Si Whitefield ug ang mga Wesleys
ANG daku nga patukuranan nga sa pagkahalangdon ga¬yud gilabanan sa mga gipanglutos mga Puritano sa Inglaterra sa napulo ug pito ka siglo, — kanang kamatuoran nagamalampuson; nga ang mga Kristohanon magtindog nga andam sa pagdawat sa tibuok nga kahayag nga mosidlak gikan sa balaang pulong sa Dios, — nawala sa panumduman sa ilang mga kaliwatan. Ang mga iglesiang Protestante, nga nagsagop sa hataas nga paguyon sa pagdawat sa panalangin sa Reformacion, napakyas sa pagpadayon ngadto sa unahan sa dalan sa reformacion. Bisan gikan sa usa ka panahon ngadto sa usa pila ka mga tawong matinumanon mitindog sa pagpahayag sa bag-ong kamatuoran, ang kadaghanan nahimuot sa pagtoo ingon sa ginatohoan sa ilang mga amahan ug nagpuyo ingon sa ilang pagpuyo.ADA 194.1
Ang tinohoan nagakaunlod na usab ngadto sa iyang pagpakaaron-ingnon nga diosnon, ug ang mga sayop ug pagkamatuhotohoon, nga gisalikway na unta sa daplin kon ang iglesia nagpadayon pa sa paglakaw sa kahayag sa pulong sa Dios, gihawiran ug gimahal. Ang iglesia nagpataas ug naglaban sa mga sugilanon nga gikabilinbilin, inay sa pagsukol “Tungud sa pagtoo, nga gitugyan sa makausa sa gihapon sa mga balaan.” Sa ingon niini nahugawan ang mga patukoranan nga nakahimo sa mga Reformador sa pagantus sa hilabihan gayud.ADA 194.2
Ang napulo ug walo ka siglo sa panahon sa dakung espirituhanong kangitngit, si Whitefield ug ang mga Wesleys nipakita ingon nga magdadala sa kahayag alang sa Dios. Sa ilalum sa pagmando sa tinukod nga iglesia, ang mga katawohan sa Inglaterra nahidalin-as ngadto sa kahimtang sa tinohoan nga malisod gani ang pag-ila gikan sa paganismo. Ang religiong natural mao gayud ang pinalabing giton-an sa mga pari elerigo, ug nagsakop sa kadaghanan sa ilang kinaadman mahitungud sa Dios. Ang mga talahurong mga tawo nagyubit sa pagkadiosnon, ug nagpagarbo sa ilang kaugalingon nga kono na ibabaw sila sa ilang ginatawag nga fanatismo. Ang kabus nga katawohan daku gayud ang pagkawalay kahibalo, naglunang sa vicio, samtang ang iglesia walay kaisug ó pagtoo sa pagpadayon sa pagtabang sa nahisukamod nga bulohaton sa kamatuoran.ADA 195.1
Ang dakung pagtulon-an sa pagkamatarung tungud sa pagtoo, nga sa mahayag gayud gitudlo ni Lutero, hapit na dili nakita; ug ang pagtulon-an nga Romanhon sa pagsalig sa maa¬yong buhat alang sa kaluwasan mao ang napuli sa iyang kaugalingong dapit. Si Whitefield ug ang mga Wesleys, nga mga miembro sa tinukod nga iglesia, mao ang matuod nga nangita sa kalooy sa Dios, ug sila natudloan nga kini makab-ut pinaagi sa maayo nga pagkinabuhi ug sa pagbantay sa mga tulomanon sa religion.ADA 195.2
Sa pagkasakit ni Carlos Wesley sa usa niana ka panahon, ug nga gihunahunaan nga ang kamatayon moabut, siya gipangotana kon hain niya ipahiluna ang iyang paglaum sa kinabuhing walay katapusan. Ang iyang tubag mao, “Ako naghimo sa tanan kong panlimbasug sa pag-alagad sa Dios.” Samtang ang higala nga nangotana wala matagbaw sa iyang tubag, si Wesley naghunahuna, “Unsa! dili ba ang akong panlimbasug igong katarungan sa paglaum? Sakmiton ba niya ang akong mga pagpanlimbasug? Wala akoy lain kasaligan?”ADA 195.3
Mao kana ang mabaga kangitngit nga nahaluna sa iglesia, nagtago sa bayad sa sala, nag-agao kang Kristo sa Iyang himaya. ug nagliso sa mga salabutan sa mga tawo gikan sa ilang bug- tong paglaum sa kaluwasan, — ang dugo sa gilansang nga Matt unnbus.ADA 195.4
Si Juan ug si Carlos Wesley, tapus ordinahi sa pagkaministro, gipadala nga misionero ngadto sa Amerika. Didto sa sakayan nga ilang gisakyan may taga Moravia. Ang makalilisang unos mao ang ilang gihibalag sa ilang panaw, ug si Juan Wesley nga nagatubang sa katalagman sa kamatayon, nibati nga siya wala makabaton paglaum sa kalinaw uban sa Dios. Ang taga Moravia, sa laing bahin nagpakita sa kalinaw ug pagsalig nga siya dumoduong.ADA 196.1
Sa kinatiliwad-an sa salmos diin diha magsugod ang ilang paghalad, siya nagaingon ang dagat milanas, nawataswatas ang dakung layag sa ginagmay, nagtabon sa sakayan, ug nagsugod sa sabao sa sakayan ingon nga daw an” kahiladman naglamoy na kanila. Ang makalilisang nga pagtiabaw nagsugod sa mga Inglis. Ang mga Moravianhon sa malinawon nagapadayon sa pag-awit. Akong gipangotana ang usa kanila sa pagkahuman, ‘Wala ba kamo mahadlok?’ Siya mitubag, ‘Ako nagpasalamat sa Dios, wala! Ako nangotana, ‘Apan wala ba ang inyong mga babaye ug mga anak mahadlok?’ Siya mitubag nga nagpahiyom. wala; ang among mga babaye ug mga anak dili mahadlok sa kamatayon!”ADA 196.2
Sa pag-abut na sa Savanah, si Wesley sa diotay nga panahon nagpabilin uban sa Moravianhon, ug natandog kaayo siya sa ilang pamatasan nga Kristohanon. Sa human sa iyang pagpauli sa Inglaterra nahiabut siya sa mahayag nga pagsabut sa pagtoo nga gitudlo sa Biblia. Siya nakabig nga magsalikway siya sa tanang pagsalig sa iyang kaugalingong mga buhat alang sa kaluwasan, ug nagsalig lamang sa tanan sa “Kordero sa Dios nga nagkuha sa sala sa kalibutan.” Sa miting sa kaponongan nga Moravianhon didto sa Londres, ang usa ka pahayag, gibasa gikan kang Lutero, nga nagsaysay sa pagkausab nga ang Espiritu sa Dios nagtrabaho sa mga kasingkasing sa mga tomotoo. Samtang si Wesley nagpatalinghug, ang pagtoo misilaub sa iyang kalag. “Gibati sa akong kasingkasing ang katingalahan kainit.” siya nag-ingon. “Ako nagbati nga nagsalig kang Kristo, si Kristo lamang, alang sa kaluwasan: ug ang pagsalig gihatag kanako, nga siya nagkuha sa akong mga sala, bisan ang ako, ug nagluwas kanako, gikan sa balaod sa sala ug sa kamatayon.”ADA 196.3
Sulod sa hataas nga mga tuig sa kalaay ug walay kalipay nga panlimbasug, —mga tuig sa pagantus nga mapit-os sa kaugalingon nga pagdumili, sa saway ug pagpaubos,—si Wesley sa matinumanon gayud nagpadayon sa iyang usa ka tinguha sa pagpangita sa Dios. Karon iya na Siya nga hikaplagan ug iyang nakaplagan ang grasya diin iyang gibudlayan sa pagdaug pinaagi sa pag-ampo ug sa pagpuasa, paghatag limos ug sa pagdumili sa kaugalingon, mao ang gasa, “sa walay salapi, ug sa walay bayad.”ADA 197.1
Sa nalig-on na sa pagtoo kang Kristo, ang tibuok niyang kalag nagdilaab sa tinguha sa pagsabwag sa tanang dapit sa kaalam sa mahimayaong maayong balita sa walay biling grasya sa Dios. “Ako nagtan-aw sa tibuok nga kalibutan nga akong buhatan,” siya nagingon.ADA 197.2
Ang kinabuhi ni Wesley gigasto sa pagmantala sa dakung kamatuoran nga iyang nadawat,—ang pagkamatarung tungud sa pagtoo sa maluwasong dugo ni Kristo, ug sa mabag-ohong gahum sa Espiritu Santo sa kasingkasing, nagdala sa bunga sa ki¬nabuhi nga ayon sa sulondan ni Kristo.ADA 197.3