Κεφάλαιο 69—Ο Δαβιδ Καλειται στο Θρονο

(Βασίζεται στο βιβλίο Β', Σαμουήλ, κεφ. 2: - 5:5)ΠΠ 699.1

Ο θάνατος του Σαούλ εξαφάνισε τους κινδύνους που είχαν κάνει το Δαβίδ εξόριστο. Ο δρόμος του τώρα ήταν ανοιχτός για να επιστρέφει στην πατρίδα του. Όταν οι ημέρες του πένθους για το Σαούλ και τον Ιωνάθαν πέρασαν, «ηρώτησεν ο Δαβίδ τον Κύριον, λέγων, Να αναβώ εις τινά των πόλεων Ιούδα; Ο δε Κύριος είπε προς αυτόν, Ανάβα. Και είπεν ο Δαβίδ, Πού να αναβώ; Ο δε είπεν, Εις Χεβρών.»ΠΠ 699.2

Η Χεβρών απείχε είκοσι μίλια από τη Βηρσαβεέ και βρισκόταν σε ίση περίπου απόσταση μεταξύ αυτής της πόλης και της μελλοντικής τοποθεσίας της Ιερουσαλήμ. Αρχικά ήταν γνωστή ως Κιράθαρβά, η πόλη του Αρβά, πατέρα του Ανάκ. Αργότερα μετονομάστηκε Μαμβρή και έγινε ο τόπος ενταφιασμού των πατριαρχών, «το σπήλαιον Μαχπελάχ». Η Χεβρών ανήκε στις κτίσεις του Χάλεβ και είχε γίνει εκείνη την εποχή η μητρόπολη του Ιούδα. Βρίσκεται σε μια πεδιάδα που περιβάλλεται από εύφορα υψίπεδα και γόνιμα εδάφη. Τα πιο όμορφα αμπέλια της Παλαιστίνης συνόρευαν με αυτή καθώς επίσης και πολλά δασύλλια από ελαιόδεντρα και άλλα καρποφόρα δένδρα.ΠΠ 699.3

Ο Δαβίδ και οι σύντροφοί του ετοιμάστηκαν αμέσως να εκτελέσουν την οδηγία πού έλαβαν από το Θεό. Οι εξακόσιοι οπλισμένοι άνδρες με τα γυναικόπαιδά τους, με τα γιδοπρόβατα και τα κοπάδια τους ξεκίνησαν σε λίγο για τη Χεβρών. Ενώ το καραβάνι έμπαινε στην πόλη, οι κάτοικοι της Ιουδαίας περίμεναν να καλωσορίσουν το Δαβίδ ως το μέλλοντα βασιλιά του Ισραήλ. Έγιναν αμέσως οι σχετικές διευθετήσεις για τη στέψη. «Και έχρισαν εκεί τον Δαβίδ βασιλέα επί τον οίκον Ιούδα.» Δεν καταβλήθηκε καμιά προσπάθεια για να επιβληθεί η εξουσία του και στις άλλες φυλές.ΠΠ 699.4

Ένα από τα πρώτιστα καθήκοντα του νεοεστεμμένου μονάρχη ήταν να εκδηλώσει τα συμπαθητικά αισθήματα του για τη μνήμη του Σαούλ και του Ιωνάθαν. Όταν έμαθε για τη γενναία πράξη των κατοίκων της Ιαβείς-γαλαάδ που φρόντισαν για τα πτώματα των νεκρών ηγητόρων και τα ενταφίασαν με τις πρέπουσες τιμές, ο Δαβίδ έστειλε μια αντιπροσωπεία στην Ιαβείς με το μήνυμα: «Ευλογημένοι να ήσθε παρά του Κυρίου, διότι εκάμετε το έλεος τούτο εις τον κύριόν σας, εις τον Σαούλ, και εθάψατε αυτόν! Είθε λοιπόν τώρα να κάμη ο Κύριος προς εσάς έλεος και αλήθειαν! Και εγώ προ-σέτι θέλω ανταποδώσει εις εσάς το καλόν τούτο.» Ανακοίνωσε επίσης την ανάληψη του στο θρόνο του Ιούδα και ζήτησε την αφοσίωση αυτών που έδειξαν τόσο ειλικρινή αισθήματα.ΠΠ 699.5

Οι Φιλισταίοι δεν αντέδρασαν στην πράξη του Ιούδα να κάνει το Δαβίδ βασιλιά. Του είχαν συμπαρασταθεί στην εξορία του με σκοπό να παρενοχλήσουν και να εξασθενήσουν το βασίλειο του Σαούλ. Τώρα ήλπιζαν πως έχοντας δείξει καλοσύνη στο Δαβίδ, η επέκτασή της δύναμης του τελικά θα απέβαινε προς όφελος τους.ΠΠ 700.1

Η βασιλεία του Δαβίδ όμως δε θα ήταν απαλλαγμένη από δυσχέρειες. Με τη στέψη του κιόλας άρχισε το μελανό μητρώο της συνωμοσίας και της ανταρσίας. Ο Δαβίδ δεν κάθισε στο θρόνο σαν ένας προδότης. Ο Θεός τον είχε εκλέξει για βασιλιά του Ισραήλ και δεν υπήρχε λόγος για δυσπιστία ή για αντίδραση. Μόλις όμως είχε προλάβει να αναγνωριστεί η εξουσία του από τους άνδρες του Ιούδα, με την επιρροή του Αβενήρ ο Ισβοσθέ, ο γιος του Σαούλ, ανακηρύχθηκε βασιλιάς και ίδρυσε έναν αντίπαλο θρόνο στον Ισραήλ.ΠΠ 700.2

Ο Ισβοσθέ δεν ήταν παρά ένας εξασθενημένος και ανίκανος αντιπροσωπευτικός γόνος του Σαούλ, ενώ ο Δαβίδ ήταν ασύγκριτα καταλληλότερος να επωμισθεί τις κυβερνητικές ευθύνες. Ο Αβενήρ, ο κύριος παράγοντας της ανύψωσης του Ισβοσθέ στη βασιλική εξουσία, υπήρξε αρχιστράτηγος των στρατευμάτων του Σαούλ και ο πιο διακεκριμένος άνθρωπος του Ισραήλ. Ο Αβενήρ ήξερε ότι ο Δαβίδ είχε επιλεγεί από τον Κύριο για το θρόνο του Ισραήλ, αλλά με τον τρόπο που τον είχε κυνηγήσει και καταδιώξει τόσον καιρό, δεν ήθελε ο γιος του Ιεσσαί να διαδεχθεί το Σαούλ στη βασιλεία στην οποία εκείνος είχε ηγηθεί.ΠΠ 700.3

Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες βρέθηκε ο Αβενήρ, έγιναν αιτία να αποκαλυφθεί ο πραγματικός χαρακτήρας του και απέδειξαν ότι ήταν άνθρωπος φιλόδοξος και ασυνείδητος. Είχε συνδεθεί στενά με το Σαούλ και είχε επηρεαστεί από το πνεύμα του βασιλιά, περιφρονώντας τον άνθρωπο που ο Θεός είχε διαλέξει να βασιλεύσει στο Ισραήλ. Το μίσος του είχε αυξηθεί με τη δριμεία παρα- τήρηση που του έκανε ο Δαβίδ τον καιρό που το σταμνί με το δόρυ του βασιλιά είχαν αφαιρεθεί από το πλευρό του, την στιγμή που κοιμόταν στο στρατόπεδο.ΠΠ 700.4

Θυμόταν τον τρόπο με τον οποίο ο Δαβίδ είχε φωνάξει σε επήκοο του βασιλιά και του λαού του Ισραήλ: «Δεν είσαι ανήρ συ; τίς όμοιος σου μεταξύ του Ισραήλ; διά τί λοιπόν δεν φυλάττεις τον κύριόν σου τον βασιλέα;... Δεν είναι καλόν το πράγμα τούτο το οποίον έπραξας. Ζη Κύριος, σεις είσθε άξιοι θανάτου, επειδή δεν εφυλάξατε τον κύριόν σας, τον κεχρισμένον του Κυρίου.» Η επίπληξη αυτή σιγόβραζε από τότε στο στήθος του και ήταν αποφασισμένος να εκπληρώσει την εκδικητική του πρόθεση, δη-μιουργώντας διάσπαση στον λαό του Ισραήλ μέσα από την οποία θα αναδειχτεί ο ίδιος.ΠΠ 701.1

Μεταχειρίσθηκε τον αντιπρόσωπο του εκλιπόντος βασιλιά προκειμένου να πραγματοποιήσει τις δικές του εγωιστικές φιλοδοξίες και προθέσεις. Ήξερε ότι ο Ιωνάθαν ήταν αγαπητός στο λαό. Η μνήμη του διατηρούνταν με τρυφερότητα και οι πρώτες επιτυχημένες εκστρατείες του Σαούλ δε λησμονήθηκαν από το στρατό. Με αποφασιστικότητα που θα ταίριαζε σε έναν καλύτερο σκοπό, ο αντάρτης ηγήτορας προχώρησε στην εκτέλεση των σχεδίων του.ΠΠ 701.2

Η Μαχανάιμ στην αντίπερα όχθη του Ιορδάνη είχε επιλεγεί ως βασιλικός τόπος διαμονής επειδή προσέφερε μεγαλύτερη ασφάλεια σε περίπτωση επίθεσης τόσο από μέρους του Δαβίδ όσο και από μέρους των Φιλισταίων. Εκεί έγινε η στέψη του Ισβοσθέ. Η βασιλεία του έγινε δεκτή πρώτα από τις διαμένουσες ανατολικά του Ιορδάνη φυλές και τελικά επεκτάθηκε σε ολόκληρο το Ισραήλ εκτός από τη φυλή Ιούδα. Δύο χρόνια ο γιος του Σαούλ απολάμβανε τις βασιλικές τιμές στην απομονωμένη του μητρόπολη. Ο Αβενήρ όμως, θέλοντας να επεκτείνει την εξουσία του σε όλο τον λαό του Ισραήλ, ετοιμάστηκε για επιθετικό πόλεμο. «Διήρκεσε δε πολύ ο πόλεμος μεταξύ του οίκου Σαούλ, και του οίκου Δαβίδ. Και ο μεν Δαβίδ προέβαινε κραταιούμενος, ο δε οίκος του Σαούλ προέβαινεν εξασθενούμενος.»ΠΠ 701.3

Στο τέλος, η προδοσία ανέτρεψε το θρόνο που είχε στηθεί με την κακία και τη φιλοδοξία. Ο Αβενήρ, ερεθισμένος με τον ανίκανο και αδύναμο Ισβοσθέ, αυτομόλησε στο Δαβίδ, προσφερόμενος να στρέψει προς το μέρος του όλες τις φυλές του Ισραήλ. Οι προτάσεις του έγιναν δεκτές από το βασιλιά που τον απέστειλε τιμητικά για να πραγματοποιήσει το σκοπό του. Η ευμενής όμως υποδοχή που έγινε σε έναν τόσο ανδρείο και φημισμένο πολεμιστή, προκάλεσε το φθόνο του Ιωάβ, του αρχιστρατήγου των πολεμικών δυνάμεων του Δαβίδ. Υπήρχε μια μακροχρόνια έχθρα αιματοχυσίας με- ταξύ του Αβενήρ και του Ιωάβ. Ο αδελφός του Ασαήλ είχε σκοτωθεί από τον Αβενήρ κατά τη διάρκεια του πόλεμου μεταξύ του Ιούδα και του Ισραήλ και τώρα ο Ιωάβ είδε να παρουσιάζεται η ευκαιρία για να εκδικηθεί το θάνατο του αδελφού του, απαλλασσόμενος από έναν ενδεχόμενο αντίπαλο. Επωφελήθηκε ανέντιμα από την ευκαιρία να στήσει ενέδρα και να σκοτώσει τον Αβενήρ.ΠΠ 701.4

Όταν ο Δαβίδ πληροφορήθηκε την προδοτική και άδικη επίθεση, αναφώνησε: «Αθώος είμαι εγώ, και η βασιλεία μου ενώπιον του Κυρίου εις τον αιώνα, από του αίματος του Αβενήρ, υιού του Νηρ. Ας μένη επί την κεφαλήν του Ιωάβ και επί πάντα τον οίκον του πατρός αυτού.» Μπροστά στην ταραγμένη κατάσταση της βασιλείας, λόγω της εξουσίας και της θέσης που κατείχαν οι δολοφόνοι - επειδή ο αδελφός του Ιωάβ, ο Αβισαί ήταν συναυτουργός - ο Δαβίδ δεν μπορούσε να κάνει δίκαιη ανταπόδοση του εγκλήματος. Αντ’αυτού εξέφρασε δημόσια την αποστροφή του για τη στυγερή πράξη. Ο ενταφιασμός του Αβενήρ έγινε με δημόσιες τιμές. Ο στρατός, με επικεφαλή τον Ιωάβ, διατάχθηκε να πάρει μέρος στην τελετή του πένθους με σχισμένα τα ρούχα και με στάχτη ριγμένη επάνω τους. Ο βασιλιάς εκδήλωσε τη θλίψη του κάνοντας νηστεία την ημέρα της κηδείας. Ακολούθησε το φέρετρο σαν αρχηγός των θρηνωδών και στον τάφο απεύθυνε ένα ελεγείο που ήταν αυστηρή επίκριση στους δολοφόνους. Ο βασιλιάς έκλαψε τον Αβενήρ με τα λόγια;ΠΠ 702.1

«Απέθανεν ο Αβενήρ ως αποθνήσκει άφρων;
Αι χείρες σου δεν εδέθησαν,
Ουδέ οι πόδες σου ετέθησαν εν δεσμοίς.
Έπεσες καθώς πίπτει τις έμπροσθεν των υιών της αδικίας.»ΠΠ 702.2

Η γενναιόψυχη από μέρους του Δαβίδ αναγνώριση κάποιου που υπήρξε άσπονδος εχθρός του, κέρδισε την εμπιστοσύνη και το θαυμασμό ολόκληρου του Ισραήλ. «Έμαθε τούτο πας ο λαός και ήρεσεν εις αυτούς, καθώς ήρεσκεν εις πάντα τον λαόν, ό,τι έκαμεν ο βασιλεύς. Διότι πας ο λαός και πας ο Ισραήλ εγνώρισαν την ημέραν εκείνην ότι δεν ήτο από του βασιλέως να θανατωθή ο Αβενήρ ο υιός του Νηρ.» Στο στενό κύκλο των έμπιστων συμβούλων και ακολούθων του ο βασιλιάς μίλησε για το έγκλημα, αναγνωρίζοντας την αδυναμία του να τιμωρήσει τους δολοφόνους όπως επιθυμούσε. Δεν είχε άλλη επιλογή παρά να τους αφήσει στη δικαιοσύνη του Θεού. «Δεν εξεύρετε ότι στρατηγός και μέγας έπεσε την ημέραν ταύτην εν τω Ισραήλ; εγώ δε είμαι την σήμερον αδύνατος, αν και εχρίσθην βασιλεύς. Και ούτοι οι άνδρες οι υιοί της Σερουίας πάρα πολύ δυνατοί ως προς εμέ. Ο Κύριος θέλει κάμει ανταπόδοσιν εις τον εργάτην της κακίας κατά την κακίαν αυτού.»ΠΠ 702.3

Οι προτάσεις του Αβενήρ ήταν ειλικρινείς, αλλά τα κίνητρά του ήταν ποταπά και εγωιστικά. Είχε αντισταθεί επίμονα στο βασιλιά που ο Θεός υπέδειξε, αποβλέποντας να εξασφαλιστεί με τιμές. Η μνησικακία του, ο πληγωμένος εγωισμός του και το πάθος του ήταν που τον παρακίνησαν να εγκαταλείψει την τακτική που είχε ακολουθήσει τόσα χρόνια. Λιποτακτώντας στο Δαβίδ ήλπιζε ότι θα του προσφερόταν η ανώτερη τιμητική θέση στην υπηρεσία του. Αν είχε επιτύχει στο σκοπό του, τα ταλέντα του, η φιλοδοξία του, η μεγάλη επιρροή του και η έλλειψη θεοσέβειας θα είχαν εκθέσει σε κίνδυνο το θρόνο του Δαβίδ καθώς και την ειρήνη και την ευημερία του έθνους.ΠΠ 703.1

«Ότε ήκουσεν ο υιός του Σαούλ ότι ο Αβενήρ απέθανεν εν Χεβρών, αι χείρες αυτού ενεκρώθησαν, και πάντες οι Ισραηλίται συνεταράχθησαν.» Ήταν φανερό ότι η βασιλεία του δεν μπορούσε να διατηρηθεί για πολύ. Σε λίγο μια άλλη προδοτική πράξη ολοκλήρωσε την πτώση της μειωμένης δύναμης. Ο Ισβοσθέ δολοφονήθηκε ύπουλα από δύο αξιωματούχους του οι οποίοι αφού τον αποκεφάλισαν, έσπευσαν να φέρουν το κεφάλι στο βασιλιά του Ιούδα ελπίζοντας ότι με αυτό θα γίνονταν αρεστοί και θα αποκτούσαν την εύνοιά του.ΠΠ 703.2

Παρουσιάστηκαν στο Δαβίδ κομίζοντας την αιμόφυρτη απόδειξη του εγκλήματός τους, λέγοντας: «Ιδού η κεφαλή του Ισβοσθέ, υιού του Σαούλ του εχθρού σου, όστις εζήτει την ζωήν σου, και ο Κύριος έδωκεν εκδίκησιν εις τον κύριόν μου τον βασιλέα την ημέραν ταύτην, από του Σαούλ και από του σπέρματος αυτού.»ΠΠ 703.3

Ο Δαβίδ όμως, ο θρόνος του οποίου είχε στηθεί από τον ίδιο το Θεό και τον οποίο ο Θεός είχε λυτρώσει από τους αντιδίκους του, δεν είχε ανάγκη από προδοσία για να στηρίξει τη δύναμή του. Μίλησε στους δολοφόνους αυτούς για τη μοίρα που βρήκε εκείνον ο οποίος καυχήθηκε ότι είχε σκοτώσει το Σαούλ και πρόσθεσε: «Πόσω μάλλον ανθρώπους πονηρούς, φονεύσαντας άνθρωπον δίκαιον εν τη οικία αυτού επί της κλίνης αυτού; τώρα λοιπόν δεν θέλω εκζητήσει το αίμα αυτού εκ των χειρών σας, και δεν θέλω σας εξολοθρεύσει από της γης;» «Και προσέταξεν ο Δαβίδ τους νέους, και εθανάτωσαν αυτούς . . . την δε κεφαλήν του Ισβοσθέ έλαβον και έθαψαν εν τω τάφω του Αβενήρ εν Χεβρών.»ΠΠ 703.4

Μετά το θάνατο του Ισβοσθέ, οι διοικούντες άνδρες του Ισραήλ εξέφρασαν τη γενική επιθυμία να βασιλεύσει ο Δαβίδ επάνω σε όλες τις φυλές. «Ήλθον πάσαι αι φυλαί του Ισραήλ προς τον Δαβίδ εις Χεβρών και είπον, λέγοντες, Ιδού οστούν σου και σαρξ σου είμεθα ημείς.» Και δήλωσαν: «Συ ήσο ο εξάγων και εισάγων τον Ισ- ραήλ. Και προς σε είπεν ο Κύριος, Συ θέλεις ποιμάνει τον λαόν Μου τον Ισραήλ, και συ θέλεις είσθαι ηγεμών επί τον Ισραήλ.» «Και ήλθον πάντες οι πρεσβύτεροι του Ισραήλ προς τον βασιλέα εις Χεβρών. Και έκαμεν ο βασιλεύς Δαβίδ συνθήκην μετ’αυτών εν Χεβρών ενώπιον του Κυρίου.» Με τον τρόπο αυτό η πρόνοια του Θεού άνοιξε το δρόμο για να καθίσει ο Δαβίδ στο θρόνο. Δεν είχε να ικανοποιήσει καμιά προσωπική φιλοδοξία, επειδή δεν επιδίωξε την τιμή στην οποία είχε οδηγηθεί.ΠΠ 703.5

Περισσότερο από οκτώ χιλιάδες απόγονοι του Ααρών και των Λευιτών ήταν στην υπηρεσία του Δαβίδ. Η αλλαγή των αισθημάτων του λαού ήταν έκδηλη και αποφασιστική, η μεταστροφή ειρηνική και αξιοπρεπής, σύμφωνη με το σημαντικό έργο που ανέλαβαν να κάνουν. Περίπου μισό εκατομμύριο άτομα, οι πρώην υπήκοοι του Σαούλ, συνωστίζονταν στη Χεβρών και στα περίχωρά της. Αυτά τα βουνά και οι κοιλάδες έσφυζαν από ζωή με τα πλήθη. Η ώρα της στέψης είχε οριστεί.ΠΠ 704.1

Ο άνθρωπος που είχε διωχθεί από την αυλή του Σαούλ, που είχε καταφύγει στα βουνά, στα λαγκάδια και στις σπηλιές της Γης για να γλιτώσει τη ζωή του, επρόκειτο να δεχθεί την ανώτερη τιμή που μπορεί να απονεμηθεί από άνθρωπο στο συνάνθρωπό του. Ιερείς και πρεσβύτεροι ντυμένοι με τα άμφια του ιερατικού τους αξιώματος, αξιωματικοί και οπλίτες με αστραφτερές λόγχες και περικεφαλαίες και ξένοι πολίτες από μακρινά μέρη παρακολουθούσαν τη στέψη του εκλεκτού βασιλιά. Ο Δαβίδ ήταν ντυμένος με βασιλική χλαμύδα. Ο αρχιερέας είχε βάλει στο μέτωπό του το χριστήριο έλαιο, επειδή το προηγούμενο χρίσμα από το Σαμουήλ είχε προ-φητική σημασία για αυτό που θα συνέβαινε κατά την ανάρρηση του βασιλιά στο θρόνο.ΠΠ 704.2

Ο καιρός είχε φθάσει και ο Δαβίδ καθιερώθηκε με την επίσημη τελετή στο αξίωμά του ως αντιπρόσωπος του Θεού. Το σκήπτρο τοποθετήθηκε στα χέρια του. Η συνθήκη της δίκαιης εξάσκησης της εξουσίας του είχε διατυπωθεί γραπτώς και ο λαός έδωσε υπόσχεση νομιμοφροσύνης. Το διάδημα τοποθετήθηκε στο κεφάλι του και η τελετή της στέψης πήρε τέλος. Ο λαός του Ισραήλ είχε βασιλιά κατόπιν θεϊκής υπόδειξης. Εκείνος που με υπομονή περίμενε τον Κύριο, είδε την εκπλήρωση της υπόσχεσης του Θεού. «Και προεχώρει ο Δαβίδ, και εμεγαλύνετο, και Κύριος ο Θεός των δυνάμεων ήτο μετ’ αυτού.»ΠΠ 704.3