Loading...
Larger font
Smaller font
Copy
Print
Contents
  • Results
  • Related
  • Featured
No results found for: "".
  • Weighted Relevancy
  • Content Sequence
  • Relevancy
  • Earliest First
  • Latest First
    Larger font
    Smaller font
    Copy
    Print
    Contents

    Bung 17—Isua Lo Kalna Thu Tlângaupuitute

    (Heralds Of The Morning)

    BIBLE-A thil lo langte zînga ropui ber leh khân ber pakhat chu, tlanna tifamkim tûra Isua lo kal lehna hi a ni. Pathian Thu avânga mi chavai, thihna hlim hnuaia rei tak lo vâkvaite, thawhlehna leh nunna petuin a hnêna hruai tûra a lo lan hun chu, a thlâkhlelhawmin a hlimawm a. Isua lo kal leh rinna thu hi Pathian Lehkhabu thu innghahchhan a ni. Evi leh Adaman Eden huan an kalsan aṭangin ringtute chuan, Miruata lo kala, tichhetu thiltihtheihna a tihchhiat a, Paradis thara a hruai leh hun tûr an thlîr a. Hmân laia mi thianghlimte chuan ropui taka Messia lo kala an thil nghah ber a han puitlin hun tûr an nghâkhlel êm êm a.IR 299.1

    Enoka, Adama aṭanga pasarihna, kum zathum lai Pathian nêna lêng dûn ṭhîn chuan, “Ngai teh u, mi zawng zawng chunga rorêl tûr leh Pathian ngaihsak lote zawng zawng, Pathian ngaihsak lohna hna Pathian ngaihsak lo chunga an thawh zawng zawng kawngah leh Pathian ngaihsak lo mi sualten a chungah thu khauh tak an sawi zawng zawng kawnga thiam loh chantîr tûrin LALPA chu a mi thianghlim sîngkhatte nên a lo kal a ni,” a ti a (Juda 14, 15). Joba chuan, hrehawm a tuar vânglai takin, “Ka tlantu chu a nung tih ka hre si a, nakinah chuan leiah hian a lo la ding ang. Ka vun hi tihchhiata a awm hnuin, ka tisain Pathian ka la hmu ang. Keima tân ngei ka la hmu ang a, ka mitin a la thlîr ang, mi dang ni lovin,” a ti bawk a (Joba 19:25-27).IR 299.2

    Isua a lo kala fel taka ro a rêl hun tûr hi Thlarau hruaia ziaktute chuan mawi tak takin an ziak a. Hla phuahtute leh zâwlneiten duhawm tak takin an ziak bawk a. Israelte Lalber ropuizia chu, Sâm ziaktuin heti hian a ziak a: “Mawi famkimna, Zion aṭang chuan, Pathian chu a êng chhuak ta a. Kan Pathian chu a lo kal ang a, a ngawi reng lo vang: . . . A mîte ro a rêl theihna tûrin chung lam vânte leh lei hi a ko vang,” (Sâm 50:24). “LALPA hmâah chuan: ani chu a lo kal dâwn a ni; lei rorêl tûrin a lo kal dâwn si a: khawvêl hi fel takin ro a rêlsak ang a, mi tinte chu a thutakin ro a rêlsak bawk ang,” (Sâm 96:11- 13).IR 299.3

    Zâwlnei Isaia chuan: “I mitthite chu an nung leh ang a; ka mi ruangte chu an tho leh ang. Vaivuta awmte u, harh ula, hlim takin zai rawh u: i daifîm chu thlaite daifîm ang a ni a, lei hian mitthite chu a paih chhuak dâwn si a,” (Isaia 26:19) . “Thihna chu a lem hlen ta; LALPA Pathian chuan mi zawng zawng hmai ata chu mittuite a hru fai ang a; a mîte hmingchhiatna chu leilung luah zawng zawng ata a la bo vang: Lalpan chu chu a sawi tawh si a. Tin, chû mi nîah chuan, ‘Ngai teh u, hei hi kan Pathian a nih hi; ani hi kan nghâk reng a, a chhandamnaah chuan kan lâwmin kan hlim ang,’ an ti ang,” (Isaia 25:8, 9).IR 300.1

    Habakkuka chuan inlârnain a lo kal lehna a hmu a: “Teman ram aṭangin Pathian a lo kal a, mi thianghlima chu Paran tlâng aṭangin. A ropuinain vânte khi a tuam a, A faknain lei a khat a. A tlêtzia chu êng ang mai a ni a; A kut aṭangin êng zâm a lo chhuak a, chutah chuan a thiltihtheihna inthupin a awm. A ding a, lei chu a tinghing dur dur a, a hawi vêl a, hnamte chu a tithlabâr a; Tlâng hlunte chu a tidarh a, kumkhaw mualte pawh an kimkî a; A kawng chu chatuan ata a ni. LALPA chungah chuan i thinrimin, tuipui chungah i thinur a ni maw, i sakawr, i chhandamna tawlailîr chungah i chuan tâk? Tlâng lianten an hmu chia, an hlau, tuifâwnte pawh mual an liam ta: Tui thûk takin awrâwl a chhuah, sâng takah a ban a phar ta. Tûrni, chhawrthlapui an ding reng, mahni hmunah, I thal lêng chhuak êngah te leh, I fei tle zawr zawr êngah chuan. I mîte chhandam nân i chhuak, I hriak thiha chhandam nân chuan; Nghahchhan lang râwtin i suasam,” (Habakuka 3:3, 4, 6, 8, 10, 11, 13).IR 300.2

    Isuan a zirtîrte a ṭhen dâwn khân, a lo kal lehna thuin a thlamuan a, “In thinlung mangang suh se.... Ka Pa inah awmna tam tak a awm ... In tân hmun siamin ka kal dâwn hi ... Ka lo kîr leh ang a, ka hnênah ka la ang che u,” (Johana 14:1-3). “Mihring Fapa hi chu, a vântirhkohte zawng zawng nên, a ropuinaa inthuama a lo kal hunah chuan, a ropuina ṭhutphahah a ṭhu ang a; a hmâah chuan hnam tin an inkhâwm ang,” (Matthaia 25:31, 32).IR 300.3

    Isua vâna a lawn khân, Olive Tlânga vântirhkohte khân Isua lo kal leh thu zirtîrte an hrilh a: “‘He Isua in hnên ata vâna hruai chhohva a awm hi, vâna a chho in hmu ang bawk hian amah ngei hi a lo kal leh ang,’ an ti a,” (Tirhkohte 1:11). Thlarau pawlna changin, Tirhkoh Paula pawhin heti hian a sawi a, “LALPA ngei chu au thâwm nên, vântirhkoh chungnung ber aw nên, Pathian tawtawrâwt ri nên, vân aṭangin a lo chhuk dâwn si a,” (1 Thesalonika 4:16). Johana chuan: “Ngai teh u, ani chu chhûmte nên chuan a lo kal dâwn e; mit tinrêngin a hmu ang a,” tiin a sawi bawk a (Thupuan 1:7).IR 301.1

    A lo kal leh hunah chuan, “Mi siamṭhat tûr thu chu Pathianin leilung pian tirh ata a zâwlnei thianghlim awmte kâin a sawi tawh,” kha a lo awm ang a (Tirhkohte 3:21). Rei tak chhûnga sualin ro a rêlna tihchhiat a ni tawh ang a, “khawvêl ram chu kan LALPA leh a Krista ram a lo ni ta, ani chuan chatuanin ro a rêl ang,” (Thupuan 11:15). “LALPA ropuina chu tihlan a ni ang a, mi zawng zawngin chu chu an hmu tlâng dial ang,” (Isaia 40:5). “LALPA Pathian chuan felna leh fakna hnam tinrêng hmâah chuan a chawrtîr dâwn si a,” (Isaia 61:11). “LALPA chu, a mi la awm chhûnte tân ropuina lallukhum leh mawina lukhum,” atânte a ni ang (Isaia 28:5).IR 301.2

    Chutih hunah chuan, vân hnuai chhînah Messia lalna ram mi tin nghahfâk chu a awm tawh ang a. “LALPA chuan Zion chu a thlamuan ta si a: a hmun chhe tawhte zawng zawng chu a thlamuan a, a thlalêr chu Eden angin a siam a, a ram ro chu LALPA huan angin a siam bawk a,” (Isaia 51:3). “Lebanon ropuina chu a hnênah pêk a ni ang a, Karmel leh Saron mawina nên,” (Isaia 35:2). “‘Mâk’ an ti leh tawh lo vang che; i ram pawh chu ‘Tihṭiau,’ an ti leh tawh hek lo vang: ‘Duhlai,’ an ti tawh zâwk ang chia, i ram pawh chu ‘Pawmlai,’ an ti bawk ang: LALPA i chungah a lâwm si a, i ram pawhin pasal a nei dâwn a ni. . . . Mo neitu chu mo chungah a lâwm angin, i Pathian chu i chungah a lâwm ang,” (Isaia 62:4, 5).IR 301.3

    LALPA lo kal lehna hi a ringtu rinawm zawng zawngten hman lai aṭanga an nghahfâk ber a ni a. Olive Tlânga vâna a lâwn dâwna a thutiam hnuhnung, ka lo kal leh ang, a tih khân a thlamuan êm êm a, zirtîrte thinlung chu lâwmna leh beiseinain a khat a, chu chu buaina leh lungngaihna pawhin a tibo thei lo. Tuarna leh tihduhdahna kârah pawh Pathian ropui leh kan Chhandamtu Isua Krista lo lanna chu an beisei bulpui ber a ni a. Thesalonika mîte khân Isua lo kal leh thlenga dam an inring a; mahse an hmangaihte an han phûm tâk khân an lungngai ta êm êm a, an zirtîrtu Paulan Isua lo kal leh huna thawh lehna awm tûr a kawhhmuh a; Kristaa thi tawhte chu an tho hmasa ang; chumi hnuah keini nunga la awmte hi, anmahni nên boruakah LALPA hmuak tûrin kan chho vang. “Chutichuan kumkhuain LALPA hnênah kan awm tawh ang. Chuvângin hêng thu hian inthlamuan tawn rawh u,” a ti a ni (1 Thesalonika 4:16-18).IR 301.4

    Patmos Thliarkârah zirtîr Johana chuan thutiam a hria “Ka lo kal thuai dâwn e,” tih chu. Nghâkhlel taka a chham a, “Lo kal ta che, LALPA Isu,” a tih chu, Kohhrante an vahvaih chhûng zawnga an ṭawngṭaina nên a inang a ni (Thupuan 22:20).IR 302.1

    Lei hnuai pindan aṭang te, hâl hlumna aṭang te, leh khai hlumna aṭang tea mi thianghlim leh martarten thu dik an hriatpuina âw chu an rinna leh beiseina puanna a ni a. Hêng zînga Kristian pakhat chuan, “Isua chu a tho leh ngei a ni tih an hriat avâng leh A lo kal huna an la thawhleh tûr an hriat avângin, thihnate an ngainêp a, thihna chung lamah an awm,” a ti hial.—Daniel T. Taylor, The Reign of Christ on Earth: or The Voice of the Church in All Ages, p. 33. “Thawlehna an neih theih nân, thlâna liam an hreh lo.”—Ibid., p.54. “An LALPA chu chhûm chunga a Pa ropuina nêna a lo kal hun an thlîr a, mi felte tân Pathian ram a rawn thlen hun tûr nên.” Waldenses-ho pawh khân hei ang hian an ring.— Ibid., p.129-132. Wycliffe-a pawhin Kohhran beisei Chhandamtu lo lanna chu a thlîr ṭhîn a.— Ibid., p.132-134.IR 302.2

    Luther-a chuan tihian a sawi a, “Rorelna Nî chu kum zathum hmâ ngeia a awm ka ring a ni. Pathianin khawvêl sual hi rei tak chhûng a dawh dâwn lo a ni.” “Chu ni ropui, bawlhhlawhna ram tihchhiat hun tûr chu a hnai tawh a ni.”— Ibid., p.158, 134.IR 302.3

    Melancthon-a chuan, “He khawvêl tar hi a chhe thuai ang,” a ti. Calvin-a pawhin Isua lo kal lehna hi hlau lova nghâkhlel êm êma thil lâwmawma ngai tûrin Kristiante a fuih a. “Ringtu rinawm zawng zawngte chuan chu mi nî chu an thlîr reng tûr a ni.” “Krista chu kan zawng tûr a ni, A ram ropui a tihlan nî thlengin kan zawngin kan ngaihtuah tûr a ni,” a ti a.— Ibid ., pp.158, 134.IR 303.1

    Scott Siamṭhatu John Knox-a chuan, “Kan LALPA Isua chuan kan tisa ngei vânah a lâwnpui a ni lâwm ni? A lo kîr leh lo vang maw? A lo kîr leh thuai dâwn tih kan hria,” a ti a. Martar Ridleya leh Latimer-a te khân Isua lo kal leh hi an beisei a. Ridley-a chuan, “Khawvêl tâwp a hnai a ni tih ka ring a, ka sawi bawk a ni. Pathian rawngbâwltu Johana angin, ‘Lo kal ta che, LALPA Isu,’ tiin thinlung takin Krista chu i âu vang u,” a ti a.— Ibid., pp.151, 145.IR 303.2

    Richard Baxter-a pawhin, “Isua lo kal lehna ngaihtuahna hian min tihlim ṭhîn a ni,” a ti a.—Richard Baxter, “Works,” vol. 17, p. 555. “A lo kal leh lâwmna leh beiseina hi rinna hnathawh a ni a, A mi thianghlimte nunphung a ni bawk a.” “Thawhlehnaa hmêlma tihboral tûr hnuhnung ber chu thihna hi a nih chuan, ringtuten a lo kal lehna atân ṭawngṭai leh nghahhlelh kan zir tûr a ni, chumi hunah chauh chuan he hnehna hi a awm dâwn si a.”— Ibid., vol. 17, p. 500.IR 303.3

    “Hemi nî hi ringtu zawng zawngin an nghâkhlel tûr a ni a, an beisei ang a, an nghâk bawk ang a, an tlanna tihfamkimna nî a ni a, an rilru duh ber tihfamkimna a ni bawk a.” “Hê ni lâwmawm hi han thlen thuai ang che, LALPA.”— Ibid., vol. 17, pp. 182, 183. Hei hi kohhran hmasate khân an beisei tawh a, “Thlalêra kohhran”-ten an beisei a, Kohhran Siamṭhatuten an beisei bawk a ni.IR 303.4

    Hrilhlâwkna hian Isua lo kal chhan leh a lo kal dân chauh a sawi lo va, a lo hnaiha chhinchhiahna awm tûr chenin a sawi. Isuan: “Nîah te, thlaah te, arsiah te chhinchhiahna a awm ang a,” a ti a (Luka 21:25). “Nî tihthimin a awm ang a, thla a êng tawh lo vang a, vân aṭangin arsîte an lo tla ang a, vâna thiltihtheihna awmte chu tihnghîn a ni ang. Chutih hunah chuan Mihring Fapa hi thiltihtheihna nasa tak leh ropuina nasa tak nên chhûm zînga lo kal an hmu ang,” (Marka 13:24-26). Thupuan ziaktu chuan a lo kal lehna chhinchhiahna hmasate chu heti hian a ziak a: “Lîr nasa takin a lo nghîng ta a; tin, nî chu sahmul saiip puan angin a lo dum a, thlâ pawh chu a pumin thisen angin a lo awm ta a,” (Thupuan 6:12).IR 303.5

    Hêng chhinchhiahnate hi kum za-bi sâwm leh pakua tîr vêlin a lo awm tawh a. He hrilhlâwkna hi tifamkimin kum 1755-ah hriat phâka lîrnghîng nasa ber chu a awm. Lisbon Lîrnghîng tih a ni a, Europe ram pum deuhthaw leh Africa leh America a thleng hial a. Greenland ramah te, West Indies-ah te, Madeira-ah te leh Norway leh Sweden-ah te, Great Britain leh Ireland ram te a nghîng phâk a. Mêl killi maktaduai li chhûngah a nghîng a ni. Africa rama nghîng chu Europe rama nghîng tluk dâwn laia nasa a ni. Algiers ram tam zâwk a tichhia a, Morocco ram bula khaw pakhat, mi sîng lai awmna khua chu a pil vek a. Tuifinriat fâwnin Spain ram leh Africa ram tuipui kama awmte chu a khuh a, chhiatna nasa tak a awm.IR 305.1

    A nghîn nasatna lai ber chu Spain leh Portugal ramah a ni a. Cadiz khuaa tuipui fâwn lo lût chu fit sawmruk laia sâng a ni an ti. “Portugal rama tlâng liante chu a thlawn dâwn emaw tih khawpin an nghîng a, tlâng chhîp ṭhenkhat chu nasa takin a kak a, lei luang thlate chuan a vêl kawrte a hnawh khat a, hêng aṭangte hian meialhte an lo chhuak a.”—Sir Charles Lyell, “Principles of Geology ,” p. 495.IR 305.2

    Lisbon khuaah chuan lei hnuai lam aṭangin khawpui a lo ri a, rei lo te chhûngin khawpui zatvê a chim a. Minit ruk chhûngin mi sîngruk an boral hman. Tuifinriat chu a kiang duak a, lawng innghahnate a kiansan a, a lo thawk leh erawh chuan, tûn hmâa tui chîm chin aia fit sawmruk aia sângin a han chîm hlup a. Hetih laia Lisbon khuaa thil mak tak pakhat chu lawngkâi pil thu hi a ni. Hemi chungah hian mi tam tak an ding a, in chimin a delh phâk lohva inthiarfihlîm nân. Thâwk leh khatah a pil ta daih mai a, ruang pakhat mah a lâng chhuak lo.— Ibid., p. 495.IR 305.3

    “Lîrnghîn ṭan tirhah biak in zawng zawng leh convent-te leh sorkâr in liante leh khua hmun lîa ṭhena hmun khat chu a chim a. Lîrnghîn hnû dârkâr hnihah mei a lo chhuak a, ni thum dâwn lai khua chu a kâng a, khua chu a ram chiang hlê. Ni serh nî taka nghing a ni a, biak in leh convent-te mihringin an khat a, mi tlêm tê chauh himin an chhuak.”— Encyclopedia Americana, art. “Lisbon,” note, ed. 1831.IR 305.4

    “Mîte thlabâr dân chu sawiin a siak lo. Ṭap thei pawh an awm lo, mittui pawh a awm hek lo. Mîte chu rilru mumal nei lovin an tlân vêl a, an hmaite leh an âwmte an chûm a, ‘Misericordia! khawvêl a tâwp ta,’ tiin an au va. Nûten an fâte an theihnghilh a, kraws lem kengin an tlân vêl ruai a. Him nân mi tam tak chu biak inah an tlân lut a, Secrament-in a chhandam lo va, maichâmte an kuah a, an him chuang si lo, milim te leh puithiam te an vuan a, mahse an zain an boral tlâng ta a.” Chumi nî chuan mi sîngkua an boral ni awma hriat a ni.IR 306.1

    Hrilhlâwknain lîrnghîng hnua thil lo thleng leh tûr—ni thima a channa leh thla a ên theih loh tûr kha—kum 25 hnuah a lo awm leh a. A makna pakhat chu a lo thlen hun tûr fiah taka kawhhmuhna hi a ni. Isuan Olive Tlânga a zirtîrte thu a hrilh khân, hun rei tak chhûng kohhran tihduhdahna—kum 1260 chhûng pope-in a tihduhdahna, tihtawia awm tûr—a hrilh zawh khân, a lo kal leh hmâa thil awm tûrte a hrilh nghâl a, chutah chuan chhinchhiahna hmasa ber lo awm hun a sawi: “Chûng nî a, chûng hrehawmna hnuah chuan, ni tihthimin a awm ang a, thlâ a êng tawh lo vang a,” a ti a (Marka 13:24) . Kum 1260 kha kum 1798-ah a tâwp a. Hemi hmâ fê hian tihduhdahna chu a tâwp tih theih a ni a. Isua thusawi ang chuan he tihduhdahna zawhah nî chu a thim dâwn a ni. May 19, 1780-ah he hrilhlâwkna hi a lo thleng.IR 306.2

    “Thil mak tak, tûmâ la hrilhfiah theih loh chu May 19, 1780-a ni thim thu kha a ni. New England puma chin hriat hauh lohva, vân hnuai chhîn thim ta mai kha.”—R. M. Devens, Our First Century , p. 89.IR 306.3

    Massachusetts-a he thil hmutu sawi dân chuan: “Zîng ni chhuak chu a thiang hlê a, mahse nî chu a dul thuai a. Chhûm chu a lo dum ṭan a, nakinah chhûm dum pui pui aṭang chuan kawl a lo phê a, khawpui a rî a, ruah tlêm a sûr a. Dâr kua vêl aṭangin chhûm chu a pan deuh va, nakinah chuan a sen leh ta deuh va, lei te, lung te, thing te, in te, tui leh mi rêng rêng he êng da rawng ang hian a tidanglam ta vek a. Rei lo têah vân chu chhûm dum chhahpuiin a khuh ta a, vân mawng erawh a pawp a. Nipui laia zân dâr kuaa a thim ang tlatin a thim ta a…...IR 306.4

    “Mi tin mai an thlaphâng ta a. Hmeichhiate kawngkâa dingin an hawi vak vak a, lova hnathawktute an lo haw a, mistiri-in a hriamhrei a dah a, thirdêngin a tuboh a dah a, dawrkaiin a dawr a khar a, sikulte an khar a, naupangte thlabarin an lo tlân hawng a, khualzinin in a hmuh hmasak ber a pan a, mi tinin, “Engti ta nge ni ang aw!” an ti a. Thlipui a lo tleh dâwn ni-awm tak a ni a; khawêl tâwpna nî niawm tak pawh a ni.IR 307.1

    “Khâwnvâr an chhî a, favâng thla mang lai ni-awm takin thukah mei a êng hluah a. Ârin chhiar an pan a, an muhîl a, ranten in lam an rawn pan a, chungû an hrâm a, zâna sava hrâm chîte an hrâm a, bâkte an lêng a. Mihringte erawh chuan zân a la ni lo tih an hria.IR 307.2

    “Dr. Nathaniel Whittaker, Salem khuaa Tabernacle Church pastor chuan inkhâwmna a nei a, chuta a sermon chu, he thimna hi Pathian kutchhuak a ni tih thu a ni a. Hmun dang tam takah inkhâwmna a awm a, chûng zawng zawng sermon chu, he thimna hi hrilhlâwkna thu tihfamkimna a ni e, tih thu a ni vek. Dâr sâwm leh pakhat hnu lawkah thim chu a chhah lehzual.”— The Essex Antiquarian, April, 1899, vol. 3, No. 4, pp. 53, 54. “Hmun tam takah chhûm chu a thim êm avângin khâwnvâr êngah lo chuan engmah a tih theih loh. ...IR 307.3

    “Chû thim chuan a huap chin chu a mak hlê mai. Thim chuan Falmouth-a thleng a, thlang lamah chuan Connecticut leh Albany tâwp a thleng a. Chhim lamah chuan tuipui kam a thleng a, hmâr lamah chuan America mîte awmna tâwp a thleng.”—William Gordon, History of the Rise, Progress, and Establishment of the Independence of the U.S.A., vol. 3, p. 57.IR 307.4

    Ni tlâk hmâ dârkâr hnih khat vêlah vân a han thiang deuh va, nî pawh a lang a, mahse chhûm dum pui pui khân a la hliah a. “Ni tlâk hnu chuan chhûm bawk a lo zîng leh a, rang takin a thim leh a.” “Zân thim pawh chu chhûn thim ang chauhin a la râpthlak a; thla vanglai a ni na chungin, khâwnvâr êngah lo chuan engmah a hmuh theih loh. Aigupta thimna ang mai a ni a (Exodus 10:22) . Êngin a ên tawi thei hlê.—Isaiah Thomas, Massachusetts Spy; or American Oracle of Liberty , vol. 10, No. 472 May 25, 1780. Mit ngeia hmutu pakhat chuan: Khawvêla êng thei zawng zawng hi khuh bo ta vek ila, emaw tiboral ta vek ila, chumi zân thim aia a thim ka ring chuang lo,” a ti.—Letter by Samuel Tenny, of Exeter, New Hampshire, December 1785, in Massachussetts Historical Society Collections,1792, 1st series, vol. 1, p. 97. Zân dâr kuaah thla chu a lo chhuak fel a, mahse engahmah a sâwt lo. Zân laiah thim chu a kiang a, thla a lo lan tirh chuan thisena bual ang a ni.IR 307.5

    May 19, 1780 chu “Thimna Nî” tih a ni hlen ta a. Mosia hnuah hei anga thim, zau leh rei hi a la awm leh ta ngai lo. He thil, mita hmutute ngeiin an sawi hi, a hmâ kum 2500 laia zâwlnei Joelan a sawi: “Nî thimah a chang ang a, thla thisenah a chang ang a, LALPA ni ropui tak leh râpthlâk tak chu a lo thlen hmâin,” tih a lo thlenfamkimna a ni (Joela 2:31).IR 308.1

    Isuan a mîte chu A lo kal lehna chhinchhiahna ngaihven tûrin leh A lo kal chhinchhiahnate an hmuha hlim tûrin a fuih a. “Chûng thil chu a lo thlen tirhin, en chho ula, dâk chhuak rawh u; in tlanna tûr chu a hnaih tâk avângin,” a ti a. A zirtîrte chu thing chawrno a kawhhmuh a, “A chawr no vêleh chu chu in hmu a, nipui a lo thaw dâwn tih mahniin in hre ṭhîn. Chutiang bawkin nangni pawhin chûng chu a lo thleng in hmuh hun chuan Pathian ram a lo hnai tawh tih hria ang che u,” (Luka 21:28, 30,31).IR 308.2

    Mahsela kohhranah hian chapona leh rûndâl chauhva thil tihna rilru avângin, inngaihtlawmna leh inpêk zawhna rilru a leng ta lo va, Isua hmangaihna leh a lo kal lehna beiseina a dâi zo ta a. Khawvêl thila inhmang zovin, nawmsak chenna âmin Pathian hnungzui intite mit chu, a lo kal leh chhinchhiahna, Isuan a kawhhmuhte lamah a lo del ta a. A lo kal leh rinna chu an thlahthlam a, a lo kal leh thu sawina Pathian thu bua mîte chu a ni lo zawngin an kâi kâwi a, a tâwpah theihnghilh a ni ta a. Hei hi America ram kohhran zîngah a ni zual bîk. Zalênna leh nawmsakna mi tinrêngin an chenna, leh hausakna leh nawmsakna lama inpumpêkna chuan pawisa deh chhuahna lama inpumpêkna a han hring a, hêngte leh challanna leh thuneih châkna, mi tin hmuh phâka lang chuan, he dam chhûng thil chauh ngaihsaknaah mîte a hruai a, tûn lai khawvêl awm dân zawng zawng danglamna ni ropui chu hla takah an dah a.IR 308.3

    Isuan a lo kal lehna chhinchhiahna zirtîrte a hrilh khân, a lo kal hmâ lawka tlûksanna awm tûr pawh a hrilh a. Nova dam laia awm angin khawvêl thil uarna leh nawmsak zawnnaan hralh ang a, an lei ang a, an phun ang a, an sa ang a, an innei ang a—chu bâkah Pathian ngaihsak lohna leh thih hnu thu theihnghilhna a awm ve ang. Hêng hun laia damte Isua Krista zilhna chu: “Fîmkhur rawh u, chuti lo chuan ei puar lutuk nên, zu ruih nên, dam chhûng khawsak ngaihtuah nên, in rilru a khat lutuk hlauh vang a, chu mi nî chuan thang âwk angin thâwklehkhatan in chungah a lo thleng phut ang. Chûng thil lo thleng tûr zawng zawng chu pumpelh tlâk leh Mihring Fapa hmâa ding tlâka ruat in nih theihna tûrin, eng lai pawhin ṭawngṭai chungin ngaihven rawh u,” tih a ni (Luka 21:34, 36).IR 309.1

    Hetih hun lai kohhran awm dân tûr chu Isuan a sawi chiang: “Thi reng si a, nung hming i put hi,” a ti a. Nawmsak chenna thlah duh lote vauna chu: “I thu dawn leh ngaihthlâkte kha hre reng la, pawm la, sim rawh. I invên loh zawngin rûkru angin ka lo kal ang a, eng hunah nge ka rawn phâwk dâwn che i hre dâwn si lo,” (Thupuan 3:1, 3).IR 309.2

    Mi tinin hlauhthâwnawma an awm dân an hriat a mamawh a, ngaihdamna hun tâwpa thil hlauhawm lo awm tûr atân an inbuatsaih tûr a ni. LALPA zâwlneite chuan : “LALPA nî chu a ropuiin a râpthlâk êm êm si a, tuin nge tuar thei ang?” (Joela 2:11). “Thil sual hmu thei lo khawpa mit thianghlima . . . vervêk taka titute chu i en theih a?” (Habakuka 1:13). “Ka Pathian, keini Israelho chuan kan hria a che,” tia auva, A thuthlungte bawhchhe si, pathian dang zawng ruai si, an bawhchhiatnate zêpa khawlohna kawng zawhte tân, LALPA nî chu êng ni lovin thim a ni ang, thim chhah leh êng rêng rêng pawh nei lo a ni ang (Hosea 8:2,1; Sâm 16:4; Amosa 5:20). LALPA chuan, “Chumi hunah chuan heti hi a ni ang a, khâwnvâr chhîin Jerusalem ka zawng chhuak ang a; uain mawng nawi anga awm mai maia, an rilrua, LALPA chuan a chhia a ṭha tih a nei ngai nêm, titute chu ka hrem ang,” (Zefania 1:12) . “Khawvêl hi an sualna avângin ka hrem ang a, mi suaksualte chu an kh awlohna avângin ka hrem bawk ang; tin, mi chapo ṭawng chaltlai chu ka tireh ang a, mi hlauhawm chapona chu ka tihniam bawk ang,” (Isaia 13:1 1). “An rangkachak emaw, an tangkarua emaw pawhin anmahni a chhan chhuak thei lo vang.” “An sumte chu râllâkah a lo chang ang a, an inte chu a ram ang,” (Zefania 1: 18, 13).IR 309.3

    Zâwlnei Jeremian he hun hlauhawm a thlîr chuan: “Ka thinlung ngeiah a nâ.... Ka awm hle hle thei lo, Aw ka nunna, tawtawrâwt ri, indona hawhaw i hriat avângin. Chhiatna chungah chhiatna a thleng ta,” (Jeremia 4:19, 20) .IR 310.1

    “Chumi nî chu thinurna nî a ni a, mangan leh hrehawm nî, chhiatna leh ṭiauna nî, thimna leh khawdur nî, chhûm leh thim chhah mup nî, . . . tawtawrâwt leh râl bei thâwm rîkna nî a ni a,” (Zefania 1:15, 16). “Ngai teh, ram tiṭiau tûr leh chuta mi sualte chu a chhûng ata tiboral tûrin LALPA nî chu nasa takin thinrimna leh thinurna nasa tak nên, a lo thleng dâwn e,” (Isaia 13:9).IR 310.2

    Chûmi nî hlauhawmzia ngaihtuahin Pathian chuan urhsûn tak leh a ṭawngkam thiamna hmangin, a mîte chu an rilru muthilhna aṭanga harha, inngaitlâwm leh sima a hmêl rawn zawng tûrin a sâwm a. “Zion-ah chuan tawtawrâwt ham ula, ka tlâng thianghlimah chuan inrâlrinna puang rawh u; he ram chhûnga mi zawng zawngte chu khûr rawh se: LALPA nî chu a lo thleng mêk a, a hnai tawh si a,” (Joela 2:1). “Chaw nghei hun serh thianghlim ula, inkhâwmpui urhsûn tak siam rawh u: mipui khâwm ula, inkhâwmho chu tithianghlim ula, putar te, naupang te, hnute hne lai te khâwm ula: mo neitu chu a pindan aṭangin lo chhuak sela, mo pawh a pindan chhûngril ata lo chhuak rawh se. Puithiam, LALPÂ rawngbâwltute chu, hulhliap leh maichâm inkârah chuan ṭap sela.” “Chuti chung pawhin tûnah in thinlung zawng zawngin, chaw ngheiin, ṭapin, lungngaiin ka lam lo hawi ula: in puan ni lovin in thinlung thlêr ula, LALPA in Pathian lam chu hawi rawh u, ani chu khawngaih thei tak leh lainatnaa khat, thin nel leh ngilneihna ngah, thil ṭha lo laka lamlêt ṭhîn a ni,” (Joela 2:1, 1517, 12, 13).IR 310.3

    Pathian nî ropuia him nâna inbuatsaih nân insiamṭhatna nasa tak a awm tûr a ni. Pathianin, a mîa inchhâl nazawng hian chatuan an thleng zo dâwn lo tih a hria, chuvângin an muthilhna aṭanga tihharha an awm nân leh LALPA lo kal huna inpeiha an awm theih nân, a zahngaihna avângin inrinna tûra thuchah a han puang dâwn a ni.IR 311.1

    He inrinna tûr thuchah hi Thupuan 14-ah a lo lang. He thuchah hi chi hrang pathum vântirhkohte han puan a ni a. Mihring Fapa khawvêl buh seng tûra a lo kalin a zui nghal a. Thuchah hmasa ber chuan rorêlna a hnaih thu a sawi a. Zirtîr Johana chuan vânlaizâwla vântirhkoh thlâwk lai, chatuan Chanchin Ṭha, leia awm zawng zawng, hnam tin, chi tin, ṭawng tin leh mi tin hnêna puan tûr nei a hmu a, aw ring takin “A rorêl hun chu a lo thlen tâk avângin Pathian chu hlau ula, chawimawi rawh u; vân te, lei te, tuifinriat te, tuihna te, siamtu chu chibai bûk rawh u,” a ti a (Thupuan 14:6, 7).IR 311.2

    He thuchah hi “Chatuan Chanchin Ṭha”-a chhiar tel a ni a. Chanchin Ṭha puan darh thu hi vântirhkohte kuta kawltîr a ni lo, mihringte hnêna kawltîr a ni zâwk. Vântirhkohte chuan he hnathawh hi an ṭanpui ṭhîn a, mihringte chhandamna thuah chanpual chu an nei a; mahsela puan darhna hna tak tak chu leia Krista rawngbâwltute tih tûr a ni.IR 311.3

    Ringtu rinawm, Pathian Thlarau hruaina âwihtute leh A Thu zirtîrna zâwmtute chuan, he inrin lâwkna thu hi khawvêl pumah an puang tûr a ni. “Hrilhlâwkna thu nghet lehzual chu kan nei a ni, khua a lo vâr a, vârparh arsi chu in thinlunga a lo chhuah hmâ loh zawng chu chu khâwnvâr hmun thima êng an ngaihsak anga in ngaihsak chuan in tiṭha ang,” (2 Petera 1:19). Ro phumrûk zawn aiin Pathian hriatna an zawng a, “Tangkaraw peipun aiin a peipun chu a ṭha zâwk si a, A hlêp pawh rangkachak ṭha mi aiin,” (Thufingte 3:14). LALPA chuan a ram thil ropuite an hnênah a han puang a. “LALPA thurûk chu amah ṭihtute hnênah a awm a, A thuthlun chu anmahni a hriattîr ang,” (Sâm 25:14).IR 312.1

    He thu dik hre thiam tûr leh puang tûr hian Pathian thu lama inzir sân a ngai lo. Mîte hi vêngtu rinawm ni sela, ṭawngṭaina leh taima takin Pathian Thute hi ngaihven chu ni se, eng hun lai nge a nih an hre tûr. Thil lo awm tûrte hriat theihna chu hrilhlâwknate hian a han hawnsak tûr. Mahse hetiang hmunah an awm loh avângin, thuchah chu mi hnuaihnung zâwkten an puang ta zâwk a ni. Isuan, “Êng in neih chhûng hian lêng rawh u, thimin a nan lo nân che u,” a ti a (Johana 12:35). Pathianin êng a pêk tlân bosante leh, an ban phâka a awm laia ngaihsak duh lotute chu, thima hnutchhiahin an awm ang. Mahse Isua chuan: “Tupawh mi zui chu thimah a lêng tawp lovang a, nunna êng a nei zâwk ang,” a ti a (Johana 8:12). Pathian duhzâwng rilru pelhê lova zawnga, êng a neih sa kawl ṭhatu chuan êng nasa zâwk a nei ang, vân êngin a en arsi chu a hruaitu atân pêk a ni ang a, thu dikah a hruai lût ang.IR 312.2

    Isua lo kal hmasak lai khân Khaw Thianghlima puithiamte leh lehkhaziaktute, an hnêna Pathian thute kawltîra awmte khân, a hunte hre thei an ni. A lo pian tûrte pawh tlangâupui thei tûr an ni a. Mika chuan a pianna hmun a hrilh lâwk a (Mika 5:2). Danielan a hun tûr a sawi lâwk a (Daniela 9:25). Hêng hrilhlâwknate hi Pathianin Juda hruaitute kutah a dah a: Messia lo kal a hnai tih hre lova, mi dangte hnêna an puan theih lohna thuah chhuanlam tûr rêng an nei lo. An beng hawn a nih lohna chu an ngaihsak loh vâng chauh a ni. Pathian zâwlnei thaha awmte tân Judaten hriat rengnate an siam a, lei mi liante an ngaihsânna chu Setana rawngbâwltute ngaihsânna chauh a ni. Mihringte zînga thuneih theihna hmun chuhin an rilru an hmang zo va, Pathianin ropuina an hmâa a theh chu an hmu thei lo.IR 312.3

    Khawvêl thil lo thleng zawng zawnga la ropui ber mihringte tlan chhuahna tifamkim tûra a lo kalna - a hmun te, a hun te leh a pian dân tûr te chenin, Israel upate chuan khûn tak leh zah taka ngaihtuah ngun tûr an ni a. Mi dang zawng zawngte pawhin ngaihtuah nguna, khawvêl tlantu lawmtu hmasa berah ka’n ṭang teh ang tia lo nghak reng tûr hi an ni nâa le! Mahsela ngai teh u! Nazareth tlâng ram aṭangin khualzin pahnih chau tak tak Bethlehem an lo thleng a, riah hmun zawngin kawtthlêr tin an han fang a, mahse an hmu zo lo, tuman kawng an hawn duh lo va, in tlaran tak, ran in atâna an siam chu an bêng bel ta ringawt a, chutah chuan khawvêl Chhandamtu chu a lo piang ta a ni.IR 313.1

    Vâna vântirhkoh chuan Pathian fapain khawvêl awm hmâa A Pa ropuina a ṭawmpuizia an hmu a; leia a lan hun, mi tin tâna lâwmna sawi phâk loh a lo thlen hun tûr chu an thlîr a. Mi tupawh ngaihsak leh dawngsawng duha mi dangte pawh hrilh chhâwng duh apiangte hnêna Chanchin lawmawm puang tûrin vântirhkohte ruat an ni a. Krista chuan a ropuina dahin mihring zia a han pu a; sual thawi nân an thlarau a hlan hunah lungngaihna sawi sên lohvin a la han delh ang a; mahse vântirhkohte chuan Pathian Fapa chu a mualpho lai ber pawhin a nihna nêna inphûa mihringte mithmuha a lan an duh a. Khawvêl mi liante chu Israelte khawpuiah rawn inkhâwmin chibai an rawn bûk ang em? Vântirhkoh chhiar sên lohvin a beiseitute hnênah an puang ang em?IR 313.2

    Vântirhkohvin lei a rawn fang a, Isua lo piang tûr lâwmtute hmuh chhuah a tum a. A lo pian beiseina thâwm riva reng reng a hmu lo va. Messia pian a hnai ta tia lâwmna leh fakna âw engmah a hre hek lo. Kum tam tak chhûnga Pathian chênna ṭhîn, Temple leh khawpui chungah a lo kal a, hetah pawh hian ram dang ang chauhva ngaihsak lohna a hmu a. Farisaite chuan ring tak takin mipuite hnênah thu an sawi a, kawtthlêr kilah chapo takin an ṭawngṭai a. Chhandamtu leia lo piang thuai tûr avângin vân chu fakna leh lawmnain a khat a, mahse lalber inah te, mi fing awm khâwmnaah te, rabbi-ho sikulah te pawh, khawiah mah chu thil ropui bengkhawnna a awm si lo.IR 313.3

    Krista beiseina hnûhmâ rêng rêng a awm lo va, Nunna Lal hmuak tûra inpuahchahna lah a awm hek lo. Vântirhkoh chu zak taka vân lama kîr leh a tum laiin, berâm pu rual, zâna an berâm vêng a va hmu a, vân lam enin Messia leia lo kal tûr hrilhlâwknate an lo ngaihtuah a, khawvêl Tlantu lo kal hun chu an nghakhlel hlê a. He laiah hian vân thuchah dawng tlâk an lo awm reng mai. Thâwk leh khatah LALPA vantirhkoh chu a inlantîr ta a. Chanchin lâwmawm chu a hrilh a. Vân ropuinain phaizâwl chu a ên ta uar mai a. Vân aṭanga Chanchin Ṭha vântirhkoh pakhat main han puan chu a uihawm e ti ni âwm takin, vân mipui chhiar sên loh an lo lang ta chiam mai a; nakina hnam tin zînga chhandam fâte zawng zawngin an la sak tûr hla: “Chungnung berah Pathian ropui takin awm rawh se, Lei chunga a lâwm êm êm mihringte hnênah rem thu lêng rawh se,” tih chu an sa ta a (Luka 2:14).IR 314.1

    He Bethlehem thawnthu ropui hian zir tûr tam tak min pe. Kan induh tâwkna, chapona leh kan rin lohnaah te min zilh a. Inring renga awm tûrin min tîr a, kan ngaihsak lohnate avangin a hun chhinchhiahnate kan hmu ṭhelh hlauh dah ang e, chuti a nih chuan min kan hun lai kan hre lo ve mai ang.IR 314.2

    Judai ram phûla berâm pute chauh hi Messia lo kal beiseitu an ni lo tih vântirhkoh chuan a hria. Ramhuai beho ramah pawh beiseitute an awm a; mi fing an ni a, mi hausa leh zahawm an ni, khawchhak mi fingte an ni. Khawvêl thilsiam zir mi Magi-ho chuan A thilsiamte aṭangin Pathian an hmu a. Thuthlung Hlui aṭangin Jakoba thlah aṭanga Arsi lo chhuak tûr thu an hria a. Israelte thlamuantu tûr chauh ni lova, Jentailte ti-êngtu leh kâwlkil thlenga chhandamtu ni tûr chu nghâkhlel takin an lo thlîr ve reng ṭhîn a (Luka 2:25, 32; Tirhkohte 13:47). Êng zawng mi an ni a, Pathian ṭhutphah aṭanga êng chuan an kawngte a ên a. Jerusalem khuaa puithiamte leh rabbite, thu dik vêngtu leh hrilhfiahtu atâna ruatte kha, thimin a tuam a, vân aṭanga arsi lo chhuak chuan hêng Jentail hriat ngai lohte hi Lal Thar pianna hmunah a hruai a ni.IR 314.3

    Krista chu amah lo nghâktute hnênah sual tel lovin vawi hnihnaah a lo lang leh ang (Hebrai 9:28). A pianna chanchin ang bawkin a lo kal lehna thuchah pawh sakhaw hruaitute hnêna kawltîr a ni lo. Pathian nêna an inzawmna an tichat a, vân aṭanga êng lo lang chu an hawisan a, chuvângin Paula thusawi zînga tel ve an ni lo: “Unaute u, nangni zawng chu mi Nî chuan rûkru anga a nanna tûr che uin thimah in awm lo ve; êng fâte leh ni fâte in ni vek si a; zâna mi kan ni lo va, thima mi kan ni hek lo,” (1 Thesalonika 5:4, 5).IR 315.1

    Zion kulh kotlânga ding vêngtute chu Isua lo kal lehna thu hre hmasa ber tûr an ni a, a lo hnaihna tlângâupuitu hmasa ber tûr pawh an ni a, A lo kal lehna atâna inbuatsaih tûra mipui chawk harhtu hmasa ber ni tûr an ni bawk a. Mahse an muangchâng a, himna leh thlamuanna an suangtuah a, mipuite lah chu sualah an la muhîl si. Isuan a kohhran chu theipui tlâktlai lo, hnah duah hluaha rah pakhat pawh chhuah si lo vangin a hmû a. Biak dân pângngai chapo taka serhna chu a awm a, mahse Pathian pawm duhzâwng awm dân— inngaihtlâwmna dik tak, simna dik tak leh rinna dik an tlachham lawi si. Pathian Thlarau ṭhatna ni lovin, chapona, a hming chauhva tihna mai mai, inngaih ropuina, mahni hmasialna, leh inhnehchhiahna a lo langsâr ta zâwk a. Kohhran hnungtawlhte chuan hhinchhiahnate chu an maimitchhînsan a. Pathianin a hnuchhawn ngai lo va, A rawngbâwltu rinawmte hlawhchham a phal hek lo; mahse an hawisan a. A hmangaihna an hransan a. A thutiam tihhlawhtlinna dân an zawm duh loh avângin, A thutiamte an tân tihpuitlin a ni ta lo.IR 315.2

    Pathian hriatna leh hriatna hun remchâng a pêk hmang ṭha duh lote chu chutiang chu an ni ṭhîn. Kohhranin Pathian thilpêkte a vawn that a, êng lo lang apiang a pawm a, thil tih tûr lo lang apiang a tih loh chuan sakhua hi a tla hniam ang a, tih tûr a nih avâng chauhva tih a ni thuai ang a, a thutakna a bo thuai ang. Hei hi a dikzia chu kohhran chanchinah vawi tam tak a lang tawh. Pathianin malsâwmna leh hun ṭha a pêk ang zêlin A mîten rinna hnâ an thawh a, A thu an âwih a phût a. Thuâwih tûr chuan inpumpêk a ngai a, kraws put a ngai bawk a; hemi avâng hian Krista zuitu tam takin vân aṭanga êng lo chhuak chu an hnial ṭhîn a, hmân laia Judate angin an fan lai nîte an hre lo (Luka 19:44). An rin lohna leh an chapona avângin LALPA chuan a kal pêl a, A thu dikte chu, Bethlehem berâm pute leh khawchhak mi fing, êng an hmuh pawisatute ang hnênah puanin a awm a ni.IR 316.1

    Larger font
    Smaller font
    Copy
    Print
    Contents