Bung 36—Indona Awm Ṭêp

(The Impending Conflict)

INHNIALNA ropui tak vâna a lo awm ṭan tirh phat aṭang rêng khan Pathian dân paih thlâk hi Setana chuan a tum ber a la ni ta zêl a. Chû a thil tum hlen tûr chuan a ni Siamtu lakah chuan a hel tâk a, vân ata pawh hnawh chhuah a nih tâk ni. Vân ata paih thlâk a nih hnu pawhin indona chu he leiah hian a chhunzawm zêl a. Mihringte buma, Pathian dân bawhchhiattîr hi a thil tum a la bânsan ngai loh chu a ni. A thil tum hlen tûrin dân pumpui a hnâwl vek a ni thei e; thupêk pakhat chauh a hnawl a ni thei bawk e, a eng zâwk zâwk pawh hi lo ti ta sela, a pawi dân chu a thuhmun reng tho vang. “Kawng khata tisual” chuan dân pumpui chu a pawisak lohzia a lantîr a, mite entawn theih a neih ve chu dân bawhchhiatna a ni a, “a zaah chuan thiam loh changin a awm tawh a ni,” (Jakoba 2:10).IR 582.1

Pathian dân deusâwn a tumna lamah Setana chuan Bible thurinte hi a kailek a, chutichuan Pathian thuâwih intiho mi sâng tam takte rinnaah hian dik lohna a lo inzep lût ta a ni. Thutak leh dik lohna inkâra indona ropui hnuhnung ber chu, Pathian dân chungchâng thua indona lo awm reng tawh ṭhîn tâwpna a ni ang. Chû indona kan neih ṭan mêka chu mihring dânte leh Jehova dânte indona- Bible zirtîrna leh thawnthu phuah chawp leh thuro chhiah ṭang kawp inkâra indonachu a ni.IR 582.2

He indonaa tel tûrte, thutak leh felna do tûra ṭangrual tûrte chuan tûnah hian ṭan an la ṭan mêk a. Pathian thu thianghlim, nasa taka thisen chhuahna leh tuarna avânga kan hnêna hlan chhâwn lo ni ta hi, ngaihnêp a ni ta. Mi tin ban phakah Bible hi awm mah se, nunna kaihruaitu atâna pawm takzet chu mi tlêm tê chauh an ni. Pathian rin lohna hi, khawvêlah chauh pawh ni lovin, kohhranah meuh pawh a punlun sâwt ta ngei mai. Mi tam takin thurin, Kristian rinna ban pawimawh ber berte chu an phatsan ta a. Thlarau Thianghlim thâwk khuma ziaktuten an lo ziah sa, thutak, lei leh vân siam thû te, mihring tlûk thu te, tlanna thu te leh Pathian dân danglam theih lohzia te chu a zavaiin emaw, a ṭhen a zâr chauh emaw, Kristiana invuah mi tam takin an hnâwl ta bawk. Mi dang tam tak, mahni kea dinga inhria leh mahni finna chhuangtute chuan Bible rin hmiah mai hi chak lohna angah an ngai a; Pathian chu deusâwn leh thutak pawimawh ber berte thlarau lam thila chantîr zawh vek leh sawi bo thiam hi finna sâng zâwk neitute chhinchhiahna angah an ngai bawk. Pastor tam takte leh zirtîrtu tam takte chuan, ‘Pathian dân hi thlâk a ni tawh’ emaw, ‘ṭhiat a ni tawh’ tiin emaw an hote chu an zirtîr a; la danglam chuang lo leh la zawm vek tûr anga ngaitute chu hmuhsit phû tâwk lekah ngaih an ni ta.IR 582.3

Thu dik hnâwltute chuan thu dik Bulpui chu an hnâwl a ni. Pathian dân an rahbehnaah hian Dân Petu thuneihna pawh chu an hnâwl tihna a ni a. Thing leh lunga milim siam a awl ang bawkin, thurin leh zirtîrna dik lo siam hi a awlsam a. Pathian mizia chu dik lo takin Setanan a târlang a, nungchang dik lo pû angin mîte a rintîr a. Tichuan, mi tam takin Jehova hmunah chuan an rilrem zâwng milim chu an ṭhuttîr zâwk a; Pathian nung, A thû leh Krista leh lei leh vân siamnaa târlan chu, mi tlêm tê chauhvin chibai an bûk a. Mi sang tam takin Siamtu Pathian chu hnâwlin, A thil siamte chu pathianah an chantîr zâwk a ni. Elija huna Israel fâte zînga milem biakna a awm ang bawk khân, tunlai Kristian ramah hian, ze hrang hrangin milem biakna chu a la awm ta zêl a. Mi fing an tih te, thu ril chhût thiam te, hla phuah thiam te, politik khêl thiam te, chanchin ziak thiam te- mipui vântlâng khawsak dân chung lam daiha khawsa te leh zirna sâng ber bera mîte pathian chu Foiniki mîte ni pathian (sun god), Baal an tih aiin a ziaawm hret chauh a ni.IR 583.1

‘Pathian dân zawm hi mihringte tân a ṭûl tawh lo ve’ tia zirtîrna, chak tak maia darh zau tual tual hian, Kristiantena thurin dik lo an pawm dang zawng aiin, Pathian thuneihna a kalh chiang ber mai a, mihring ngaihtuahna fîm pawh a dodâl ber a, rah pawh a chhuah rang ber mai a ni. Hnam tin hian dân an nei ṭheuh va, chûng dânte chu zaha zawm ngei tûr an ni a, an tel lovin tu sorkâr mah an awm thei lo; chuti a nih sî chuan lei leh vân Siamtu chuan, A thil siamte vawn fel nâna dân nei lo vangin kan ngai thei dâwn em ni? Pastor lâr zual deuhte hian, an rama chêngte humhimtu dân leh an inawpna dânte chu zawm a ngai lo ve, vântlâng zalênna nêk chêptu mai a ni a, zawm a ṭûl lo ve, tiin puang darh ta sela, engtia rei nge pulpitah rawng an bâwl zêl phalsak an nih ang? A nih leh, sorkâr leh ram dân pawisak loh chu Pathian dân, sorkar zawng zawng innghahchhan, bawhchhiat aiin a pawi zâwk em ni?IR 583.2

Vân leh khawvêl chunga Rorêltuin thuâwihte thiam chantîrtu leh mi sualte thiam loh chantîrtu nei lo tûra A dân a tihbo ai chuan, khawvêl hnamten an dânte an ṭhiat vek pawh a âwm zâwk a ni. Pathian dân hi engmah lovah lo siam ta ila, engnge lo thleng ang tih kan hre duh em? Engmah lova siamtute an awm tawh asin. France rama Pathian ring lo mîten sorkârna an han chelh meuh kha chuan an chêt dân kha a râpthlak teh a nia. Khatih lai khân, Pathian siam khuahkhirhna dân hnâwl bo chu, rorêltu tawrawt berte hnuaia intukluhna mai a ni zâwk tih khawvêl hnêna lantîr a lo ni ta. Felna dân hi hnâwl a nih phawt chuan, sualna lalpa tân he lei chunga a thuneihna a rawn din ngheh nân kawng a inhawng ṭhîn a ni.IR 584.1

Pathian dân hnâwlna ram apiangah sual hi sualin a lang lo nghâl a, felna pawh ûm tûr niin a lang lo nghâl mai ṭhîn. Pathian sorkârna hnuaia intulût duh lote chu mahni pawh invawng fel tlâk lo tawp an ni châwk. An zirtîrna khawlo tak avâng chuan naupangte leh râwltharte, a tlângpui thua khuahkhirhna ngaithei lote thinlungah chuan, luhlulna rilru tuhin a awm a; khawtlâng nunah pawh serh leh sâng neih lohna leh bawlhhlawh taka khawsakna a lo awm ṭhîn. Pathian phût ang rinhlelhna nei lova zâwm maitute chu mipuiten an nuihsan a, mahse anmahni ngei pawh chuan Setana bumnate chu an pawm duak duak lawi si a. Tîsa châkna lamah an inhmang zo va, ring lo mîte chunga rorêlna thlentîrtu, thil sualte chu an ti fo ṭhîn a ni.IR 584.2

Pathian thupêkte ngainêp tûra zirtîrtute chuan thu âwih lohna seng tûrin thu awi lohna an tuh a ni. Pathian dânin mihringte a khuahkhirhna hi hnâwl ni ta vek mai sela chuan, mihring dânte pawh hi pawisak loh a ni ve chilh mai ang. Rinawm lo taka thiltih te- awh te, dâwt sawi te leh bum te hi Pathianin a khap a. Mîte chuan an khawvêl hlâwkna dâltu anga an ngaih avângin A dânte chu palzût mai an inpeih reng a, mahse chûng dân an hnâwlna rah chu an rin ang mai chu a ni lo vang. Dân hian mi a khuahkhirh loh chuan tunge bawhchhiat pawh tîm ang? Kan thil neihte pawh chu an him dâwn lo va, mîte chuan tharum thawhin an ṭhenawmte ta chu an la lui mai ang a, a âwmkhauh apiang an nihlawhin an neinung ting mai ang. Nunna ngei pawh hi zah a ni tawh lo vang a, inneihna thutiamte pawh chhûngkaw humhim nâna hmantlâk a ni lo vang. Pa âwmkhauh deuh phei chuan, a duh phawt chuan, a ṭhenawmpa nupui chu a hhuhsak lui mai thei a ni. Thupêk pangana te hi chu a palîna ang bawkin, kil khata hnâwl kian an ni mai bawk ang. Naupangte pawhin, an thinlung khawlo zo tawhina a lungkham ṭhin chu an neih theihna a nih dâwn phawt chuan, an nû leh pâte nunna meuh pawh lâk mai an hreh lo vang. Khawvêl hnam fingte emaw, a changkâng deuhte emawte hi suamhmang leh tualthah hmangte chên khâwmna mai a lo ni bawk ang a, muanna leh hahdamna leh hlimna chu he lei ata hi ûm bo daih an ni tawh bawk ang.IR 584.3

Pathian thupêkte zawm a ṭûl tawh lo vanga zirtîrna chuan mîte a tichau va, nun ṭhaa nun châkna a tikiam a, khawvêlah hian khawlohna tui lian luan luhna tûrin kawng a hawng bawk a ni. Dân pawisa miah lova tâlna te, thil lawilova intlak ralna te leh nun chhiatna te chuan tuipui fâwn angin min rawn chîm mêk a ni. Chhûngkua hi Setana hnathawhna hmun pakhat a ni a, Kristian chhûngkua intîte zîngah pawh a puan zâr a phe vut vut mai. Îtsîkna te, sual lam suangtuahna te, vervêkna te, tauhna te, inerna te, innghirnghona te, thutiam thianghlim bawhchhiatna te, hurna te hi a tam ta ngei mai le. Sakhaw inkaihhruaina dân te leh thurin te, khawtlâng nun dân innghahna ber tûr te chu, tlûk sawp rup mai hmabâk niin a lang ta. Mi sual berte, an pawi khawih avânga tân ina khungte lah chu, dinhmun awhawm tak luah ta ang hrimin, thilpêkte dawngin ngaihsak an hlawh zaw ber mai a. An nungchang leh an pawi khawihte chu an puang darh vêl chiam a. Chanchin ziaktute chuan an sual dân chu kimchang takin an rawn târlang a, chu chuan, bumna leh tualthahna leh inrawk châkna mîte a neihtîr a. A hna bawlhhlawh takah hian a hlawhtlin êm avângin Setana chu a lâwm thei kher mai. Sual ngainatu te, hreh lo taka mî nun lâkna te, insûm theih lohna te leh khawlohna chi hrang hrang lo pung tual tual hian, Pathian ṭihtute zawng zawng chu, chûng sualna hmasâwn zêl dang tûr chuan a kai harh tûr a ni.IR 585.1

Thu chhe ngaihtuahtu, rorêltute pawh hi an khawlo zo ta. Rorêltute chuan hlêpna leh tîsa châkna lam an ûm ta a. Mi tam tak rilru chu insûm lohnain a tibawlhhlawh a, Setana thu thuin an awm a ni thâwthâng ta. Thu buai ngaihtuahtute chu tham leh bumin an awm ua, hruai sual an lo ni zo ta. Zu ruihna te, nuam tâwlna te, châkna bawlhhlawh te, îtsîkna te, rinawm lohna chi tinrêng te hi dân kengkawhtu atâna ruatte zîngah hmuh theih a ni. Zâwlnei Isaian a lo sawi angin, “Felna chuan hla takah min dinsan ta: thutak chu kawtthlêrah a tlu reng si a, dikna chu a lût thei lo a ni,” (Isaia 59:14).IR 586.1

Rom lal vânglaia thlarau lama thimna leh khawlohna zozai te kha, Pathian Thu a rahbeh avânga lo awm vek an ni a, mahse sakhaw zalênna kan neih reng lai leh Chanchin Ṭha êng ropui tak kan neih laia rin lohna lo pung tual tual te, Pathian dân hnawlna leh chumi avânga khawlohna lo awm tâte hi khawi aṭanga lo awm nge ni? Setana chuan khawvêl hi a thu thua a khuahkhirh theih tawh loh avângin, a tum hlen nân kawng dang a zawh ta a nih hi. Bible-a mite rinna a tihchhiat chuan, Bible tichhe ta ang thovin a hlawhtling tihna a ni. Pathian dân hi ding tawh lo vanga ngaihna rawn pulûtin, thupêk a awm hre lo vang maiin, mit chu dân a bawhchhiattîr zo ta a. Tûnah hian, tûn hma lam ang bawkin, a tum hlen tûrin kohhran hmangin hna a thawk leh ta a ni.IR 586.2

Tûn laia sakhaw pâwlte chuan, Pathian Thuin fiah taka a târlan thutak lâr lêm lo takte chu, ngaihthlâk pawh an ngaithla duh ta lo va, chûng thutakte an dona lamah chuan hrilhfiahnate an siam chawp a, rin lohna chî an theh darh ta chiam zâwk a. Pope sakhuain dik lo taka a zirtîr, mihringin thih theih lohna a nei ve rêng anga zirtîrna leh thih hnua hriatna la nei zêl anga zirtîrna hi an vuan tlat a, tichuan thlarau biakna hmanga bumna laka himna awm chhun chu an hnar ta a ni.IR 586.3

Chatuana mi sualte nghaisak rengna awm anga zirtîrna hian mi tam tak chu Bible a rin lohtîr a. Thupêk palîna zâwm tûra thupêk chu a lo lang chiang a, an thil tih hrehzâwng tak lak ata inthiar fihlîm tûr chuan, zirtîrtu lâr tak, tam takte chuan, ‘Pathian dân zawm a ṭûl tawh lo ve,’ an ti ta thên a. Tichuan dân leh Sabbath chu an vai hnawl ta mai a ni. Sabbath din thar lehna hnain hmâ a rawn sâwn zêl lai hian, thupêk palîna zâwm lo tûra zirtîrna pawhin khawvêl pumpui deuhthaw a fan ve ang. Sakhaw hruaitute zirtîrna chuan rin lohna leh thlarau biakna leh Pathian dân thianghlim zah lohna lo luh nân kawng a hawng a; chuvangin, tûn laia Kristian khawvêla khawlohna awm chungchânga mawhphurhna, hêng sakhaw hruaitute chunga awm hi a hlauhawm nasa êm êm a ni.IR 587.1

Chutiang chung chuan hêng mîteho ngei hian, tûn laia khawlohna lo pung ta chiam hi “Kristian Sabbath” an tih bawhchhiatna avângah an puh a, vântlâng nun dân lo khawlo ta hi Sunday serhnain nasa taka tihnêp tûr niin an ngai. He ngaihdân hi, America ram, Sabbath dik thurin hril zau berna ramah an nawr nasa zual bîk a. Hetah hian, insûmna hna, nun dân ṭha din tharnaa thil pawimawh ber pakhat, leh Sunday serhna thu hi hmer kawp a ni fo va, Sunday serh rawttute chuan khawtlâng ṭhatna ber tûr thil ti angah an inruat a, an ngaihdân ṭawmpui lote chu nun siam ṭhat hna leh insûmna hmêlma angah an sawi bawrhbang zo vek a. Dik lohna din nghet tûra beihna leh hna ṭha dang kaih kawpna hian, thil dik lo chu dikah a siam chuang lo a ni. Tûr chu chaw ṭha tak nên chawhpawlhin kan thup thei a, mahse tûr a nihna chu kan tidanglam chuang lo. Chutih ahnêkin, hre lova ei tel mai theiha kan siam tâk avângin, a hlauhawm zaw hlei hlei ta a ni. Rintlâk âwm taka a lan theih nâna dâwta thutak zuk pawlh hi Setana bumna chi khat a ni ve rêng a. Sunday serhna tûra beitute zînga hruaitute chuan, mipuite changkân zâwkna tûr thil, Bible nên pawha inhmehte chu an sawi hawt hlê a ni thei e, mahse Pathian dân kalha thiltih tûr pakhat lek pawh zeh luh tel a nih chhûng chuan, Pathian mîte chuan an pawm thei lo a ni. Pathian thupêk aia mihringte thupêk dah sân zâwkna tûr chhan ṭha an nei mawlh lo a ni.IR 587.2

Zirtîrna dik lo tak tak pahnih, mihringin thlarau thi thei lo a nei ve rêng anga rinna leh Sunday hi ni thianghlim anga rinna te hmang hian Setanan mipuite chu a bum dâwn a ni. A hmasa zâwk hian thlarau biakna atân lung a phûm a, a pahnihna hian Rom va lainatna a siam a. United States-a Protestant-ho hi, tuipui râla thlarau biakna va vuan tûra an bân phar chhuak hmasa ber tûrte an ni a; râl leh lama awm, Rom thuneihna nêna kut insuih tûrin bân an rawn phar chhuak bawk ang. Tichuan hêng thil pathum insuihfinte thuneihna hnuaiah hian, he ram (USA) hian chhia leh ṭha hriatna zalênna rahbehnaah Rom hniakhnung a la zui ang.IR 588.1

Tûn laia a hming maia Kristian sakhua hi thlarau biakna hian a an zawh poh leh mîte bum tûr leh thanga awhtîr tûrin thiltihtheihna a nei nasa ting mai dâwn a ni. Setana meuh pawh tûnlai thil nêna inrem tûrin a intidanglam ta a. Êng tirhkoh nungchang ang pûin a inlâr ang. Thlarau biakna hmangin thilmakte tih a ni ang a, dam lote tihdam an ni bawk ang a; hnial thlâk mai theih loh thilmak tam takte tih a la ni ang. Thlaraute chuan Bible ring anga inchhâlin, kohhrante an rawn chawimawi ang a, chutih hunah chuan an hnathawh chu Pathian thiltihtheihna târlanna angin pawm a la ni ang.IR 588.2

‘Kristian’ intîte leh Pathian ngaihsak lote inkâra ri kham chu hriat harsa khawpa chiang lo a ni ta. Kohhran member-te chuan khawvêl mîte ngainatzâwng chu an ngaina ve a, an awm dân anga awm ve mai an inpeih reng a ni. Chutianga kohhran mîte awm dân hu Setanan a hna tihhmasâwn nân, thlarau biakna nên zaikhata luantîra, pâwl khata suihkhâwm vek a tum rân a. Pope zuitu, thilmakte hi kohhran dik chhinchhiahna anga ngaia uanpuitute chu, hêng thilmak tih theihna hian a bum nghâl duak duak ang a; Protestant-hote pawh, thutak phâw chu an hnâwl tawh avângin, bumin an awm bawk ang. Pope zuitute, Protestant-hote leh khawvêl mîte chuan Pathian ngaihsak anna, a thiltihtheihna tel si lovin, an pawm ang a, he ṭan hona hi khawvêl piantharna leh hun rei tak aṭanga lo beisei fo ṭhin, kum sâng rorêl inṭanna niin an hria ang.IR 588.3

Thlarau biakna hmangin Setana chu hnamte malsâwmtu angin a inlâr ang a, dam lote tidamin, sakhaw rinna thar leh ṭha zâwk rawn puangtuah a inchhâl ang a; mahse tiboraltu a nihna hnâ chu a thawk reng tho vang. A thlêmnate chuan mipuite chu boralna lamah a hruai mêk a. Insûm theih lohna chuan ngaihtuahna fîm ṭha hi a luahlan a, tîsa châkna lama inthlahdahna te, innghirnghona te leh thisen chhuahna te chuan a rawn zui nghâl ṭhîn a ni. Indona hian rilru chhe ber lai a chawh thawh ṭhin avângin leh indo hmangte chu thisen chhuah hmang leh suala inchiahpiah an nih lai ngeia chatuana boral tûra hruai bo an nih ṭhin avângin, indona chu Setana lâwmzâwng tak a ni. Indona chuan rorêlna nî râpthlâk taka ding zo tûra inbuatsaihna nei lo tûra mîte rilru a lâk bo theih avângin, hnamte indo tûra han chotuah vêl chu Setana hna pakhat a ni.IR 589.1

A zêm chhûnga inpeih lote chhêk khâwm tûrin Setana chuan thil bulte hmangin hna a thawk a. Pathian thil siamte hi an awmzia hrefiah tûrin a zir ngun êm êm a, Pathian phal ang china mi tawh phawt chu, leilung thil bulte hi a thu thua awmtîr tûrin theihtâwpin a bei reng bawk. Joba a tihhrehawm phalsak a nih pawh khân, a rang a rangin a ran rual te, a chhiahhlawh te, a in leh lo te, a fanaute an boral nghâl duak a, buaina hlîr a rawn inzui zûr zut mai a nih kha. Tiboraltu laka A mîte humhimtu leh pala hungtu chu Pathian a ni. Nimahsela Kristian khawvêl chuan Jehova dân an hmuhsitzia an lantîr ta a, tichuan LALPA chuan A puan tawh angin A tih tûr tak chu A la ti ngei dâwn khawvêl ata A malsâwmna A la lêt ang a, A dân dodâltute leh mi dangte pawh dodâl tûra zirtîr luitute lak ata A humhimna kut chu a la kiang ang. Pathianin a bîka a vênhim lohte chu Setana chuan a thuhnuaiah a awmtîr vek a, chûng zînga a ṭhente chu a thil tumte tihlawhtling tûrin a tihmuingîl ang a, anmahni tihrehawmtu chu Pathian hi a ni tia an rin theih nân ṭhenkhat chungah chuan buaina a rawn thlentîr bawk ang.IR 589.2

Mihring fâte zîngah hian tidamtu ropui tak angin, an natna zawng zawng tidam thei angin a inlâr ang a, chutih lai vêk chuan, hrî leh chhiatna nasa takte a rawn thlentîr ang a, mi tam tak chênna khawpuite chu tichhiain a tiram dêr bawk ang. Tûnah pawh hian a thawk mêk a ni. Khawmual leh tuifinriata chêtsualna te leh manganna te, kângmei nasa tak te, thli chhia leh rial nasa tak tla te, thlipui te, tuilian te, tuipui fâwn te leh lîrnghîng te hmangin, ram tin maiah chi hrang tam takin Setana chuan a thiltihtheihna nên a thawk mêk a ni. Buh seng hun tawhte chu a chhêm bo va, ṭâm leh mangannain a rawn zui a. Boruakah chuan thihna tûr a theh darh a, hrîin sâng tam tak an boral a. Hêng thil ṭha lote hi a zualkai ṭan dâwn chauh a la ni ta nghê nghê. Mihring leh ran chungah chhiatna chu a lo thleng dâwn a ni. “Lei hi a ṭapin a chuai e, . . . leia mi chungnungte chu an chau ve. Lei hi a awmate hnuaiah chuan a bawlhhlawh zo ta; dânte chu an bawhchhiat a, thuruat chu an tihdanglam a, kumkhaw thuthlung chu an bawhchhiat avângin,” (Isaia 24:4, 5).IR 589.3

Chutih hunah chuan bumtu ropui chuan, chûng buaina zozaite chu Pathian rawngbâwltute avânga lo thleng vekah mîte a rintîr ang a. Pathian thinûrna chawk thotute chuan an buaina zawng zawngte chu Pathian thupêk zâwmtute sual vângah an puh ang, an thuâwihna chu englai pawha bawhchhetute zilhna a ni si a. ‘Sunday bawhchhiain Pathian an tilungni lo a ni,’ tia puan a la ni ang a, ‘he sualna hian, Sunday serhna dân firfiak taka lekkawh a nih hmâ chuan mangannaten tâwp-in-tai a nei lo vang,’ tia puan a la ni bawk ang. Thupêk palîna phût ang zirtîrtu, Sunday ngaihsânna tichhetute chu, mipuite tibuaitu, Pathian duhsakna leh khawvêla hlâwkna an dawnna tûr dâltuah puh an ni ang a. Hmâsânga Pathian chhiahhlawh an lo hêkna ang bawk khân, Pathian mîte chu hêk an ni leh ang. “Heti hi a ni a, Ahaban Elija a va hmuh chuan Ahaban a hnênah, ‘Nang i ni maw, Israel-ho timangangtupa?” a ti a. Ani chuan a chhâng a, ‘Israel-ho ka timangang lo ve; nang leh i pa chhûngten alâwm timangang zâwk ni, LALPA thupêkte hi hawisan a, Baala i pawm zâwkah hian ...’ a ti a.” (1 Lalte 18:17, 18). Mipuite thinûrna chu dâwta hêknate chuan a chawh thawh hun chuan, Israel kal sualhovin Elija chunga an tih ang bawk khân, Pathian palaite chungah tih an tum leh ang.IR 590.1

Pathian dân humna tûra Pathian thu aṭanga ṭanfung ṭha takte chu Protestant kohhranten an hnar hunah chuan, Bible hmang chunga an hnial thlâk zawh lohva te, Bible thutaka innghat tlatte chu, ngawi hle hle se an ti hliah hliah ang. Thu dik an hmuh loh nân an mitte Mihring thu aia Pathian thuaâwih thlangtute dodâl zâwngin thlarau biakna hmanga thilmak tihna chuan nasa takin a thawk ang a. Sunday hnâwltute chu an dik lo a ni tih rawn hriattîr tûra Pathian tirh ni âwm takin thlarau zâwlte chu an insawi ang a, ‘ram dân chu Pathian dân ang bawka zawm tûr a ni,’ tiin an puang bawk ang. Khawvêla suahsualna nasa tak awm hi an ṭahchhan ang a, chhûngril lama chhiatna awm hi Sunday tihbawrhbânna avânga lo awm nia kohhran hruaituten an sawi chu an rawn thlâwp bawk ang. An hriattîrna thu pawm lo apiangte chunga an thinurna chu râpthlâk tak a ni dâwn a ni.IR 590.2

Pathian mîte nêna inbeihna hnuhnung bera Setana ṭan khawh dân tûr chu, vân inhnialna ropui lo chhuah laia a ṭan khawh dân nên khân a la thuhmun reng dâwn a ni. Chhut chhiat vek tum ru tlat siin, Pathian sorkâr ngêlnghehna tûr zawng angah a inchhâl a. A thiltih tum tak chu vântirhkoh rinawmte thiltih tumah a puh hlauh va. He bumna bawk hi Rom kohhranah chuan a lo lang tawh a ni. Pathian ai awhtu hna thawka inchhâl sîin, Pathian chung lama inchawi sân leh A dân thlâk a tum ru rân si a. Chanchin Ṭha an vawn tlat avânga Rom sorkâr hnuaia thihna tuartute chu thil sual titute anga sawichhiat an ni a, Setana nêna ṭangrualah puh an ni. Mipuite mithmuhah chauh pawh ni lova, anmahni mithmuhah ngei pawha mi sual ber anga an lan theihna tûr kawng an zawng a. Pathian dân chawimawitute chu Setanan tihboral a tum a, chuti chung chuan thuâwihte chu dân bawhchhetute anga hêka an awm theihna kawng a zawng a, Pathian zah lotute ni angin, khawvêla Pathian rorêlna thlentîrtu angin a lantîr ang.IR 591.1

Pathianin mi duhthlan theihna leh chhia leh ṭha hriatna hi a chhuh lui ngai lo va, Setana erawh chuan, kawng danga a thlêm thlûk theih lohte chu a thuhnuaia a dah theih nân, râwng taka lâk luih a hmang thung a ni. Tihṭhaihin emaw, tihluihnain emaw mi chhia leh ṭha hriatna awp beh leh a hnêna intukluhtîr a tum tlat a. A hlawhtlin theih nân sorkâr leh kohhran hruaitute hmangin hna a thawk a, Pathian dân hmusita mihring dân siam hman luihtîr tûrin a fuihpawrh ṭhîn a ni.IR 591.2

Bible Sabbath chawimawitute chu dân leh thupêk hawtute, khawtlâng nun tikhaw lotûte, khawlohna leh dân mumal awm lohna rawn thlentute leh lei chunga Pathian rorêlna ko thlatute anga sawichhiat an ni ang a. Khermei taka an nun leh khawsak dânte chu luhlulna leh kawhmawh bâwlna leh rorêltute zah lohnaah sawi a ni hlauh vang. Sorkâr ngai pawimawh lotuah puh an ni bawk ang. Pastor ṭhenkhat, Pathian dân zawm kher a ngai lo titute chuan, sorkâr thu ang zêla awm tûra inpêk chu Pathian ruat rêng angin pulpit aṭangtein an puang ang a. Dân siam pâwl inkhâwmnaah te leh rorêlna hmunah te chuan thupêk vawngtute chu dik lo taka hêk an ni ang a, thiam loh chantîr an la ni ang. An thu sawite chu an ngai kawi ang a, a chhe thei ang ber tih tum anga lantîr an ni ang.IR 592.1

Pathian dân humna tûra Pathian thu aṭanga ṭanfung ṭha takte chu Protestant kohhranten an hnar hunah chuan, Bible hmang chunga an hnial thlak zawh lohva te, Bible thutaka innghat tlatte chu, ngawi hlê hlê se an ti hliah hliah ang. Thu dik an hmuh loh nân an mitte tidel chawp mah se, Kristian khawvêl zawng zawng tih ang ti ve duh lote leh Pope chawlhni pawm duh lote, an chhia leh ṭha hriatna thiang hmangtute chu tihduhdaha an awm theih dân kawng an zawng dâwn a ni.IR 592.2

Sunday chawimawi tûra mi chi hrang hrang leh pâwl hrang hrangte tham tûr te, nawr lui tûrtein kohhran leh sorkâr mi liante chu an inzawm khâwm ang a. An thiltihte thlâwptu Pathian thupêk an tlâkchham chuan dân khirh tak an siam chawp zêl mai ang. Politik lama chhiatna chuan dikna leh thutak hmangaihna a tichhia a; America, ram zalên an tihah meuh pawh, rorêltute leh dân zamtute chuan vântlâng zînga tlâktlum duhna avângin Sunday serh luihtîrna dân, mipui tam zâwk duh anga siam chu an la remti ang. Chhia leh ṭha hriatna, man tam taka lo lei tawh pawh chu an zah hek lo vang. Inbeihna lo thleng thuai tûrah hian, zâwlnei thu sawi: “Tichuan, dragon chu hmeichhe chungah chuan a lo thinur a, a thlah la awm, Pathian thupêkte zâwma Isua hriattîrna thu pawmte chu do tûrin a kal ta a,” tih thlen famkimna chu kan la hmu ang (Thupuan 12:17).IR 592.3