnej energii i poczucia osobistej odpowiedzialności. Nie zostały nauczone rozumowania i zasad. Ich wola jest kontrolowana przez wolę innego człowieka, a umysł nie ma właściwych bodźców, by się rozwijać i wzmacniać przez ćwiczenie. Nie zostali pokierowani i zdyscyplinowani stosownie do swojej szczególnej konstrukcji i zdolności umysłu, by rozwinąć swoje siły do granic możliwości. — Counsels to Parents, Teachers, and Students 74.JWD 153.2
Gdy dochodzi do konfliktu woli — Jeśli dziecko ma nieugiętą wolę, matka, jeśli rozumie swoją odpowiedzialność, będzie uświadamiać sobie, że ta nieugięta wola jest częścią dziedzictwa, które przekazała dziecku. Nie będzie sądzić, że musi złamać wolę dziecka. Bywa, że determinacja matki natrafia na determinację dziecka, a mocna i dojrzała wola matki spotyka się z nierozsądną wolą dziecka, a wówczas matka panuje dzięki przewadze wieku i doświadczenia, tak iż starsza wola bierze górę nad młodszą, niezdyscyplinowaną wolą dziecka. W takich przypadkach potrzeba wielkiej mądrości, gdyż błędne sprawowanie władzy rodzicielskiej, surowy przymus, może sprawić, że dziecko zostanie stracone dla doczesności i wieczności. Przez brak mądrości można stracić wszystko.JWD 153.3
Do takiego kryzysu nie należy dopuszczać, gdyż zarówno matkę, jak i dziecko czeka ciężka walka. Należy dołożyć starań, by uniknąć takiej sytuacji. Ale gdy taka sytuacja zaistnieje, dziecko musi zostać doprowadzone do uległości wobec wyższej mądrości rodzica. Matka musi bacznie strzec swoich słów. Nie może wydawać poleceń podniesionym głosem. Nie wolno robić nic, co mogłoby rozwijać w dziecku ducha oporu. Matka musi zastanawiać się, jak postępować z dzieckiem w taki sposób, by prowadzić je do Jezusa. Musi modlić się z wiarą, by szatan nie odniósł zwycięstwa nad wolą dziecka. Niebiańscy aniołowie przyglądają się takim scenom.JWD 153.4
Matka musi sobie uświadamiać, że Bóg jest jej pomocnikiem, a miłość jest jej gwarancją sukcesu, jej mocą. Jeśli jest mądrą chrześcijanką, nie będzie próbowała zmuszać dziecka do uległości. Będzie się modlić, a modląc się, będzie świadoma odnowy swojego życia duchowego. Będzie widzieć, że jednocześnie moc, która działa w niej, działa także w jej dziecku. Dziecko, zamiast być przymuszane, jest prowadzone i staje się łagodniejsze, a walka zostaje wygrana. Każda uprzejma myśl, każdy cierpliwy czyn i każde słowo mądrego ograniczenia są jak złote jabłka na srebrnych misach. Matka odniosła zwycięstwo cenniejsze, niż można wyrazić słowami. Zdobyła światło i poszerzyła swoje doświadczenie. “Światłość prawdziwa, która oświeca każdego człowieka, gdy na świat przychodzi” (Jana 1,9, BT), opanowała jej wolę. Nastaje spokój po burzy, jak blask słońca pojawia się po ulewnym deszczu. — Letter 55, 1902.JWD 154.1
Rodzice powinni zachowywać młodzieńcze uczucia — Niewielu zdaje sobie sprawę ze znaczenia zachowania — na ile to możliwe — swoich młodzieńczych uczuć oraz unikania surowości i braku sympatii wypływających z ich natury. Bóg życzy sobie, by rodzicie łączyli wdzięczną prostotę dziecka z siłą, mądrością i dojrzałością dorosłości. Niektórzy nigdy nie mieli prawdziwego dzieciństwa. Nigdy nie cieszyli się wolnością, prostotą i świeżością we wczesnych latach życia. Byli zakrzyczani i wzgardzeni, karceni i bici, a ich niewinność i ufna szczerość dziecka ustąpiły miejsca lękowi, zawiści, zazdrości i fałszowi. Tacy ludzie rzadko mają cechy, które pozwoliłyby uczynić dzieciństwo ich potomstwa szczęśliwym. — Good Health, marzec 1880.JWD 154.2
Wielki błąd — Wielki błąd jest popełniany, gdy panowanie zostaje oddane dziecku i ono zaczyna rządzić w domu. Wypacza to cud, jakim jest siła woli. Ale działo się to i dzieje nadal, gdyż ojcowie i matki są zaślepieni w swoim postrzeganiu i ocenie. — Manuscript 126, 1897.JWD 154.3
Matka ulegająca płaczącemu dziecku — Twoje dziecko (...) potrzebuje mądrej ręki, by właściwie je prowadzić. Pozwalano mu płakać i domagać się tego, czego chciało, aż ukształtowany został nawyk takiego zachowania. Pozwolono mu płakać za ojcem. Raz za razem w jego obecności mówiono innym, jak płacze ono za ojcem, aż nauczyło się to robić na zawołanie. Gdyby twoje dziecko znalazło się pod moją opieką, w trzy tygodnie zmieniłoby się nie do poznania. Wpoiłabym mu, że moje słowo jest prawem. Łagodnie, ale stanowczo zrealizowałabym moje zamiary. Nie poddałabym mojej woli jego woli. Masz do wykonania dzieło w tej kwestii, a wiele straciłaś przez to, że nie podjęłaś tego dzieła wcześniej. — Letter 5, 1884.JWD 154.4
Nieszczęśliwe życie zepsutego dziecka — Każde dziecko, które nie jest dyscyplinowane uważnie i z modlitwą, będzie nieszczęśliwe w tym czasie próby i rozwinie tak niemiłe cechy charakteru, iż Pan nie będzie mógł pozwolić mu na przyłączenie się do Jego rodziny w niebie. Zepsute dziecko będzie dźwigać wielki ciężar przez całe swoje życie. W próbach, rozczarowaniach i pokusach będzie kierować się swoją niezdyscyplinowaną i źle ukierunkowaną wolą. — Manuscript 126, 1897.JWD 155.1
Dzieci, którym pozwala się, by robiły, co chcą, nie są szczęśliwe. Nieposkromione serce nie znajduje w sobie spokoju ani zadowolenia. Umysł i serce muszą być zdyscyplinowane i poddane właściwym ograniczeniom, aby charakter był zgodny z mądrymi prawami rządzącymi człowiekiem. Niepokój i niezadowolenie są owocem pobłażliwości i egoizmu. — Testimonies for the Church IV, 202.JWD 155.2
Podłoże wielu trudności — Poważne trudności, które okazują się tak niebezpieczne dla dobra Kościoła i sprawiają, że niewierzący potykają się, odwracając się ze zwątpieniem i niezadowoleniem, zazwyczaj wynikają z nieposkromionego i buntowniczego ducha, który jest skutkiem rodzicielskiej pobłażliwości we wczesnej młodości. Iluż młodych ludzi stało się rozbitkami i iluż zeszło na drogę przestępstwa po wpływem nieopanowanych namiętności, które można było ujarzmić w dzieciństwie, gdy umysł był wrażliwy, a serce łatwo poddawało się wpływowi prawości i było posłuszne czułej woli matki. Nieskuteczne wychowanie dzieci jest podłożem wielu przejawów moralnej nędzy. — Tamże.JWD 155.3