Bung 2—Kristian Hmasate Tihduhdahna

(Persecution In The First Centuries)

Isuan Jerusalem chhiat tûr leh a lo kal leha thil awm tûr riruang a zirtîrte a hrilh khân, vâna a lâwn hnu leh ropui taka a lo kal le na inkâra A mite chunga thil lo awm tûrte a hrilh nghâl a. Oliv Tlânga a ṭhut lai khân, zirtîrte la dam laia kohhran tichhe tûra thlipui lo tleh tûr chu a hmu thei vek a; hla leh deuh a han thlîr chuan, thimna hun leh tihduhdahna huna thlipui ṭihbaiawm takin amah zuitute a han nuai hun tûrte a hmu a. Thu t1êm têin, rip tak siin khawvê1 rorêltuten Pathian kohhran an sawisak dân tûrte a sawi a (Matthaia 24:9, 21, 22) . Krista zuitute chuan an LALPÂ kawng - tuarna kawng, hmuhsitna kawng leh mualphona kawng - an zawh ve ngei tûr a ni a. Khawvêl Chhandamtu chunga huatna lo thleng kha Amah ringtute chungah a thleng ve ngei dâwn a ni.IR 39.1

Kohhran hmasa chanchinah hian Isua thusawi lo thlen famkimzia a lang. Lei thiltihtheihna leh hremhmun thiltihtheihna ṭangruala Krista an erna chu a zuitute chungah a tla ta a. Chanchin Ṭha a lo chak chuan ramhuai biakna temple leh a maichâmte chu engmah lo a ni mai dâwn tih ramhuai behovin an hriat avângin, a thiltihtheihna neih zawng zawng nên Kristian sakhua tichimit tûrin an bei ta a, tihduhdahna mei a de ṭan ta. Kristiante chu an thil neih zawng zawng an chhuhsak a, an in leh lo aṭangin an hnawt chhuak a. “Tuarna, buaina nasa tak” chu an tuar ṭan ta (Hebrai 10:32) . Tihnawmnahna leh vuak te, kawlbun leh tân ina khung te an tuar ṭan ta (Hebrai 11:36). Mi tam tak chuan an rin nghehzia chu thisen chhuahnate tuarin an lantîr a. Mi lian leh bâwih te, hausa leh rethei te, lehkha thiam leh thiam lote tûmah zahpah nei lovin, zahngaihna chhetê pawh nei lovin an that a.IR 39.2

Hêng tihduhdahnate hi Nero-a lal lai, Tirhkoh Paula mârtar chan vêl laia ṭanin kum za engemaw chhûng chu a kal zêl a, a châng chuan a han zual hlê a, a châng chuan a han nêp deuh va. Ṭâm te a lo tla a, hrî te a lêng a, lîr te a lo nghîng a, hêng thilte hi Kristiante avânga lo awmah an puh zêl a; hetiang hian dâwtin sual râpthlâk tak tak ti-ah an puh a. Chutia vântlâng huat leh rinhlelh an lo nih tâk chuan, hlawh hmuh beiseia dâwta hêk duhte an tam a, mi, sualna engmah nei lote pawh dâwta hêka mantîr tûrin an inpeih reng a. Rom chunga hel, sakhaw hmêlma leh vântlâng nun dân tikhawlotu tia puhin thiam loh an chantîr a. Mi tam tak chu ran sakawlh an eitîr a, ṭhenkhat chu ennawm siamna hmunah a nung chungin meiin an hâl a, a ṭhen chu an khêngbet a, ṭhenkhat chu savunin an tuam a, ennawm siamna hmunah uite an eitîr a. An hrehawm tuarna chu mite’n ennawmah an neih a. Hêng ennawm thlîr tûr hian mipui tam tak an pung khâwm a, an thi tûr na tuar rûm vêlte chu an lâwm a, an nuih a, kutte an ben khum a.IR 39.3

Khawilaiah pawh himna zawngin biru mah se, Isua zuitute chu ramsa anga zawn chhuahin an awm a. Hmun fianrial, tûmâ tlawh loh leiahte bihrûknate zawng lo thei an ni ta lo. “Rethei takin, hrehawm takin, tihduhdahin an awm a; chûngho tân chuan khawvêl hi awmna tlâk a ni lo, thlalêrah te, tlângah te, pûkah te, khuarkhurumah te an vâk an vâk ṭhîn a,” (Hebrai 11:37, 38) . Mi tam tak chu lei hnuai pûk an siam chawpah him takin an awm a. Rom khawpui pâwna tlâng pakhat hnuaiah, lei leh lung zîngah an verh a, khawpui kulh aṭanga mêl tam fê an verh thleng a. Hêng an lei hnuai verhahte hian Kristian hmasate chuan an mitthite an phûm thîn. Rinhlelh an kaia hrem tûr an nih chuan he lei verhah hian an biru ṭhîn. Nunna Petuin indona ṭha dotute a kaihthawh hunah chuan Krista tâna mârtar chang tam tak he pûk thim aṭang hian an lo chhuak ngei ang.IR 41.1

Eng anga nasa pawhin tihduhdahna awm mah se, Isua zuitute chuan an rinna an tihmelhem ngai lo. Nawmsakna thil engmah an nei lo va, ni êng pawh an hmu phâk hêk lo, lei hnuai pûk thimah awmhmun an khuar a, chuti chung pawhin phunnawina ri rêng rêng a awm ngai to. An hrehawmna leh an khawharnate tuar hrâm hrâm tûrin, rinna, dawhtheihna leh beiseina thutein an infuih tawn a. Khawvêl thil ṭha zawng zawng chân mah se, Krista an rinna an thlah chuang lo. Harsatna leh tihduhdahnate chu an chawlhna leh lâwmman hmuh hun tihnaitû chauh a ni.IR 41.2

Hman laia Pathian rawngbâwltute ang bawkin, “sawisakin an awm a, thawhlehna ṭha lehzual an chan theihna tûrin chhan chhuah an duh lo va,” (Hebrai 11:35) . Hêng hian an Lalpa thusawi: “Ka hming avânga an tihduhdah che u chuan lâwm ula, nasa takin hlim rawh u, Vânah in tân lâwmman a awm hnem si a. Chutiangin in hmâa zâwlneite an tiduhdah si,” a tihte kha a han hriat chhuahtîr a. Thu dik avânga tuar tlâka ruat an nih avângin an lâwm a, meialh zing aṭangin hnehna hla a lo chhuak a. Rinnain vân lam an hawi a, Krista leh vâna vântirhkohten vân kulh kotlâng aṭanga lungni taka rawn thlîra, an rinawm avânga an chunga lâwm êm êmin an han hmu thei a. Pathian lalthutthlêng aṭanga aw lo chhuak chuan, “Thih thlengin rinawmin lo awm rawh, tichuan nunna Lallukhum ka pe ang che,” a rawn ti a (Thupuan 2: 10) .IR 42.1

Setanan tihduhdahna hmanga Krista kohhran tihchhiat a tum chu a hlawhchham ta dêr mai. He inhnialna ropui, Isua zirtîrten an nun an chân phahna kha a la tâwp ta lo. An taksaah hnehin an awm a, mahse hnehtute an lo ni ta zâwk. Pathian hnathawktute chu thahin an awm a, mahse an hnathawh chu a kal zêl a. Chanchin Ṭha chu a darh zau zê1 a, a pawmtu pawh an pung zê1 bawk a. Rom khawih phâk loh hmun kilkhâwrte a thleng ta. Pathian hre lo rorêltu, tihduhdahna tihzualkai tumte chu Kristian pakhatin a hêknaah tihian a sawi a, “Min that ula, min sawisa ula, in duh ang angin min ti rawh u. In rorê1 dik lohna hian kan dikna a han tilang a. In nun chhiatna hian hlâwkna engmah a thlen lo che u.” An tih anga ti ve tûra urhsûn taka mi dangte sâwmna a lo ni ta hlauh zâwk a ni. “Min thah zin poh leh kan ṭhang chak ting mai; Kristiante thisen chu chî a ni.”— Tertullian, Apology, paragraph 50.IR 42.2

Mi sâng tam tak lung inah an khung a, an that a; mahse an hmun luahtu tûr mi dang an lo chhuak zêl a. An rinna avânga mârtarna changte chu Krista mi tak tak an ni a, “Hnehtute” tiin a ko va. Indona ṭha chu an do va, Krista lo kal hunah nunna lallukhum chu an chang ang. An tuarna avângin Kristiante an inpumkhat lehzual a, an Chhandamtu an belhbul phah bawk a. An dam laia an nungchang leh an thih dâwna an rinawmzia an tihlan ṭhinte chu thu dik tlângaupuina ṭha tak a ni mai a; rin loh tak takin, Setana khua leh tuiten Setana rawngbâwlna kalsanin, Krista hnehna puan zâr hnuaia do tûrin an han inpe ve ṭhîn.IR 42.3

Setana chuan Pathian kohhran, hlâwk taka do dân a ngaihtuah ta a, Kristian kohhranah a hnehna puan zâr chu a phun ta ngut mai a. Krista zuitute bum theih an nih a, Pathian dodâl tûra hruai theih an nih chuan, an chakna te, an chhelna te, leh an din nghehna te a lo chau ang a, awlsam taka hneh theih an ni mai ang.IR 43.1

Tunah chuan Pathian hmêlma chuan talhtum hmanga a tih theih loh chu vervêk thila tih theih a tum ta a. Tihduhdahna a lo reh ta a, mahsela thil hlauhawm tak, mi hîp nâna ṭha êm êm, khawvêl thila ropuina leh hausaa awm theihna thilin a han thlâk ta hlauh mai a. Milem behote khân Kristian rin dân aṭhen azârte an han pawm ve a, thu pawimawh bulte hnâwl siin. Isua chu Pathian Fapa a nih pawm angin an lang a, a thihna leh thawhlehna pawh pawm angin an lang a; mahse sual inhriatna an nei lo va, sim a ṭulna leh thinlung thlâk danglam a ṭulna an hre hek lo. Keini pawhin kan tih dân ṭhenkhat kan paih ang a, nangni pawhin in tih dân ṭhenkhat paih ula. Krista rinnaah hian pumkhatin i awm ang u, tih an rawt ta a.IR 43.2

Hei hi kohhran tân thil hlauhawm tak a ni. Hêng thil ngaihtuah chuan lung in tân te, insawisakna te, meia hâlnate leh khandaiha thihna te kha malsâwmna a lo ni ta zâwk. Kristian thenkhat chu nghet takin an ding a, kan rin dân engmah kan tawlh hniam thei lo an ti tlat a. Ṭhenkhat erawh chuan an thu rawt dân pawm mai emaw, an rin dân t1êma tihdanglam deuhva Kristian rin dân t1êmtê chauh pawm duhte nêna inzawm khâwm chu an remti a. Kristian rin dân a puma kan la pawmtîr theihna a ni zâwk thei a ni an ti a ni. Chutih lai chu Krista zuitu dik takte tân thin nat a hun rêng mai. Setana chu Kristianna kawr hain, mite rinna hruai khawlo tûr leh an rilrute thu dik hawisan ṭhîn tûrin kohhranah a han inzep lût ve ta a ni si a.IR 43.3

A tâwpah chuan Kristian tam berte chuan an Pathian biak dân famkim paih ṭhen chu an remti a, tichuan Kristian sakhua leh ramhuai biakna sakhua inzawm khâwmna an siam ta a. Milem beho chu Kristiana inchhâlin kohhranah lo lût mah se, an milem biak kha an bân thei tak tak lo a; mahse an milem biak erawh chu a dang ta deuh a: Isua lem te, Mari lemte leh mi thianghhm lemte an be ta thung a. Milem biakna dawidim kohhrana lo lût chuan kohhran a chiah chhe deuh deuh a. Thurin dik lo te, Ramhuai beho tih dânte leh milem beho tih dânte chu kohhran tih dâna hman ngheh a lo ni ta a. Krista zuitute leh milem beho an inzawm khâwm tâk chuan Kristian sakhua chu a ṭawphnawk ta hlê a. Kohhran chuan a thianghlimna leh a chakna a hloh ta. Mahsela hruai bo theih loh mi ṭhenkhat an la awm; hêng hian Thu dik Petu chunga an rinawmna chu an la vawng ṭhain, Pathian chauh an la be ta cheu a ni.IR 43.4

Isua zuitua inchhâlte zîngah pawh hian pâwl hnih an awm fo va, pâwl khat chuan Isua nungchang an zir a, chumi nungchang aṭang chuan an awm dân dik lote siam dik an tum a; ṭhenkhat erawh chuan an dik lohna tilangtu thu dik chu an hawisan a. A ṭhat lai ber pawhin kohhran chu mi dik leh thianghlim, rilru dik tak pu an ni vek lo. Kan Chhandamtu chuan, anmahni duhthu ngeia suala inhnim phûmte chu kohhranah an tel tûr a ni lo, tiin a zirtîr a; mahsela mi dukdak lote a la khâwm a, a awm dân an zir leh a thu zirtîrte an dawn ve a phal a, an dik lohnate an hmuha an nungchangte an siam ṭhat nân. Zirtîr sâwm leh pahnihte zînga pakhat chu a mantîrtu a ni a. Juda-a chu a nungchang dik lo chung pawhin pawm a ni a.IR 44.1

Zirtîrte zînga awm ve a, Isua nungchang leh a thu zirtîrte a dawn ve a, Kristian nun dânte a lo hriat ve a, amâ dik lohnate a lo hriat chhuah a, a sim a, thu dik a awih a, Pathian ṭanpuina azâra a nunnate a lo silfai ve theih nân a ni. A kalkawng chu êngin rawn chhun mah se, Juda Iskariota chuan chu êng chu a zawh duh lo. Sual lam hlîr a âwn khân, “Setan, min thlêm rawh,” a tihna tluk a ni a. Sual thiltih a châkna chu a rilruah a lian ber a. Thim thiltihtheihna hneh theih zawngin a rilru a pe a; a sualna avânga zilhhauva a awmin a thinur a, chu chuan a Chhandamtu mantîrna hial pawh a thlen a ni. Chutianga a langa Pathian ngaihsaka inchhâl a, rilrua sual tihchâkna nei site chuan an sual avânga zilhhauna an haw chawk a ni. Juda ang bawkin, an ṭhat nâna zilhautute kha hun remchângah chuan an mantîr ve ngei ang.IR 44.2

Kohhran chhûnga Pathian ngaihsaka inchhâl, a rûka sual tih châk si hi zirtîrte pawh khân an tâwk ve zeuh zeuh a. Annania leh Saphirite khân bumtute tih dânin an ti a, Pathian tân an thil neih zawng pe angin an insawi a, mahse a ṭhen an zêp ru si. Hêng tihdertute nungchang dik tak hi thutak Thlarauvin zirtîrte a han hrilh a, Pathian rorêlna chuan kohhran thianghlimna chunga hetiang hmêlhemna tenawm lo awm ta hi kohhran aṭangin a nuai bo ta a ni. Kohhran tibawlhhlawhtute chu Pathianin a han paih a. Krista Thlarau engkim hre thei, kohhrana lo lang hi mi vervêk leh thilsual titute tân a ṭihbaiawm a ni. An nungchang leh an khawsak dâna englai pawha Krista nun neitute nên rei an inzawm thei lo; a hnung zuitute chunga harsatna leh tihduhdahna a lo thlenin, thu dik vuana thil engkim kalsan huamte chauh khân A zirtîrte nih an ngam ṭhîn. Chutianga tihduhdahna a awm chhûng chuan kohhran a thianghlim a. Mahse tihduhdahna a lo rehin Kristianna rilru engmah pu lote an lo tel ve a, tichuan Setana tân rahbi nghet tak tuk theihna kawng a inhawng ta a ni.IR 45.1

Englai mahin ênna Lal Fapa leh thimna lal fapa inkungkaihna a awm thei lo, an zuitute pawh an inpumkhat thei hek lo. Kristianten ramhuai biakna aṭanga a chanve chauhva Kristiana han inlette nên inzawmkhâwm an remtih aṭangin, thu dik kal pênsanna kawng an zawh ṭan a, an kal thui deuh deuh zê1 a. Setana’n Krista zuitu chute zozai a tihder theih avângin a lâwm a. A mi bumte chungah a thuneihna nasa lehzual a han lantîr a, Pathian chunga la rinawm fote tihduhdahna rilru a han puttîr ta a. Kristian sakhaw dik do tûr chuan tûn hmâa a puipaa lo ṭang tawh ṭhînte aia do dân ṭha zâwk hria an awm lo ang. -Hêng Kristian kal sual tâte leh a chanve Kristian, a chanve ramhuai biate an inthurual a, Krista zirtîrna chu a pawimawh lai berah an kalh ta a ni.IR 45.2

Bumna leh tenawmna puithiam kawr haa kohhrana lo lûtte laka rinawm taka ding nghet tûr chuan theihtâwp chhuah a ngai ta. Rinna nghahchhan atân Bible chu pawm a ni ta lo. Sakhaw zalênna zirtîrna chu Pathian sawichhiatna tia vuah a ni a, chutiang kengkawhtute lah chuan huat leh khap an hlawh bawk a.IR 45.3

Rei tak chhûng inthurual theih lohna a awm tâk chuan, Kristian rinawm tlêm tê chuan, “He Kohhran kalsualin dik lohna leh milem biakna laka tâl chhuah a tûm loh chuan, anni nêna kan inkungkaihna zawng zawng hi kan pawtchat vek tûr a ni,” tiin thu an titlu ve ta a. Pathian thu an awih dâwn chuan inhran loh theih a ni dâwn lo tih an hria a ni. An thlarau thih theihna khawp thilsual an ti ngam lo, an tih chuan an tû leh fâte rinna tikhawlo tûra entawn tûr an ni mai dâwn a. Inremna leh inpumkhatna siam tûr chuan, leh Pathian chunga an rinawmna nêna inrem a nih phawt chuan engpawh an huam a; mahsela thu dik nia an hriat rapbeta inremna siam tûr a nih chuan, inremna chu a theih loh a ni tiin an ngai a. Felna leh thu dikte thlauhthlâk chauhva inremna siam tûr a nih ai chuan inhranna awm se, induna pawh awm rawh se an ti ta a.IR 46.1

Hêng mi huaisente rilru puttîrtu bulpui: a dik ber leh a ṭha ber chauh duhna leh ṭan tlat ngamna hi, tûn laia Pathian thu awiha inchhâlte rilruah lo thar leh se kohhran leh khawvêl tân a va ṭha dâwn êm! Kristian sakhaw innghahchhan thurinte pawisak lohna a nasa ta h1ê a. Ngaihdân tlângpui chu: hêngte hi a lo pawimawh 1êm lo ve, tih a ni a. Hemi tlâkhniamna hian Setana rawngbâwltute kut a han tichak a. Tichuan ngaihdân dik lo leh mahni inbumna, hman lai aṭanga mi rinawmten an nunna hial pawh chân huama an lo do ṭhin kha, Krista zuitua inchhâl mi sâng tam takin an pawm ta a ni.IR 46.2

Kristian hmasate hi mi mak tak an ni. An khawsak dân sawisêl bo leh an rinna khawih her theih loh chuan mi sualte rilru a tibuai a, rilru inthiam lohnate a neihtîr a. Mi t1êm tê an ni a, hausakna te, ropuina te, leh hming ropuina te engmah an nei lo va; mahsela an nungchang leh an thurinte hriatna apiangah thil sual tituten an hlau a. Mi sual Kaina chuan Abela a hua angin, anni pawh mîten an hua a. Mi fel Abela thiltih ṭhat avânga Kaina’n a that angin, Thlarau Thianghlim humna hnawh kiah tumtute chuan Pathian mîte an that a. Hemi avâng bawk hian Judate’n Chhandamtu chu, a nungchang thianghlimna leh fainain an suahsualna leh mahni hma an sialna a han tihlan ṭhin avângin an khêngbet a. Isua dam lai aṭanga tûn thlengin Isua zuitu rinawmte chuan, sual ngainatute leh sualna kawng zawhtute huatna leh kalhna an la tâwk fo.IR 46.3

Chuti a nih chuan, Chanchin Ṭha hi Inremna Thuchah, engtin nge a nih theih ang le? Zâwlnei Isaian Isua pian tûr a sawi lâwk khân a hmingah, “Remna Lal Fapa,” a vuah a. Bethlehem phûl chungah vâna vântirhkohhoin berâmpute hnêna Isua pian thu an han puan khân, “Chungnung berah Pathian ropui takin awm rawh se, Lei chunga a lawm êm êm mihringte hnênah rem thu lêng rawh se, tiin an zai a,” (Luka 2:14) . Mahse Isua’n, “Khawvêlah hian rem lêntîr tûra lo kal emaw mi ti suh u; rem 1êntîr tûra lo kal ka ni lo a, khandaih 1êntîr tûra lo kal ka ni zâwk,” (Matthaia 10:34) a ti a. A nih leh an thute hi a inkalh em ni? A awmze dik tak kan hriat chuan hêng thute hi an inmil chiah a ni. Chanchin Ṭha hi remna thuchah a ni.IR 47.1

Kristian sakhaw zirtîrnate kan pawma kan awih chuan, khawvêl pumah inremna, inlungrualna leh hlimna a lo darh zau vang. Krista sakhua hian a zirtîrna pawmtute zawng zawng chu a suih khâwm ang a, Isua lo kal chhan chu mihring leh Pathian inzawmtîr leh mihring leh mihringte inpumkhattîr leh hi a ni a. Mahse khawvê1 hi Krista hmêlma lian ber Setana thununna hnuaiah a awm a. Nun dân tûra Chanchin Ṭhain a kawhhmuh chu, anni duhdân leh an khawsak duhdân nên a inhrang hlauh a, a lakah an hel ta ṭhîn a ni. Thianghlimna chuan an sualte a tilang a, thiam loh a chantîr ṭhin avângin, thianghlimna chu an hua a. Thianghlimna kawng zawh tûra sâwmtute chu an tiduhdah a, an tiboral a. Thianghlimnain thu dik a rawn thlen chuan huatna leh buaina a lo chhuak ṭhîn a; hemi thu-ah hian a ni Chanchin Ṭha chu khandaih a lo nihna chu.IR 47.2

Hetianga mi sualten mi felte an tihduhdah Pathianin a phal hi rinnaa chak lo mi tam tak tân hriat thiam a harsa a. Mi sual ber berte hlawhtling takin an awm a, mi ṭha leh thianghlimte hrehawm leh tihduhdah tuara Pathianin an awm a phal aṭangin mi ṭhenkhat chuan Pathian an rinnate phatsan hial an duh a. Engati nge Pathian zahngai thei, fel famkim, thiltihtheihna tâwp lo nei chuan hnehchhiahna leh dik lo taka sawisaknate an awm A phal an ti a. Hei hi keini lo buaipui a ṭûl lo. Pathianin min hmangaihzia a lang chiang a. A thiltih dân kan hriat thiam loh mai avângin a ṭhatna chu kan ringhlel tûr a ni lo. Harsatna nîte a lo la thleng ang a, rinhlelhna leh beidawnna mîte thinlungah a lo la awm dâwn tih Isuan a hria a, a zirtîrte hnênah : “‘Bâwihh a pu aiin a ropui lo,’ tih thu ka hrilh tawh che u kha hre reng rawh u. Annin kei mi tihduhdah tawh chuan nangni pawh an tiduhdah ang che u,” (Johana 15:20) . Isuan kan tân mi sualte kut a tuarna aia nasa, a zuitute tumah tuar an awm lo. Sawisakna tuarte leh mârtara thite khân Pathian Fapa duh tak hnung an zui chauh a la ni.IR 47.3

“LALPA chu a thutiam kawngah chuan a muang lo ve,” (2 Petera 3:9) . A fâte hi a theihnghilh lo va, a thlahthlam hek lo. A duhzâwng tih tumtute chu tûmah buma an awm loh nân, mi sualte chuan an awm dân sual chiang taka an tihlan a phal a . Mi felte chu manganna meipuia theh luhin an awm a - an lo thianghlim theih nân; an Pathian hmangaihna chu a lem mai a ni lo tih mi dangten an hriat nân leh kawng zawh tûra an thlan ngil taka an zawhna chuan ring lo leh Pathian duh lotute thiam loh a chantîr theih nân.IR 48.1

Pathian chuan mi sualte hlawhtling taka an awm a phal a; Amah an huatna an tihlan pawh a phal bawk a. An bawhchhiatna no-te an tihkhah huna, boral dêra an awm huna mi tinin Pathian zahngaihna leh a rorê1 dikzia an hmuh theih nân. Phuba lakna nî chu a hnai zê1 a, A dân bawhchhetute leh A mîte hnehchhiahtute chuan an thiltih ang zê1a thungrulhna an hmu ang. Chutih hunah chuan Pathian mîte chunga nunrâwnna tinrêng, dik lo taka tihna tinrêngte chu, Krista chung ngeia tih angin hrem an ni tawh ang.IR 48.2

Thil pawimawh tak, tûn lai kohhrante’n an ngaihtuah ngei tûr a la awm. Tirhkoh Paula, chuan, “Tupawh Krista Isuaa Pathian ngaihsaka awm tum apiang chuan tihduhdahnate an tuar bawk ang” (2 Timothea 3:12). Engati nge tihduhdahna hi a muhîl ta riha a lan? A chhan chu kohhran hi khawvêl mîte awm ang chauhvin a awm a, tihduhdahna a chawk chhuak zo lo a ni. Tûn laia kan sakhua hi Isua leh a zirtîrte dam laia an rinna anga thianghlim leh duhtui a ni ta lo va. Sual pawmzam tûra kan kal hniam tâk avângte, Pathian thu dik ropuite kan bengkhawn loh avângte, kohhran hian Pathian anna a neih chhiat tâk êm avângtein, Kristian sakhua chu khawvêlah hian a lo 1âr ta a ni. Kohhran hmasate rinna leh chakna chawk tho leh ila, tihduhdahna a lo chhuak ngei ang a, tihduhdahna mei a lo alh kai leh ngei ang.IR 48.3