Ang Paghubad sa Bag-o nga Tugon
Sa pagbalik na ni Lutero gikan sa Wartburg iya nga natapus sa paghubad ang Bag-ong Tugon, ug ang maayong balita sa wala madugay gikahatag sa mga tawo sa Alemanya sa ilang kaugalingon nga pinulongan. Kining paghubara gidawat sa dakung kalipay sa tanang mga mahigugmaon sa kamatuoran; apan gisalikway sa kasuko niadtong nagpalabi sa mga sugilanon ug sa mga sugo sa mga tawo.ADA 152.2
Ang mga pari nahadlok nga ang daghang mga tawo makahimo karon sa pakiglantugi kanila sa mga pulong sa Dios, ug ang ilang kaugalingon nga pagkawalay kahibalo mahibawan. Ang mga hinagiban sa tawohanong katarungan walay gahum batok sa hinagiban sa Espiritu. Ang Roma nagpatawag sa tanan niyang mga punoan nga santaon ang pagsabwag sa Kasulatan; apan ang mga sugo, maldisyon, ug mga paglutos pulos kawang ang tanan. Ang hilabihan niya nga paglutos ug pagdili sa Biblia, milabi hinoon ang tinguha sa mga tawo sa paghibalo kon unsa gayud ang iyang ginatudlo. Ang tanan nga makabasa may tinguha sa pagbasa sa pulong sa Dios sa ilang kaugalingon. Ilang ginadala-dala siya uban kanila, ug subli-sublion sa pagbasa, ug dili sila matagbaw hangtud nga makasaulo sila. Sa pagkakita ni Lutero kon unsa gayud ang tinguha sa mga tawo sa pagbaton sa Bag-ong Tugon, iyang gisugdan gilayon ang paghubad sa Daan nga Tugon, ug gisangyaw ang bahin nga iyang matapus.ADA 152.3
Ang mga sinulat ni Lutero gidawat nga malipayon sa mga siyudad ug sa mga magagmay lungsud. “Ang mahimo ni Lu¬tero ug sa iyang mga higala, ginapalibot sa uban. Ang mga monhe nga nakapaniid sa pagkadili matarung sa katungdanan sa monasterio, nga mga matinguhaon sa pagusab sa ilang hataas nga kinabuhi sa kataspuk sa usa nga maabtik sa kaisipan, apan mga walay alamag sa pagmantala sa pulong sa Dios, nagpanaw sa mga lalawigan nga nagduaw sa mga gagmay lungsod ug mga balangay nga nagpamaligya sa mga basahon ni Lutero ug sa iyang mga higala. Ang Alemanya sa wala madugay nalukop sa mga maisug nga mga kolportor.”ADA 155.1
Kining mga sinulat ginaton-an sa dakung tinguha sa dato ug kabus, sa mga maalam ug walay kahibalo. Kon magabii ang magtotudlo sa tunghaan sa mga balangav magbasa kanila sa mabaskug sa mga tinagidiot nga pundok nga nagalirong sa daub. Uban sa matag-usa ka panlimbasug, ang uban mga kalag nakabig sa kamatuoran, ug nagdawat sa pulong mga malipayon, ug buot man usab sila sa pagsulti sa uban niining maayong balita.ADA 155.2
Ang mga tawo sa nagkalainlain nga mga kahimtang makita nga nagadala-dala sa Biblia sa ilang kamot, ug naglaban sa mga pagtulon-an sa Reformacion. Ang mga papista nga nagatugyan sa Kasulatan sa mga kaparian ug mga monhe nagtawag na karon kanila sa pagsupak sa bag-o nga pagtulon-an. Apan tungud kay mga walay kaalam sa Kasulatan ug sa gahum sa Dios, ang mga pari ug mga prayle gidaug sa bug-os niadtong ilang gihukman nga walay mga kaalam nga mag erehes. “Sa walay kalipay,” nangingon ang Katolico nga magsusulat, “Si Lutero nakagmaymay sa iyang mga sumosunod sa dili pagbutang sa pagtoo sa bisan kinsa nga pagtulonan nga gawas sa Balaan nga Kasulatan.” Daghan ang nagatipon sa pagpatalinghog sa kamatuoran nga gilabanan sa mga tawo nga may diotay lamang kahibalo, ug hangtud nga makiglantugi ngani sa mga makinaadmanon ug mga batid sa teologia (kinaadman mahatungud sa Dios). Ang makauulaw nga pagka ignorante niining mga dungganan nga mga tawo nagapadayag sa ilang pagpakig lantugi sa masayon nga pagtulonan sa pulong sa Dios. Ang mga mamomoo, mga sundalo, kababayen-an, ug bisan pa ang mga kabataan, labi pa nga nasayud sa pagtulon-an sa Biblia kay niadtong mga pari ug mga maalam nga mga Doctor.ADA 155.3
Sa pagtan-aw sa mga pari nga Romano nga ang ilang pundok nagakunhod, nagdangop sa pagpatabang sa mga punoan sa lungsod, ug sa tanan nga paagi nga sa ilang gahum, nagpanlimbasug sa pagpabalik sa ilang mga nanagpatalinghug. Apan ang mga tawo nakakita sa bag-o nga pagtulon-an nga nagbusog sa kagutom sa ilang mga kalag, ug nagtalikod gikan niadtong nagpakaon kanila sa madugay nga walay pulos nga tahup sa mga tulomanon diwatahan ug sa tradisyon sa mga tawo.ADA 156.1
Sa pagkasiga sa pagtulos batok sa mga magtutoon sa kamatuoran, gipatalinghugan nila ang pulong ni Kristo, “Kon pagalutoson kamo niining lungsora, pangalagiw kamo sa usa.” Ang kahayag miabut sa bisan diin. Ang mga kagyo nga nagdala sa Pulong nakakaplag mga pag-abiabi sa bisan diin sila magapabilin, magamantala kang Kristo, usahay sa iglesia kon dili pagtugotan, sa mga kabalayan kon sa mga plaza. Sa bisan diin sila makabaton pagpatalinghug ginaila nila nga usa lea balaan nga simbahan. Ang kamatuoran gimantala uban sa ingon nga kusog ug pasalig, nahisangyaw sa dili kapugngang gahum.ADA 156.2