Ang Nahaunang Dakung Limbong

SA nahaunang kasaysayan sa tawo, si Satanas nagsugod sa iyang mga panlimbasug sa paglimbong sa atong kaliwatan. Kadtong nagtukod sa kagubot sa langit, naghandum sa pagtipon sa mga pumopoyo sa yuta sa pagtingub sa iyang pagpakig-away batok sa kagamhanan sa Dios. Si Adan ug si Eba may hingpit nga kalipay sa pagtuman sa mga sugo sa Dios, ug kini nga kamatuoran mao ang kanunay nga pamatuod batok sa buhat nga ginasugyot ni Satanas sa langit, nga ang kasugoan sa Dios mabug-at, ug batok sa kaayohan sa iyang mga binuhat. Labut pa niini, ang kasina ni Satanas nagtubo sa magatan-aw siya sa labing maanindot nga puloy-anan nga giandam sa walay sala nga magtiayon. Nagtinguha siya sa paghulog kanila, aron kon sila mahamulag gikan sa Dios ug madala sa ubos sa iyang kaugalingon nga gahum, maangkon niya ang yuta, ug dinhi matukod niya ang ginharian, nga kaangay niadtong sa Labing Hataas.ADA 372.1

Kon gipahayag ni Satanas ang iyang kaugalingon sa matuod niyang kaniya, abogon unta siya dayon, tungud kay si Adan ug si Eba nahibalo man unta niining katalagman sa kaaway; apan nagabuhat siya sa kangitngit, gitago niya ang iyang tuyo, aron nga matuman niya sa labing siguro ang iyang tinguha. Gigamit niya ang dagway sa bitin, nga usa ka binuhat nga makabihag sa dagway, nga nakigsulti siya kang Eba, “Diay, nga nag-ingon ang Dios kaninyo: Dili kamo makakaon sa tanan nga mga kahoy sa tanaman?”^{1Gen. 3, 3:1.} Kon si Eba wala magsulod sa pagpakigsulti sa manunulay, maluwas siya unta; apan nangahas siya sa pagpakiglantugi kaniya, ug nahulog siya sa iyang mga limbong. Tungud niini daghan ang mga tawo ang nadaug. Nagaduhaduha sila ug nakiglalis mahatungud sa kinahanglanon sa Dios; ug inay sa pagtuman sa langitnon nga sugo, magadawat sila sa pagtuman sa tawohanon nga mga teoriya, nga nagatabon lamang sa mga limbong ni Satanas.ADA 372.2

“Ug ang babaye mitubag sa bitin: Makakaon kami sa bunga sa mga kahoy sa tanaman: apan nahatungud sa bunga sa kahoy nga anaa sa taliwala sa tanaman, miingon ang Dios, Dili kamo magkaon kaniya, ug dili kamo maghikap, aron nga dili nga gayud kamo mamatay. Ug ang bitin miingon sa babaye: Dili nga gayud kamo mamatay: kay hingbaloan sa Dios, nga sa adlaw sa inyong pagkaon mangabuka ang inyong mga mata, ug mahimo kamo nga sama sa Dios, nga manghibalo sa kaayohan ug sa kadautan.”^{2Gen. 3:2-5.} Gisultihan niya sila nga mahimo sila nga ingon sa Dios, nga may labi pa ka daku nga kaalam sa una, ug mahimo silang takus sa hataas nga kahimtang sa pagkinabuhi. Si Eba nagtugyan sa panulay; ug tungud sa iyang influencia, nadala si Adan sa pagpakasala. Sila mitoo sa mga pulong sa bitin, nga dili matuod ang gipamulong sa Dios; wala sila tomoo sa ilang Magbubuhat, ug naghunahuna sila nga gipunggan sa Dios ang ilang kagawasan, ug nga magadangat sila sa labi pa ka daku nga kaalam ug kadungganan kon ilang malapas ang Iyang mga sugo.ADA 373.1

Apan ngano nga nahibaloan ni Adan, sa tapus siya makasala ang kahulogan sa mga pulong sa Dios, “Sa adlaw nga ikaw mokaon niana mamatay ka nga gayud.”? Hikaplagan ba niya ang kahulogan sama niadtong giingon ni Satanas nga ilang pagatohoan, nga pagatuboyon sila sa hataas nga kahimtang sa kinabuhi? Kon mao kana adunay daku nga kaayohan nga makabut tungud sa paglapas, ug si Satanas himatud-an nga matinabangon sa mga katawohan. Apan si Adan wala makakita nga kini mao ang kahulogan sa diosnon nga hukom. Ang Dios nagasulti nga ang tawo, sa bayad sa iyang paglapas magabalik sa yuta nga gikuhaan kaniya: “Kay abog ka, ug sa abog ikaw mopauli.”^{3Gen. 3:19.} Ang mga pulong ni Satanas, “Mangabuka ang inyong mga mata,” himatud-an nga matuod niini lamang nga butanga : Sa tapus masupak ni Adan ug ni Eba ang Dios, nabuka ang ilang mga mata sa pagila sa ilang kabuangan; nabibaloan nila ang kadautan, ug sila nakatilaw sa mapait nga bunga sa paglapas.ADA 373.2

Sa taliwala sa Eden nagatubo ang kahoy sa kinabuhi, nga ang iyang bunga may gahum sa pagpadayon sa kinabuhi. Kon nagpabilin si Adan nga matinumanon sa Dios, makapadayon siya unta sa pag-ambit sa pagpahimulos niining kahoy, ug magakinabuhi sa walay katapusan. Apan sa iyang pagpakasala, giputol siya sa pakig-ambit sa kahoy sa kinabuhi, ug nahimo siyang mamalatyon. Ang diosnong hukom “kay sa abog ka. ug sa abog ikaw mopauli,” nagatudlo sa bug-os nga pagkuha sa kinabuhi.ADA 374.1

Ang pagka mamalatyon, nga gisaad sa tawo kaniya may kondisyon nga magamatinumanon, nawala tungud sa pagkamalapason. Dili ikahatag ni -Adan sa iyang kaliwatan ang butang nga wala kaniya; ug wala unta’y paglaum sa mga nahulog nga kaliwatan kon wala ang Dios, tungud sa paghalad sa Iyang kaugalingon nga anak, magdala sa pagkadili mamalatyon kaniya. “Busa ang kamatayon mitakud sa tanan nga mga tawo, kay ang tanan nakasala,” si Kristo “nagdala sa kinabuhi ug sa pagkadili madunoton tungud sa kahayag sa maayong balita.”^{4Rom. 5:12; 2. Tim. 1:10.} Ug kang Kristo lamang mabatnan ang pagkadilimamalatyon. Si Jesus nagingon, “Ang mitoo sa Anak, may kinabuhi nga walay katapusan; apan ang walay pagtoo nga matinumanon sa Anak dili makakaplag sa kinabuhi.”^{5Juan 3.36.} Bisan kinsa nga tawo makahupot niining hamili nga panalangin kon siya magtuman lamang sa kondisyon. Ang tanan “nga magapadayon nga mapailubon sa maayong mga buhat, nga nagapangita sa himaya, ug dungug, ug sa pagkadili madunoton,” magadawat sa “kinabuhi nga walay katapusan.”^{6Rom. 2:7.}ADA 374.2

Ang nagasaad lamang kang Adan sa kinabuhi mahitungud sa pagsupak mao ang labing daku nga limbongan. Ug ang mga gipamulong sa bitin kang Eba sa Eden, — “Dili nga gayud kamo mamatay,” — mao ang unang wali nga gimantala mahitungud sa pagkadili mamalatyon sa kalag. Apan kining mga gipamulong, nga natukod tanan sa kagamhanan ni Satanas, ginamantala gikan sa mga pulpito sa mga nagapakasumosunod kang Kristo, ug gidawat sa kadaghanan nga mga katawohan sama sa pagdawat kaniya sa una natong mga ginikanan. Ang langitnong nga paghukom, “Ang kalag nga makasala, kini mamatay,”^{7Ezek. 18:20.} ilang gibalit-ad nga magakahulogan nga: Ang kalag nga nagapakasala, siya dili mamatay, kon dili magakinabuhi nga walay katapusan. Dili kita makahimo kondili matingala sa kabuangan nga nakapahimo sa tawo nga matohotohoon kaayo sa mga pulong ni Satanas, ug dili magtoo sa mga pulong sa Dios.ADA 374.3

Kon ang tawo, sa tapus na siya makasala, ginatugotan sa pag-ambit sa kagawasan sa kahoy sa kinabuhi, magkinabuhi unta siyang dayon, ug unya ang sala mahimo nga walay katapusan. Apan ang kerubin ug ang nagadilaab nga hinagiban nagbantay “sa dalan sa kahoy sa kinabuhi,”^{8Gen. 3:34.} ug walay usa sa panimalay ni Adan nga gitugotan sa duol sa ulot ug makig-ambit sa bunga sa kahoy nga nagahatag sa kinabuhi. Busa wala karon usa ka makasasala nga dili mamalatyon.ADA 375.1

Apan sa tapus sa pagpakasala, gisugo ni Satanas ang iyang mga manolonda sa paghimo sa mga pinasahi nga mga panlimbasug sa pagtudlo sa katawohan sa pagtoo sa kinaiya nga pagkadili mamalatyon sa tawo; ug sa madala nila ang katawohan sa pagdawat sayup, magamando sila kanila aron nga ang makasasala magakinabuhi sa pagkamakalolooy nga walay katapusan. Karon ang principe sa kangitngit nga nagatrabaho pinaagi sa iyang mga galamiton, nagapahayag sa Dios sama nga usa ka mabangis nga magbabalus, nga magaingon siya nga ihulog sa Dios sa infierno ang tanan nga dili magapahimuot kaniya, ug magapabati kanila gihapon sa Iyang kasuko; ug sila magaantus sa mapait nga kasakit, ug sa walay katapusang kalayo, ug ilang Magbubuhat nagatanaw kanila nga may kalipay.ADA 375.2

Daw unsa kini ka supak sa tagsatagsa ka pagbati sa pag- higugma ug pagkalooy, ug bisan sa ato na lamang pagbati sa katarungan, ang pagtulon-an nga ang mga dautan nga mga minatay pagasilotan sa kalayo ug asupre sa infierno nga nagadilaab sa kahangturan; nga tungud sa mga sala sa hamubo lamang kinabuhi sa yuta magaantus sila sa gihapon samtang nagakinabuhi ang Dios. Bisan kini nga pagtulon-an ginatudlo sa kadaghanan, ug ginatipon gihapon sa daghang mga pagtuloohan sa mga kakristianosan. Ang sulti sa usa ka manggialamon sa teologia, “Ang talan-awon sa pagsilot sa infierno magadugang sa kalipay sa mga balaan sa walay katapusan. Kon makita nila ang uban nga may sama man nga kinaiya ug natawo sa mao man nga paagi, nga mahulog sa mao nga pagkailo, ug sila anaa na sa maayo nga pagkabutang, makahimo kanila mabination, unsa ang ilang kalipay.” Ang usa pa naggamit niining mga pulong: “Samtang ang sugo sa pagsikway nagatrabaho sa gihapon sa dautan, ang aso sa pagsilot kanila magasaka sa walay katapusan sa ginatan-aw sa matarung, nga sa ilis sa pagkuha sa bahin niining mga makalolooy nga tawo, maga-ingon “Amen, Aleluya! dayega ang Dios!”ADA 375.3

Hain nga dahon sa mga pulong sa Dios, makita ang mao nga mga pagtulon-an? Kawad-an ba ang mga tinubos sa langit sa ilang kalooy ug paghigugma, ug bisan pa sa tawohanon nga pagbati? Pagapangilisan ba lamang nila sa walay pagbati, kon sa kapintas sa mga luog? Dili; dili mao kana ang pagtulonan sa Basahon sa Dios. Kadtong nagapahayag sa mga hunahuna nga gipakita sa kinutlo sa itaas kaha mga maalam ug maminatud-on nga mga tawo; apan sila nalimbungan sa lit-ag ni Satanas. Gidala niya sila sa pagdawat sa inusab nga kahulogan sa malig-on nga pagpahayag sa Kasulatan, nagahatag sa sinultihan sa kapaitan ug pagdumot nga nahanungud sa iyang kaugalingon, apan dili mahitungud sa atong Magbubuhat. “Ingon nga ako, buhi, miingon ang Ginoo nga si Jehova; dili ako malipay sa kamatayon sa dautan; apan nga ang dautan motalikod gikan sa iyang agi-anan, kay ngano kamo nga mamatay, Oh balay ni Israel?”^{9Ezek. 33:11.}ADA 376.1

Unsa ba ang makuha sa Dios kon pananglitan atong tugotan nga Siya nagakalipay sa pagtan-aw sa walay katapusan nga silot sa makasasala; nga siya nahimong malipayon sa mga pagbakho ug raga paghilak ug mga pagsinggit sa tunglo sa mga nagaantus nga raga binuhat nga iyang gibutang sa kalayo sa infierno? Mahimo ba kining makalilisang nga tingug nga usa ka alawiton sa idulongog sa Usa nga may walay katapusan nga Gugma? Ginatudlo gihapon nga ang pagsakit nga walay katapusan sa mga dautan magapakita sa pagdumot sa Dios sa sala kaangay sa usa ka dautan nga magalaglag sa pagkigdaet ug kahusayan sa universo. Oh, makahahadlok nga pasipala! Sama nga ang pagdumot sa Dios sa sala mao ang katarungan ngano ginapadayon siya. Tungud kay sa mga pagtulon-an niini nga mga teologo, ang dayon nga silot sa walay paglaum sa kalooy magapasuko sa mga makalolooy nga nagantus ug sa ilang pagpasipala, ilang ginapadaku sa gihapon ang lulan sa sala. Ang himaya sa Dios wala magadugang tungud sa pagpadayon sa nagatubo nga sala sa walay katapusang panahon.ADA 379.1

Labaw sa gahum sa hunahuna sa tawo ang banabana sa dautan nga nadala tungud sa pagtulon-an sa walay katapusan nga silot. Ang religion sa Biblia puno sa paghigugma ug kaayo, ug puno sa kalooy, ginangitngitan sa pagkamatuhotohoon ug gisaputan sa kahadlok. Kon palandungon nato unsa ang bakak nga kolor nga gipintal ni Satanas sa kinaiya sa Dios, magakatingala pa ba kita nga gikahadlokan ang maloloy-on nga magbubuhat gikalisangan, ug ginakaligutgutan pa gani? Ang makahahadlok nga pagtan-aw sa Dios nga nahisangyaw maayo sa kalibutan gikan sa mga ginatudlo sa pulpito nakahimo sa linibo, oo, milyon nga mga maduhaduhaon ug mga walay Dios.ADA 379.2

Ang pagtulon-an sa walay katapusan silot mao ang usa sa mga bakak nga pagtulonan nga naghimo sa alak sa kangil-aran sa Babilonia, nga iyang gipainum sa tanan nga mga nasyon.^{10Bug. 14:8; 17:2.} Matuod nga ginapanudlo sila sa dagku ug balaanon nga mga tawo; apan ang kahayag niini nga suheto wala mahayag kanila ingon sa ilang kahayag kanato. Sila mao ang may katungdanan sa kahayag nga midan-ag sa ilang panahon; kita mao ang may responsabilidad sa kahayag nga nagdan-ag sa atong mga adlaw. Kon mogawas kita gikan sa pamatuod sa Dios, ug magdawat sa mga bakak nga mga pagtulon-an tungud kay ang atong mga ginikanan-nagtudlo kanila, mahulog man kita sa mao nga paghimaraut nga gipakanaug sa Babilonia; magainum kita sa alak sa iyang kangilaran.ADA 379.3

May usa ka dakung pundok nga kanila ang pagtulon-an sa walay katapusang silot nagsupak, gidala sa laing bahin nga sayup. Sila nakakita nga ang Kasulatan nagapahayag sa Dios sama nga usa ka tawo nga mahigugmaon ug mahinuklogon, ug dili sila magatoo nga igabilin niya ang Iyang mga binuhat sa kalayo nga walay katapusan nga infierno nga nagadilaab. Apan sa gisagop nila nga ang kalag dili mamatay sa kinaiya, wala sila’y katarungan nga lain nga nakita kondili nga sa katapusan ang tanan nga mga tawo pagaluwason. Daghan ang nagatoo sa pasidaan sa Biblia nga giliimo lamang sa paghadlok sa tawo aron nga magamatinumanon, ug dili sila pagtumanon sa hingpit. Unya ang makasasala magakinabuhi sa kahikaw sa mga kalipayan nga kinaugalingon, sinalikway nila ang ginapatuman sa Dios, apan magapaabut nga makabaton sa kahimuot sa atubangan sa Dios. Kana nga pagtulon-an, nga nagbanabana sa kaloov sa Dios, apan ilang ginawala ang Iyang katarungan, nagapahimuot sa kalibutanon nga kasingkasing, ug magapalig-on sa dautan sa paghimo sa mga kadautan.ADA 380.1

Kon matuod nga ang kalag sa tanan nga tawo magadayon sa langit sa tapus siya mamatay, unya maayo pa nga handumon nato ang kamatayon inay sa kinabuhi. Daghan ang nadala niini nga pagtulon-an sa pagtapus sa ilang kinabuhi. Kon ginalumsan sila sa mga kasamok, mga kalisod, ug kawad-an sa paglaum ingon na lang masayon sa pagbugto sa ilang kinabuhi, ug maglupad dayon sa kahimayaan sa walay katapusan nga kalibutan.ADA 380.2

Ang Dios naghatag sa Iyang pulong sa sibo nga kamatuoran nga pagasilotan Niya ang mga malapason sa Iyang kasugoan. Kadtong mga giuloulohan sa ilang kaugalingon nga Siya maloloy-on kaayo sa pagpahamtang sa katarungan sa makasasala, magtan-aw na lamang sa krus sa Kalbaryo. Ang kamatayon sa walay buling nga Anak sa Dios, nagapamatuod nga “ang ba yad sa sala mao ang kamatayon,” nga ang tagsatagsa ka paglapas sa sugo sa Dios magadawat sa iyang matarung balus. Si Kristo nga walay sala nahimo nga sala alang sa tawo. Gidala Niya ang sayup sa pagkadilimatinumanon sa mga makasasala, ug ang pagtago sa nawong sa Iyang Amahan hangtud nga nawataswatas ang Iyang kasingkasing ug ang Iyang kinabuhi nawala. Kining tanan nga halad gihimo aron mabawi ang mga makasasala. Kay wala nay laing paagi nga maluwas ang tawo sa silot sa sala. Ug ang tagsatagsa ka kalag nga magdumili sa pagkaumalambit sa pagpasiguli nga gihimo sa mao nga bili, magapas-an sa iyang kaugalingon nga lawas sa sayop ug sa silot sa pagkamalapason.ADA 380.3

“Walay bisan kinsa nga makihilawason, kun mahugaw, kun mahikaw nga mao ang magsisimba sa mga diosdios, nga may panulondon sa ginharian ni Kristo ug sa Dios.”^{11Epeso 5:5.}11 Epeso 5:5) “Paninguhaa ninyo ang pakigdait sa tanan ug ang pagkaputli nga kon wala kini, walay bisan kinsa nga makakita sa Ginoo.”^{12Heb. 12:14.} “Bulahan ang mga nanaglaba sa ilang mga bisti nga hatag-as, aron nga may kagamhanan sa pagduol sa kahoy sa kinabuhi, ug nga makasulod sa mga ganghaan sa siyudad. Sa gowa niya anaa ang mga iro, ug ang mga lumayan, ug ang mga makighilawason, ug ang mga mamomono, ug ang nagasimba sa mga diosdios, ug ang tanan nga nahagugma ug nagabuhat sa bakak.”^{13Bug. 22:14, 15.}ADA 381.1

Ang Dios nagpahayag sa tawo sa Tyang kinaiya, ug sa iyang paagi nga pagahimoon sa makasasala. “Si Jehova gamhanan, maloloy-on, mapuangoron, mahinay sa pagkasuko, ug daku sa paghinuklog ug kamatuoran, nga nagatipig ug kalooy sa libolibo ug ginapasaylo niya ang kadautan nga dagku, ang pagsuki ug ang sala, ug nga sa walay bisan unsa nga kaagi magapakamatarung sa dautan.”^{14Ex. 34:6, 7.} “Apan ang tanan nga dautan pagalaglagon niya. Apan ang mga malinapason gilaglag sila nga tingob: ang katapusan sa mga dautan mao ang pagkalaglag.”^{15Sal. 145:20, 37, 38.} Ang gahum ug ang kagamhanan sa langitnon nga pagbulot-an pagagamiton sa pagwala sa kagubot; apan ang tanang igapakita nga balus sa katarungan mga hingpit nga sama sa karakter sa Dios ingon nga usa ka mahinuklogon, mapailubon ug mahigugmaon nga tawo.ADA 381.2

Ang mga patukoranan sa pagkaayo, kalooy ug paghigugma, nga gitudlo ug gituman sa atong Manluluwas, nga hinuwad nga kabubut-on ug kinaiya sa Dios. Si Kristo nag-ingon nga wala siya magpanudlo sa lain gawas niadtong Iyang nadawat gikan sa Iyang Amahan. Ang patukoranan sa langitnon nga kagamhanan nagasugo gayud sa hingpit sa sugo sa Manluluwas, “Higugmaa ang imong kaaway.” Ang Dios magahimo sa katarungan sa mga dautan, sa kaayohan sa kalibutan, ug sa kaayohan man niadtong giduaw sa paghukom. Himoon niya sila nga mga malipayon kon arang mahimo sama sa kasugoan sa Iyang pagbulot-an ug sa katarung sa Iyang kagamhanan. Gipalibutan niya sila sa mga ilhanan sa Iyang gugma, gipaila kanila ang kaalam sa Iyang mga sugo, ug ginapauban sila sa pagtanyag sa Iyang kalooy; apan ilang gitamay ang Iyang paghigugma, himoon nga walay kapuslanan ang Iyang mga sugo, ug isikway ang Iyang kalooy. Sa nagadawat sila sa dayon sa Iyang mga hiyas, ila man nga ginakuhaan sa dungog ang Maghahatag; ginadumtan nila ang Dios tungud kay ilang nahibaloan nga nagapanghimaraut Siya sa ilang mga sala. Ang Dios nagaantus sa hataas uyamut sa ilang pagkadautan; apan magaabut ang panahon sa paghukom, nga magahukom kanila sa palaabuton. Karon gapuson ba niya kining nagsupak ug ibutang sa luyo niya? Pagapiliton ba niya sila sa pagtuman sa Iyang kabubut-on?ADA 382.1

Kadtong nagpili kang Satanas ingon nga ilang pangulo, ug magpagahum sa iyang kabubut-on, dili nga andam sa pagsulod sa atubangan sa Dios. Ang garbo, ang mga limbong, ang mga nagapatuyang, mga mapintas nalig-on na sa ilang mga kinaiya. Makasulod ba sila sa langit sa pagpuyo sa walay katapusan kanban niadtong mga ilang ginatamay ug mga gidumtan sa yuta? Ang kamatuoran dili gayud makapahimuot sa bakakon; ang pagkalomo dili makatagbaw sa kaugalingon pagpataas ug sa garbu- so; ang kaputli dili angay sa mga kahugawan; ang paghigugma dili makalipay niadtong mga hikawan. Unsa ang kalipay nga ikahatag sa langit niadtong mga dautan nga lunsay yutan-on ug hinakug nga mga butang.ADA 382.2

Kon pananglit kadtong mga tawo nga ang ilang kinabuhi gigawi sa pagsuki batok sa Dios sa madali dad-on sa langit, ng pakit-on sa hataas ug balaan nga kahimtangan nga magadayon didto sa gihapon, nga ang tagsatagsa ka kalag puno sa paghigugma, tagsatagsa ka dagway nagasidlak sa kalipay, ang mga rnananoy nga alawiton nga nagapataas sa pagpasidungug sa Dios ug sa Kordero, ug ang walay undang nga sidlak sa kahayag nga mudan-ag sa mga tinubos gikan sa nawong Niadtong nagalingkod sa lingkoranan harianon — kadtong mga tawo nga ang ilang mga kasingkasing puno sa kaligutgut sa Dios sa kamatuoran ug sa kabalaan, makatipon ba sila sa langitnon nga mga kasundalohan ug pagaambahan sa pagdayeg? Makaantus ba sila sa himaya sa Dios ug sa Kordero? Dili ug dili gayud; daghang mga tuig sa pagpasidaan ang ginahatag kanila, aron nga ma kapatubo sila sa maayong kinaiya alang sa langit; apan wala gayud nila mahanas ang ilang mga hunahuna sa paghigugma sa mga maputli; wala gayud nila katon-i ang mga pinolongan sa langit; ug karon sila ulahi na kaayo. Ang kinabuhi sa pagsupak batok sa Dios nagapadili kanila takus sa pagsulod sa langit. Ang iyang kaputli, kabalaan, ug pakigdait ingon sa usa ka kasakit kanila; ang himaya sa Dios mao ang usa ka kalayo nga magasubad kanila. Magahandum sila sa pagkalagyo gikan sa balaan nga lugar. Magahandum sila sa kalaglagan aron sila makatago gikan sa nawong Niya nga namatay sa pagtubus kanila. Ang katapusan sa mga dautan naareglar sa ilang kaugalingon nga pagpili. Ang ilang dili pagsulod sa langit ilang kabubut-on, ug matarung ug maloloy-on ang bahin sa Dios.ADA 383.1

Sama sa mga tubig sa lunop, ang kalayo sa labing daku nga adlaw magapahayag sa paghukom sa Dios nga ang dautan dili na katambalan. Wala silay handum sa pagpasakup sa langitnon nga kagamhanan. Ang ilang kabubut-on gianad sa pagsupak; ug kon matapus ang kinabuhi, ulahi na kaayo ang pagpaliso sa su- log sa ilang mga hunahuna sa lain nga agianan, awahi na kaayo ang pagtalikod gikan sa pagkamalapason, ngadto sa pagkamatinumanon, gikan sa dumot, ngadto sa gugma.ADA 383.2

Sa pagluwas sa kinabuhi ni Kain nga mamomono, ang Dios naghatag sa kalibutan usa ka panig-ingnan sa sangputanan sa pagtugot sa makasasala sa pagkinabuhi, sa pagpadayon sa dalan sa kadautan. Tungud sa influencia sa pagtulon-an ni Kain ug sulondan “ang pagkadautan sa tawo daku sa nawong sa yuta,” ug ang tanan pagpalandong sa mga hunahuna sa iyang kasingkasing pulos lamang dautan.” “Ang yuta usab mahugaw sa atubangan sa Dios, ang kalibutan napuno sa linugsanay.”^{16Gen. 6:5, 11.}ADA 384.1

Sa kalooy alang sa kalibutan ang Dios nagpala sa mga dautan nga mga pumoloyo sa panahon ni Noe. Sa kalooy iyang gilaglag ang dautan nga mga pumopuyo sa Sodoma. Tungud sa malimbungon gahum ni Satanas, ang mga magbubuhat sa kadautan nakabaton kalooy, kahimuot ug niana sa kanunay nagdaldal sa uban sa pagsupak. Kon mao man kini sa mga adlaw ni Kain, ug ni Noe ug sa panahon ni Abraham ug ni Lot; mao man karon sa atong panahon. Kini mao ang kalooy alang sa kalibutan nga ang Dios sa ulahi magalaglag sa mga magasalikway sa Iyang grasya.ADA 384.2

“Kay ang bayad sa sala mao ang kamatayon; apan ang hatag nga sa Dios, ang kinabuhi nga walay katapusan nga anaa kang Kristo Jesus nga atong Ginoo.”^{17Rom. 6:23.} Samtang ang kinabuhi nga walay katapusan mao ang panulondon sa mga matarung, ang kamatayon mao ang bahin sa mga dautan. Si Moises nagingon sa Israel, “Tan-awa, gibutang karon sa atubangan mo ang kinabuhi ug ang kaayohan, ang kamatayon ug ang kadautan.”^{18Deut. 30:15.} Ang kamatayon nga gihisgutan niining teksto dili mao ang gihukom kang Adan, tungud kay ang tanang tawo magaantus sa silot sa iyang paglapas. Mao ang “ikaduha nga kamatayon” nga gibutang sa pagtandi sa walay katapusang kinabuhi.ADA 384.3

Sa gisangputan sa sala ni Adan ang kamatayon nag-agi sa tanan nga mga katawohan. Ang tanan magasama manaug ngad- to sa lubnganan. Ug tungud sa panahon nga gihatag sa piano sa Dios sa kaluwasan, ang tanan pagapamangunon gikan sa ilang mga lubnganan. “Nga may pagkabanhaw sa mga minatay sa mga matarung ug sa mga dili matarung usab, nga ginalauman usab kini nila.”^{19Buh. 24:15.} “Kay ingon kang Adan ang tanan nangamatay, ingon man usab kang Kristo ang tanan pagahatagan ug kinabuhi.”^{201 Kor. 15:22.} Apan usa ka daku nga kalainan ang gibutang sa taliwala niining duha ka pundok nga pagapamanhawon. “Dili kamo manghibulong niini; kay moabut ang oras, nga ang mga nanagbuhat ug maayo, sa pagkabanhaw nga sa kinabuhi; ug ang mga nanagbuhat sa dautan, sa pagkabanhaw nga sa paghukom sa silot. “Sila nga nanagbuhat ug maayo, sa pagkabanhaw nga sa kinabuhi; ug ang mga nanagbuhat ug dautan, sa pagkahukom sa silot.”^{21Juan 5:28, 29.} Sila nga “takus” sa pagkabanhaw sa kinabuhi, mao ang “bulahan.” “Diha ang ikaduha nga kamatayon walay gahum.”^{22Bugna 20:6.} Apan sila nga wala, tungud sa paghinulsul ug sa pagtoo, makadawat sa pasaylo, makadawat sa silot sa kasal-anan —“ang bayad sa sala.” Ang pag-antus nila sa silot nagaagad sa kadugayon ug sa kadaku, “sumala sa ilang mga buhat,” apan sa katapusan pagatapuson sa ikaduha nga kamatayon. Sanglit malisod sa Dios, uban sa Iyang katarungan ug kalooy, sa pagluwas sa makasasala sa iyang mga sala, wala Niya tugoti siya sa pagkinabuhi diin ang iyang pagkamalapason gidili, ug diin siya nagpakita sa iyang kaugalingon nga dili takus. Nagingon ang usa ka magsusulat. nga gimandoan sa Espiritu, “Busa dili madugay ang mga dautan ug pagasusihon nga may kakugi ang iyang dapit ug wala na. ” Ug ang usa nag-ingon, “Ug sila makahimo nga ingon sa mga wala mamao.”^{23Sal. 37:10; Abdias 16.} Tinabunan sa mga kaulawan, nahulog sila sa walay paglaum, ug dayon nga kangitngitan.ADA 384.4

Karon pagabutangan sa katapusan ang sala, uban sa tanang kaguol ug kalaglagan nga mao ang gisangputan gikan niini. Nagaingon ang salmista: “Gilaglag mo ang mga dautan, gipala mo ang ngalan nila nga sa gihapon sa walay katapusan. Oh kaa- way, tapus na sa gihapon ang mga paglaglag.”^{24Sal. 9:56.} Si San Juan sa Bugna, nga nagatan-aw sa unahan sa walay katapusan kahimtangan, nakabati sa awit sa tibook nga kalibutan sa pagdayeg, nga wala gayud bisan usa nga nayabag. Ang tagsatagsa ka binuhat sa langit ug sa yuta nadungog nga nagahatag sa hi¬maya sa Dios.^{25Bugna 5:13.} Busa didto walay mga kalag nga magapasipala sa Dios, kon sila nagaantus sa walay katapusang kasakit; walay makalolooy nga binuhat sa infierno nga mahisagol sa ilang mga paghilak uban sa mga awit sa mga naluwas.ADA 385.1

Sa pasikaranan nga sayup sa kinaiya nga pagkadilimamalatyon natukod ang pagtulon-an nga ang tawo may kalibutan pa sa tapus sa kamatayon, — usa ka pagtolon-an, nga kaangay sa walay katapusan nga silot, nga nagsupak sa pagtulon-an sa Kasulatan, sa ginasugyot sa katarungan ug sa mga igbalati nga tawohanon.ADA 386.1

Unsa ang ginaingon sa Kasulatan mahitungud niining mga butang. Si David nagingon nga ang tawo wala may kalibutan sa tapus sa kamatayon. “Magagula ang iyang ginhawa, magabalik siya sa iyang yuta; niadtong adlawa mawala ang iyang hunahuna.”^{26Sal. 146:4.}26 Sal 146:4) Si Solomon nagapahayag sa mao man usab nga pamatuod, ”kay ang mga buhi nasayud nga sila mangamatay: apan ang mga minatay wala masayud bisan unsa.” “Maingon man ang ilang gugma, sama man ang ilang pagdumot ug ang ilang kasina, nawagtang dugay na karon; ni aduna pa sila ing bahin sa gihapon sa bisan unsa nga butang nga ginabuhat sa ilalom sa adlaw.” “Kay didto sa lubnganan diin ikaw padulong walay bulohaton, ni hilimoon, ni kahibalo ni kaalam.”^{27Eccle. 9:5, 6, 10.}ADA 386.2

Sa gipataas ang kinabuhi ni Esikias sa napulo ug lima ka tuig sa tubag sa iyang pag-ampo, ang mapasalamaton nga hari naghatag sa Dios sa pagdayeg tungud sa Iyang daku nga kalooy. Niining awit ginasulti niya ang katungdanan nga kon ngano nagakalipay siya: “Kay ang lubnganan dili makadayeg kanimo, ang kamatayon dili makapasidungug kanimo: sila nga manaug sa lungag dili makaglaum sa imong kamatuoran, Ang buhi, ang buhi, siya modayeg kanimo,”^{28Isa. 38:18, 19.} ingon sa akong ginahimo karong adlawa. Ang naila nga pagtulon-an nagatudlo nga ar.g matarung nga mga minatay adto sa langit, nga nagasulod na sa kahimayaan, nga nagadayeg sa Dios sa mga dila nga dili mamalatyon; apan si Esikias wala makakita sa mao nga kahimayaan nga palaabuton sa kamatayon. Kini nga mga pulong ginapalig-on sa mga pamatuod sa salmista: “Kay sa kamatayon walay hinumduman kanimo: kinsa ba ang magapasalamat kanimo sa kamatayon?” “Dili ang mga minatay magadayeg kang Jehova, bisan sila nga nagakanaug sa hilum.”^{29Sal. 6:5; 115:17.}ADA 386.3

Si San Pedro, sa adlaw sa Pentikostes, nagain on nga si Patriarka David “namatay ng gilubong, ng ang iyang lubnganan ania karon kanato hangtud niining adlawa.” “Kay si David wala pa makasaka sa langit.”^{30Buhat 2:29, 34.} Ang kamatuoran nga si David nagapabilin sa lubnganan hangtud sa pagkabanhaw, nagapamatuod nga ang mga matarung wala moadto sa langit sa tapus sa kamatayon. Tungud lamang sa pagkabanbaw, ug tungud sa pagkabanbaw ni Kristo, nga si David makalingkod sa katapusan sa too sa Dios.ADA 387.1

Ug si Pablo nag-ingon: “Kay kon ang mga minatay walay pagkabanbaw, si Kristo wala usab mabanhaw. Kay kon si Kristo wala mabanhaw, ang inyong pagtoo walay pulos; anaa pa kamo sa invong mga sala. Nan ang mga nangatulog nsab kang Kristo. nangawala. ”^{311 Kor. 15:16-18.} Kay kon sa upat ka libo ka tuig ang mga matarung misaka dayon sa langit sa pagkamatay, unsaon ni Pablo sa pagingon nga kon walay pagkabanbaw, “sila nga nangatulog kang Kristo nangawala”? Walay pagkabanhaw nga kinahanglanon.ADA 387.2

Ang martir nga si Tyndale, nga nagasaysay sa kahimtangan sa mga minatay, nag-ingon: “Igapahayag sa dayag, nga dili ako magtoo nga anaa nasila sa kahimayaan ni Kristo, kon sa mga pinili nga manolonda sa Dios. Ug dili man siya kabahin sa akong pagtoo; kay kana matuod karon ang pagwali sa pagkabanhaw sa unod usa ka butang nga walay kapuslanan.”^{32Hyndale, M. M., Prefere to “New Test.,” (ed. 1534) reprinted in British Reformers — Tindal, Frith, Barnes,” p. 349 (ed. 1830)}ADA 387.3

Kini kamatuoran nga dili malalis nga ang paglaum sa walay kinutuban nga pagkabulahan sa kamatayon nagdala sa pagpabiya sa daghang mga tawo sa pagtulon-an sa Biblia mahitungud sa pagkabanhaw. Kini nga paagiha gisulti ni Dr. Adam Clark, nga naga-ingon: “Ang pagtulon-an mahitungud sa pagkabanhaw nagapahayag nga gihunahuna ug maayo sa taliwala sa unang mga Kristohanon labi kay sa karon! Unsa kini? Ang mga apostoles nagapanudlo sa gihapon kaniya ug nagapadasig sa mga sumosunod sa Dios sa pagkugi, pagkamatinumanon ug malipayon tungud niini. Ug ang ilang mga salili karon nga mga adlaw talagsa lamang nagahisgut niini! Kini nga gipangwali sa mga apostoles, ug kini gitohoan sa mga una nga mga Kristohanon; mao man ang among ginawali, ug gitohoan sa among mga nagpatalinghog. Wala nay pagtulon-an sa ebangelio nga ginapalig-on ingon niini; wala nay pagtulonan karon ning paagi sa pagwali nga wala lang kaayo tagda.”^{33Commentary on the New Testament, Vol. II, general comments on 1 Cor. 15, par. 3}ADA 388.1

Kini gipadayon hangtud nga ang mahimayaon nga kamatuoran sa pagkabanhaw daw nangitngitan sa bug-os ug nasalipdan sa mga Kristohanon sa kalibutan. Busa ang usa ka nabantog nga magsusulat sa religion sa pagsulti sa mga pulong ni San Pablo sa 1 Tesalonika 4:13-18, nag-ingon: “sa tanang mga tinguha sa kalipay ang pagtulon-an sa walay katapusang kabulahanan pagka dili mamalatyon sa mga matarung nagakuha sa dapit alang kanato sa bisan unsang giduhaduhaan nga pagtulon-an sa ikaduhang pagbalit. Sa along kamatayon ang Ginoo mobalik alang kanato. Ang mga nangamatay niagi na sa himaya. Dili na sila magahulat sa budyong alang sa paghukom ug sa kabulahanan.”ADA 388.2

Apan sa buot na Siya sa pagbiya sa iyang mga disipulo, si Jesus wala magsulti kanila nga makaadto dayon sila sa Iyang pagaadtoan?” Ako moadto sa pag-andam ug lugar alang kanin- yo,” Siya nag-ingon. “Ug kon ako makaadto na, ug makaandam kaninyo ug lugar moanhi ako pag-usab, ug panad-on ko kamo.”^{34Juan 14:2, 3.} Si Pablo nagsulti kanato sa ulahi nga “Ang mao nga Ginoo manaug sa langit sa usa ka pagsinggit, sa usa ka tunog sa punoan sa mga manolonda, ug sa budyong sa Dios, ug ang mga nangamatay kang Kristo mangabanhaw pag-una. Sa ulalii kita nga mga buhi nga nanghibilin, pagalalinon kita ngadto sa ibabaw ug tingub kanila sa mga panganod sa hangin sa pagsugat sa Ginoo; ug ingon niini magaka-uban kita gihapon sa Ginoo.” Ug nagdugang Siya, “Ngani nga, maglinipayay kamo ang usa ug usa niini nga mga pulong.”^{351 Tesa. 4:16-18.} Daw unsa ka layo ang kalainan niining mga pulong sa paglipay niadtong sa mga Unibersalismo nga mga ministro naglipay sa mga nagmasulob-on nga mga higala sa paglaum, nga bisan kon unsa ang pagkamakasala sa namatay, kon mobulag na sa iyang kinabuhi dinhi pagadawaton man siya sa mga manolonda. Si Pablo nagtudlo sa iyang mga kaigsoonan sa pagbalik sa Ginoo, nga ang gapus sa lubnganan pamugtoon, ug ang “mga nangamatay kang Kristo” pagabanhawon sa walay katapusang kinabuhi.ADA 388.3

Sa dili pa ang usa makasulod sa mga puloy-anan sa kahimayaan, ang ilang mga binuhatan pagasusihon, ug ang ilang mga kinaiya ug mga binuhatan pagasusihon sa atubangan sa Dios. Ang tanan paghukom sumala sa mga butang nga nahasulat sa mga basahon, ug pagabalusan sumala sa ilang mga binuhatan. Kini nga paghukom dili mahatabu sa pagkamatay sa usa ka tawo. Timan-i nga ang mga pulong ni Pablo: “Kay gitagal niya ang usa ka adlaw nga paghukman ang kalibutan sa katarungan, tungud niadtong lalake nga iyang gitiman-an, nga nagahatag ug kasayuran sa tanan, mga tawo sa gibanhaw niya sa mga minatay.”^{36Buhat 17:31.} Dinhi ang apostol nagasaysay sa mahayag nga may usa ka ginatudlo nga panahon, sa umaabut, sa paghukom sa kalibutan.ADA 389.1

Si Judas nagasulti mahitungud sa mao man nga panahon: “Ug sa mga manolonda nga wala nila pagbatoni ang ilang nahauna nga kabtangan, kondili nga gibiyaan nila ang ilang kauga- lingon nga puloy-anan gitagana niya kanila sa mga talikala nga walay katapusan, sa kangitngit; nga sa paghukom sa dakung adlaw.” Ug iya usab nga gisulti ang pulong ni Enok: “Ania karon, miabut ang Ginoo kauban sa mga linibo niya nga mga balaan, sa paghukom batuk sa tanan.”^{37Judas 6; 14, 15.} Si Juan nag-ingon nga iyang nakita ang mga minatay,” mga dagku ug mga magagmay, nga nanagtindog sa atubangan sa lingkoranan nga harianon; ug gipamuklad ang mga basahon; . . ug gipanghukman ang mga minatay ingon sa ilang mga buhat, tungud sa mga b.itang nga nahasulat sa mga basahon.”^{38Bugna 20:12.}ADA 389.2

Apan kon ang mga minatay nagapahimulos na sa kabulahanan sa langit kon nagaantus sa siga sa kalayo sa infiernc, unsa pay kinahanglan sa palaabuton nga paghukom? Ang mga pagtulon-an sa mga pulong sa Dios niining mapuslanon nga butang dili mangitngit bisan magkasumpaki; arang sila masabut sa dili maalam nga panumduman. Apan kinsa ang may maminatud-on nga hunahuna ang makakita sa kaalam kon katarung sa nabantog karon nga pagtulon-an? Sa tapus ang pagsusi sa ilang mga binuhatan sa paghukom, magadawat pa ba ang mga matarung sa pagdayeg, “Maayo ulipon nga matinumanon, . . sumolod ka sa kalipayan sa imong Agalon,”^{39Mateo 25:21, 41.} nga hataas panahon nagapuyo sa Iyang atubangan sa daghang mga tuig? Paatubangon ba usab ang mga dautan gikan sa lugar nga ginasilotan kanila sa pagdawat sa paghukom gikan sa Maghuhukom sa tibook nga yuta. “Pahalayo kamo kanako, mamumuhat sa kadautan ngadto sa kalayo nga walay katapusan.”^{40Mat. 25:21, 41.} Oh, solemne nga yubit! makauulaw nga pagbungkag sa kaalam ug katarung sa Dios!ADA 390.1

Ang pagtulon-an mahitungud sa pagkadili mamalatyon sa kalag mao ang usa sa mga bakak nga pagtulon-an nga gihulaman sa Roma gikan sa paganismo ug gikumbuyahan sa religion sa kakristianosan. Si Martin Lutero nag-isip kaniya nga “usa ka daku nga sugilanon bakak nga kabahin sa kahugawan sa mga sugo nga Romanhon.”^{41Petavel, E, “The Problem of Immorality,” p. 255, (ed. 1892)} Sa pagsaysay sa mga pulong n: Solomon sa mga Eklesiastes, nga walay nahibaloan ang mga minatay, ang Reformador nagingon: “Usa ka lugar nga nagapamatuod nga ang mga minatay . . . walay pagabation. Wala na ang ginasulti niya, katungdanan, sa ciencia, sa ihibalo, ug sa kaalam didto. Si Solomon nagahukom nga ang mga minatay nangatulog, ug wala silay pagabation. Tungud kay ang mga mi¬natay nagahigda didto, nga wala magaisip sa mga adlaw bisan sa mga tuig, apan kon magmata sila, ingon lamang sa nahikatulog sila sa usa ka gutlo.”^{42Luther's “Exposition of Solomon's Book Called Ecclesiastes,” p. 152, (ed. 1573, London)}ADA 390.2

Dili makita sa Balaang Kasulatan ang mga pulong nga ang mga matarung mangadto sa pagdawat sa ilang balus kon ang mga dautan sa ilang silot sa kamatayon. Ang mga patriarkas ug ang mga manalagna wala magabilin sa mao nga pag¬laum. Si Kristo ug ang Iyang mga apostoles wala magtudlo ni¬ini. Ang Biblia nagatudlo sa matinaw nga ang mga minatay dili moadto gilayon sa langit. Ginapahayag sila ingon nga nangatulog hangtud sa pagkabanhaw.^{431 Tesalonika 4:14; Job 14:10-12.} Sa mao gayud nga adlaw sa pagkabugto sa talikala nga salapi ug maboong ang taksanan nga bulawan,^{44Ecel. 12:6.} ang hunahuna sa tawo mawala. Ang mga nagakanaug sa lubnganan anaa sa kahilum. Wala na silay hibaloan bisan unsa nga butang nga gihimo sa ilalom sa adlaw.^{45Job 14:21.} Bulahan nga pagpahulay sa mga gikapoy nga mga matarung! Ang panahon, hataas kon hamubo, ingon lamang usa ka gutlo kanila. Sila nangatulog; pagapukawon sila sa buyong sa Dios sa mahimayaon nga pagkadili mamalatyon. “Kay pagapatunggon ang budyong, ug ang mga nangamatay pagabangonon nga mga dili madunoton. . . Kay kining madunoton pagasul-oban na sa pagkadili madunoton, ug kining mamalatyon, masul-uban na sa pagkadili mamalatyon, unya matuman ang pulong nga nahasulat: Ang kamatayon gilamoy sa pagdaug.”^{461 Kor. 15:52-55} Sa pag- tawag kanila gikan sa halawon paghinanok sa katulogon, magasugod sila sa paghunahuna sa ilang gihunongan. Ang katapusan nga pagabation mao ang kasakit sa kamatayon, ang katapusang hunahuna nga sila nahulog sa ilalom sa gahum sa lubnganan. Kon sila mobangon gikan sa lubnganan, ang ilang nahauna nga hunahuna mabati sa pagsinggit sa pagdaug, “Oh, kamatayon, hain na ang imong udyong? Oh lubnganan hain na ang imong pagdaug.”^47Id.ADA 391.1