Loading...
Larger font
Smaller font
Copy
Print
Contents
Χριστιανική Εκπαίδευση - Contents
  • Results
  • Related
  • Featured
No results found for: "".
  • Weighted Relevancy
  • Content Sequence
  • Relevancy
  • Earliest First
  • Latest First
    Larger font
    Smaller font
    Copy
    Print
    Contents

    ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ

    «Έλεγξον, επίπληξον, πρότρεψον μετά
    πάσης μακροθυμίας και διδαχής.»
    (Β’Τιμ. 4:2)

    Ένα από τα πρώτα μαθήματα που πρέπει να διδαχθεί το παιδί, είναι η υπακοή. Πριν μεγαλώσει αρκετά ώστε να είναι σε θέση να κρίνει, πρέπει να διδαχθεί να υπακούει. Η συνήθεια αυτή πρέπει να αποκτηθεί με ήρεμη και επίμονη προσπάθεια. Έτσι, μπορούν σε ένα μεγάλο βαθμό να αποφευχθούν οι κατοπινές εκείνες συγκρούσεις μεταξύ θελήματος και εξουσίας που τόσο πολύ συμβάλλουν στο να δημιουργούν την πικρία και την αποξένωση από γονείς και δασκάλους, και πολλές φορές την αντίσταση εναντίον κάθε εξουσίας, ανθρώπινης ή θεϊκής.XE 273.1

    Ο αντικειμενικός σκοπός της πειθαρχίας είναι να εκπαιδευθεί το παιδί να κυβερνάει τον εαυτό του. Πρέπει να διδαχθεί να βασίζεται στον εαυτό του και να ασκεί τον αυτοέλεγχο. Επομένως, μόλις φθάσει σε ηλικία να αντιλαμβάνεται, το λογικό του πρέπει να στραφεί με το μέρος της υπακοής. Όλη η απέναντι του συμπεριφορά πρέπει να είναι τέτοια, που να φανερώνει ότι η υπακοή είναι δίκαιη και λογική. Βοηθήστε το να δει ότι όλα τα πράγματα υπάγονται σε νόμους, και ότι η ανυπακοή τελικά οδηγεί στην καταστροφή και στη δυστυχία. Όταν ο Θεός λέει «δεν θέλεις . . .», μας προειδοποιεί με αγάπη για τις συνέπειες της παρακοής με σκοπό να μας γλιτώσει από το κακό και τη ζημιάXE 273.2

    Βοηθήστε το παιδί να δει ότι οι γονείς και οι δάσκαλοι είναι αντιπρόσωποι του Θεού, ότι ενεργούν εναρμονισμένοι με Αυτόν, και ότι οι νόμοι τους στο σπίτι ή στο σχολείο είναι ε-πίσης και δικοί Του. Και όπως το παιδί οφείλει να δείχνει υπακοή στους γονείς και στους δασκάλους, το ίδιο και αυτοί χρεωστούν να δείχνουν υπακοή στο Θεό.XE 273.3

    Το να ρυθμίσουν την ανάπτυξη του παιδιού έτσι που να μη τη βλάψουν με περισσή επέμβαση, πρέπει να αποτελέσει τη σπουδή τόσο των γονέων όσο και των δασκάλων. Η πο- λύ μεγάλη παρέμβαση είναι το ίδιο βλαβερή, όπως και η πολύ μικρή. Η προσπάθεια για να εκλείψει τελείως το θέλημα του παιδιού, είναι ένα τρομερό λάθος. Ο νους διαφέρει στη σύστασή του. Ενώ η χρησιμοποιούμενη βία μπορεί να εξα-σφαλίσει τη φαινομενική υποταγή, για πολλά παιδιά το απο-τέλεσμά της είναι η αποφασιστική επανάσταση της καρδιάς. Και όταν ακόμη ο γονέας ή ο δάσκαλος κατορθώσουν να α-ποκτήσουν τον έλεγχο που επιδιώκουν, μπορεί η συνέπεια να μην είναι λιγότερο επιβλαβής για το παιδί.XE 273.4

    Η πειθαρχία μιας ανθρώπινης ύπαρξης, η οποία έφθασε στην ηλικία της λογικής αντίληψης, διαφέρει από την εκγύ-μναση ενός άλογου ζώου. Το ζώο μαθαίνει μόνο να υπακούει στον κύριό του. Για το ζώο ο κύριος είναι το μυαλό, η κρίση και το θέλημα. Αυτή η μέθοδος που μερικές φορές εφαρμόζεται στα παιδιά, τα κάνει να διαφέρουν πολύ λίγο από τα αυτόματα. Ο νους, το θέλημα και η συνείδηση τίθενται κάτω από τον έλεγχο ενός άλλου. Δεν είναι ο σκοπός του Θεού να καταδυναστεύεται έτσι ο νους κανενός. Εκείνοι που εξασθενούν ή καταστρέφουν την ατομικότητα, αναλαμβάνουν μια ευθύνη που μόνο στο κακό θα καταλήξει. Όταν βρίσκονται κάτω από την εξουσία, μπορεί τα παιδιά να φαίνονται σαν καλογυμνασμένοι στρατιώτες. Όταν παύσει όμως ο έλεγχος, θα εμφανισθεί ο αδύνατος και αναποφάσιστος χαρακτήρας. Μη έχοντας ποτέ μάθει να κυβερνάει τον εαυτό του, ο νέος δε γνωρίζει άλλο περιορισμό εκτός από εκείνον που επιβάλλουν οι γονείς ή ο δάσκαλος. Και όταν ο περιορισμός δεν υπάρχει, ο νέος δεν είναι ικανός να κάνει χρήση της ελευθερίας του, και συχνά φθάνει στο σημείο να ανέχεται παθητικά τα πάντα, κάτι που επιφέρει την καταστροφή του.XE 274.1

    Επειδή η παραχώρηση της θέλησης είναι δυσκολότερη για ορισμένους μαθητές από ό,τι σε άλλους, ο δάσκαλος να απαιτήσει την υπακοή στις αξιώσεις του όσο το δυνατόν νω-ρίτερα. Η θέληση πρέπει να οδηγηθεί, να διαμορφωθεί, αλλά όχι να αγνοηθεί και να συντριφθεί. Διατηρήστε τη δύναμη της θέλησης. Είναι χρήσιμη στον αγώνα της ζωής.XE 274.2

    Κάθε παιδί πρέπει να καταλάβει την αξία της θέλησης. Πρέπει να οδηγηθεί έτσι ώστε να δει πόσο μεγάλη είναι η ευθύνη που συνεπάγεται το δώρο αυτό. Η θέληση είναι η κυριαρχούσα δύναμη της ανθρώπινης φύσης, η δύναμη για αποφάσεις ή εκλογές. Κάθε ανθρώπινη ύπαρξη προικισμένη με λογική, έχει το δικαίωμα να εκλέξει αυτό που είναι σωστό. Για την κάθε εμπειρία της ζωής, ο λόγος που μας απευθύνει ο Θεός είναι: «Εκλέξατε σήμερον ποίον θέλετε να δουλεύητε.» (Ιησ. 24:15). Καθένας μπορεί να θέσει τη θέλησή του πλάι στο θέλημα του Θεού, μπορεί να διαλέξει την προς Αυτόν υπακοή, και όταν συνδέσει με τον τρόπο αυτό τον εαυτό του με τους θεϊκούς παράγοντες, μπορεί να σταθεί εκεί όπου τίποτε δε θα τον αναγκάσει να κάνει το κακό. Σε κάθε νέο και σε κάθε παιδί ενυπάρχει η ικανότητα να διαπλάσει με τη δύναμη του Θεού ένα τίμιο χαρακτήρα και να διάγει μια χρήσιμη ζωή.XE 274.3

    Ο γονέας και ο δάσκαλος που δίνουν αυτή τη διαπαιδα-γώγηση του αυτοέλεγχου στο παιδί, θα είναι οι πιο χρήσιμοι και οι μόνιμα επιτυχείς. Για τον επιπόλαιο παρατηρητή το έργο του μπορεί να μη φαίνεται ως το καλύτερο. Μπορεί να μην το εκτιμάει όπως το έργο εκείνου που κρατάει το νου και τη θέληση του παιδιού κάτω από τον απόλυτο έλεγχο. Τα κατοπινά όμως χρόνια θα φανερώσουν τα αποτελέσματα της καλύτερης εκπαιδευτικής μεθόδου.XE 275.1

    Ο συνετός εκπαιδευτικός προσπαθεί να ενθαρρύνει την εμπιστοσύνη των μαθητών με τους οποίους ασχολείται, επίσης να ενισχύσει τη συναίσθηση της τιμής. Τα παιδιά και οι νέοι ωφελούνται όταν τα εμπιστεύονται. Πολλά παιδιά, ακόμη και τα μικρότερα, έχουν την τιμή σε μεγάλη υπόληψη. Όλα θέλουν να τους φέρονται οι μεγάλοι με εμπιστοσύνη και σεβασμό. Και έχουν αυτό το δικαίωμα. Δεν πρέπει να τα κάνουν να αισθάνονται ότι δεν μπορούν να μπαινοβγαίνουν στο σπίτι χωρίς να παρακολουθούνται. Η υποψία σπάζει το ηθικό και προξενεί το ίδιο κακό που προσπαθεί να αποτρέψει. Αντί να τα παρακολουθούν διαρκώς σαν να περιμένουν το κακό, οι δάσκαλοι που διατηρούν επαφή με τους μαθητές τους, θα διακρίνουν τις κινήσεις του ανήσυχου πνεύματος και θα επινοήσουν τρόπους που να αντιδράσουν στο κακό. Κάνετε τους νέους να καταλάβουν ότι τους εμπιστεύ- εσθε, και λίγοι θα είναι εκείνοι που δε θα προσπαθήσουν να φανούν άξιοι της εμπιστοσύνης.XE 275.2

    Με βάση την ίδια αρχή, είναι προτιμότερο να ζητείται κάτι σαν χάρη αντί να δίνεται σαν προσταγή. Εκείνος στον οποίο απευθύνεται αυτή η αίτηση, έχει την ευκαιρία να αποδείξει ότι σέβεται τις ορθές αρχές. Η υπακοή του είναι κατ’έκλογή μάλλον παρά κατ’ανάγκη.XE 276.1

    Οι κανονισμοί που ισχύουν στην τάξη, πρέπει να εκπρο-σωπούν, όσο αυτό είναι δυνατόν, τη φωνή του σχολείου. Κάθε αρχή που εκφράζουν, πρέπει να παρουσιάζεται έτσι στο μαθητή ώστε να πεισθεί ότι αυτή είναι σωστή. Μόνο τότε μπορεί να αισθανθεί την υποχρέωση να δει ότι οι κανονισμοί στο περιεχόμενο των οποίων αυτός συνέβαλε, τηρούνται.XE 276.2

    Οι κανονισμοί πρέπει να είναι ολιγάριθμοι και καλοδιατυπωμένοι. Και αφού πια ορίσθηκαν, πρέπει να εφαρμόζονται. Οποτεδήποτε είναι αδύνατον να επέλθει αλλαγή, το μυαλό μαθαίνει να αναγνωρίζει και να υιοθετεί την κατάσταση, ενώ με την πιθανότητα της χαλάρωσης δημιουργείται η επιθυμία, η ελπίδα και η αβεβαιότητα, με αποτέλεσμα την ανησυχία, την ερεθιστικότητα και την ανυποταξία.XE 276.3

    Πρέπει να διασαφηνισθεί ότι η διακυβέρνηση του Θεού δε γνωρίζει συμβιβασμό με το κακό. Ούτε στο σπίτι, ούτε στο σχολείο πρέπει να επιτρέπεται η ανυπακοή. Κανένας πατέρας ή δάσκαλος που κλείνει στην καρδιά του την ευημερία εκείνων τους οποίους φροντίζει, δε θα έρθει σε συμβιβασμό με το πεισματικό, εγωιστικό θέλημα που καταφρονεί την εξουσία ή καταφεύγει στα τεχνάσματα και στις περιστροφές για να αποφύγει την υπακοή. Δεν είναι η αγάπη αλλά ο αι-σθηματισμός που παζαρεύει με τα σφάλματα, που επιδιώκει να εξασφαλίσει την υπακοή με τα παρακάλια ή τα δωροδοκήματα, για να δεχθεί τελικά κάποιο υποκατάστατο στη θέση εκείνου που απαιτείτο από την αρχή.XE 276.4

    «Οι άφρονες γελώσιν εις την ανομίαν.» (Παρ. 14:9). Πρέπει να προσέχουμε να μην παίρνουμε την αμαρτία στα ελαφρά. Τρομερή είναι η δύναμη που ασκεί επάνω στον φταίχτη. «Αι ίδιαι αυτού ανομίαι θέλουσι συλλάβει τον ασεβή και με τα σχοινία της αμαρτίας αυτού θέλει σφίγγεσθαι.” (Παρ. 5:22). Το μεγαλύτερο κακό που μπορεί να γίνει σε ένα νέο ή σε ένα παιδί, είναι να του επιτρέψουμε να προσδεθεί στη σκλαβιά των κακών έξεων.XE 276.5

    Οι νέοι έχουν μια έμφυτη αγάπη για την ελευθερία. Επι-θυμούν την ελευθερία, και πρέπει να καταλάβουν ότι την α-νεκτίμητη αυτή ευλογία μπορούν να την απολαύσουν μόνο όταν υπακούουν στο νόμο του Θεού. Ο νόμος αυτός είναι ο διατηρητής της πραγματικής ελευθερίας και ανεξαρτησίας. Υποδεικνύει και συνάμα απαγορεύει τα πράγματα εκείνα που υποβιβάζουν και υποδουλώνουν, προσδίνοντας με τον τρόπο αυτό στον υπάκουο την προστασία από τη δύναμη του κακού.XE 277.1

    Ο ψαλμωδός λέει: «Θέλω περιπατεί εν ευρυχωρία διότι εξεζήτησα τας εντολάς Σου.» «Τα μαρτύριά Σου βεβαίως είναι η τρυφή μου και οι σύμβουλοί μου.» (Ψαλμ. 119:45,24).XE 277.2

    Ενώ καταβάλουμε προσπάθειες για να διορθώσουμε το κακό, πρέπει να φυλαγόμαστε από την τάση να ανακαλύ-πτουμε λάθη και να επιβάλουμε τιμωρίες. Οι συνεχιζόμενες τιμωρίες δημιουργούν περιπλοκές, αλλά όχι μεταρρύθμιση. Στη διάνοια πολλών, συχνά και σε αυτούς με τη μεγαλύτερη ευαισθησία, μια ατμόσφαιρα επίκρισης χωρίς οίκτο, είναι μια προσπάθεια που μπορεί να αποβεί μοιραία. Τα λουλούδια δεν αναπτύσσονται με την καυτερή πνοή του λίβα. Το παιδί που τιμωρείται συχνά για το ίδιο σφάλμα, καταλήγει να θεωρεί το σφάλμα αυτό σαν ιδιοτροπία του, σαν κάτι για το οποίο είναι μάταιο να αγωνισθεί. Έτσι, δημιουργείται η αποθάρρυνση και η απελπισία που συχνά κρύβονται κάτω από το πρόσωπο της αδιαφορίας ή της ψεύτικης παλικαριάς.XE 277.3

    Ο αληθινός σκοπός της επίπληξης πραγματοποιείται τότε μόνο, όταν ο φταίχτης οδηγηθεί να δει μόνος του το λάθος του και θεληματικά συγκατατίθεται για την επανόρθωσή του. Όταν αυτό επιτελεσθεί, υποδείξτε του την Πηγή της συγχώρησης και της δύναμης. Προσπαθήστε να προστατεύσετε την υπόληψή του και να του εμπνεύσετε το θάρρος και την ελπίδα. Το έργο αυτό είναι το ωραιότερο και το πολυτιμότερο που έχει ανατεθεί ποτέ σε ανθρώπους. Απαιτεί τη λεπτότερη διακριτικότητα, τη μεγαλύτερη ευαισθησία, τη γνωριμία με την ανθρώπινη φύση και μια ουρανογέννητη πίστη και υπομονή πρόθυμη να εργασθεί, να αγρυπνεί και να περιμένει. Είναι ένα έργο που κανένα άλλο δεν παραβγαίνει σε σπουδαιότητα με αυτό.XE 277.4

    Αυτοί που επιθυμούν να ελέγξουν τους άλλους, οφείλουν πρώτα να ελέγξουν τον εαυτό τους. Το να φέρεται κανείς αψίθυμα στο παιδί ή στο νέο, θα προκαλέσει μόνο τη δυ-σφορία του. Όταν ο γονέας ή ο δάσκαλος χάνει την υπομονή του και κινδυνεύει να μιλήσει απερίσκεπτα, πρέπει να σιωπήσει. Μεγάλη είναι η δύναμη της σιωπής.XE 278.1

    Ο δάσκαλος πρέπει να περιμένει ότι θα συναντήσει στρε-βλές ιδιοσυγκρασίες και πεισματικές καρδιές. Στη συμπερι-φορά του όμως με αυτές δεν πρέπει ποτέ να λησμονεί ότι και αυτός υπήρξε κάποτε παιδί και χρειαζόταν πειθαρχία. Ακόμη και τώρα, με όλα τα προνόμια της ηλικίας, της μόρφωσης και της εμπειρίας, συχνά σφάλλει και έχει ανάγκη από οίκτο και μακροθυμία. Εκπαιδεύοντας τους νέους, πρέπει να λάβει υπόψη ότι έχει να κάνει με άτομα που παρουσιάζουν τις ίδιες με αυτόν τάσεις προς το κακό. Χρειάζονται να μάθουν το κάθετι και μερικοί δυσκολεύονται στη μάθηση πολύ περισσότερο από άλλους. Για το βραδύνοο μαθητή πρέπει να ασκεί υπομονή, να μην τον τιμωρεί για την άγνοιά του, αλλά να επωφελείται από κάθε ευκαιρία για να τον ενθαρρύνει. Στους ευαίσθητους, εκνευρισμένους μαθητές πρέπει να φέρεται με μεγάλη τρυφερότητα. Η συναίσθηση των δικών του ατελειών θα πρέπει να τον κάνει να εκδηλώνει διαρκώς συμπάθεια και μακροθυμία για εκείνους που και αυτοί αγωνίζονται με τις ίδιες δυσκολίες.XE 278.2

    Ο κανόνας του Σωτήρα «καθώς θέλετε να πράττωσιν εις εσάς οι άνθρωποι και σεις πράπετε ομοίως εις αυτούς» (Λουκά 6:31), πρέπει να γίνει ο κανόνας όλων εκείνων που αναλαμβάνουν την εκπαίδευση των παιδιών και των νέων. Αυτά είναι τα νεότερα μέλη της οικογένειας του Κυρίου, οι συγκληρονόμοι μας στη χάρη της ζωής. Ο κανόνας του Χρι-στού πρέπει να τηρείται με θρησκευτική ευλάβεια όταν πρό-κειται για τα πιο βραδυκίνητα, τα πιο μικρά, τα πιο αδέξια, ακόμη και τα πιο ατίθασα και επαναστατικά παιδιά. XE 278.3

    Ο κανόνας αυτός θα οδηγήσει το δάσκαλο να αποφύγει, όσο το δυνατόν περισσότερο, να εκθέτει δημόσια τα λάθη και τα ελαττώματα του μαθητή. Θα αποφεύγει να επιπλήττει και να τιμωρεί στην παρουσία άλλων. Δε θα αποβάλει το μαθητή παρά μόνο όταν θα έχει εξαντλήσει κάθε προσπάθεια για την επανόρθωσή του. Όταν όμως καθίσταται φανερό ότι ο μαθητής δεν αποκομίζει κανένα όφελος ο ίδιος, όταν με την ανυπακοή και με την περιφρόνηση της εξουσίας τείνει να ανατρέψει την επιστασία του σχολείου και η επιρροή του παρασύρει και τους άλλους, τότε η αποβολή γίνεται αναγκαία. Για πολλούς όμως η προσβολή της δημόσιας αποβολής θα μπορούσε να καταλήξει στην παντελή αδιαφορία και στην καταστροφή. Στις περισσότερες περιπτώσεις, όταν η απομάκρυνση από το σχολείο είναι αναπόφευκτη, η υπόθεση δεν πρέπει να διαδοθεί. Με συνεννόηση και συνεργασία με τους γονείς, ας φροντίσει ο δάσκαλος να την τακτοποιήσει διακριτικά.XE 279.1

    Στη σημερινή εποχή με τους ιδιαίτερους κινδύνους για τους νέους οι πειρασμοί τούς περικυκλώνουν από όλες τις πλευρές. Και ενώ εύκολο είναι να παρασυρθεί κανείς, οι μεγαλύτερες όμως προσπάθειες απαιτούνται προκειμένου να στραφεί ενάντια στο ρεύμα του πειρασμού. Κάθε σχολείο πρέπει να είναι μια «πόλις καταφυγίου» για τους πειραζόμενους νέους, ένας τόπος όπου οι τρέλες τους να αντιμετωπίζονται με υπομονή και σύνεση. Οι δάσκαλοι που έχουν συναίσθηση των ευθυνών τους, θα απομακρύνουν από τις δικές τους καρδιές κάθετι που θα μπορούσε να τους παρεμβληθεί σαν εμπόδιο στη συμπεριφορά τους με τους ισχυρογνώμονες και ανυπότακτους. Η αγάπη και η τρυφερότητα, η υπομονή και η αυτοκυριαρχία πρέπει σε κάθε στιγμή να γίνουν ο νόμος της ομιλίας τους. Ο οίκτος και η ευσπλαχνία πρέπει να είναι ανάμεικτες με τη δικαιοσύνη. Όταν χρειάζεται οι δάσκαλοι να επιπλήξουν, η γλώσσα τους δε θα υπερβάλει, θα μιλάει με ταπεινοφροσύνη. Με ηρεμία θα εκθέτουν στο σφάλλοντα τα λάθη του και θα τον βοηθούν για να συνέλθει. Κάθε ευσυνείδητος δάσκαλος αν αισθάνεται ότι πρόκειται να κάνει κάποιο λάθος, είναι προτιμότερο να σφάλει κλίνοντας με το μέρος της ευσπλαχνίας, παρά με το μέρος της αυστηρότητας.XE 279.2

    Πολλοί νέοι που θεωρούνται αδιόρθωτοι, κατά βάθος δεν είναι τόσο δύσκολοι όσο φαίνονται. Πολλοί που κρίνονται α-πελπιστικοί, μπορούν να συνέλθουν με τη σωστή πειθαρχία. Αυτοί είναι συνήθως που εύκολα λυγίζουν όταν τους φέρονται με καλοσύνη. Αν κερδίσει ο δάσκαλος την εμπιστοσύνη του πειραζομένου, και αναγνωρίζοντάς το να ενισχύσει το καλό που έχει μέσα του, σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να διορθώσει το κακό χωρίς να χρειασθεί να στρέψει την προ-σοχή σε αυτό.XE 280.1

    Ο θεϊκός Δάσκαλος υπομένει τους σφάλλοντες όσο διε-στραμμένοι και αν είναι. Η αγάπη Του δεν ψυχραίνεται, Οι προσπάθειές Του να τους κερδίσει δεν Τον εγκαταλείπουν. Με ανοιχτές αγκάλες περιμένει να δεχθεί πάλι και πάλι τους πλανημένους, τους αντιφρονούντες, ακόμη και τους αποστά-τες. Η καρδιά Του θλίβεται από την απελπισία του μικρού παιδιού που το κακομεταχειρίζονται. Η κραυγή της ανθρώ-πινης συμφοράς ποτέ δε φθάνει μάταια στο αυτί Του. Παρόλο ότι όλοι είναι πολύτιμοι στα μάτια Του, οι τραχείς, οι βα-ρύθυμοι, οι πεισματικοί χαρακτήρες ελκύουν περισσότερο τη συμπάθεια και την αγάπη Του, επειδή ακολουθεί τα ίχνη από την αιτία στο αποτέλεσμα. Ο πιο εύκολος στο πειρασμό και επιρρεπής στην πλάνη αποτελεί τον ιδιαίτερο σκοπό της φροντίδας Του.XE 280.2

    Κάθε γονέας και κάθε δάσκαλος πρέπει να εκτιμάει τα ι-διαίτερα χαρακτηριστικά Εκείνου ο οποίος επιφορτίζεται την κατάσταση των θλιμμένων, των βασανισμένων και των πειραζομένων σαν να ήταν δική Του. Πρέπει να καταστεί «δυνάμενος να συμπαθή εις τους αγνοούντας και πλανωμένους, διότι και Αυτός είναι περιενδεδυμένος ασθένειαν.» (Εβρ. 5:2). Ο Ιησούς μάς φέρεται πολύ καλύτερα από ό,τι αξίζουμε. Και όπως φέρεται σε μας, έτσι οφείλουμε και μεις να φερόμαστε στους άλλους. Κανενός γονέα ή δασκάλου η τακτική δεν είναι δικαιολογημένη, εάν δε συμφωνεί με εκείνη που ο Σωτήρας θα ακολουθούσε σε παρόμοιες περιστάσεις.XE 280.3

    Larger font
    Smaller font
    Copy
    Print
    Contents